(*Argentyna, Brazylia, Paragwaj i Urugwaj LEPSZE MOŻLIWOŚCI EKSPORTU DLA EUROPEJSKICH ROLNIKÓW I PRODUCENTÓW ŻYWNOŚCI Umowa ta stanowi wyważony wynik negocjacji, który oferuje nowe możliwości europejskim rolnikom i producentom żywności, a jednocześnie ogranicza ewentualne presje rynkowe. Europejscy rolnicy i przedsiębiorstwa spożywcze uzyskają bezprecedensowy dostęp do krajów Mercosuru, które reprezentują duży rynek liczący 260 mln konsumentów. Cel ten zostanie osiągnięty poprzez: zniesienie wysokich ceł na główne unijne produkty eksportowe zapobieganie produkcji wyrobów imitujących tradycyjną żywność UE uczynienie procedur bezpieczeństwa żywności bardziej przejrzystymi, przewidywalnymi i mniej kłopotliwymi dla eksporterów z UE Zniesienie ceł Wiele europejskich produktów rolno-spożywczych jest obłożonych wysokimi cłami, które sprawiają, że produkty te są mniej konkurencyjne, albo całkowicie uniemożliwiają eksport do krajów Mercosuru. Umowa zniesie wysokie cła przywozowe na wiele produktów. W przypadku wielu z tych produktów obecny wolumen handlu jest duży, a niekiedy mógłby być znacznie większy, gdyby nie zaporowe cła. Produkt Obecna wymiana handlowa Oliwa z oliwek 300 mln 10% Słód 50 mln 14% Wino 160 mln 27% Brzoskwinie w puszkach 3-5 mln 55% Obecne cło Napoje spirytusowe 180 mln 20%-35% Czekolada 65 mln 20% Chociaż niemal wszystkie produkty, których eksportem UE jest najbardziej zainteresowana, podlegają pełnej liberalizacji, w przypadku niewielkiej liczby ważnych produktów Mercosur otworzy kontyngenty bezcłowe: Produkt Wolumen Obecne cło Ser 30 000 ton 28% Mleko w proszku 10 000 ton 28% Preparaty do początkowego żywienia niemowląt 5 000 ton 18%
Zapobieganie produkcji wyrobów imitujących najbardziej renomowane unijne produkty spożywcze i napoje UE jest głównym producentem regionalnych produktów spożywczych i napojów o wysokiej jakości. W UE produkty takie są chronione w ramach systemu oznaczeń geograficznych, który gwarantuje konsumentom, że produkty te zostały faktycznie wyprodukowane w określonym regionie pochodzenia, z wykorzystaniem tradycyjnych technik i lokalnej wiedzy fachowej. Dzięki systemowi oznaczeń geograficznych producenci unijni uzyskują wyższe ceny za chronione produkty i umacniają swoją pozycję na rynku.. Dzięki umowie między UE a Mercosurem około 350 europejskich oznaczeń geograficznych (OG), takich jak Tiroler Speck (Austria), Fromage de Herve (Belgia), Münchener Bier (Niemcy), Münchener Bier (Niemcy), Comté (Francja), Prosciutto di Parma (Włochy), Polska Wódka (Polska), Queijo S. Jorge (Portugalia), Tokaji (Węgry) i Jabugo (Hiszpania), będzie teraz chronione przed imitacjami w czterech krajach Mercosuru. Jest to najszersze jak dotąd porozumienie w sprawie oznaczeń geograficznych w ramach umowy handlowej. Szybsze, prostsze i bardziej przewidywalne procedury eksportowe Unijni eksporterzy produktów rolno-spożywczych uzyskają następujące korzyści: Wszystkie państwa członkowskie UE będą obowiązywać takie same wymogi przy eksporcie do Mercosuru Prostsze procedury przy eksporcie z UE do krajów Mercosuru oraz przejrzyste i jasne zasady kontroli obowiązujące europejskich eksporterów produktów rolnospożywczych Stosowanie zasady regionalizacji umożliwiającej kontynuowanie eksportu z obszarów niedotkniętych chorobami lub szkodnikami pomimo obecności szkodników lub chorób na innych obszarach UE.
