Marek Panfil. =$5='=$1,(1$/()12&,$0, :0$à<0,5('1,0 35=('6, %,2567:,(

Marek Panfil =$5='=$1,(1$/()12&,$0, :0$à<0,5('1,0 35=('6, %,2567:,(

Autor Marek Panfil Redakcja i korekta Ewa Skrzypkowska Copyright by 3ROVND $JHQFMD 5R]ZRMX 3U]HGVLELRUF]RFL Projekt serii Tadeusz Korobkow ISBN 83-88802-82-8 Wydanie I 1DNáDG 1000 egzemplarzy Druk i oprawa Instytut Technologii Eksploatacji 5DGRP XO. 3XáDVNLHJR tel. (048) 36-442-41, fax 3644765 2

6SLVWUH L Streszczenie... 7 1. 3ROLW\ND NUHG\WRZD Z SU]HGVLELRUVWZLH... 9 1.1. PrzyF]\Q\ XWUDW\ Sá\QQRFL ILQDQVRZHM... 9 1.2. PojFLH L URG]DMH QDOH*QRFL... 12 1.3. Odpowiedni dobór partnerów handlowych... 12 1.4. 'UyGáD L URG]DMH LQIRUPDFML R NRQWUDKHQWDFK... 13 1.4.1. 'DQH ZHZQWU]QH... 14 1.4.2. :VSyáSUDFD ] SDUWQHUHP KDQGORZ\P... 16 1.4.3. :VSyáSUDFD ] Z\ZLDGRZQL JRVSRGDUF]... 18 1.4.4. :VSyáSUDFD ] ELXUHP SUDZQ\P... 19 1.4.5. :VSyáSUDFD ] DJHQFM GHWHNW\ZLVW\F]Q... 19 1.5. Umowa gospodarcza... 20 1.5.1. Rodzaje umów gospodarczych... 20 1.5.2. Tryb zawierania umów... 20 1.5.3. 8PRZD SU]HGZVWSQD... 21 1.5.4. List intencyjny... 21 1.5.5. Zawarcie XPRZ\ SU]H] RIHUW... 21 1.5.6. Zawarcie umowy w drodze przetargu... 22 1.5.7. =DZDUFLH XPRZ\ Z GURG]H URNRZD... 22 1.5.8. Forma zawarcia umowy... 22 1.5.9. Klauzule umowne... 22 1.5.10. 1DMF]FLHM SRSHáQLDQH EáG\ SU]\ ]DZLHUDQLX XPyZ JRVSodarczych... 23 1.6. Utrudnienia w pozyskiwaniu informacji w obrocie gospodarczym... 23 1.6.1. TaMHPQLFD SU]HGVLELRUVWZD... 24 1.6.2. TaMHPQLFD JLHáGRZD... 24 1.6.3. Tajemnica bankowa... 24 1.6.4. Tajemnica skarbowa... 24 1.6.5. Ochrona danych osobowych... 25 1.7. 2FHQD ZLDU\JRGQRFL SDUWQHUyZ KDQGORZ\FK... 25 1.7.1. PoliW\ND Z ]DNUHVLH QDOH*QRFL... 26 1.7.2. MetoG\ RFHQ\ ZLDU\JRGQRFL NRQWUDKHQWyZ... 26 1.7.3. Metoda punktowej oceny ryzyka kredytowego... 39 1.8. Przyczyny udzielania kredytu kupieckiego i jego skutki dla przed- VLELRrstwa... 41 2. =DU]G]DQLH L REUyW ZLHU]\WHOQRFLDPL... 45 2.1. Obrót wierzytelnrfldpl... 45 2.2. Firmy windykacyjne... 48 2.3. 1DOH*QRFL Z SUDZLH ELODQVRZ\P... 51 2.4. :LHU]\WHOQRFL Z SUDZLH SRGDWNRZ\P... 52 2.5. 5H]HUZ\ WZRU]RQH QD ZLHU]\WHOQRFL... 53 2.6. 2GVHWNL ]D ]ZáRN Z ]DSáDFLH... 54 3

3.,QVWUXPHQW\ ]DU]G]DQLD QDOH*QRFLDPL Z SU]HGVLELRUVWZLH... 59 3.1. Faktoring... 59 3.1.1. Adresaci faktoringu... 60 3.1.2. DoGDWNRZH F]\QQRFL RIHURZDQH SU]H] IDNWRUD... 60 3.1.3. KoU]\FL L NRV]W\ IDNWRULQJX GOD SU]HGVLELRUVWZD... 61 3.1.4. Wady faktoringu... 66 3.1.5. Rodzaje faktoringu... 66 3.1.6. Uregulowania prawne umów faktoringu... 68 3.1.7. Ustalenia umowy faktoringu... 69 3.1.8. Dokumenty potrzebne przy zawieraniu umów faktoringu... 72 3.1.9. Faktoring a kredyt bankowy... 72 3.1.10. Rozwój IDNWRULQJX QD ZLHFLH L Z 3ROVFH... 72 3.2. Forfaiting... 75 3.2.1. ForIDLWLQJ Z SROLW\FH NUHG\WRZHM SU]HGVLELRUVWZD... 75 3.2.2. Forfaiting a IDNWRULQJ ± Uy*QLFH L SRGRELHVWZD... 76 3.2.3. Rodzaje forfaitingu... 77 3.2.4. Zalety i wady forfaitingu... 78 3.2.5. Koszty forfaitingu... 79 3.2.6. Rozwój IRUIDLWLQJX QD ZLHFLH... 79 3.2.7. Forfaiting w Polsce... 80 4. Platformy wymiany informacji kredytowej w Polsce... 85 4.1. Biura informacji... 86 4.1.1. Biuro Informacji Gospodarczej... 86 4.1.2. Biuro Informacji Kredytowej... 90 4.2. Publiczne rejestry... 91 4.2.1..UDMRZ\ 5HMHVWU 6GRZ\ ± 5HMHVWU 'áx*qlnyz 1LHZ\Sáacalnych... 91 4.2.2. Rejestr handlowy... 94 4.2.3. Rejestr podmiotów gospodarki narodowej (REGON)... 94 4.2.4. (ZLGHQFMD G]LDáDOQRFL JRVSRGDUF]HM... 94 4.2.5. Rejestry podatników... 95 4.2.6. 5HMHVWU\ QLHUXFKRPRFL... 95 4.2.7. 5HMHVWU\ UXFKRPRFL... 95 4.2.8. Rejestry osobowe... 96 5. 5RG]DMH ]DEH]SLHF]H ZLHU]\WHOQRFL... 99 5.1. Zabezpieczenia osobiste... 99 5.1.1. Weksel... 99 5.1.2. 3RUF]HQLH F\ZLOQRSUDZQH... 102 5.1.3. Gwarancja bankowa... 106 5.1.4. 3U]\VWSLHQLH GR GáXJX... 107 5.2. Zabezpieczenia rzeczowe... 108 5.2.1. Hipoteka... 109 5.2.2. Zastaw rejestrowy... 112 5.2.3. 3U]HZáDV]F]HQLH QD ]DEH]SLHF]HQLH... 113 5.2.4. Blokada rachunku bankowego... 113 4

5.3. Ubezpieczenie kredytów kupieckich jako forma zabezpieczenia fir- P\ SU]HG U\]\NLHP QLHZ\SáDFDOQRFL NRQWUDKHQWyZ... 114 5.4. 'REyU ]DEH]SLHF]H... 115 6. 'RFKRG]HQLH URV]F]H ± SRUDG\ SUDNW\F]QH... 117 6.1. 0RQLWRURZDQLH QDOH*QRFL Z SU]HGVLELRUVWZLH... 117 6.2. )RUPD G]LDáDOQRFL JRVSRGDUF]HM D V]DQVH RG]\VNDQLD QDOH*QRFL... 119 6.2.1. 'áx*qln ± RVRED IL]\F]QD SURZDG]FD G]LDáDOQRü JRVSo- GDUF]... 119 6.2.2. 'áx*qln ± VSyáND F\ZLOQD... 119 6.2.3. 'áx*qln ± VSyáND MDZQD... 120 6.2.4. 'áx*qln ± VSyáND SDUWQHUVND... 120 6.2.5. 'áx*qln ± VSyáND NRPDQG\WRZD... 120 6.2.6. 'áx*qln ± VSyáND komandytowo-akcyjna... 121 6.2.7. 'áx*qln ± VSyáND NDSLWDáRZD... 121 6.3. (WDS\ HJ]HNZRZDQLD QDOH*QRFL Z 3ROVFH... 121 6.3.1. 3RVWSRZDQLH SROXERZQH SU]HGVGRZH... 122 6.3.2. 3RVWSRZDQLH VGRZH... 125 6.3.3. 3RVWSRZDQLH SROXERZQH przedegzekucyjne... 126 6.3.4. 3RVWSRZDQLH HJ]HNXF\MQH... 126 6.4. 'RFKRG]HQLH URV]F]H VDPRG]LHOQH F]\ ] Z\NRU]\VWDQLHP ILUP\ windykacyjnej... 126 6áRZQLF]HN SRMü... 129 Spis wykresów... 137 Spis tabel... 137 Spis schematów... 138 Bibliografia... 139 Strony www... 141 Wykaz wybranych aktów prawnych... 143 5

