Ochrona produktów regionalnych i tradycyjnych w Polsce
Cele ochrony produktów regionalnych i tradycyjnych: Promocja wysokiej jakości żywności Budowanie zaufania klienta Eliminowanie anonimowych producentów Przeciwdziałanie oszukańczym praktykom Wzrost zainteresowania produktami regionalnymi i tradycyjnymi Znaczenie systemu nadzoru produktów regionalnych tradycyjnych Ochrona dziedzictwa kulturowego wsi oraz przyczynienie się do wzrostu różnorodności Rozwój obszarów wiejskich Dodatkowe źródło zarobkowania dla rolników Podkreślenie wyjątkowości i niepowtarzalności produktów
Ochrona produktów regionalnych i tradycyjnych podstawy prawne Rozporządzenie Rady (WE) Nr 510/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie ochrony oznaczeń geograficznych i oznaczeń pochodzenia produktów rolnych i artykułow żywnościowych Rozporządzenie Rady (WE) Nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami Ustawa a dnia 17 grudnia 2004 r. o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach tradycyjnych Ustawa z dnia 21 grudnia 2000 o jakości handlowej artykułów rolno - spożywczych
Organy i jednostki organizacyjne właściwe w sprawach kontroli certyfikacji Minister właściwy do spraw rynków rolnych Główny Inspektor Jakości Handlowych Artykułów Rolno Spożywczych Upoważnione jednostki certyfikujące, np. PNG Sp. z o.o. w Zajączkowie Polskie Centrum badań i Certyfikacji S.A. w Warszawie
Zadania IJHARS Ustawa o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych Kontrola zgodności procesu produkcji ze specyfikacją Nadzór nad upoważnionymi przez Ministra Rolnictwa i Rozwoju wsi jednostkami certyfikującymi Ustawa o jakości handlowej artykułów rolno spożywczych Kontrola jakości handlowej
Kontrola zgodności procesu produkcji ze specyfikacją obejmuje: Czynności kontrolne Czynności pokontrolne Decyzje administracyjne
Czynności kontrolne: W siedzibie jednostki kontrolowanej Obejmują etapy procesu produkcji, z których wynika: Szczególny charakter oraz szczególne właściwości (produkty tradycyjne) Związek z regionem (produkty regionalne) Badania laboratoryjne (uwzględnione w specyfikacji) Kontrola zgodności procesu produkcji ze specyfikacją
Czynności pokontrolne: Pobranie opłat za: czynności kontrolne badania laboratoryjne Przekazanie dokumentacji oraz sprawozdania z kontroli do głównego Inspektora IJHARS Stwierdzenie nieprawidłowości wyznaczenie terminu usunięcia uchybień Nieusunięcie nieprawidłowości decyzja administracyjna
Decyzje administracyjne Zakazanie używania symbolu lun nazwy ChNP, ChOG, lub TSG Zakazanie wprowadzania do obrotu Nakaz wycofania z obrotu
Urzędowa kontrola żywności ma charakter obligatoryjny Ustawa o jakości handlowej artykułow rolno spożywczych Ochrona zarejestrowanych nazw przed: zawłaszczeniem, imitacją lub aluzja wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić w błąd konsumentów co do prawdziwego pochodzenia produktów
Urzędowa kontrola żywności Sankcje karne Kara pozbawienia wolności Grzywna w drodze mandatu (gdy nie spełnione warunki zawarte w specyfikacji nie niższa niż 4 000 zł Decyzja administracyjna
Tymczasowa ochrona prawna Następuje po wydaniu decyzji stwierdzającej spełnienie wymagań określonych w odpowiednich przepisach Odnosi się do Chronionych Nazw Pochodzenia oraz Chronionych Oznaczeń geograficznych Tymczasowa ochrona prawna wygasa: z dniem wpisu do rejestru lub z dniem odmowy dokonania wpisu do rejestru
Gwarantowana Tradycyjna Specjalność oznacza tradycyjny produkt rolny lub środek spożywczy uznany przez Wspólnotę ze względu na jego specyficzny charakter poprzez jego rejestrację zgodnie z rozporządzeniem Rady (WE) nr 509/2006 z dnia 20 marca 2006 r. w sprawie produktów rolnych i środków spożywczych będących gwarantowanymi tradycyjnymi specjalnościami.