POSZANOWANIE INTERESÓW EUROPEJSKICH ROLNIKÓW Ostrożne otwarcie rynków Umowa w pełni uwzględnia kwestie wrażliwe dla europejskich rolników i szanuje ich interesy. Podobnie jak w przypadku innych umów handlowych, UE nie otworzy w pełni swojego rynku dla importu produktów rolnospożywczych. W przypadku produktów wrażliwych dostęp do rynku UE zostanie udzielony w sposób ograniczony i ściśle kontrolowany, uwzględniając obawy europejskich rolników i preferencje konsumentów. Zostanie to osiągnięte dzięki starannie skalibrowanym kontyngentom, które będą stopniowo wprowadzane w życie, w większości przypadków w rozbiciu na sześć równych, corocznych etapów. W pewnych okolicznościach, w tym w przypadku nagłego wzrostu importu powodującego poważne zakłócenia rynkowe dla producentów z UE, umowa zezwala na stosowanie środków ochronnych na rzecz unijnych rolników. Mechanizm ten będzie stosowany w odniesieniu do wszystkich produktów, w tym wrażliwych, dla których proponowane są ograniczone kontyngenty. Istnieją również inne szczególne środki ochronne dotyczące unijnych regionów najbardziej oddalonych. Komisja jest również gotowa pomóc rolnikom w dokonaniu niezbędnych dostosowań za pomocą pakietu wsparcia finansowego w wysokości do 1 mld EUR w przypadku zakłóceń na rynku. Pakiet ten zwiększy wsparcie dostępne dla rolników w ramach wspólnej polityki rolnej i zapewni, w razie potrzeby, ważne zabezpieczenie dla rolników oraz niezbędne wsparcie dochodu. Wołowina W ciągu ostatnich 5 lat produkcja wołowiny w UE i jej ceny były na stabilnym poziomie. Prognozuje się, że dzięki wzrostowi eksportu do dotychczasowych partnerów handlowych i otwarciu nowych ważnych rynków eksport wołowiny wzrośnie w 2019 r. ogółem o 15 proc., co umocni pozycję UE jako eksportera netto wołowiny. Stabilne były również trendy w zakresie importu UE sprowadzała z krajów Mercosuru zbliżone ilości wołowiny każdego roku, a od 2009 r. wprowadzała stopniowo wysoki kontyngent dla świeżej wołowiny wysokiej jakości. Kontyngent ten został uzgodniony w celu rozstrzygnięcia sporu ze Stanami Zjednoczonymi prowadzonego na forum Światowej Organizacji Handlu. świeżej wołowiny i 10 tys. ton mrożonej) jest wprowadzana na rynek UE pomimo wysokich stawek celnych wynoszących od 40 do 45 proc. Na mocy umowy UE zezwoli na wprowadzenie na swój rynek 99 tys. ton wołowiny (z czego 55 proc. przypada na świeżą wołowinę wysokiej jakości, a pozostałe 45 proc. na mrożoną wołowinę) i oclenie jej według stawki 7,5 proc. Odpowiada to 1,2 proc. całkowitego spożycia wołowiny w UE (8 mln ton rocznie). Ta wielkość importu zostanie osiągnięta po upływie 5 lat. Proces stopniowego dochodzenia do pełnych kontyngentów zapewni europejskim producentom wołowiny czas niezbędny na dostosowanie się do nowej rzeczywistości rynkowej. Obecnie UE importuje z krajów Mercosuru około 200 tys. ton mięsa wołowego. Import ten zasila głównie segment rynku o wysokiej wartości, zdominowany przez produkcję europejską, który musi sobie radzić z rosnącym popytem ze strony konsumentów. Dlatego też ponad jedna czwarta tego łącznego wolumenu importu (tzn. około 45 tys. ton Przewiduje się, że nowy kontyngent dla świeżej wołowiny nie spowoduje ekwiwalentnego wzrostu importu, ale raczej zastąpi pewne ilości przywożonych dotychczas towarów. Uzgodnione wielkości importu nie będą też prowadzić do znacznego wzrostu produkcji w krajach Mercosuru. Sama
tylko Brazylia produkuje corocznie 11 mln ton wołowiny, a uzgodniony kontyngent wynoszący 99 tys. ton zostanie podzielony między cztery kraje. Drób Spożycie drobiu w UE stale wzrastało: z 11 mln ton w 2005 r. do ponad 14 mln ton w 2018 r. Oznacza to, że średnie spożycie rosło o ponad 230 tys. ton rocznie. w życie umowy. Jego wielkość jest znacznie mniejsza niż jednoroczny średni wzrost spożycia odnotowywany w długim okresie i odpowiada 1,2 proc. obecnego spożycia. Obecnie UE importuje każdego roku 800 tys. ton drobiu, z czego ponad połowa pochodzi z krajów Mercosuru. Jednocześnie UE eksportuje 1,6 mln ton, co daje jej stabilną nadwyżkę handlową wynoszącą 800 