6

Streszczenie : SROVNLP REURFLH JRVSRGDUF]\P SRZV]HFKQ\P ]MDZLVNLHP VWDáR VL QLHSáDFHQLH SU]H] GáX*QLND VZRLFK ]RERZL]D 1DMF]VWV] SU]\F]\Q QLHUHJXORZDQLD QDOH*QRFL V ]DPLHU]RQH G]LDáDQLD GáX*QLND ZLDGRPH RGURF]HQLH SáDWQRFL RUD] EUDN PR*Oi- ZRFL UHDOL]DFML SU]H] QLHJR ]RERZL]D Z Z\QLNX RSy(QLHQLD OXE ZVWU]\PDQLD SáDFenia przez jego partnerów handlowych. Mamy do czynienia wtedy z tzw. efektem do- PLQD PLDQRZLFLH ÄRQ PL QLH ]DSáDFLá WR ÄMD ] NROHL QLH ]DSáDF ÄWobie. &RUD] F]VWV]\P SUREOHPHP VWDM VL WDN*H Z\áXG]HQLD L RV]XVWZD NWyU\FK SU]Hd- PLRWHP V WRZDU\ XVáXJL NUHG\W\ EDQNRZH : UH]XOWDFLH ZLHU]\FLHO WDNLHJR SDUWQe- UD QLH RWU]\PXMH ]DSáDW\ ]D ZLDGF]RQH XVáXJL OXE ]D SU]HND]DQ\ WRZDU FR VNXWNo- ZDü PR*H XWUDW Sá\QQRFL ILQDQVRZHM L RJáRV]HQLHP EDQNUXFWZD ILUP\ 3XEOLNDFMD SW Ä=DU]G]DQLH QDOH*QRFLDPL Z PDá\P L UHGQLP SU]HGVLELRUVWZLH VNáDGD VL ] V]HFLX UR]G]LDáyZ $GUHVDWHP RSUDFRZDQLD MHVW SU]HGVLELRUFD XF]HVtnik obrotu gospodarczego w Polsce. Autor prezentuje szerokie wybrane instrumen- WDULXP ] ]DNUHVX SUDZD L ILQDQVyZ NWyUH PR*H E\ü SRPRFQH SU]HGVLELRUF\ Z SRUu- V]DQLX VL QD EDUG]R WUXGQ\P U\QNX ZLQG\NDFML QDOH*QRFL 5R]G]LDá SLHUZV]\ GRW\F]\ Z\EUDQ\FK DVSHNWyZ SROLW\NL NUHG\WRZHM SU]HGVLELRr- VWZD QD NWyUHM EXGRZDQLH PD ZSá\Z VDP SU]HGVLELRUFD : WHM F]FL &]\WHOQLN X]\VND RGSRZLHG]L QD QDVWSXMFH S\WDQLD ' -DN RGSRZLHGQLR GRELHUDü VZRLFK NRQWUDKHQWyZ" ' -DNLH V (UyGáD L URG]DMH LQIRUPDFML R SDUWQHUDFK KDQGORZ\FK" ' 1D FR ]ZUyFLü XZDJ JG\ GRFKRG]L GR SRGSLVDQLD XPRZ\ ] NRQWUDKHQWHP" ' 1D MDNLH EDULHU\ LQIRUPDF\MQH QDSRW\ND SU]HGVLELRUFD Z REURFLH JRVSRGDrczym? ' -DN RFHQLDü ZLDU\JRGQRü SDUWQHUyZ KDQGORZ\FK" ' -DNLH V SU]\F]\Q\ XG]LHODQLD NUHG\WyZ NXSLHFNLFK L MDNLH V MHJR NRQVHNZHQFMH GOD SU]HGVLELRUVWZD NWyUH MH XG]LHOD" : GUXJLP UR]G]LDOH DXWRU RSLVXMH Z\EUDQH HOHPHQW\ ]DU]G]DQLD L REURWX ZLHU]\WHl- QRFLDPL WM FHVMD ZLHU]\WHOQRFL QD LQQ RVRE XF]HVWQLF\ U\QNX ZLHU]\WHOQRFL (firmy IDNWRULQJRZH ILUP\ VNXSXMFH ZLHU]\WHOQRFL SRUHGQLF\ QDOH*QRFL w SUDZLH ELODQVRZ\P ZLHU]\WHOQRFL Z SUDZLH SRGDWNRZ\P RUD] RGVHWNL XVWDZRZH EXG*HWRZH L ] W\WXáX ]DOHJáRFL SRGDWNRZ\FK &]\WHOQLN ]QDMG]LH WDN*H Z WHM F]FL LQIRUPDFMH QD WHPDW VSHF\ILNL G]LDáDQLD ILUP\ ZLQG\NDF\MQHM RUD] NU\WHULD MHM Z\Eo- UX SRG NWHP VZRLFK SRWU]HE W trzecim rozdziale autor prezentuje informacje na temat dwóch instrumentów SU]\GDWQ\FK Z SURFHVLH ]DU]G]DQLD QDOH*QRFLDPL WDNLFK MDN faktoring i forfaiting. 6]F]HJyOQLH XVáXJL IDNWRULQJRZH UR]ZLMDM VL FRUD] EDUG]LHM Z 3ROVFH D ZLDGF] MH JáyZQLH LQVW\WXFMH SRZL]DQH NDSLWDáRZR ] EDQNDPL : F]FL WHM DXWRU Z\PLHQLD NRU]\FL L ]DOHW\ faktoringu oraz dokonuje porównania faktoringu z forfaitingiem. )DNWRULQJ FLHV]\ VL FRUD] ZLNV] SRSXODUQRFL ZUyG PDá\FK L UHGQLFK ILUP 7

QDWRPLDVW ]QDMRPRü L Z\NRU]\VWDQLH IRUIDLWLQJX MHVW MDN QD UD]LH ODGRZD Faktoring GRW\F]\ JáyZQLH REURWX NUDMRZHJR QDWRPLDVW IRUIDLWQJ REURWX PLG]\QDURGRZHJR &]ZDUW\ UR]G]LDá REHMPXMH SODWIRUP\ Z\PLDQ\ LQIRUPDFML NUHG\WRZHM GRVWSQH w Polsce. Do grupy tej autor zalicza biura informacji (Biuro Informacji Kredytowej, %LXUR,QIRUPDFML *RVSRGDUF]HM WDN*H UHMHVWU\ SXEOLF]QH QS.UDMRZ\ 5HMHVWU 6- GRZ\ ± 5HMHVWU 'áx*qlnyz 1LHZ\SáDFDOQ\FK 5(*21 UHMHVWU UXFKRPRFL L QLHUu- FKRPRFL : UR]G]LDOH SLW\P DXWRU SU]\EOL*D VSHF\ILN Z\EUDQ\FK ]DEH]SLHF]H ZLHU]\WHOQo- FL NWyUH V GR G\VSR]\FML SU]HGVLELRUF\ :UyG QLFK V ]DEH]SLHF]HQLD RVRELVWH WDNLH MDN ZHNVHO SRUF]HQLH F\ZLOQRSUDZQH JZDUDQFMD EDQNRZD SU]\VWSLHQLH GR GáXJX RUD] ]DEH]SLHF]HQLD U]HF]RZH WDNLH MDN KLSRWHND ]DVWDZ UHMHVWURZ\ SU]e- ZáDV]F]HQLH QD ]DEH]SLHF]HQLH L EORNDGD UDFKXQNX EDQNRZHJR :F]FL WHM &]\WHOQLN ]QDMG]LH WDN*H LQIRUPDFMH QD WHPDW XEH]SLHF]H NUHG\WyZ NXSLHFNLFK RUD] QDMZD*QLHMV]H NU\WHULD GRERUX ]DEH]SLHF]H GR VZRLFK SRWU]HE : V]yVW\P UR]G]LDOH DXWRU SRUXV]D DVSHNW\ GRFKRG]HQLD URV]F]H : V\WXDFML JG\ SRPLPR PRQLWRURZDQLD QDOH*QRFL QDVWSLá SUREOHP ] MHM RG]\VNDQLHP PR*QD Hg- ]HNZRZDü M Z ZLHWOH RERZL]XMFHJR Z 3ROVFH SUDZD -HGQDN*H PDá\P ILUPRP EG]LH EDUG]R WUXGQR F]\QLü WR VDPRG]LHOQLH ] XZDJL QD EUDN GRZLDGF]HQLD Z W\P REV]DU]H F]VWR EUDN RGSRZLHGQLFK VáX*E EUDN UDGF\ SUDZQHJR F]\ WH* GX*H Eariery finansowe. 8