Chroniona Nazwa Pochodzenia (ang. Protected Designation of Origin PDO) oznacza nazwę regionu, określonego miejsca lub, w wyjątkowych przypadkach, kraju, która służy do oznaczenia produktu rolnego lub środka spożywczego: - pochodzącego z tego regionu, określonego miejsca lub kraju, oraz - którego określona jakość, renoma lub inna cecha charakterystyczna może być przypisana temu pochodzeniu geograficznemu, oraz - którego produkcja lub przetwarzanie lub przygotowywanie mają miejsce na określonym obszarze geograficznym.
Chronione Oznaczenie Geograficzne (ang. Protected Geographical Indications PGI) oznacza nazwę regionu albo konkretnego miejsca albo w wyjątkowych przypadkach nazwę kraju używaną do opisu produktu rolnego lub środka spożywczego pochodzącego z regionu, konkretnego miejsca albo kraju. Produkt posiada szczególną jakość, reputację lub inne cechy przypisywane jego pochodzeniu geograficznemu. Produkcja lub przetwórstwo lub przygotowanie produktu odbywa się na ściśle określonym obszarze geograficznym. Środowisko geograficzne jest rozumiane poprzez środowisko naturalne i czynniki ludzkie, m.in. klimat, woda, jakość gleby lub lokalne know-how.
Zgodnie z przepisami zarejestrowane nazwy są chronione przed: wszelkim bezpośrednim lub pośrednim wykorzystywaniem w celach komercyjnych zarejestrowanej nazwy dla produktów nie objętych rejestracją, o ile produkty te są porównywalne do produktów zarejestrowanych pod tą nazwą lub jeśli stosowanie nazwy narusza prestiż chronionej nazwy; każdym niezgodnym z prawem zawłaszczeniem, imitacją lub aluzją, jeśli nawet prawdziwe pochodzenie produktu jest zaznaczone lub chroniona nazwa została przetłumaczona, lub towarzyszy jej wyrażenie w stylu, rodzaju, przy użyciu metody, tak jak produkowane w, imitacja lub podobne ; wszelkimi innymi fałszywymi lub mylącymi danymi odnoszącymi się do miejsca pochodzenia, właściwości lub podstawowych cech produktu na opakowaniu wewnętrznym lub zewnętrznym, w materiale reklamowym lub dokumentach odnoszących się do danego produktu lub na opakowaniu produktu w pojemniku, mogącym stworzyć fałszywe wrażenie co do jego pochodzenia; wszelkimi innymi praktykami mogącymi wprowadzić w błąd zainteresowanych co do prawdziwego pochodzenia produktu.
Lista Produktów Tradycyjnych Nazwa nie podlega ochronie wynikającej z ustawy o rejestracji i ochronie nazw i oznaczeń produktów rolnych i środków spożywczych oraz o produktach regionalnych Podstawa wpisu: jakość lub wyjątkowe cechy i właściwości wynikające ze stosowania tradycyjnych metod produkcji co najmniej 25-letnia tradycja wytwarzania produktu
Produkty, które mogą zostać wpisane na Listę Produktów Tradycyjnych zostały podzielone na dziesięć kategorii 1. Sery i inne produkty mleczne 2. Mięso świeże oraz produkty mięsne 3. Produkty rybołówstwa, w tym ryby 4. Orzechy, nasiona, zboża, warzywa i owoce (przetworzone i nie) 5. Wyroby piekarnicze i cukiernicze 6. Oleje i tłuszcze (masło, margaryna itp.) 7. Miody 8. Gotowe dania i potrawy 9. Napoje (alkoholowe i bezalkoholowe) 10.Inne produkty