Zaufanie do wybranych instytucji sektora finansowego Wyniki badań opinii indywidualnych klientów posiadających zdeponowane środki pieniężne w instytucjach finansowych Warszawa, marzec 2012 1 1
Spis treści I Zaufanie do instytucji rynku finansowego 3 II Ocena bezpieczeństwa lokowanych środków 6 III Wiarygodność różnych instytucji finansowych 12 IV Ocena potencjalnych zagrożeń 14 V Opinia o instytucjach finansowych w Polsce 18 VI Stosunek do ryzyka, czynniki zachęcające do lokowania środków 23 VII Ocena wiedzy na temat oszczędzania i inwestowania 28 VIII Ocena informacji o ofertach oszczędnościowo- inwestycyjnych 34 2 2
Zaufanie do instytucji rynku finansowego 3
Zaufanie do wybranych instytucji finansowych Bankom ufa: 76% klientów banków*, 71% klientów SKOK-ów, 75% klientów innych instytucji, SKOK- om ufa: 44% klientów banków, 91% klientów SKOK-ów, 47% klientów innych instytucji, Innym instytucjom finansowym, które nie są ani bankami, ani SKOK-ami, a oferują produkty podobne do lokat bankowych ufa: 16% klientów banków, 14% klientów SKOK-ów, 85% klientów tych instytucji, *klient banku = posiadacz depozytów w banku klient SKOK = posiadacz depozytów w SKOK klient innej instytucji = posiadacz depozytów w innej instytucji 4
Zaufanie do wybranych instytucji finansowych Banki działające w Polsce średnie Klienci banków (N=262) 1% 6% 4% 13% 14% 26% 26% 6% 4% 6,6 Klienci SKOK-ów (N=110) 1% 5% 8% 15% 20% 19% 22% 6% 4% 6,5 Klienci innych (N=98) 1% 3% 2% 18% 15% 20% 23% 9% 9% 6,9 SKOK-i Klienci banków (N=262) 7% 6% 9% 8% 26% 16% 14% 10% 3% 1% 5,2 Klienci SKOK-ów (N=110) 1% 2% 6% 13% 19% 33% 18% 8% 7,6 Klienci innych (N=98) 7% 9% 6% 7% 23% 21% 13% 11% 1% 5,2 Inne firmy nie będące bankami ani SKOK-ami, które oferują produkty oszczędnościowo - inwestycyjne podobne do lokat bankowych Klienci banków (N=262) 15% 9% 17% 17% 25% 8% 5% 2% 3,9 Klienci SKOK-ów (N=110) 9% 10% 15% 25% 29% 5% 3% 3% 2% 4,1 Klienci innych (N=98) 1% 2% 3% 8% 23% 26% 26% 9% 1% 6,8 1 - Zupełnie Pan(i) jej nie ufa 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Bezgranicznie ufa Pan(i) tej instytucji Każda z grup klientów na zbliżonym poziomie ufa temu instytucji, której aktualnie powierzyła środki finansowe, przy czym przesłanki kształtujące zaufanie w każdym przypadku są nieco inne. 5
Ocena bezpieczeństwa powierzonych środków 6
Ocena bezpieczeństwa powierzonych środków Depozyty ludności ulokowane w bankach są bezpieczne taki pogląd podziela: 92% klientów banków, 82% klientów SKOK-ów, 87% klientów innych instytucji finansowych, które nie są ani bankami, ani SKOK-ami, a oferują produkty podobne do lokat bankowych. Nie mam żadnych podstaw, aby wątpić w pewność środków powierzonych tej instytucji. Tego zdania jest dziewięciu na dziesięciu badanych bez względu, czy środki ulokowali w banku, SKOK-u, czy też innej instytucji nie będącej ani bankiem, ani SKOK-iem. 7