1. Polityka kredytowa wsu]hgvlelruvwzlh ' 3U]\F]\Q\ XWUDW\ Sá\QQRFL ILQDQVRZHM SU]H] SU]HGVLELRUVWZR ' 3RMFLH L URG]DMH QDOH*QRFL ' Odpowiedni dobór partnerów handlowych; ' 'UyGáD L URG]DMH LQIRUPDFML R NRQWUDKHQWDFK ' 8PRZD JRVSRGDUF]D ± URG]DMH WU\E ]DZLHUDQLD NODX]XOH QDMF]FLHM SRSHá- QLDQH EáG\ SU]\ VSRU]G]DQLX XPyZ ' Utrudnienia w pozyskiwaniu informacji w obrocie gospodarczym (tajemnica SU]HGVLELRUVWZD EDQNRZD VNDUERZD JLHáGRZD RFKURQD GDQ\FK RVREowych); ' 2FHQD ZLDU\JRGQRFL SDUWQHUyZ KDQGORZ\FK ' 3U]\F]\Q\ XG]LHODQLD NUHG\WX NXSLHFNLHJR L MHJR VNXWNL GOD SU]HGVLELRrstwa. @Polityka kredytowa Z SU]HGVLELRUVWZLH WR ]DU]G]DQLH QDOH*QRFLDPL KDQGOo- Z\PL ] W\WXáX GRVWDZ L XVáXJ RUD] VWUXNWXU SR]RVWDá\FK DNW\ZyZ REURWRZ\FK WM ]DSDV\ URGNL SLHQL*QH *áyzq\p REV]DUHP ]DLQWHUHVRZDQLD WHM SROLW\NL MHVW Zy- EyU PLG]\ G]LDáDQLDPL ]PLHU]DMF\PL GR ]ZLNV]DQLD SR]LRPX QDOH*QRFL KDQGOo- Z\FK ILUP\ D G]LDáDQLDPL SU]\F]\QLDMF\PL VL GR ]ZLNV]DQLD VWDQX URGNyZ SLe- QL*Q\FK.DGUD NLHURZQLF]D SU]HGVLELRUVWZD RGSRZLHG]LDOQD ]D Z\EyU MHJR SDUt- QHUyZ KDQGORZ\FK PR*H PLHü GX*\ ZSá\Z QD SR]LRP QDOH*QRFL WUXGQR FLJDl- Q\FK /HSLHM Z\GáX*\ü RNUHV SRGSLVDQLD XPRZ\ ] QRZ\P RGELRUF L VSUDZG]Lü MHJR ZLDU\JRGQRü QL* SRQRVLü GRGDWNRZH NRV]W\ ]ZL]DQH ] ZLQG\NDFM QDOH*QRFL 3U]\ ]\Q\XWUDW\Sá\QQR LILQDQVRZHM # 3á\QQRü ILQDQVRZD L MHM XWUDWD $QDOL]D GDQ\FK 0LQLVWHUVWZD 6SUDZLHGOLZRFL Z RNUHVLH ± U SRNa- ]XMH *H RG U V\VWHPDW\F]QLH URQLH Z 3ROVFH OLF]ED ZQLRVNyZ ]ár*rq\fk o XSDGáRü SRU Z\NUHV RUD] OLF]ED ZQLRVNyZ R SRVWSRZDQLH XNáDGRZH SRU Z\NUHV 2]QDF]D WR *H NRQG\FMD SROVNLFK SU]HGVLELRUVWZ WDN*H PDá\FK i UHGQLFK VWRSQLRZR VL SRJDUV]D D SU]\F]\Q WDNLHJR VWDQX MHVW XWUDWD Sá\QQRFL finansowej 1. 3á\QQRü ILQDQVRZD DQJ cash flow WR Uy*QLFD PLG]\ GRFKRGDPL ZSá\Za- PL D Z\GDWNDPL SU]HGVLELRUVWZD -HVW WR LQDF]HM ]GROQRü ILUP\ GR WHUPi- QRZHJR UHJXORZDQLD ELH*F\FK ]RERZL]D ZREHF GRVWDZFyZ SUDFRZQLNyZ =86X 8U]GX 6NDUERZHJR EDQNX MDNR NUHG\WRGDZF\ 1 M. 6LHUSLVND L ' :G]NL Z SXEOLNDFML SW Ä=DU]G]DQLH Sá\QQRFL ILQDQVRZ Z SU]HGVLELRUVWZLH 3:1 :DUV]DZD ]ZUyFLOL XZDJ *H ZH )UDQFML RNRáR ILUP EDQNUXWXMF\FK WR E\á\ ILUP\ NWyUH PLDá\ GRVWDWHF]Q UHQWRZQRü OHF] VWUDFLá\ ]GROQRü GR E LH*FHJR Z\ZL]\ZDQLD VL ] Uy*Q\FK SáDWQRFL L ]REowi]D : :LHONLHM %U\WDQLL RGVHWHN WDNLFK ILUP E\á MHV]F]H ZLNV]\ L Z\QRVLá RNRáR ± 9

: Z\QLNX SRJRUV]HQLD VL V\WXDFML ILQDQVRZHM ILUP\ PDOHMH GR QLHM ]DXIDQLH EDn- NyZ FR VNXWNXMH RJUDQLF]HQLHP XG]LHODQLD ILUPLH NUHG\WyZ OXE ]ZLNV]HQLHP LFK RSURFHQWRZDQLD REQL*HQLHP SR]LRPX NUHG\WX RGQDZLDOQHJR 2. Dalej prowadzi to do zmniejszenia zakresu kredytów kupieckich dla partnerów handlowych i w rezultacie GR RJUDQLF]DQLD UR]ZRMX G]LDáDOQRFL JRVSRGDUF]HM = GUXJLHM VWURQ\ GRVWDZF\ WRZa- UyZ L XVáXJ Z V\WXDFML Z]URVWX U\]\ND NUHG\WRZHJR 3 QLH XG]LHODM NUHG\WyZ Nu- SLHFNLFK L SURZDG] ] ILUP WUDQVDNFMH JRWyZNRZH 7R SRZRGXMH ]PQLHMV]HQLH Je- QHURZDQ\FK ]\VNyZ L GDOHM PR*H SU]\F]\QLü VL GR XWUDW\ Sá\QQRFL ILQDQVRZHM Z NROHL XWUDWD Sá\QQRFL ILQDQVRZHM SURZDG]L GR #bankructwa. %DQNUXFWZR WR F]FLRZD OXE FDáNRZLWD QLHZ\SáDFDOQRü NWyUD SURZDG]L GR RJáRV]HQLD XSDGáRFL VSyáNL,,,, NZ :\NUHV /LF]ED ]ár*rq\fk ZQLRVNyZ R XSDGáRü 'UyGáR 'DQH 0LQLVWHUVWZD 6SUDZLHGOLZRFL ZZZPVJRYSO * 3RVWSRZDQLH XSDGáRFLRZH SRU 6áRZQLF]HN ** 3RGDMF ]D Coface,QWHUFUHGLW 3ROVND L 0LQLVWHUVWZHP )LQDQVyZ OLF]ED XSDGáRFL SU]HGVLELRUVWZ Z\QRVLáD Z U U U U U U, SyáU 2003: 437. Na 18 mln firm w Unii Europejskiej co roku znika z rynku 2 mln. W tym RF]\ZLFLH ZLNV]Rü PDá\FK L UHGQLFK ILUP 063 NWyU\FK MHVW RN 2N 063 SRVWU]HJD RSy(QLRQH SáDWQRFL MDNR MHG\QLH SUREOHP Sá\QQo- FL D D* RN MDNR SUREOHP GOD ZáDVQHM HJ]\VWHQFML : URNX Z 1LHPF]HFK XSDGáR EOLVNR W\V ILUP ZH )UDQFML W\V W Austrii z NROHL OLF]ED XSDGDMF\FK ILUP SRZLNV]\áD VL Z FLJX RVWDWQLFK ODW R : 3ROVFH Z URNX Z\VWSLáR RILFMDOQ\FK XSDGáRFL RUD] XNáDGyZ VGRZ\FK D Z U OLF]ED WD Z]URVáD MX* GR ZJ 2JyOQRSRlskiego InIRUPDWRUD 8SDGáRFL Coface Intercredit Poland). 2 3RU 6áRZQLF]HN 3 3RU 6áRZQLF]HN 10

