Scenariusz Wyzwania Code Week 2019 z Uczymy dzieci programować - zestaw aktywności z elementami kodowania Wiek: od 3 lat do... - brak górnej granicy wieku Autor: Anna Świć Ilość uczestników: dowolna Tydzień kodowania to europejska inicjatywa, której celem jest pokazanie kodowania od najlepszej strony, zachęcanie do nauki programowania zarówno dzieci jak i dorosłych. Kodowanie nie posiada ani barier wieku ani języka ani miejsca...można kodować właściwie zawsze, w każdym miejscu, niezależnie od tego, ile mamy lat. Warto to robić, bo umiejętności nabyte w procesie uczenia się kodowania przekładają się na podniesienie jakości życia w różnych jego aspektach. Poniższy scenariusz to cykl 10 aktywności, można zrealizować je wszystkie, lub wybrać te, które będą dla nas i naszych dzieci najbardziej odpowiednie. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 1
Code Week Cele warsztatów: Tematy poszczególnych eventów: Upowszechnienie kodowania; Pokazanie, że kodowanie nie jest trudne, a realizacja aktywności związanych z kodowaniem nie wymaga dostępu do stacjonarnego sprzętu komputerowego; Rozwijanie logicznego, algorytmicznego myślenia; Rozwijanie umiejętności pracy w zespołach; Upowszechnianie europejskiej inicjatywy jaką jest Code Week. Historia Code Week z Uczymy dzieci programować Szukamy kodu w codziennych czynnościach z Uczymy dzieci programować Kod nie jedno ma imię z Uczymy dzieci programować Zakodowana orkiestra z Uczymy dzieci programować Tworzymy zakodowane obrazy z Uczymy dzieci programować Zakodowana gimnastyka z Uczymy dzieci programować Rozszerzamy rzeczywistość z Uczymy dzieci programować Nasz przyjaciel Scratch z Uczymy dzieci programować Zakodowane bajki, baśnie, opowieści z Uczymy dzieci programować Zakodowana matematyka z Uczymy dzieci programować www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 2
Code Week Event 1 - Historia Code Week z Uczymy dzieci programować Co to właściwie jest ten Code Week, o co w nim chodzi i dlaczego trwa 2 tygodnie, a nie tydzień. Dlaczego warto kodować, jak nauka podstaw programowania może przełożyć się na nasze późniejsze życie...to właśnie opowiedzi na te pytania spróbujemy znaleźć podczas zajęć przeprowadzonych według poniższego scenariusza. Pomoce dydaktyczne: Mata do kodowania Kodowanie na dywanie, lub inny typ kratownicy, lub karta pracy 01, materiał pomocniczy 01, kolorowe kubki Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach, porozmawiacie o niezwykłej inicjatywie, jaką jest Code Week; Rozłóż na podłodze matę do kodowania i kubeczki, a następnie poproś dzieci, o ułożenie obrazka na podstawie podanych koordynatów (jeśli pracujesz z młodszymi dziećmi, to zamieńcie układania na podstawie podanych koordynatów, na układanie na podstawie podanego wzoru); Zapytaj uczniów, co ich zdaniem przedstawia wzór, który powstał na macie, z czym im się kojarzy, gdzie można go spotkać w codziennym życiu; Zapytaj dzieci, czy wiedzą, na czym polega praca programisty, jakie predyspozycje trzeba posiadać, żeby móc ją wykonywać; Opowiedz uczniom o inicjatywie Code Week, pokaż stronę z dodanymi wydarzeniami; Odszukajcie wasze wydarzenia, krótko opowiedz dzieciom o każdym z nich, tak żeby wiedziały jakie aktywności będą czekać na nich w najbliższych dniach; Podziękuj uczniom za udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 3
