GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CELESTYNÓW NA LATA

Transkrypt

1 Załącznik do uchwały Nr 260/13 Rady Gminy Celestynów z dnia 26 marca 2013 r. GMINNY PROGRAM PRZECIWDZIAŁANIA PRZEMOCY W RODZINIE ORAZ OCHRONY OFIAR PRZEMOCY W RODZINIE W GMINIE CELESTYNÓW NA LATA Celestynów, marzec 2013 Spis treści

2 1. Wprowadzenie 3 2. Adresaci Programu 4 3. Zespół Interdyscyplinarny 4 4. Założenia do Programu 7 5. Strategie i metody działania 7 6. Podstawowe zadania do realizacji 8 7. Realizatorzy Programu 9 8. Finansowanie 9 9. Monitoring, ewaluacja i sprawozdawczość 9 Wprowadzenie Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w

3 Rodzinie w Gminie Celestynów na lata określa zadania własne gminy wynikające z: ustawy z dnia 29 lipca 2005 r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (t.j. Dz. U. z 2005 r. Nr 180, poz z późn. zm.); ustawy z dnia 26 października 1982 r. o wychowaniu w trzeźwości i przeciwdziałaniu alkoholizmowi (t.j. Dz. U. z 2012 r., poz z późn. zm.); ustawy z dnia 12 marca 2004r. o pomocy społecznej (t.j. Dz. U. z 2013 r. poz. 182 z póżn. zm.); Krajowego Programu Przeciwdziałaniu Przemocy w Rodzinie; Strategii Rozwiazywania Problemów Społecznych Gminy Celestynów do 2015 roku. Zgodnie z art. 6 ust. 2 ustawy z dnia 29 lipca 2005r. o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie (Dz. U. z 2005r. Nr 180 poz z późn. zm. ) do zadań własnych gminy należy w szczególności tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w tym: opracowanie i realizacja gminnego programu przeciwdziałania przemocy w rodzinie oraz ochrony ofiar przemocy w rodzinie; prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie w szczególności poprzez działania edukacyjne służące wzmocnieniu opiekuńczych i wychowawczych kompetencji rodziców w rodzinach zagrożonych przemocą w rodzinie; zapewnienie osobom dotkniętym przemocą w rodzinie miejsc w ośrodkach wsparcia; tworzenie zespołów interdyscyplinarnych. Rodzina jest najważniejszym środowiskiem w życiu człowieka kształtującym osobowość, system wartości, styl życia. Ważną rolę w prawidłowo funkcjonującej rodzinie odgrywają dobre relacje pomiędzy rodzicami, umacniane więzi rodzinne oparte na miłości i zrozumieniu, a zwłaszcza poczucie bezpieczeństwa dla wszystkich jej członków, przede wszystkim dzieci. W przypadku kiedy rodzina nie jest w stanie realizować podstawowych zadań, to w jej funkcjonowaniu pojawiają się różne dysfunkcje, które wymagają określonych działań i interdyscyplinarnych rozwiązań. Jednym z problemów występującym w rodzinie dysfunkcyjnej jest przemoc. Zgodnie z art. 2 ust. 2 ustawy o przeciwdziałaniu przemocy w rodzinie, jako przemoc należy rozumieć jednorazowe albo powtarzające się umyślne działanie lub zaniechanie, naruszające prawa lub dobra osobiste członków rodziny, w szczególności narażające te osoby na niebezpieczeństwo utraty życia, zdrowia, naruszające ich godność, nietykalność cielesną, wolność, w tym seksualną, powodujące szkody na ich zdrowiu fizycznym lub psychicznym, a także wywołujące cierpienia i krzywdy moralne u osób dotkniętych przemocą. Wyróżniamy następujące rodzaje tego zjawiska: przemoc fizyczna;

4 przemoc psychiczna; przemoc seksualna; przemoc ekonomiczna/materialna. W celu efektywnego przeciwdziałania przemocy w rodzinie, zmierzającego do zmniejszenia skali zjawiska przemocy oraz pogłębianie społecznej świadomości tworzy się Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Celestynów na lata zwany dalej Programem. Gminny Program Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Celestynów na lata wpisuje się w Strategię Rozwiazywania Problemów Społecznych Gminy Celestynów do 2015 roku (cel strategiczny 4 - Budowa zintegrowanego systemu profilaktyki i rozwiazywania problemów alkoholowych na terenie gminy, pkt. 7). Adresaci Programu Program adresowany jest do mieszkańców Gminy Celestynów, a w szczególności do : rodzin i osób dotkniętych zjawiskiem przemocy w rodzinie, rodzin i osób zagrożonych zjawiskiem przemocy. Zespół Interdyscyplinarny Działania na rzecz przeciwdziałania przemocy w rodzinie na terenie Gminy Celestynów podejmuje 8 osobowy Zespół Interdyscyplinarny, którego powołał Wójt Gminy Celestynów Zarządzeniem Nr 52/2011 z dnia 2 marca 2011r. Zespół Interdyscyplinarny składa się z przedstawicieli: Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Celestynowie; Gminnej Komisji Rozwiązywania Problemów Alkoholowych; Samodzielnego Publicznego Zakładu Opieki Zdrowotnej w Celestynowie; Posterunku Policji w Celestynowie; Szkół działających na terenie gminy; Organizacji pozarządowej Towarzystwo Przyjaciół Dzieci-Oddział Celestynów. Kadencja Zespołu Interdyscyplinarnego trwa 3 lata. Działania przedstawicieli powyższych instytucji i organizacji zgodnie z ustawą opierają się na procedurze formularza Niebieska Karta- A.

