PRZEDMIOTOWY SYSTEM OCENIANIA Z MATEMATYKI W GIMNAZJUM NR 2 IM. KS. STANISŁAWA KONARSKIEGO W ŁUKOWIE Cele ogólne oceniania w matematyce rozpoznanie przez nauczyciela poziomu i postępów w opanowani przez ucznia wiadomości i umiejętności w stosunku do wymagań programowych w każdej klasie, poinformowanie ucznia o poziomie jego osiągnięć w zakresie matematyki i postępach w tym zakresie, pomoc uczniowi w samodzielnym kształceniu matematycznym, motywowanie ucznia do dalszej pracy, dostarczanie rodzicom (opiekunom) informacji o postępach, trudnościach i specjalnych uzdolnieniach ucznia. Cele szczegółowe oceniania w matematyce Sprawdzenie stopnia: przyswojenia i operowania informacjami matematycznymi (posługiwania się terminologią i faktami matematycznymi, stosowania algorytmów, praw, twierdzeń i definicji, rozumienia tekstu matematycznego i komunikowania informacji, odczytywania informacji z różnych źródeł), umiejętności posługiwania się matematyką (umiejętności rozwiązywania zadań typowych, umiejętności rozwiązywania zadań nieschematycznych, problemowych, umiejętności stosowania metod matematycznych do rozwiązywania zadań praktycznych, umiejętności wykrywania zależności, umiejętności uzasadniania). Formy aktywności matematycznych ucznia podlegające ocenie Matematyzowanie prostych sytuacji z wykorzystaniem liczb i działań na nich. Logiczne rozumowanie z zastosowaniem analogii i poznanych algorytmów. Stosowanie metod matematycznych do opisu i interpretacji określonego zagadnienia. Wykorzystanie języka matematyki w komunikowaniu się. Podejmowanie działań prowadzących do rozwiązywania problemu. 1
Stosowanie nabytej wiedzy i umiejętności w zadaniach z różnych dziedzin w tym z życia codziennego. Dostrzeganie związków matematyki z innymi przedmiotami. Formułowanie i zapisywanie wniosków. Uogólnianie, uzasadnianie rozpatrywanego problemu. Dostrzeganie problemu, formułowanie w języku matematycznym i rozwiązywanie go. Samodzielność stawiania hipotez i weryfikowania ich. Sposoby prezentowania efektów pracy. Wykorzystanie urządzeń technicznych do wykonywania obliczeń. Sposoby sprawdzania wiadomości i umiejętności uczniów (narzędzia służące ocenianiu) Oceny cząstkowe uczeń może otrzymać: z wypowiedzi ustnych, w których oceniana jest zawartość merytoryczna, samodzielność wnioskowania, uogólniania, dowodzenia, umiejętność prowadzenia analizy zadania, posługiwanie się językiem matematycznym, z pracy na lekcji, w której oceniana jest aktywność ucznia, pomysłowość i oryginalność w rozwiązywaniu zadań i problemów, umiejętność samodzielnego myślenia, wnioskowania, przedstawiania własnych sądów oraz ich uzasadniania, umiejętność pracy w grupie, pracy z podręcznikiem (zrozumienie tekstu matematycznego), z prac klasowych, sprawdzianów, w których oceniana jest wiedza z danego zakresu, zrozumienie zagadnień, umiejętność logicznego myślenia, umiejętność rozwiązywania zadań o różnym poziomie wymagań, poprawność języka matematycznego, porządek i estetyka zapisu, z kartkówek, w których oceniana jest zawartość merytoryczna sprawdzanego zagadnienia, ze sprawdzianów tzw. sesji z plusem, w których oceniana jest zawartość merytoryczna konieczna do opanowania partii materiału w danym semestrze (roku), z egzaminów próbnych w klasach drugich i trzecich, z prac domowych, z uwzględnieniem samodzielności ich wykonania, za prace dodatkowe, z uwzględnieniem samodzielności ich wykonania, za wykonanie prac praktycznych (np. modeli brył, plansze), za przygotowanie do lekcji lub jego brak, za pilność i systematyczność w nauce, 2