Code Week Event 2 - Szukamy kodu w codziennych czynnościach z Uczymy dzieci programować Zwykłe, codzienne czynności, mogą być świetną okazją do zorganizowania aktywności z elementami kodowania. Wystarczy, że spróbujemy rozpisać skrypt wybranej aktywności, w taki sposób, żeby inna osoba była w stanie ją wykonać. Pomoce dydaktyczne: Kartki papieru, długopisy. Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach przyjrzycie się bliżej codziennym czynnościom, takim, które zazwyczaj wykonuje się mechanicznie, bez zastanawiania się nad nimi; Zapytaj uczniów, jak wygląda ich poranek, czy są jakieś czynności, które wykonują każdego dnia w podobny sposób, automatycznie (np.: mycie zębów, ubieranie się); Podziel uczniów na zespoły i poproś o rozpisanie kodu jednej z codziennych czynności (mycie rąk, mycie zębów, zakładanie butów itp.); Zwróć uwagę uczniów, na to, że instrukcja musi być na tyle precyzyjna, żeby na jej podstawie, inna osoba, była w stanie wykonać prawidłowo, rozpisaną przy pomocy kodu czynność; Poproś jeden zespół o wydawanie komend, które uwzględnili w swoim kodzie, a pozostałe zespoły o postępowanie zgodnie ze wskazaną instrukcją; Aktywność powtórzcie, tyle razy, żeby każdy zespół przeczytał przygotowaną przez siebie instrukcję; Podziękuj uczniom za aktywny udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 4
Code Week Event 3 - Kod nie jedno ma imię z Uczymy dzieci programować Informacje zaszyfrować możemy na różne sposoby...przy pomocy kodów QR, symboli graficznych, ustnej instrukcji... tym razem dzieci nie skorzystają z gotowych sposobów na zaszyfrowanie informacji, tylko stworzą swój własny, niepowtarzalny szyfr. Pomoce dydaktyczne: Kartki papieru, materiały plastyczne Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, zasygnalizuj krótko, co będziecie robić na dzisiejszych zajęciach; Porozmawiajcie o tym, jakie mogą być sposoby na zaszyfrowanie informacji (np.: szyfr Cezara, szyfr przestawieniowy); Powiedz dzieciom, że na dzisiejszych zajęciach, w zespołach stworzą hasło dotyczące nauki kodowania, a następnie zaszyfrują go w dowolny sposób; Podziel uczniów na zespoły i zaproś do wykonania zadania; Kiedy szyfry będą gotowe, poproś dzieci o zamienienie się nimi i próbę odczytania ukrytego hasła; Podziękuj uczniom za udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 5
Code Week Event 4 - Zakodowana orkiestra z Uczymy dzieci programować Czy muzyka może mieć związek z kodowaniem? Jak najbardziej, przecież nuty, to swoisty kod, który odczytuje muzyk. Na zajęcia przeprowadzonych według naszej propozycji, uczniowie zagrają na instrumentach perkusyjnych, na podstawie kodu graficznego. Pomoce dydaktyczne: Materiał pomocniczy 02, materiał pomocniczy 03, materiał pomocniczy 04, materiał pomocniczy 05, instrumenty Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach stworzycie zakodowaną Code Weekową orkiestrę; Zaprezentuj uczniom krążki z grafikami, nazwijcie instrumenty, które się na nich znajdują; Poproś dzieci o ułożenie na podłodze krążków według wydrukowanego wzoru (materiał pomocniczy 02); Podziel dzieci na 5 zespołów, każdej z grup rozdaj inne instrumenty, Spróbujcie jaki dźwięk wydają poszczególne instrumenty, Poproś każdy z zespołów (najpierw osobno), o zagranie na instrumentach, według wskazanego kodu, Następnie spróbujcie stworzyć orkiestrę, łącząc kody poszczególnych instrumentów, Podziękuj uczniom za aktywny udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 6