,,,, NZ :\NUHV /LF]ED ]ár*rq\fk ZQLRVNyZ R XNáDG 'UyGáR 'DQH 0LQLVWHUVWZD 6SUDZLHGOLZRFL ZZZPVJRYSO 3RVWSRZDQLH XNáDGRZH SRU VáRZQLF]HN # :HZQWU]QH SU]\F]\Q\ XSDGáRFL SU]HGVLELRUVWZ 3U]\F]\Q\ XSDGáRFL SU]HGVLELRUVWZ PRJ PLHü FKDUDNWHU ZHZQWU]Q\ OXE ]e- ZQWU]Q\ 'R SU]HVáDQHN ZHZQWU]Q\FK ]DOLF]\ü PR*QD 4 : ' EUDN Z\JU\ZDMFHM VWUDWHJLL ' QLHGRVWDWHF]Q NRQWURO NRV]WyZ ' ]E\W Z\VRNLH ]DGáX*HQLH ' QLVNLH NZDOLILNDFMH PHQHG*HUyZ ' QLHVNXWHF]Q ZLQG\NDFM QDOH*QRFL ' ]OHNFHZD*HQLH NRQNXUHQFML ' VáDE\ PDUNHWLQJ VáDE UHNODP L SURPRFM # =HZQWU]QH SU]\F]\Q\ XSDGáRFL SU]HGVLELRUVWZ :UyG SU]\F]\Q ]HZQWU]Q\FK V ' wzrost cen surowców; ' niekorzystna zmiana kursu; ' niespodziewany wzrost stóp procentowych; ' zmiany w przepisach prawa; ' EáG\ LQVW\WXFML SDVWZRZ\FK 5. 4 Por. Business :HHN 3ROVND JUXG]LH V 5 7DP*H 11

1LH PD ILUP\ Z NWyUHM QLH Z\VWSLá QLJG\ SUREOHP ]H FLJQLFLHP QDOH*QRFL RG NOLHQWD &RUD] F]FLHM WUXGQRFL ] RG]\VNDQLHP SLHQLG]\ ]D VSU]HGDQH WRZDU\ F]\ Z\NRQDQH XVáXJL E\ZDM SU]\F]\Q SRZD*Q\FK NáRSRWyZ ILQDQVRZ\FK ILUP OXE FDá\FK EUDQ* JRVSRGDUNL 1LNW QDWRPLDVW QLH MHVW Z VWDQLH SROLF]\ü LOH SLHQLG]\ WUDF SU]HGVLELRUF\ ] SRZRGX QLHU]HWHOQ\FK NRQWUDKHQWyZ 3HZQH MHVW *H NZRW\ WH LG Z PLOLDUG\ ]árw\fk.d*g\ QDZHW QDMPQLHMV]\ SU]HWHUPLQRZDQ\ GáXJ WR XWUDWD GRFKRGyZ ] HZHQWXDOQ\FK RGVHWHN JG\E\ WH SLHQLG]H E\á\ XORNRZDQH QS Z EDn- NX 'R WHJR GRFKRG] NRV]W\ NRUHVSRQGHQFML ] GáX*QLNLHP F]\ Z\GDWNL QD RSáDFHQLH ILUP\ ]DMPXMFHM VL FLJDQLHP ZLHU]\WHOQRFL -DN ]PQLHMV]\ü U\]\NR ZSDGQLFLD Z NáRSRW\ ]ZL]DQH ] QLHU]HWHOQ\PL SáDWQLNDPL" 7\ONR F]ü SU]\SDGNyZ ]DOHJDQLD ] SáDWQRFLDPL WR FHORZH SRVWSRZDQLH GáX*Qi- NyZ :LNV]Rü VSy(QLH Z\QLND ] WHJR *H NRQWUDKHQW VDP ZSDGá Z SRGREQH WDUa- SDW\ L QLH PR*H RG]\VNDü SLHQLG]\ RG ZáDVQ\FK SDUWQHUyZ KDQGORZ\FK 3RM LHLURG]DMHQDOH*QR L 1DOH*QRü MHVW XSUDZQLHQLHP RVRE\ IL]\F]QHM OXE SUDZQHM GR RWU]\PDQLD w XVWDORQ\P WHUPLQLH RNUHORQHJR ZLDGF]HQLD U]HF]RZHJR OXE SLHQL*QHJR od innej osoby fizycznej lub prawnej. : UDFKXQNRZRFL SRGPLRWyZ JRVSRGDUF]\FK QDOH*QRFL V NDWHJRUL Z\áF]QLH SLHQL*Q L R]QDF]DM ZV]HONLH SU]HZLG\ZDQH SU]\FKRG\ URGNyZ SLHQL*Q\FK RUD] ]DOLF]DQH V GR DNW\ZyZ REURWRZ\FK 3RZVWDQLH QDOH*QRFL MHVW HIHNWHP SURZDG]RQHM G]LDáDOQRFL JRVSRGDUF]HM L SRSU]e- G]D SU]\Sá\Z URGNyZ SLHQL*Q\FK GR SRGPLRWX JRVSRGDUF]HJR # 5RG]DMH QDOH*QRFL 0R*QD MH SRG]LHOLü ZJ Uy*Q\FK NU\WHULyZ ZUyG NWyU\FK GR QDMZD*QLHMV]\FK QDOe* Kryterium 2EV]DU UR]OLF]H 7HUPLQ SáDWQRFL 6WRSLH Z\PDJDOQRFL 7\WXá SRZVWDQLD 2VRED GáX*QLND 6WRSLH UHDOQRFL 5RG]DMH QDOH*QRFL QDOH*QRFL NUDMRZH L ]DJUDQLF]QH QDOH*QRFL NUyWNRWHUPLQRZH L GáXJRWHUPLQRZH QDOH*QRFL SUDZLGáRZH WHUPLQRZH L SU]HWHUPLQRZDQH SU]HGDZQLone) QDOH*QRFL ] W\WXáX GRVWDZ UREyW L XVáXJ Z\SáDFRQ\FK ]DOLF]HN NDU umownych, karnych odsetek itd. QDOH*QRFL RG RGELRUFyZ SURGXNWyZ L XVáXJ RG SUDFRZQLNyZ EXG*etowe SHZQH ZWSOLZH VSRUQH QLHFLJDOQH 1.3. Odpowiedni dobór partnerów handlowych @Obserwacja potencjalnych kontrahentów &KFF RJUDQLF]\ü OLF]E ]DZLHUDQ\FK XPyZ ] NRQWUDKHQWDPL NWyU]\ ] JyU\ ]DNáa- GDM *H QDP QLH ]DSáDF OXE NWyU\FK V\WXDFMD ILQDQVRZD MHVW QLHSHZQD SRZLQQR VL Z ILUPLH RGSRZLHGQLR ]RUJDQL]RZDü VáX*E\ KDQGORZH D WDN*H ND*GRUD]RZR SR]y- 12