Ocena bezpieczeństwa środków powierzanych bankom 16. Proszę powiedzieć, jak ogólnie ocenia Pan(i) bezpieczeństwo środków powierzanych przez klientów bankom w Polsce. Proszę posłużyć się skalą od 1 do 10, gdzie 1 oznacz a, że uważa Pan(i), że te środki w ogóle nie są bezpieczne w bankach, a 10 - że są w pełni bezpieczne. średnie Klienci banków (N=262) 2% 1% 5% 14% 25% 26% 12% 15% 7,6 Klienci SKOK-ów (N=110) 1% 4% 14% 7% 23% 26% 14% 12% 7,4 Klienci innych (N=98) 1% 1% 10% 6% 11% 31% 28% 11% 7,9 1- Środki w ogóle nie są bezpieczne 2 3 4 5 6 7 8 9 10 - Środki są w pełni bezpieczne 8
Obawy co do pewności powierzonych środków Zastanawianie się nad bezpieczeństwem środków powierzonych instytucji finansowej Klienci banków Klienci SKOK-ów Klienci innych instytucji 29% 71% 34% 66% 5% 95% Zastanawiałem się nad bezpieczeństwem środków Nie zastanawiałem się nad bezpieczeństwem środków Wątpliwości dotyczące bezpieczeństwa środków powierzonych danej instytucji ma 11% klientów innych instytucji, 13% klientów banków oraz 8% klientów SKOK-ów. Klienci banków mający obawy co do pewności powierzonych środków tłumaczą je brakiem gwarancji (35%), kryzysem na rynku (30%), brakiem wiarygodności (29%). Klienci SKOK-ów najczęściej wskazują na brak wiarygodności (56%), brak gwarancji (33%), a klienci innych instytucji mający obawy wskazują na kryzys na rynku (36%). 9
Wiedza na temat źródeł zabezpieczeń lokowanych środków Głównym zabezpieczeniem pieniędzy lokowanych w bankach jest według ponad połowy (53%) klientów banków Bankowy Fundusz Gwarancyjny. Największy odsetek klientów SKOK-ów wskazuje na zabezpieczenie środków lokowanych w SKOK majątek tej instytucji (25%) oraz troskę SKOK o dobre imię (21%). Najczęściej wskazywanymi zabezpieczeniami przez klientów innych instytucji są przepisy prawa (35%), majątek takiej instytucji (26%) oraz kompetencje zarządów (25%). 10
Główne zabezpieczenia pieniędzy Bankow y Fundusz Gw arancyjny Gw arancje skarbu państw a Komisja Nadzoru Finansow ego Przepisy praw a Troska instytucji o sw e dobre imię Majątek takiej instytucji Dobra w ola i tradycja takiej instytucji Narodow y Bank Polski Specjalne ubezpieczenia, które posiada dana instytucja Zapisy umow y którą podpisałem/-łam z tą instytucją Kompetencja zarządów takiej instytucji Nie w iem 12% 13% 9% 7% 12% 16% 16% 23% 22% 23% 10% 21% 14% 7% 25% 26% 7% 7% 13% 7% 5% 4% 6% 17% 11% 5% 17% 23% 3% 10% 25% 6% 10% 53% 35% Klienci banków (N=262) Klienci SKOK-ów (N=110) Klienci innych (N=100) 15.Jak Pan(i) sądzi, co stanowi główne zabezpieczenie pieniędzy, które ludzie lokują w? Proszę wskazać dwa, najistotniejsze Pana(i) zdaniem zabezpieczenia. 11
Wiarygodność instytucji finansowych 12
Ocena wiarygodności instytucji finansowych w Polsce Czy banki, SKOK-i oraz inne firmy nie będące bankami, a oferujące produkty podobne do lokat bankowych są jednakowo wiarygodne? Klienci banków Klienci SKOK-ów Klienci innych instytucji 72% 28% 51% 49% 29% 71% TAK NIE Banki, SKOK-i i inne instytucje nie będące bankami, a oferujące produkty podobne do lokat bankowych są jednakowo wiarygodne zdaniem: 28% klientów banków, 49% klientów SKOK-ów, 71% klientów innych instytucji. Brak gwarancji i brak wiarygodności są najczęstszą przyczyną wskazywania SKOK-ów za mniej wiarygodne nie do końca wiadomo kim są, co to za firmy, brak gwarancji, wiarygodności oraz nadzoru KNF są najczęstszą przyczyną wskazywania innych instytucji za mniej wiarygodne 13