udział w konkursach. Ustalenie oceny semestralnej i rocznej Ocena semestralna i roczna nie jest średnią arytmetyczną ocen cząstkowych. Waga ocen jest zróżnicowana. Największą wartość mają prace klasowe. Zasady oceniania 1. Prace klasowe (45 min) obejmują materiał powtórzony i utrwalony z opracowanego działu lub jego części, zapowiedziane są z tygodniowym wyprzedzeniem z zakresem sprawdzanych umiejętności i wiedzy. Informacja ta odnotowana jest w dzienniku lekcyjnym. W pracach klasowych uwzględnia się zadanie nadobowiązkowe na ocenę celującą. Mogą zawierać dostosowanie do wymagań dla uczniów posiadających takie dostosowanie. 2. Prace klasowe są obowiązkowe. Uczeń nieobecny na pracy klasowej musi ją napisać w ciągu tygodnia w ramach konsultacji przedmiotowych, w terminie ustalonym przez nauczyciela. 3. W przypadku nieobecności nieusprawiedliwionej na pracy klasowej uczeń otrzymuje ocenę niedostateczną i pisze ją w terminie poprawy prac klasowych. Nie przysługuje mu jej poprawa. 4. Uczeń, może poprawić każdą ocenę otrzymaną z pracy klasowej, ale tylko jednokrotnie. Ocenę niedostateczną z pracy klasowej należy obowiązkowo poprawić, poprawa innych ocen jest dobrowolna. Poprawa prac klasowych odbywa się poza zajęciami lekcyjnymi. Może odbywać się na zajęciach dodatkowych według uznania nauczyciela. 5. Uczniowi nie przysługuje prawo poprawy pracy klasowej i otrzymuje ocenę niedostateczną, jeśli podczas jej pisania ściąga, zmienia grupę, itp. 6. Jeżeli uczeń podczas poprawy pracy klasowej uzyskał ocenę wyższą, poprzedni stopień wykorzystywany jest do oceny systematyczności pracy ucznia. Jeżeli uczeń otrzyma ocenę niższą to stopień ten wykorzystywany jest do oceny systematyczności pracy ucznia. 7. Kartkówki ilość wg uznania nauczyciela. Kartkówki obejmują najwyżej trzy jednostki lekcyjne lub jedno zagadnienie, mogą nie być zapowiedziane przez nauczyciela. 8. W przypadku nieusprawiedliwionej nieobecności ucznia na kartkówce nauczyciel ma prawo sprawdzić wiadomości na następnej lekcji w wybranej przez siebie formie. 9. Sprawdziany tzw. sesje z plusem obejmują podstawowe partie materiału opracowane w ciągu całego semestru lub roku. Są zapowiedziane z tygodniowym wyprzedzeniem. Nie ma ich poprawy. 3
10. Za rozwiązywanie zadań o podwyższonym stopniu trudności w czasie lekcji, w domu lub na kole matematycznym uczeń może otrzymać ocenę celującą lub plusy (6 plusów ocena celująca). 11. Prace pisemne są punktowane z przeliczeniem sumy zdobytych punktów na oceny szkolne zgodnie ze szkolnym systemem oceniania: 91% 100% bdb 76% 90% db 51% 75% dst 31% 50% dps 0 30% ndst 12. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który uzyska co najmniej 91% z obowiązkowych zadań oraz poprawnie rozwiąże zadanie dodatkowe (jeśli uczeń dobrze rozwiąże zadanie dodatkowe, ale nie uzyska 91% punktów z obowiązujących zadań można mu doliczyć punkty i podnieść ocenę co najwyżej do bardzo dobrej). 13. Oceny z prac klasowych muszą być przedstawione najpóźniej po 2 tygodniach od ich napisania, zaś kartkówki po tygodniu. 