VNLZDü LQIRUPDFMH R SDUWQHUDFK KDQGORZ\FK 7DNL V\VWHP SR]\VNLZDQLD DQDOL]\ i JURPDG]HQLD GDQ\FK R NRQWUDKHQWDFK SRZLQLHQ VWDü VL MHGQ\P ] HOHPHQWyZ VáX*cych budowaniu polityki kredytowej 6 SU]HGVLELRUVWZD 0R*OLZRFL SU]HGVLELRr- VWZD V Z W\P SU]\SDGNX RF]\ZLFLH PQLHMV]H QL* PR*OLZRFL EDQNX XG]LHODMFHJR NUHG\WX MHGQDN*H Z Z\QLNX NRQVWUXNFML WDNLHJR V\VWHPX XOHJQLH Z firmie zmniej- V]HQLH U\]\ND GHF\]ML NUHG\WRZ\FK 3RSUDZD MDNRFL LQIRUPDFML R partnerach han- GORZ\FK SRZLQQD SU]\F]\QLü VL GR ]ZLNV]HQLD SUDZGRSRGRELHVWZD SRGHMPRZa- QLD WUDIQ\FK GHF\]ML R ZVSyáSUDF\ KDQGORZHM 7 Nowaczyk w artykule pt. Gromadzenie i analiza danych o partnerach 7 SURSRQXMH QDMSURVWV]H ]GURZRUR]VGNRZH SRGHMFLH GR NRV]WyZ L NRU]\FL EXGRZ\ WDNLHJR V\VWHPX LQIRUPDFML :\VRNRü URGNyZ SLHQL*Q\FK NWyUH MHVWHP\ VNáRQQL ]DSáDFLü MDNR VNáDGN QD XEH]SLHF]HQLH ]á\fk NUHG\WyZ PR*H R]QDF]Dü Z SU]\SDGNX QDV]HJR SU]HGVLELRUVWZD Z\VRNRü EXG*HWX NRV]WyZ IXQNFMRQRZDQLD V\VWHPX ]ELerania, analiz i gromadzenia danych o partnerach handlowych. 'UyGáDLURG]DMHLQIRUPD MLRNRQWUDKHQWD K 'UyGáD LQIRUPDFML R QDV]\P SDUWQHU]H KDQGORZ\P PRJ PLHü FKDUDNWHU ZHZQWU]Q\ GDQH ] SU]HGVLELRUVWZD RUD] ]HZQWU]Q\ VSR]D SU]HGVLELRUVWZD 7DEHOD *UXS\ GDQ\FK VáX*F\FK RFHQLH NRQWUDKHQWD Informacje formalnoprawne Strategia Finanse %UDQ*D klienta Dane Wszelkie dane Opinia o stanie wew- o ZVSyáSUDF\ ] V\VWe- EUDQ*\ QWU]QH PyZ NVLJRZHJR VSU]HGD*\ ] bazy Dane od klienta Dane opublikowane Dane zbierane w terenie Forma organizacyjno-prawna, dokumenty rejestracyj- QH ]DZLDGF]HQLD z organów administracji Plany rozwoju G]LDáDOQRFL XVWQH i niesformalizowane, ew. formalny biznesplan) danych o windykacjach Sprawozdania finansowe, opinie instytucji finansowych Sprawozdania finansowe, analizy nieza- OH*Q\FK VSHFMDOLVWyZ GRW\F]\ JáyZQLH VSyáHN SXEOLFznych) Opinie, uwagi i plotki pozyskane od personelu klienta :V]HONLH V\JQDá\ PRJFH ZLDGF]\ü o stanie spraw finansowych, pozyskane w ]DNUHVLH ]Z\Ná\FK kontaktów Opinia o stanie EUDQ*\ Raporty o stanie bran- *\ ZVND(QLNL ekonomiczne dla bran*\ Gospodarka Poziom optymizmu / pesymizmu klienta Raporty o stanie gospodarki 'UyGáR T. Nowaczyk, :LQG\NDFMD QDOH*QRFL 3U]HZRGQLN SR SURFHGXUDFK ]DEH]SLHF]H NRQWUROL i windykacji dla wierzycieli (t. 2), 6/1, s. 1. 6 3RU 6áRZQLF]HN 7 3RU :LQG\NDFMD QDOH*QRFL 3U]HZRGQLN SR SURFHGXUDFK ]DEH]SLHF]H NRQWUROL L ZLQG\NDFML Gla wierzycieli (t. 2), 6/1, s. 1. 13

1.4.1. 'DQHZHZQWU]ne 'DQH ZHZQWU]QH WR V\VWHP\ LQIRUPDF\MQH Z SU]HGVLELRUVWZLH GR NWyU\FK QDOH*Hü PRJ a) V\VWHP NVLJRZ\ b) V\VWHP VSU]HGD*\ c) ED]D GDQ\FK R ZLQG\NDFMDFK QDOH*QRFL KDQGORZ\FK 3U]HGVLELRUVWZD FRUD] F]FLHM SRQRV] QDNáDG\ LQZHVW\F\MQH QD ]DNXS L ZGUR*HQLH ]LQWHJURZDQHJR V\VWHPX LQIRUPDF\MQHJR NWyU\ ZVSRPDJD GHF\]MH NDGU\ PHQHG*Hr- VNLHM :V]\VWNLH WDNLH LQIRUPDFMH V RVLJDOQH Z UDPDFK MHGQHM SODWIRUP\ LQIRUPa- F\MQHM NWyUD JHQHUXMH UDSRUW\ ] QDMZD*QLHMV]\PL GDQ\PL PLHUQLNDPL LWG -HOL PDáHM ILUP\ QLH VWDü QD ]DNXS WDNLHJR RSURJUDPRZDQLD PR*QD Z\No- U]\VWDü SURJUDP\ Microsoft Excel i Microsoft Access. #'DQH ] V\VWHPX NVLJRZHJR 6\VWHP NVLJRZ\ 5RG]DM GDQ\FK ZHZQWU]Q\FK ]ELHUDQ\FK ] V\VWHPX NVLJRZHJR Z FHOX RFHQ\ Qa- V]HJR NRQWUDKHQWD ]DOH*\ RG VSRVREX RUJDQL]DFML GDQ\FK Z G]LDOH NVLJRZRFL QS EXGRZD SODQX NRQW SRG]LDá\ NRV]WyZ L SU]\FKRGyZ ± V]F]HJyáRZD DQDOLW\ND V\s- WHP GHNUHWDFML %DUG]R F]VWR FDá\ V\VWHP NVLJRZ\ Z SU]HGVLELRUVWZLH VáX*\ JáyZQLH MHJR UR]OLF]HQLRP SRGDWNRZ\P D QLH JURPDG]HQLX LQIRUPDFML SU]\GDWQ\FK GR ]DU]G]DQLD ILUP :FL* Z QLHZLHOX SROVNLFK SU]HGVLELRUVWZDFK GRVWU]HJD VL SRWU]HE EXGowy systemu FRQWUROOLQJX RSHUDF\MQHJR L SRZRáDQLD VWDQRZLVND controllera, NWyU\ E\áE\ RGSRZLHG]LDOQ\ ]D GRUDG]WZR GOD ]DU]GX Z ]DNUHVLH HIHNW\w- QHJR ]DU]G]DQLD NRV]WDPL RUD] Z ]DNUHVLH ]DU]G]DQLD QDOH*QRFLDPL KDndlowymi. #,QIRUPDFMH ] V\VWHPX VSU]HGD*\ 6\VWHP VSU]HGD*\ 6\VWHP VSU]HGD*\ PR*H WR E\ü ] MHGQHM VWURQ\ NRPSXWHURZ\ V\VWHP ZVSRPDJDMF\ REVáXJ NOLHQWyZ QS SODWIRUPD &50 ± DQJ customer relationship management ]DU]G]DQLH UHODFMDPL ] NOLHQWHP QDWRPLDVW ] GUXJLHM MDNR FDáD F]ü SU]HGVLELRr- VWZD NWyUD UHDOL]XMH SURFHV VSU]HGD*\ Z W\P ]HVSyá KDQGORZFyZ 1LHNWyUH GDQH PLHU]DOQH ] V\VWHPX VSU]HGD*\ PRJ GRW\F]\ü ' ZDUWRFL VSU]HGD*\ GOD NOLHQWD Z GDQ\P RNUHVLH ' liczby zawartych transakcji; ' liczby wystawionych faktur; ' F]VWRWOLZRFL ]DZLHUDQLD WUDQVDNFML ' VSRVREyZ SáDWQRFL ' WHUPLQyZ SáDWQRFL ]DIDNWXURZDQ\FK NUHG\W NXSLHFNL L U]HF]\ZLVW\FK ' informacji o upustach i rabatach; 14