Ocena potencjalnych zagrożeń 14
Ocena potencjalnych zagrożeń Jedna czwarta badanych wyklucza możliwość wystąpienia zagrożeń dotyczących instytucji, z usług których korzystają. 81% klientów banków, 90% klientów SKOK-ów, 77% klientów innych instytucji nie słyszało o jakiejkolwiek instytucji finansowej w Polsce, która by zbankrutowała w ciągu ostatnich lat. 23. Czy słyszał(a) Pan(i) o jakichkolwiek instytucjach finansowych w Polsce, które w ciągu ostatnich lat zbankrutowały? Klienci banków Klienci SKOK-ów Klienci innych instytucji 19% 10% 23% 81% 90% 77% TAK NIE Badani najczęściej wykluczają brak możliwości odzyskania powierzonych środków oraz kradzież pieniędzy z konta. 15
Ocena potencjalnych zagrożeń Przeczytam Panu(i) listę teoretycznie możliwych zagrożeń dotyczących korzystania z usług.proszę o każdym z nich powiedzieć na ile jest ono według Pana(i) prawdopodobne? Krach finansowy na skalę ogólnokrajową Klienci banków (N=262) Klienci SKOK-ów (N=110) Klienci innych (N=100) Upadek/ bankructwo 4% 6% 8% Klienci banków (N=262) 5% Klienci SKOK-ów (N=110) 6% Klienci innych (N=100) 4% Nieuczciwość zarządu Klienci banków (N=262) 4% Klienci SKOK-ów (N=110) 5% Klienci innych (N=100) 8% 16% 48% 20% 5% 7% 23% 46% 12% 4% 9% 19% 38% 26% 5% 4% 17% 47% 20% 4% 7% 25% 54% 7% 2% 6% 18% 39% 31% 3% 5% 14% 38% 27% 8% 9% 18% 42% 18% 6% 11% 18% 29% 36% 6% 3% Włamanie do dokumentacji lub systemu komputerowego - kradzież pieniędzy z Pana(i) konta Klienci banków (N=262) 4% 16% 37% 26% 5% 12% Klienci SKOK-ów (N=110) 7% 23% 39% 17% 3% 11% Klienci innych (N=100) 9% 31% 33% 18% 6% 3% Brak możliwości odzyskania powierzonych środków Klienci banków (N=262) 7% 19% Klienci SKOK-ów (N=110) 10% 26% Klienci innych (N=100) 6% 21% 45% 14% 4% 11% 2,9 50% 43% 22% 5% 2% 7% 2,6 3% 5% średnie 3,0 2,8 3,0 3,0 2,7 3,1 3,2 3,0 3,1 3,2 2,8 2,8 [1] Zupełnie niemożliwe [2] Prawie niemożliwe [3] Raczej mało prawdopodobne 2,9 [4] Dość prawdopodobne [5] Bardzo prawdopodobne Trudno powiedzieć 16
Ocena potencjalnych zagrożeń Czy w sytuacji upadłości instytucji finansowej, w której posiada Pan(i) zdeponowane pieniądze spodziewa się Pan(i), że dostanie z powrotem swoje pieniądze? Klienci banków Klienci SKOK-ów Klienci innych instytucji 11% 4% 4% 89% 96% 96% Jestem zupełnie pewien + Spodziewam się Raczej się nie spodziewam + Zupełnie się nie spodziewam 96% klientów SKOK-ów i innych instytucji oraz 89% klientów banków jest zupełnie pewna lub spodziewa się, że w sytuacji upadłości instytucji, z usług której korzysta odzyska swoje pieniądze. Co czwarty klient SKOK-u opiera swoje przekonania na zaufaniu do instytucji, zabezpieczeniach prawnych oraz gwarancji państwa. Na ten ostatni czynnik powołuje się blisko połowa (46%) klientów banków. 17