14. Prace domowe mogą być sprawdzane w następujący sposób: - wybiórczo na ocenę podczas lekcji lub plusem (5 plusów ocena bdb), jak również po zajęciach, - poprzez głośne odczytywanie przez ucznia, - wspólnie z całą klasą. 15. Prace domowe nie zawsze muszą być oceniane. 16. Nauczyciel może obniżyć uczniowi ocenę z pracy domowej, jeśli stwierdzi, że praca jest odpisana od kolegi, koleżanki. 17. Uczeń ma prawo do dwukrotnego w semestrze nieprzygotowania do zajęć z wyjątkiem prac klasowych oraz kartkówek, które zostały zapowiedziane. Każde następne nieprzygotowanie skutkuje oceną niedostateczną. 18. Uczeń przygotowany do lekcji to taki, który ma odrobioną pracę domową, posiada potrzebne na lekcji przyrządy, ma zeszyt i podręcznik. 19. Uczeń zobowiązany jest do starannego prowadzenia zeszytu przedmiotowego. Jego brak na lekcji rozumiany jest jako nieprzygotowanie i oznaczone minusem. Brakujące lekcje, prace domowe należy uzupełniać na bieżąco. 20. W przypadkach losowych nauczyciel może usprawiedliwić powyższe sytuacje bez ponoszenia konsekwencji przez ucznia. 4
21. Ocena aktywności ucznia na lekcji może być pozytywna lub negatywna. W przypadku, gdy uczeń nie wykonuje ćwiczeń ustnych czy pisemnych, nauczyciel ocenia jego pracę oceną niedostateczną. Uczeń ma obowiązek aktywnie uczestniczyć w lekcji. Aktywność na lekcji nagradzana jest plusami. Za każde 5 plusów uczeń otrzymuje ocenę bardzo dobrą. 22. Uczeń, który opuścił ostatnią lekcję, ma obowiązek nadrobić braki w wiadomościach, zapisach lekcyjnych, pracach domowych, itp. na następną lekcję. W przypadku dłuższej nieobecności, braki należy uzupełnić w ciągu tygodnia. 23. W przypadku otrzymania oceny niedostatecznej na I semestr uczeń ma obowiązek uzupełnić braki w ciągu pierwszego miesiąca II semestru. Ogólne kryteria oceniania na poszczególne oceny 1. Stopień celujący otrzymuje uczeń, który: a) posiadł wiedzę i umiejętności znacznie wykraczające poza program nauczania matematyki w danej klasie, obejmuje treści programowe wyspecjalizowane ponad potrzeby głównego kierunku nauki matematyki, samodzielnie i twórczo rozwija własne uzdolnienia; b) biegle posługuje się zdobytymi wiadomościami w rozwiązywaniu problemów teoretycznych lub praktycznych z programu nauczania danej klasy, proponuje rozwiązania nietypowe, rozwiązuje dodatkowe zadania wykraczające poza program nauczania danej klasy; c) rozwiązuje zadania problemy oraz zadania trudne i nietypowe; d) samodzielnie formułuje definicje, twierdzenia i wnioski poprawnym językiem matematycznym; e) przeprowadza dowód poznanego twierdzenia oraz rozwiązuje zadania na dowodzenie, f) osiąga sukcesy w konkursach i olimpiadach matematycznych; g) pogłębia (poszerza) swoje wiadomości wykorzystując encyklopedie, słowniki, ciekawe książki matematyczne i inne źródła informacji. 2. Stopień bardzo dobry otrzymuje uczeń, który: a) opanował pełny zakres wiedzy i umiejętności określony programem nauczania matematyki w danej klasie z zakresu wymagań ponadpodstawowych obejmujący trudne do opanowania elementy treści najbardziej złożone i unikalne, twórcze i oryginalne naukowo odległe od bezpośredniej i pozaszkolnej działalności ucznia; 5