Code Week Event 5 - Tworzymy zakodowane obrazy z Uczymy dzieci programować Małe kolorowe kwadraty - pixele, pozwalają stworzyć dowolne obrazy. Pomoce dydaktyczne: Mata do kodowania Kodowanie na dywanie lub inny typ kratownicy, materiał pomocniczy 06, materiał pomocniczy 07, materiał pomocniczy 08, materiał pomocniczy 09, karta pracy 07, kartki papieru, narzędzie pisarskie. Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach zamienicie kolorowe kubki w obrazy, Rozłóż maty do kodowania kratownicą do góry, obok mat połóż kolorowe kubki, Podziel dzieci na zespoły i rozdaj im wydrukowane wzory obrazków (młodszym dzieciom daj cały wzór, starszym rysunek z połową wzoru), Poproś uczniów o ułożenie obrazków na podstawie wzorów, starsi uczniowie dodatkowo dołożą symetryczną część obrazka, www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 7
Code Week Zapytaj dzieci, co przedstawiają obrazki; Rozdaj uczniom kartki i narzędzia pisarski i poproś o rozpisanie koordynatów do ułożonych obrazków; Podziękuj dzieciom za aktywny udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 8
Code Week Event 6 - Zakodowana gimnastyka z Uczymy dzieci programować Sterowanie obiektem na kratownicy na podstawie komend do góry, do dołu, w prawo, w lewo, to bardzo lubiana przez dzieci aktywność. Powstała na bazie popularnej od kilku lat zabawy Mucha wyszła i doczekała się już bardzo wielu, różnorodnych wersji. Na zajęciach przeprowadzonych według naszej propozycji, sterować będziemy Code Weekiem... w wersji trudniejszej, dodatkowo wykonując ćwiczenia gimnastyczne. Pomoce dydaktyczne: Mata do kodowania Kodowanie na dywanie, lub inny typ kratownicy i materiał pomocniczy 10, materiał pomocniczy 11 lub karta pracy 02 i karta pracy 03. Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach będziecie sterować Code Weekiem; Wytłumacz dzieciom, na czym będzie polegała zabawa (Na kratownicy znajduje się napis Code Week. Napis ten będzie wędrował po planszy, na podstawie wydawanych przez nas komend: do góry, do dołu, w prawo, w lewo. Fizycznie napis nie będzie zmieniał swojego miejsca położenia, a jego wędrówka odbywać się będzie tylko w naszych głowach. Jeśli napis opuści planszę, to mówimy Code Week ); CODE WEEK www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 9
Code Week W kolejnym etapie podnieś poziom trudności zadania i połóż na planszy pola funkcyjne: Tornado - dzieci kręcą się wokół własnej osi, Borowik - dzieci kucają i udają, że podnoszą grzyba, Muchomor - dzieci kręcą głową i mówią nie, nie, nie CODE WEEK Podziękuj dzieciom za aktywny udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 10
Code Week Event 7 - Rozszerzamy rzeczywistość z Uczymy dzieci programować Jesienny park, jabłonka pełna dojrzałych jabłek...czyli typowy obrazek, który możemy zobaczyć o tej porze roku. W naszej wersji jednak będzie wzbogacony o małą niespodziankę dla dzieci. Na środku kolorowanki, którą ozdobią według własnego pomysłu, dowolną techniką plastyczną, pojawi się przestrzenny obiekt. Pomoce dydaktyczne: Karta pracy 04, karta pracy 05, materiały plastyczne, tablet lub smartfon z zainstalowaną aplikacją PuzzleAR Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach stworzycie niezwykłe obrazki, Zaprezentuj dzieciom karty pracy, porozmawiajcie o tym, co się na nich znajduje, www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 11
Code Week Zapytaj uczniów, czy według nich, nie ma czegoś nietypowego na tych kartach; Poproś dzieci o staranne ozdobienie kart, zasygnalizuj, że na końcu czeka na nie niespodzianka; Przypisz do puzzli AR odpowiednie obiekty (jabłko, wybrane zwierzę); Poproś uczniów o prezentację prac, a następnie o zeskanowanie przy pomocy aplikacji puzzle AR znacznika; Podziękuj uczniom za aktywność na zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 12