5 Na podstawie nowego Rozporządzenia prawo do sporządzenia Niebieskiej Karty zyskali przedstawiciele oświaty, służby zdrowia, gminnej komisji rozwiązywania problemów alkoholowych. Przed wejściem w życie Rozporządzenia uprawnieni do zakładania Niebieskich Kart byli wyłącznie przedstawiciele Policji i ośrodka pomocy społecznej. Na terenie Gminy Celestynów formularz Niebieska Karta- A jest sporządzany przez Policję, najczęściej po interwencjach dotyczących przemocy w rodzinie. Po wypełnieniu formularza Niebieskiej Karty-A zostaje on przekazany do Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej, który zajmuje się obsługą techniczno-organizacyjną Zespołu Interdyscyplinarnego. Dalsze działania podejmowane są już w ramach Zespołu zgodnie z procedurą postępowania. Zadaniem Zespołu Interdyscyplinarnego jest integrowanie i koordynowanie działań w/w podmiotów w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie, w szczególności przez: 1) diagnozowanie problemu przemocy w rodzinie; 2) podejmowanie działań w środowisku zagrożonym przemocą w rodzinie mających na celu przeciwdziałanie temu zjawisku; 3) inicjowanie interwencji w środowisku dotkniętym przemocą w rodzinie; 4) rozpowszechnianie informacji o instytucjach, osobach i możliwościach udzielenia pomocy w środowisku lokalnym; inicjowanie działań w stosunku do osób stosujących przemoc w rodzinie. Zespół Interdyscyplinarny może tworzyć grupy robocze w celu rozwiązywania problemów związanych z wystąpieniem przemocy w rodzinie w indywidualnych przypadkach. Do zadań grup roboczych należy, w szczególności: opracowanie i realizacja planu pomocy w indywidualnych przypadkach wystąpienia przemocy w rodzinie; monitorowanie sytuacji rodzin, w których dochodzi do przemocy oraz rodzin zagrożonych wystąpieniem przemocy; dokumentowanie działań podejmowanych wobec rodzin, w których dochodzi do przemocy. Członkowie Zespołu Interdyscyplinarnego lub grupy roboczej zapraszają na swoje posiedzenie osobę dotkniętą przemocą w rodzinie, aby umożliwić i ułatwić udzielenie stosownej pomocy. Na posiedzeniu tym członkowie Zespołu lub grupy roboczej w obecności zaproszonej osoby dotkniętej przemocą w rodzinie, dokonują analizy sytuacji rodziny oraz

6 prowadzoną rozmowy z domniemanym sprawcą przemocy oraz członkami rodziny. Podstawowym zadaniem Zespołu jest opracowanie indywidualnego planu pomocy dla osoby dotkniętej przemocą w rodzinie, i jej rodziny, zawierającego propozycje działań pomocowych. Indywidualny plan pomocy obejmuje ogół działań podejmowanych przez osobę dotkniętą przemocą w rodzinie w celu poprawy sytuacji życiowej tej osoby oraz jej rodziny. Współpraca Zespołu Interdyscyplinarnego z innymi instytucjami takimi jak: Powiatowe Centrum Pomocy Rodzinie w Otwocku; Sąd Rejonowy w Otwocku; Prokuratura Rejonowa w Otwocku; Poradnia Lecznictwa Uzależnień w Otwocku; Kuratorzy zawodowi; Dyrektorzy, nauczyciele, pedagodzy pracujący w szkołach; Lekarze i pielęgniarki; Pracownicy socjalni; Policjanci; Urząd Gminy w Celestynowie. W 2012 roku funkcjonariusze Komisariatu Policji w Celestynowie założyli 16 Niebieskich kart A. Odbyło się 16 posiedzeń Zespołu Interdyscyplinarnego, prowadzono postepowanie z 53 osobami w 16 rodzinach, z których 12 rodzin nie korzysta z żadnej formy pomocy z GOPS. Pracownicy socjalni i funkcjonariusze Policji monitorowali 37 razy w terenie rodziny dotknięte przemocą. Na terenie Gminy Celestynów przemoc w rodzinie występuje nie tylko w rodzinach najuboższych, często jest powiązana z alkoholizmem sprawcy przemocy w rodzinie. Założenia do Programu Cele realizacji Programu: Zapewnienie osobom doznającym przemocy bezpieczeństwa i profesjonalnej pomocy. Zmniejszenie skali zjawiska przemocy w rodzinie. Zwiększenie skuteczności ochrony ofiar przemocy w rodzinie i zwiększanie dostępności pomocy. Zwiększanie skuteczności działań interwencyjnych wobec osób stosujących przemoc. Cele pośrednie Programu:

7 Zmiana postaw mieszkańców Gminy Celestynów wobec przemocy w rodzinie. Wzrost przeszkolonych osób z zakresu udzielania pomocy rodzinom, u których występuje zjawisko przemocy. Oddziaływanie na sprawców przemocy, a także ich rodzin, w których podejmowane są interwencje. Działania profilaktyczne poprzez rozpowszechnianie ulotek i broszur. Strategie i metody działania Budowanie skuteczności form pomocy dla ofiar przemocy w rodzinie. Ochrona ofiar przemocy poprzez wsparcie: medyczne, prawne, psychologiczne i socjalne. Zamieszczenie na tablicach informacyjnych, na stronie internetowej Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Celestynowie informacji o możliwościach i miejscach uzyskania pomocy. Systematyczne podnoszenie kwalifikacji i wiedzy przedstawicieli różnych grup zawodowych realizujących zadania przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Podstawowe zadania do realizacji Zadanie 1. Tworzenie gminnego systemu przeciwdziałania przemocy w rodzinie Sposób realizacji: Edukacja środowiska lokalnego na temat przemocy w rodzinie poprzez informacje o lokalnym systemie wsparcia osób dotkniętych przemocą. Podnoszenie kwalifikacji i wiedzy przedstawicieli różnych grup zawodowych stykających się z problematyką przemoc w rodzinie udział w specjalistycznych szkoleniach oraz organizacja szkoleń dla osób zainteresowanych możliwością podniesienia kompetencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Wymiana doświadczeń pomiędzy środowiskami lokalnymi i placówkami, uczestniczenie w konferencjach, naradach, seminariach, orientacja w działaniach ogólnopolskich. Ścisła współpraca między różnymi instytucjami i organizacjami w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie. Zadanie 2. Prowadzenie poradnictwa i interwencji w zakresie przeciwdziałania przemocy w rodzinie Sposób realizacji: Prowadzenie działań na rzecz rodzin z problemem przemocy w rodzinie przez pracowników Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej. Współdziałanie z Powiatowym Centrum Pomocy Rodzinie w Otwocku w zakresie

8 udzielania specjalistycznej pomocy ofiarom i sprawcom przemocy w rodzinie. Monitorowanie przez pracowników socjalnych i przedstawicieli policji poprzez wizyty środowiskowe sytuacji rodzin, w wobec których istnieje podejrzenie stosowania przemocy w rodzinie. Zadanie 3. Opracowanie i realizacja programów ochrony ofiar przemocy w rodzinie. Sposób realizacji: Budowanie skutecznych form pomocy poprzez udzielanie niezbędnej pomocy. Wdrażanie procedury Niebieskiej Karty Prowadzenie działań terapeutycznych dla ofiar przemocy w rodzinie przy współpracy innych instytucji i organizacji. Opracowanie i udostępnienie materiałów informacyjnych o instytucjach, udzielających pomocy w sytuacjach doświadczania przemocy w rodzinie. Realizatorzy Programu Głównymi realizatorami Programu są: Wójt Gminy Celestynów Gminny Ośrodek Pomocy Społecznej w Celestynowie Gminna Komisja Rozwiązywania Problemów Alkoholowych Samodzielny Publiczny Zakład Opieki Zdrowotnej w Celestynowie Placówki Oświatowe z Gminy Celestynów Posterunek Policji w Celestynowie Organizacje pozarządowe. Finansowanie Źródłem finansowania Gminnego Programu Przeciwdziałania Przemocy w Rodzinie oraz Ochrony Ofiar Przemocy w Rodzinie w Gminie Celestynów na lata są środki własne gminy. Monitoring, ewaluacja i sprawozdawczość Rodziny, u których wystąpiła przemoc wymagają stałego monitorowania przez pracowników socjalnych, policję, pedagogów szkolnych, pracowników służby zdrowia, kuratorów i przedstawicieli innych instytucji, które mają kontakt z rodziną. Monitoring i ewaluacja będą omawiane na spotkaniach członków Zespołu Interdyscyplinarnego. Do końca I kwartału każdego roku kierownik Gminnego Ośrodka Pomocy Społecznej w Celestynowie przedłoży sprawozdanie merytoryczne i finansowe Radzie Gminy Celestynów

9 dotyczące realizacji niniejszego Programu.

10