' GDQ\FK R ]ár*rq\fk ]DPyZLHQLDFK ' GDQ\FK R WHUPLQDFK UHDOL]DFML ]DPyZLH ' danych o zaliczkach; ' danych o zamówieniach niezrealizowanych; ' GDQ\FK R RGZRáDQ\FK ]DPyZLHQLDFK @Wykorzystanie sprzedawców do gromadzenia danych =HVSyá KDQGORZFyZ EGF\FK Z EH]SRUHGQLP NRQWDNFLH ] NOLHQWHP VWDQRZL GRVNRQDáH (UyGáR LQIRUPDFML SRPRFQH Z NV]WDáWRZDQLX SROLW\NL NUHG\WRZHM SU]HGVLELRUVWZD :\NRU]\VWDQLH JUXS\ VSU]HGDZFyZ MDNR QDU]G]LD JURPDG]HQLD LQIRUPDFML R NRntrahentach wymaga przeszkolenia ich co do specyfiki informacji na temat klientów, NWyU\FK PDM SR]\VNLZDü :DUWR ]EXGRZDü WDN*H V\VWHP UDSRUWRZDQLD V\JQDáyZ RVWU]HJDZF]\FK GRW\F]F\FK SDUWQHUyZ KDQGORZ\FK SU]HV]NROLü KDQGORZFyZ w UDSRUWRZDQLX L RUJDQL]RZDü F\NOLF]QH QS FR W\G]LH VSRWNDQLD ] QLPL Z FHOX omówienia zebranych danych. 3UDZLGáRZD RUJDQL]DFMD KDQGORZFyZ Z SU]HGVLELRUVWZLH PR*H SROHJDü QD X]DOH*- QLHQLX F]FL LFK Z\QDJURG]HQLD QLH W\ONR OXE Z RJyOH QLH RG NZRW ]DZLHUDQ\FK XPyZ DOH RG IDNW\F]QLH ZSá\ZDMF\FK QD UDFKXQHN EDQNRZ\ ILUP\ Z WUDNFLH LFK UHDOL]DFML : UH]XOWDFLH WDNLH SRGHMFLH ]QLHFKFD GR ]DZLHUDQLD XPyZ ] ND*G\P SRWHQFMDOQ\P SDUWQHUHP QLH]DOH*QLH RG MHJR ZLDU\JRGQRFL RUD] ZSá\ZD QD Z]URVW XPLHMWQRFL VáX*E KDQGORZ\FK Z ]DNUHVLH SR]\VNLZDQLD LQIRUPDFML ]H VZRMHJR otoczenia na temat kontrahentów 8. #6\JQDá\ RVWU]HJDZF]H 6SU]HGDZF\ PRJ E\ü V]F]HJyOQLH XF]XOHQL QD QHJDW\ZQH V\JQDá\ RVWU]HJDZF]H u SRWHQFMDOQHJR OXE LVWQLHMFHJR SDUWQHUD KDQGORZHJR 1DOH* GR QLFK QDVWSXMFH kryteria oceny: ' G\QDPLND VSDGNX SU]\FKRGyZ ]H VSU]HGD*\ SURGXNWyZXVáXJ ' XQLNDQLH NRQWDNWyZ ] GRVWDZF ' SR]E\ZDQLH VL HOHPHQWyZ PDMWNX WUZDáHJR ILUP\ ' F]VWH ]PLDQ\ SHUVRQDOQH QD NOXF]RZ\FK VWDQRZLVNDFK ' Z]URVW SR]LRPX ]DSDVyZ QLH ]ZL]DQ\ ] VH]RQRZRFL F]\ F\NOLF]QRFL produkcji; ' ]DXZD*DOQH SUREOHP\ ] UHDOL]DFM ]DPyZLH QS RSy(QLHQLD EUDNL ' Z\PLMDMFH LQIRUPDFMH QD WHPDW NRQG\FML ILQDQVRZHM ILUP\ # %D]D GDQ\FK R ZLQG\NDFMDFK QDOH*QRFL 3RZRáDQLH ED]\ GDQ\FK R ZLQG\NDFMDFK Z SU]HGVLELRUVWZLH SRZLQQR E\ü MHGQ\P z pierwszych kroków budowy systemu windykacml EGFHJR HOHPHQWHP SROLW\NL 8 Por. A. Wójcik, T. 7DUF]\VNL -DN VDPRG]LHOQLH HJ]HNZRZDü QDOH*QRFL" :V]HFKQLFD 3RGDWNRZD.UDNyZ 15

NUHG\WRZHM SU]HGVLELRUVWZD 9 6\VWHP WHQ PR*H PLHü IRUP NDUWRWHNL SURZDG]RQHM UF]QLH OXE HOHNWURQLF]QLH %D]D EG]LH ]DZLHUDü ZV]\VWNLH F]\QQRFL ZLQG\NDF\j- QH MDNLH PLDá\ PLHMVFH Z QDV]\P SU]HGVLELRUVWZLH 0R*QD M SRG]LHOLü QD F]Vtkowe bazy naszych poszczególnych partnerów handlowych. #%D]D SU]\NáDGRZHJR NRQWUDKHQWD 3U]\NáDGRZD F]VWNRZD ED]D ND*GHJR NRQWUDKHQWD SRZLQQD ]DZLHUDü QDVWSXMFH pozycje: Lp. Kategoria 6SyáND $%& 1 Nazwa partnera handlowego 2 Dane teleadresowe (adres, telefon, fax, e-mail) 3,PL L QD]ZLVNR RVRE\ RGSRZLHG]LDOQHM ]D UHJXORZDQLH SáDWQRFL 4,PL L QD]ZLVNR JáyZQHM NVLJRZHM 5,PL L QD]ZLVNR RVRE\ ]DU]G]DMFHM SUH]HVD G\UHNWRUD 6,QIRUPDFMH ]ELRUF]H R ZLQG\NDFMDFK ]D ND*G\ PLQLRQ\ URN 6.1 /LF]ED WUDQVDNFML GOD NWyU\FK RG SRF]WNX URNX REURWRZHJR XUXFKomiono czynqrfl ZLQG\NDFML 6.2 Liczba wykonanych procedur na poszczególnych etapach windykacji ' OLF]ED Z\VáDQ\FK ZH]ZD GR ]DSáDW\ ' OLF]ED Z\VáDQ\FK QRW RGVHWNRZ\FK ' OLF]ED RWZDUW\FK SRVWSRZD XSRPLQDZF]\FK ' OLF]ED RWZDUW\FK SRVWSRZD QDND]RZ\FK ' OLF]ED RWZDUW\FK SRVWSRZD NRPRUQLF]\FK ' liczba spraw przekazanych do firm windykacyjnych 6.3 Dane liczbowe ' VXPD ]DOHJáRFL RG SRF]WNX URNX ' UHGQLD ZDUWRü ]DOHJáRFL ' QDMNUyWV]H L QDMGáX*V]H SRMHG\QF]H RSy(QLHQLH 7,QIRUPDFMH R SRV]F]HJyOQ\FK VSUDZDFK SRGOHJDMF\FK ZLQG\NDFML 'R ]DáR*HQLD L ]DU]G]DQLD WDN ED] NRQWUDKHQWyZ PR*QD SRVáXJLZDü VL SURJUamami Microsoft Excel lub Microsoft Access. :VSyáSUD D]SDUWQHUHPKDQGORZ\P @ Informacje o partnerze handlowym 3U]HG SRGSLVDQLHP XPRZ\ R VSU]HGD*\ ] NRQWUDKHQWHP QDV] SU]HGVWDZLFLHO KDn- GORZ\ SRZLQLHQ ]ZUyFLü VL GR QLHJR R SRGVWDZRZH GRNXPHQW\ NWyUH QD ZVWSQ\P HWDSLH RFHQ\ SRWZLHUG] ZLDU\JRGQRü NUHG\WRZ,QIRUPDFMH NWyU\FK PR*HP\ RF]HNLZDü WR ' GRNXPHQW\ UHMHVWURZH QS RGSLV ].56 ]DZLDGF]HQLH R HZLGHQFML G]LDáDOQRFL gospodarczej); ' ]DZLDGF]HQLH ] =DNáDGX 8EH]SLHF]H 6SRáHF]Q\FK R niezaleganiu z regulowa- QLHP VNáDGHN ' ]DZLDGF]HQLH ] 8U]GX 6NDUERZHJR R niezaleganiu z podatkami; 9 :LQG\NDFMD QDOH*QRFL 3U]HZRGQLN SR SURFHGXUDFK ]DEH]SLHF]H NRQWUROL L ZLQG\NDFML GOD ZLHU]\FLHOL (t. 2), 6/1.2, s. 5. 16