Opinia o wybranych instytucjach finansowych w Polsce 18
Opinie o wybranych instytucjach rynku finansowego Opinie na temat banków funkcjonujących w Polsce Klienci banków Klienci SKOK-ów Bardzo korzystna + Raczej korzystna Raczej niekorzystna + Bardzo niekorzystna 12% 8% 11% 10% Trudno powiedzieć 80% 79% Klienci innych instytucji 7% 31% 66% Klienci banków i SKOK-ów mają dobre lub bardzo dobre opinie na temat banków funkcjonujących w Polsce (odpowiednio 80% i 79% pozytywnych opinii), 31% klientów innych instytucji ma negatywną opinię o bankach. 19
Preferowane instytucje rynku finansowego W jakiej instytucji wolał(a)by Pan(i) ulokować swoje życiowe oszczędności? Klienci banków Klienci SKOK-ów Klienci innych instytucji 5% 95% 39% 61% 50% 50% W banku W innej instytucji finansowej Sześciu na dziesięciu klientów SKOK-ów przyznaje, że wolałoby lokować swoje życiowe oszczędności w banku. Podobnie deklaruje co drugi klient innej instytucji finansowej. 20
Wiedza na temat funkcjonowania instytucji parabankowych Połowa klientów banków (52%) i 23% klientów SKOK-ów otwarcie przyznaje, że nie wie jakie są różnice między bankami i SKOK-ami. 30% klientów banków i 41% klientów SKOK-ów przyznaje, że nie wie czym różnią się banki od firm nie będących bankami, które oferują podobne do lokat bankowych produkty. 21
Główne różnice pomiędzy bankami a SKOK-ami 12. A co Pana/-i zdaniem przede wszystkim odróżnia SKOK-i od banków? są spółdzielnią/ klient jest akcjonariszem 13% 16% nie posiadają zabezpieczenia finansowego/ mniejsze zabezebezpieczenia finansowe/ brak gwarancji łatwy dostęp do kredytu inne zasady działania/ inne przepisy prawne 4% 3% 4% 2% 8% 10% większa wiarygodność/ zaufanie/ pewność polski kapitał lepsze warunki/ korzystne oferty/ wiekszy zysk 2% 4% 1% 7% 5% Klienci banków (N=262) Klienci SKOK-ów (N=110) dostępność dla mniej zamożnych klientów 5% przyjazne nastawienie do klienta/ lepsza obsługa 5% nie wiem/ brak odpowiedzi 23% 52% 22
Stosunek do ryzyka, czynniki zachęcające do lokowania środków 23
Stosunek do ryzyka Klienci banków Klienci SKOK-ów 36% 4% 60% 41% 4% 55% Wolę mniejszy zysk oraz gwarancję zachowania zainwestowanego kapitału Akceptuję ryzyko w rozsądnych granicach, wybieram inwestycje dające średnie stopy zwrotu, ale nie obarczone nadmiernym ryzykiem Akceptuję duże ryzyko, interesują mnie okazje rynkowe Klienci innych instytucji 19% 27% 54% 19% klientów innych instytucji deklaruje, że akceptuje duże ryzyko i szuka okazji rynkowych. 60% klientów banków oraz 55% klientów SKOK-ów woli mniejszy zysk oraz gwarancję zachowania zainwestowanego kapitału. 24
Czynniki wyboru instytucji Dla 68% klientów innych instytucji, 52% klientów SKOK-ów oraz 47% klientów banków wysokość oprocentowania to najważniejszy czynnik wyboru instytucji, w której ulokowali środki finansowe. W dalszej kolejności przywoływana jest pewność otrzymania z powrotem swoich pieniędzy. 25