Code Week Event 8 - Nasz przyjaciel Scratch z Uczymy dzieci programować Tydzień kodowania bez charakterystycznego pomarańczowego kotka? Nie, to nie możliwe, w tym szczególnym czasie kotek Scratch musi pojawić na zajęciach z elementami kodowania. Pomoce dydaktyczne: Tablety z zainstalowaną aplikacją Scratch Junior, opcjonalnie mata do kodowania i krążki ruchu oraz materiał pomocniczy 14. Przebieg zajęć Przywitaj się z uczniami, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach przygotujecie w aplikacji Scratch Junior specjalną Code Weekową okolicznościową animację, Omówcie funkcjonalności aplikacji Scratch Junior, sposób tworzenia skryptów, Zaprezentuj dzieciom gotowy program, nie mówiąc jak powstał, powiedz uczniom, że to tylko propozycja, a ich animacje mogą w znacznym stopniu od niej odbiegać, Zastanówcie się wspólnie, które bloczki mogły być użyte w zaproponowanym programie, Podziel uczniów na dwuosobowe zespoły i zaproś do wykonania zadania, Poproś zespoły o zaprezentowanie swoich projektów, Podziękuj uczniom za aktywny udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 13
Code Week Kolejne etapy powstawania projektu Dodawanie następujących duszków: Code, Week, kilka duszków balonów. Wszystkie z wymienionych duszków należy stworzyć od podstaw, korzystając z wbudowanego w aplikację edytora graficznego; Przed stworzeniem skryptów dla duszków Code oraz Week, należy spowodować ich zniknięcie; www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 14
Code Week W kolejnym etapie tworzymy skrypty dla wszystkich duszków. Skrypt każdego z balonów będzie identyczny. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 15
Code Week Uwaga! Jeśli nie dysponujecie sprzętem komputerowym, wykonajcie analogiczne zadanie na macie do kodowania, tworząc offlinowy skrypt. Wykorzystajcie do tego materiał pomocniczy www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 16
Code Week Event 9 - Zakodowane bajki, baśnie, opowieści z Uczymy dzieci programować Co by było, gdyby czerwony kapturek spotkał po drodze dobrą wróżkę zamiast wilka, a Jaś i Małgosia trafili do domku 7 krasnoludków zamiast do chatki Baby Jagi... Pomoce dydaktyczne: Mata do kodowania Kodowanie na dywanie lub inny typ kratownicy, materiał pomocniczy 15. Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach przeniesiecie się do świata baśni i wyobraźni; Zaprezentuj dzieciom krążki, zapytaj ich, jak myślą, do czego te krążki mogą się przydać, co można by było z nimi zrobić; Zwróć uwagę dzieci, że jeden krążek jest zielony, a jeden czerwony, zapytaj, czy to im coś przypomina; Powiedz dzieciom, że puste krążki, to będą miejsca na ich własne symbole, przedstawiające jakiś fragment bajki, mogą tu narysować wszystko, co zechcą. Symbole ułożone w jeden ciąg, stworzą kod - historię, którą spróbują rozszyfrować pozostałe dzieci; Podziel uczniów na zespoły i zaproś do wykonania zadania; Poproś zespoły o zaprezentowanie stworzonych przez siebie kodów i wszyscy spróbujcie na ich podstawie, opowiedzieć bajkę; Podziękuj dzieciom za aktywny udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 17