' VSUDZR]GDQLD ILQDQVRZH UDFKXQHN ]\VNyZ L VWUDW ELODQV UDFKXQHN SU]HSá\ZyZ SLHQL*Q\FK OXE GRNXPHQW\ VSUDZR]GDZF]H VNáDGDQH GR *86 QS )S ± SU]HGVLELRUF\ SURZDG]F\ NVLJ SU]\FKRGyZ L UR]FKRGyZ ) ) 63 SP-3); ' RSLQLD EDQNX SURZDG]FHJR UDFKXQHN ELH*F\ QDV]HJR NRQWUDKHQWD ' RSLQLH ] LQQ\FK LQVW\WXFML ILQDQVRZ\FK ZVSyáSUDFXMF\FK ] QDV]\P SDUWQHUHP QD ]DVDG]LH GDZF\ NDSLWDáX QS ILUPD leasingowa 10, firma faktoringowa 11, fundusz wysokiego ryzyka (fundusz venture capital) 12 1DURGRZ\ )XQGXV] 2FKURQ\ Uodowiska i Gospodarki Wodnej 13 (1)2L*: L MHJR ZRMHZyG]NLH RGG]LDá\ )Xn- GXV] 3R*\F]NRZ\ 0LNUR 14.UDMRZ\ )XQGXV] 3RUF]H.UHG\WRZ\FK 15 przy Banku Gospodarstwa Krajowego). -HGQRVWNL SURZDG]FH REOLJDWRU\MQLH OXE GREURZROQLH 16 NVLJL UDFKXQNRZH PDM PR*OLZRü SU]\JRWRZ\ZDQLD VSUDZR]GD ILQDQVRZ\FK Z IRUPLH ÄSHáQHM OXE uproszczonej. @Sprawozdania finansowe to: ' bilans; ' rachunek zysków i strat; ' informacja dodatkowa; ' ]HVWDZLHQLH ]PLDQ Z NDSLWDOH ZáDVQ\P RUD] UDFKXQHN SU]HSá\ZyZ SLHQL*Q\FK -HGQRVWND NWyUD Z URNX REURWRZ\P ]D NWyU\ VSRU]G]D VSUDZR]GDQLH ILQDQVRZH QLH RVLJQáD GZyFK ] WU]HFK Z\PLHQLRQ\FK ZDUXQNyZ 1. UHGQLRURF]QH ]DWUXGQLHQLH Z SU]HOLF]HQLX QD SHáQH HWDW\ Z\QLRVáR QLH ZLFHM QL* 50 osób. 2. Suma aktywów bilansu na koniec roku obrotowego w walucie polskiej nie prze- NURF]\áD UyZQRZDUWRFL mln euro. 3. 3U]\FKRG\ QHWWR ]H VSU]HGD*\ SURGXNWyZ L WRZDUyZ RUD] RSHUDFML ILQDQVRZ\FK w ZDOXFLH SROVNLHM QLH SU]HNURF]\á\ UyZQRZDUWRFL mln euro. # 3HáQD L XSURV]F]RQD IRUPD VSUDZR]GD PR*H VSRU]G]Lü VSUDZR]GDQLH Z IRUPLH uproszczonej (bilans, rachunek zysków i VWUDW LQIRUPDFMD GRGDWNRZD : LQQ\P SU]\SDGNX QDOH*\ SURZDG]Lü VSUDZR]GDQLD w formie ÄSHáQHM (oprócz bilansu, rachunku zysków i strat, informacji dodatkowej WDN*H UDFKXQHN SU]HSá\ZyZ SLHQL*Q\FK L ]HVWDZLHQLH ]PLDQ Z NDSLWDOH ZáDVQ\P 10 11 12 13 14 15 16 www.leasepol.com.pl 6WURQD =ZL]NX 3U]HGVLELRUVWZ Leasingowych w Polsce). 3RU SRGUR]G]LDá JG]LH V SRGDQH DGUHV\ internetowe firm IDNWRULQJRZ\FK G]LDáDMF\FK Z Polsce. www.ppea.org.pl -HVW WR VWURQD 3ROVNLHJR 6WRZDU]\V]HQLD,QZHVWRUyZ.DSLWDáRZ\FK VNXSLDMFHJR IXQGusze venture capital i private HTXLW\ G]LDáDMFH Z 3ROVFH www.nfosigw.gov.pl www.funduszmikro.com.pl www.bgk.pl/fundusze/kfpk/ 2VRE\ IL]\F]QH VSyáNL F\ZLOQH RVyEIL]\F]Q\FK VSyáHN MDZQ\FK RVyEIL]\F]Q\FK RUD] VSyáHN SDUWQHUVNLFK MH*HOL LFK SU]\FKRG\ QHWWR ]H VSU]HGD*\ WRZDUyZ SURGXNWyZ L RSHUDFML ILQDQVRZ\FK ]D SRSU]HGQL URN Rb- URWRZ\ Z\QLRVá\ FR QDMPQLHM UyZQRZDUWRü Z ZDOXFLH SROVNLHM W\V HXUR 8VWDZD R UDFKXQNRZRFL z GQLD U ] GDOV]\PL ]PLDQDPL DUW XVW SNW PXV] SURZDG]Lü NVLJL KDQGORZH D SRd- PLRW\ NWyUH QLH SU]HNURF]\á\ WHJR SURJX PDM Z\EyU 17

-HGQRVWNL NWyUH Z ZLHWOH XVWDZ\ QLH PXV] OXE QLH GHF\GXM VL QD SURZDG]HQLH NVLJ UDFKXQNRZ\FK PRJ 1. %\ü REMWH NDUW SRGDWNRZ RSRGDWNRZDQLH ]U\F]DáWRZDQH EUDN RERZL]NyZ ewidencyjnych); 2. 3RGOHJDü U\F]DáWRZL HZLGHQFMRQRZDQHPX RSRGDWNRZDQLH ]U\F]DáWRZDQH HZidencja przychodów). 3. %\ü ]RERZL]DQH GR SURZDG]HQLD SRGDWNRZHM NVLJL SU]\FKRGyZ L UR]FKRGyZ (opodatkowanie na ogólnych zasadach). 1LH ]DZV]H QDV] NRQWUDKHQW EG]LH FKFLDá SU]HGVWDZLü ZZ GRNXPHQW\ DOH w FHOX XG]LHOHQLD PX NUHG\WX NXSLHFNLHJR ZDUWR Z\HJ]HNZRZDü NRSL Gokumentów rejestrowych. :VSyáSUD D]Z\ZLDGRZQLJRVSRGDU ] @ :\ZLDGRZQLH JURPDG] LQIRUPDFMH R ILUPDFK 1D U\QNX SROVNLP G]LDáD ZLHOH Z\ZLDGRZQL JRVSRGDUF]\FK NWyU\FK JáyZQ\P SU]HGPLRWHP G]LDáDOQRFL MHVW RFHQD U\]\ND JRVSRGDUF]HJR ]ZL]DQHJR ] GDQ\P kontrahentem. :\ZLDGRZQLH JRVSRGDUF]H V WR Z\VSHFMDOL]RZDQH ILUP\ NWyUH JURPDG] i VSU]HGDM GDQH R SU]HGVLELRUVWZDFK :\ZLDGRZQLH SU]HSURZDG]DM URF]QLH W\VLFH EDGD SU]HGVLELRUVWZ 1D SRGVWDZLH RJyOQRGRVWSQ\FK LQIRUPDFML OXE SR]\VNDQ\FK EH]SRUHGQLR RG EDGDQ\FK SU]HGVL- ELRUVWZ V Z VWDQLH SU]HGVWDZLü UDSRUW RFHQLDMF\ U\]\NR ]ZL]DQH ] GDQ\P SDUWQe- UHP KDQGORZ\P L WUDQVDNFM 3U]HGH ZV]\VWNLP V Z VWDQLH XVWDOLü F]\ EDGDQD ILUPD IDNW\F]QLH SURZDG]L G]LDáDOQRü JRVSRGDUF] @ Dane z wywiadowni gospodarczej Podstawowe dane, jakie przechowuje wywiadownia gospodarcza w swoich bazach i które sprzedaje w swoich raportach, to: ' nazwa firmy, adres, telefon, faks, e-mail; ' forma prawna oraz jej przedmiot; ' GDWD UR]SRF]FLD G]LDáDOQRFL JRVSRGDUF]HM ' historia rozwoju firmy; ' GDQH GRW\F]FH RGG]LDáyZ ' dane rejestrowe, tj. numer np. KRS, miejsce rejestracji, data rejestracji, wyso- NRü NDSLWDáX XG]LDáRZF\ VNáDG ]DU]GX SU]HGPLRW G]LDáDOQRFL Z W\P RVWDtnie zmiany w rejestrach; ' zatrudnienie; ' SRVLDGDQ\ PDMWHN Z W\P QLHUXFKRPRFL ' GDQH ILQDQVRZH WM SU]\FKRG\ ]H VSU]HGD*\ VXPD ELODQVRZD ' QDMZD*QLHMVL NRQWUDKHQFL ' EDQNL REVáXJXMFH RSLQLH NUHG\WRZH 18