Czynniki wyboru instytucji 9. Co w największym stopniu zachęciło Pana(ią) do ulokowania środków finansowych w danej instytucji? Oprocentowanie lokat/ oszczędności 47% 52% 68% Pewność otrzymania z powrotem swoich pieniędzy 29% 33% 45% Wiarygodność tej instytucji 23% 29% 31% Możliwość wycofania pieniędzy bez straty oprocentowania Wygoda, mała liczba formalności 13% 21% 18% 22% 22% 29% Klienci banków (N=262) Klienci SKOK-ów (N=110) Klienci innych (N=100) Reklama oferty tej instytucji 4% 7% 15% Krajowe pochodzenie tej instytucji 3% 3% 19% 26
Rekomendacja znajomych Załóżmy, że Pana(i) znajomi polecili Panu(i) usługę oszczędnościową, która jest nadzwyczaj korzystna finansowo i z której oni sami są bardzo zadowoleni. Gdyby akurat dysponował(a) Pan(i) wolnymi środkami, czy rozważył(a)by Pan(i) zainwestowanie w tę usługę? Klienci banków Klienci SKOK-ów 26% 19% 55% 33% 20% 47% Zdecydowanie tak + Raczej tak Zdecydowanie nie + Raczej nie Nie wiem Klienci innych instytucji 9% 3% 88% 88% klientów innych instytucji, 55% klientów banków i 47% klientów SKOK-ów byłaby skłonna skorzystać z wyjątkowo korzystnej usługi oszczędnościowej poleconej przez znajomych. 19% klientów banków oraz 40% klientów SKOK-ów w ogóle nie weryfikowałby tej informacji. 27
Wiedza na temat inwestowania i oszczędzania 28
Wiedza na temat inwestowania i oszczędzania 58% klientów banków, 61% klientów SOKO-ów deklaruje, że na oszczędzaniu i inwestowaniu pieniędzy zna się raczej słabo lub wcale. Klienci innych instytucji spośród badanych grup, w największym stopniu mają poczucie posiadania wiedzy na temat rynku finansowego (53% deklaruje posiadanie takiej wiedzy). 29
Ocena wiedzy na temat oszczędzania i inwestowania Nie znam się na finansach, bankach i innych instytucjach finansowych średnie Klienci banków (N=262) 5% 37% 46% 12% 2,6 Klienci SKOK-ów (N=110) 6% 33% 54% 7% 2,6 Klienci innych (N=100) 14% 39% 41% 6% 2,4 Chciał(a)bym lepiej znać się na usługach i produktach finansowych Klienci banków (N=262) 4% 15% 62% 19% 3,0 Klienci SKOK-ów (N=110) 17% 70% 13% 3,0 Klienci innych (N=100) 2% 20% 55% 23% 3,0 [1] Zdecydowanie się nie zgadzam [2] Raczej się nie zgadzam [3] Raczej się zgadzam [4] Zdecydowanie się zgadzam 1. Jak określił(a)by Pan(i) swoją wiedzę na temat oszczędzania i inwestowania pieniędzy oraz instytucji oferujących takie usługi? Do oceny proszę użyć skali gdzie 4 oznacza, że zgadza się Pan(i) zdecydowanie ze stwierdzeniem, a 1 że zupełnie nie zgadza się Pan(i). 30
Wiedza na temat inwestowania i oszczędzania Czy kiedykolwiek samodzielnie poszukiwał(a) Pan(i) informacji na temat zabezpieczenia ulokowanych pieniędzy? Klienci banków Klienci SKOK-ów Klienci innych instytucji 17% 25% 18% 40% 19% 24% 17% 40% 40% 25% 23% 12% Nie, ponieważ nigdy mnie to nie interesowało Nie, ponieważ nie wiem, gdzie zdobyć takie informacje Nie, ponieważ i tak wiem dostatecznie dużo na ten temat Tak Ośmiu na dziesięciu badanych (bez względu na grupę) zgadza się ze stwierdzeniem: Chciał(a)bym lepiej się znać na usługach i produktach finansowych. Mimo to 40% klientów banków i SKOK-ów oraz 23% klientów innych instytucji przyznaje, że nie poszukiwało samodzielnie informacji na temat zabezpieczenia pieniędzy ulokowanych w instytucjach, z których korzystają, ponieważ nigdy ich to nie interesowało. 31