Code Week Event 10 - Zakodowana matematyka z uczymy dzieci programować Matematyka nie musi być ani trudna, ani tym bardziej nudna...może być wciągającą zabawą dla uczniów, taką na którą będą czekać z niecierpliwością. Na zajęciach przeprowadzonych według naszej propozycji, uczniowie popracują nad sprawnością wykonywania obliczeń matematycznych. Dodatkowo rozwiną logiczne, strategiczne myślenie. Podczas gry będą mieli również możliwość poćwiczenia tworzenia kodu przy pomocy symboli graficznych, a po skończeniu gry omówią powstałe skrypty, porównają je i spróbują wybrać ten najbardziej optymalny. Pomoce dydaktyczne: mata do kodowania Kodowanie na dywanie lub inny typ kratownicy lub karta pracy, kostka do gry, materiał pomocniczy, pionki w czterech kolorach, krążki ruchu lub materiał pomocniczy 14. Przebieg zajęć Przywitaj się z dziećmi, powiedz, że na dzisiejszych zajęciach zagracie w strategiczno - matematyczną grę. Będziecie przeprowadzać roboty na drugą stronę planszy, zbierając przy tym, możliwie jak najwięcej punktów; Rozłóż matę do kodowania, ułóżcie na niej według wzoru elementy dodatkowe (karta pracy); www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 18
Code Week Wytłumacz uczniom zasady gry (zadaniem graczy jest doprowadzenie swojego robota do bazy (zielony robot - zielona baza, niebieski robot - niebieska baza, różowy robot - fioletowa baza i koralowy robot - koralowa baza). Robot będzie poruszał się o tyle pól, ile wskaże wynik rzutu kostką. Kierunek ruchu wybierają gracze, podczas jednego ruchu robot może dowolnie zmieniać kierunek poruszania się. Do bazy można wejść dopiero w momencie, w którym wszystkie pola funkcyjne należące do danego robota zostaną zdobyte. Na polach funkcyjnych poukładane będą działania matematyczne (nauczyciel dopasowuje ich trudność do wieku i możliwości rozwojowych dzieci). Żeby zdobyć pole funkcyjne należy zakończyć swój ruch na tym właśnie polu. Wynik działania to liczba punktów, które dostaje drużyna. Można zdobywać pola funkcyjne znajdujące się na całej planszy. Jeśli zespół poda zły wynik działania traci kolejkę. Wszystkie ruchy drużyna zapisuje przy pomocy symboli graficznych, tworząc podczas całej gry kod, który przedstawi całą wędrówkę robota do bazy. Wybierzemy wybrany zespół w każdej z poniższych kategorii: Najszybsze doprowadzenie robota do właściwej bazy, Zgromadzenie największej liczby punktów, Stworzenie najbardziej optymalnego skryptu Podziel dzieci na cztery zespoły, każdej grupie daj pionek w innym kolorze, lub zamiennie krążek z grafiką przedstawiającą robota i zaproś do gry; Podziękuj uczniom za aktywny udział w zajęciach. www.uczymydzieciprogramować.pl www.edu-sense.pl kontakt: program@edu-sense.pl 19
Karta pracy 01 Code Week A B C D E F G H I J 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10 A1, A2, A3, A4, A7, A8, A9, A10, B1, B2, B3, B4, B7, B8, B9, B10, C1, C2, C3, C4, C7, C8, C9, C10, D1, D2, D3, D4, D7, D8, D9, D10, E1, E2, E3, E4, E7, E8, E9, E10, F1, F2, F3, F4, F7, F8, F9, F10, G1, G10, H1, H2, H9, H10, I1, I2, I3, I8, I9, I10, J1, J2, J3, J4, J7, J8, J9, J10
CODE WEEK Karta pracy 02 Code Week
Karta pracy 03 Code Week CODE WEEK
Karta pracy 04 Code Week
Karta pracy 05 Code Week
Karta pracy 06 Code Week
Materiał pomocniczy 01 Code Week
Materiał pomocniczy 02 Code Week
Materiał pomocniczy 03 Code Week
Materiał pomocniczy 04 Code Week
Materiał pomocniczy 05 Code Week
Materiał pomocniczy 06 Code Week
Materiał pomocniczy 07 Code Week
Materiał pomocniczy 08 Code Week
Materiał pomocniczy 09 Code Week
Materiał pomocniczy 10 Code Week
CODE WEEK Materiał pomocniczy 11 Code Week
Materiał pomocniczy 13 Code Week
Materiał pomocniczy 14 Code Week
Materiał pomocniczy 15 Code Week
Materiał pomocniczy 15 Code Week A B C D E F G H I J 1 1 2 2 3 3 4 4 5 5 6 6 7 7 8 8 9 9 10 10