' ]RERZL]DQLD ' ocena wg zleconych kryteriów. Przedmiotem raportu Z\ZLDGRZQL JRVSRGDUF]HM SRZLQQ\ E\ü JáyZQLH Ln- IRUPDFMH GRW\F]FH LVWQLHQLD ILUP\ QD U\QNX RUD] MHM IXQNFMRQRZDQLD D WDk- *H WR F]\ UHJXOXMH RQD VZRMH ]RERZL]DQLD ZREHF NRQWUDKHQWyZ L F]\ ]DSáDFL z W\WXáX QHJRFMRZDQHM WUDQVDNFML :VSyáSUD D]ELXUHPSUDZQ\P 1LHNWyUH G]LDáDMFH GR SRáRZ\ ODW Z 3ROVFH ELXUD SUDZQH áf]\á\ Z VRELH IXQkcje firm windykacyjnych, niektóre funkcje wywiadowni gospodarczych i kancelarii prawniczych 17. Dwie regulacje: Ustawa o radcach prawnych i Prawo bankowe (Dz.U. Nr 140, poz. 939 z Sy(Q ]P ]PLHQLá\ V\WXDFM Z W\P ]DNUHVLH #.DQFHODULH SUDZQH D ZLQG\NDFMD QDOH*QRFL $NWXDOQLH XVáXJL GRUDG]WZD SUDZQHJR QD U]HF] SRGPLRWyZ JRVSRGDUF]\FK PRJ SURZDG]Lü Z\áF]QLH DGZRNDFL L UDGFRZLH SUDZQL VSyáNL F\ZLOQH L KDQGORZH DGZo- NDWyZ L UDGFyZ D WDN*H VSyáNL NRPDQG\WRZH Z NWyU\FK RVRE\ EGFH DGZRNDWDPL OXE UDGFDPL SUDZQ\PL PRJ E\ü Z\áF]QLH NRPDQG\WDULXV]DPL.DQFHODULH SUDZQH F]\ NDQFHODULH UDGFyZ SUDZQ\FK RGJU\ZDM GX* URO Z VDP\P SURFHVLH ZLQG\NDFML QDOH*QRFL QDWRPLDVW LFK ]QDF]HQLH MHVW PQLHMV]H MHOL FKRG]L R SURFHV JURPDG]HQLD GDQ\FK R SDUWQHUDFK JRVSRGDUF]\FK 1DMF]FLHM ELXUR SUDZQH GRNRQXMH XVWDOHQLD i weryfikacji danych formalnoprawnych na podstawie rejevwuyz L HZLGHQFML G]LDáDl- QRFL JRVSRGDUF]HM )LUP\ NWyUH QLH ]DWUXGQLDM UDGF\ SUDZQHJR PRJ VNRU]\VWDü ] QDVWSXMF\FK XVáXJ ELXUD SUDZQHJR ' DQDOL]D IRUP\ RUJDQL]DF\MQRSUDZQHM L RNUHOHQLH ]DOHFH GOD IRUP ZVSyápracy; ' DQDOL]D GDQ\FK R PDMWNX ' analiza stosowanych czy proponowanych przez kontrahenta umów, zabezpie- F]H F]\ WH* IRUP UR]OLF]H :VSyáSUD D]DJHQ MGHWHNW\ZLVW\ ]Q @ Rola agencji detektywistycznej $JHQFMH GHWHNW\ZLVW\F]QH ZLDGF] WDN*H XVáXJL NWyUH PRJ RND]Dü VL QDP QLe- ]EGQH QD HWDSLH ZLQG\NDFML QDOH*QRFL V]F]HJyOQLH Z V\WXDFML JG\ QLH MHVW ]QDQ\ U]HF]\ZLVW\ DGUHV PLHMVFH SU]HE\ZDQLD QDV]HJR GáX*QLND 18 :VND]DQLH ZáDFLZe- JR DGUHVX GáX*QLND MHVW NRQLHF]QH GOD VNXWHF]QHJR SRSURZDG]HQLD SRVWSRZDQLD VGRZHJR 19 0R*QD ]OHFLü DJHQFML GHWHNW\ZLVW\F]QHM ]HEUDQLH SHZQ\FK LQIRUPDFML QD HWDSLH SR]\VNLZDQLD LQIRUPDFML R GáX*QLNX 17 18 19 Por. T. 1RZDF]\N :LQG\NDFMD QDOH*QRFL 3U]HZRGQLN SR SURFHGXUDFK ]DEH]SLHF]H NRQWUROL L ZLQG\Nacji dla wierzycieli (t. 2), 6/1.5, s. 2. 7DP*H V 3RU 6áRZQLF]HN 19

1.5. Umowa gospodarcza @ Rola umowy w obrocie gospodarczym 8PRZ\ RGJU\ZDM GX* URO Z G]LDáDOQRFL JRVSRGDUF]HM ']LNL QLP GRFKRG]L GR Z\PLDQ\ GyEU L ZLDGF]HQLD XVáXJ PDWHULDOQ\FK :\NV]WDáFLáR VL Z SUDNW\FH SRM- FLH XPRZ\ JRVSRGDUF]HM MDNR XPRZ\ ]DZLHUDQHM FKRFLD* SU]H] MHGQ ]H VWURQ w UDPDFK SURZDG]RQHM G]LDáDOQRFL JRVSRGDUF]HM Z\WZyUF]HM EXGRZODQHM KDn- GORZHM XVáXJRZHM 8PRZD Z REURFLH JRVSRGDUF]\P MHVW LQVW\WXFM SUDZD F\ZLOQHJR GR NWyUHM RGQRV] VL ]DUyZQR ]DSLV\ F]FL RJyOQHM SUDZD ]RERZL]D UHJXOXMFH WU\E L IRUP MHM ]DZDUFLD MDN L SRVWDQRZLHQLD F]FL V]F]HJyáRZHM SUDZD ]RERZL- ]D NWyUH GRW\F] W]Z XPyZ QD]ZDQ\FK WM XPRZD NXSQDVSU]HGD*\ umowa dostawy, umowa najmu). 8PRZD MHVW ]JRGQ\P RZLDGF]HQLHP ZROL FR QDMPQLHM GZyFK VWURQ L VWDQRZL (Uó- GáR SRZVWDQLD ]RERZL]DQLD D WDN*H RNUHOD MHJR WUHü 1.5.1. Rodzaje umów gospodarczych,vwqlhmh ZLHOH SRG]LDáyZ XPyZ ZUyG NWyU\FK Z\PLHQLü PR*QD a) SRG]LDá ]H Z]JOGX QD SU]HGPLRW ZLDGF]HQLD WM XPRZ\ NWyU\FK SU]HGPLRWHP MHVW U]HF] QS VSU]HGD* GRVWDZD SR*\F]ND QDMHP OXE XPRZ\ NWyU\FK SU]Hd- PLRWHP V XVáXJL QS XPRZD ]OHFHQLD XPRZD R G]LHáR XPRZD VSHG\FML XPRZD agencyjna lub umowy mieszane np. umowa hotelowa; b) SRG]LDá ]H Z]JOGX QD F]\QQRFL NRQLHF]QH GR ]DZDUFLD XPRZ\ WM XPRZ\ NRn- VHQVXDOQH Z NWyU\FK XPRZD GRFKRG]L GR VNXWNX L Z\ZRáXMH ]JRGQLH ] MHM WUHFL QDVWSVWZD SUDZQH SU]H] VDPR ]ár*hqlh ]JRGQ\FK RZLDGF]H ZROL ]DZLHUDM- F\FK M VWURQ QS XPRZD VSU]HGD*\ XPRZD R G]LHáR RUD] XPRZ\ UHDOQH QS XPRZD VNáDGX XPRZD SU]HFKRZ\ZDQLD c) SRG]LDá XPyZ QD RGSáDWQH L QLHRGSáDWQH SU]\NáDG XPRZ\ QLHRGSáDWQHM ± XPRZD X*\F]HQLD 20. :UyG XPyZ Z\Uy*QLD VL WDN*H XPRZ\ QD]ZDQH UHJXORZDQH SU]HSLVDPL NRGHNVX F\ZLOQHJR QS VSU]HGD* F]\ LQQHJR DNWX SUDZQHJR QS XVWDZ\ 3UDZR EDQNRZH (np. umowa kredytowa) oraz @umowy nienazwane, np. umowa faktoringu, forfaitingu, franchisingu. 1.5.2. Tryb zawierania umów =DZDUFLH XPRZ\ SRSU]HG]DM F]\QQRFL ZVWSQH NWyUH Z GX*HM PLHU]H REHMPXM SURFHV QHJRFMDFML MHM ZDUXQNyZ : REURFLH JRVSRGDUF]\P ZD*Q\ MHVW WDN*H WU\E ]DZDUFLD XPRZ\ V]F]HJyOQLH JG\ QDV]\P NRQWUDKHQWHP MHVW SRGPLRW NRU]\VWDMF\ ]H URGNyZ SXEOLF]Q\FK 'R ]DZDUFLD XPRZ\ PR*H WDN*H GRMü SRSU]H] ]ár*hqlh oferty. 20 Por. A. Portalska, O..RUQDWRZLF] 2G]\VNLZDQLH QDOH*QRFL C.H.Beck, Warszawa 2003, s. 11. 20