b) sprawnie posługuje się zdobytymi wiadomościami, rozwiązuje samodzielnie problemy teoretyczne i praktyczne ujęte programem nauczania, potrafi zastosować posiadaną wiedzę do rozwiązywania zadań i problemów w nowych (problemowych) sytuacjach; c) rozwiązuje trudniejsze krzyżówki, ciekawostki matematyczne; d) posługuje się poprawnym językiem matematycznym; e) wyróżnia się bardzo dużą aktywnością na zajęciach lekcyjnych i pozalekcyjnych; f) osiąga wyróżniające miejsce w konkursach lub olimpiadach matematycznych. 3. Stopień dobry otrzymuje uczeń, który: a) nie opanował w pełni wiadomości i umiejętności określonych programem nauczania matematyki w danej klasie, ale braki te nie będą powodowały trudności w opanowaniu kolejnych treści kształcenia; b) opanował wiadomości i umiejętności znacznie przekraczające wymagania zawarte w podstawie programowej; c) poprawnie stosuje wiadomości, rozwiązuje samodzielnie mniej typowe zadania teoretyczne lub praktyczne, z niewielką pomocą nauczyciela rozwiązuje zadania problemowe przydatne na danym i wyższym etapie kształcenia pośrednio użyteczne w pozaszkolnych działaniach ucznia; d) na lekcjach jest aktywny, wypowiada wnioski wynikające z omawianych zagadnień. 4. Stopień dostateczny otrzymuje uczeń, który: a) opanował wiadomości i umiejętności określone programem nauczania matematyki w danej klasie z poziomu podstawowego, nie przekraczającym wymagań zawartych w podstawie programowej obejmujące najbardziej przystępne treści nauczania, najprostsze i najbardziej uniwersalne niezbędne na danym i na wyższych etapach kształcenia, bezpośrednio użyteczne w pozaszkolnej działalności ucznia. Oznacza to, że uczeń opanował jedynie w podstawowym zakresie wiadomości i umiejętności przewidziane w realizowanym prze nauczyciela programem nauczania, co może oznaczać jego kłopoty w poznawaniu kolejnych, trudniejszych treści kształcenia; b) rozwiązuje (wykonuje) typowe zadania (działania) teoretyczne lub praktyczne o niewielkim stopniu trudności; c) na lekcjach jest mało aktywny. 6
5. Stopień dopuszczający otrzymuje uczeń, który: a) ma braki w opanowaniu wiadomości i umiejętności dotyczące łatwych zagadnień z zakresu wymagań koniecznych zawartych w podstawie programowej, ale braki te nie umożliwiają uzyskania przez ucznia podstawowej wiedzy matematycznej potrzebnej w dalszej jego nauce; b) rozwiązuje z dużą pomocą nauczyciela zadania praktyczne typowe, zadania z życia codziennego o niewielkim stopniu trudności obejmujące wiedzę i umiejętności najbardziej niezbędne. 6. Stopień niedostateczny otrzymuje uczeń, który: a) nie opanował wiadomości i umiejętności najprostszych zagadnień z koniecznego poziomu wymagań określonych w podstawie programowej, a braki w wiadomościach i umiejętnościach uniemożliwiają dalsze zdobywanie wiedzy matematycznej niezbędnej w dalszej jego nauce; b) mimo znacznej pomocy nauczyciela nie potrafi rozwiązać zadań z życia codziennego o niewielkim stopniu trudności. Warunki ubiegania się o ocenę roczną wyższą niż proponowana określa Statut Szkoły usprawiedliwienie wszystkich nieobecności na zajęciach z matematyki, przystąpienie do wszystkich przeprowadzonych w danej klasie przez nauczyciela prac klasowych,. skorzystanie z wszystkich oferowanych przez nauczyciela form poprawy, wśród ocen cząstkowych występują oceny wyższe od oceny proponowanej. Nauczyciele: Hanna Konstanta, Aneta Paszkiewicz, Grażyna Pieniak, Teresa Słomka, Małgorzata Wereszczyńska 7