Poszukiwanie informacji o instytucjach finansowych 10. Posiada Pan(i) zdeponowane środki pieniężne. Czy w związku z tym...? interesuje się Pan(i) opiniami o tej instytucji zamieszczanymi w prasie, internecie 48% 50% 73% rozmawiał(a) Pan(i) o bezpieczeństwie ulokowanych środków z pracownikiem tej instytucji 44% 64% 86% sprawdza Pan(i) okresowe wyniki finansowe tej instytucji 43% 42% 66% korzysta Pan(i) z portali internetowych w celu oceny pozycji finansowej tej instytucji 32% 36% 63% sprawdza Pan(i) oceny tej instytucji wystawione przez organy nadzoru rynku finansowego 26% 26% 43% Klienci banków (N=262) Klienci SKOK-ów (N=110) Klienci innych (N=100) 32
Ocena wiedzy na temat oszczędzania i inwestowania Odsetki od lokat na jakiej zasadzie instytucja może je wypłacać Klienci banków (N=262) 6% 38% 26% 30% Klienci SKOK-ów (N=110) 9% 38% 20% 33% dokonuje spekulacji, dużo ryzykując, ale również dużo zarabiając udziela kredytów z pieniędzy które zebrała jako lokaty i dzięki temu może wypłacać odsetki od depozytów część wypracowanych zysków przeznacza na wypłatę odsetek od zdeponowanych środków nie wiem, nie znam się na tym 6. Na jakiej zasadzie bank lub inna instytucja oferująca podobne do lokat bankowych produkty może wypłacać odsetki od lokat, z czego to wynika? 33
Ocena informacji o ofertach oszczędnościowo- inwestycyjnych 34
Ocena informacji o ofertach oszczędnościowo- inwestycyjnych Wiarygodność i użyteczność Wiarygodność informacji Klienci banków Klienci SKOK-ów Klienci innych instytucji 3% 6% 97% 100% 94% Wiarygodne/przekonujące Niewiarygodne Klienci posiadający depozyty w instytucjach finansowych ogólnie dobrze oceniają informacje o ofertach oszczędnościowo- inwestycyjnych komunikowane przez te instytucje. 91% klientów banków oraz innych instytucji oraz 97% klientów SKOK-ów uważa że informacje te pomagają w podjęciu decyzji. Użyteczność informacji Klienci banków Klienci SKOK-ów Klienci innych instytucji 9% 3% 9% 91% 97% 91% Pomagają w podjęciu decyzji Są bezużyteczne 35
Informacja o badaniu 36
Informacja o badaniu Badaniem objęci zostali klienci instytucji finansowych posiadający ulokowane środki finansowe w postaci lokat lub produktów podobnych do lokat bankowych w instytucjach takich jak: Banki - N = 262 wywiadów, SKOK-i - N = 110 wywiadów, Firmy figurujące w ostrzeżeniach publicznych KNF N = 100 wywiadów w raporcie nazywani klienci innych instytucji Badanie zostało zrealizowane w dniach 17.01.2012 16.02.2012. Wywiady wśród klientów banków oraz SKOK-ów zostały zrealizowane w ramach ogólnopolskich badań omnibusowych. W badaniu zastosowano technikę wywiadów bezpośrednich ( twarzą w twarz ) wspomaganych komputerowo (CAPI). Wywiady z klientami innych instytucji zrealizowano techniką PAPI na próbie celowej klientów tych instytucji. 37
The World s largest Custom Market Research company 38