tys. ton. Na podstawie umowy UE zezwoli na bezcłowy kontyngent importowy wynoszący 180 tys. ton, który będzie wprowadzany stopniowo przez okres pięciu lat od wejścia Oprócz tego istnieje wyraźna komplementarność między importem a produkcją krajową, ponieważ konsumenci w UE zdecydowanie preferują mięso z piersi drobiu, natomiast konsumenci na innych rynkach wybierają częściej udka, zarówno z przyczyn kulturowych, jak i ekonomicznych. W ciągu ostatnich lat unijny sektor drobiarski wykazał zdolność adaptacji do nowych warunków rynkowych i zwiększył konkurencję poprzez wzrost wydajności i innowacji. Cukier W 2018 r. UE była eksporterem cukru netto z dużą nadwyżką: wielkość jej eksportu wyniosła 2,1 mln ton. Na potrzeby eksportu cukru do UE Brazylia korzystała do tej pory z kontyngentu taryfowego przyznanego na podstawie listy koncesyjnej UE w ramach WTO, ze stawką celną w ramach kontyngentu. Na podstawie umowy w ramach tego istniejącego kontyngentu dopuszczony zostanie bezcłowy przywóz na unijny rynek 180 tys. ton cukru. Dla Brazylii nie zostanie stworzony nowy kontyngent na cukier. Nowy bezcłowy kontyngent wynoszący 10 tys. ton uzgodniono tylko w odniesieniu do Paragwaju. Z umowy wyłączono specjalne rodzaje cukru. Uzgodnione kontyngenty odpowiadają 1 proc. spożycia cukru w UE, które wynosi około 19 mln ton i utrzymuje się na stałym poziomie. Etanol Otwarty zostanie wynoszący 450 tys. ton kontyngent bezcłowy na etanol stosowany przez przemysł chemiczny. Kolejny kontyngent wynoszący 200 tys. ton ze stawką celną w ramach kontyngentu odpowiadającą 1/3 obecnego wysokiego cła (do kwoty 19 EUR za hektolitr) zostanie otwarty na etanol do wszelkich innych zastosowań. Oba kontyngenty będą wprowadzane stopniowo przez okres 5 lat. Mniejszy kontyngent może być wykorzystywany na potrzeby rynkowego segmentu paliw, który jest zdecydowanie największym odbiorcą etanolu w UE: z 6 mln ton etanolu zużywanych rocznie w Europie 4 mln ton są stosowane jako paliwo. Jeżeli chodzi o podkontyngent do zastosowań chemicznych, rozwój europejskiego przemysłu biologicznych tworzyw sztucznych i przemysłu
biochemicznego jest obecnie hamowany przez brak dostępu do bioetanolu, będącego głównym surowcem do produkcji, po konkurencyjnych cenach, co wynika częściowo z faktu, że produkcja unijna jest ukierunkowana głównie na potrzeby sektora paliw. Oczekuje się zatem, że większy podkontyngent, zarezerwowany dla mniej wrażliwego segmentu zastosowań chemicznych, będzie miał pozytywny wpływ na tworzenie miejsc pracy w UE. Decyzje dotyczące etanolu należy również postrzegać w kontekście statusu Brazylii jako jednego z dwóch głównych producentów i eksporterów bioetanolu, obok Stanów Zjednoczonych. Te dwa kraje razem wytwarzają 85 proc. światowej produkcji etanolu. Miód Od kilku lat rynek charakteryzują silny wzrost spożycia i stale rosnące ceny. Pomimo znacznego wzrostu produkcji krajowej, UE musi w coraz większym stopniu sprowadzać miód z zagranicy, aby zaspokoić popyt: obecnie z importu pochodzi około 45 proc. miodu spożywanego w UE. Obecny import UE z krajów Mercosuru wynosi około 35 tys. ton. Umowa otworzy importowy kontyngent na miód wynoszący 45 tys. ton, który stanie się bezcłowy po serii stopniowych obniżek stawek celnych rozłożonych na 5 lat. Przewiduje się, że kontyngent ten obejmie bieżący import. Ryż Obecny przywóz ryżu z krajów Mercosuru wynosi średnio około 100 tys. ton rocznie. Uzgodniony kontyngent jest zatem znacznie mniejszy niż obecny import UE i odpowiada 2,2 proc. spożycia w UE, które wynosi 2,7 mln ton, z czego niemal połowa musi być importowana. Należy zauważyć, że kraje Mercosuru produkują ryż siewny indyjski i w związku z tym nie konkurują z bardziej wrażliwym unijnym segmentem ryżu siewnego japońskiego, który stanowi większość produkcji UE (około 75 proc.). 80 proc. spożywanego w Europie ryżu siewnego indyjskiego pochodzi z importu. Kontyngent przewidziany w umowie pomiędzy UE a Mercosurem utrzyma zatem już istniejące dostawy z krajów Mercosuru. Przewidziana w umowie wielkość kontyngentu na ryż wynosi 60 tys. ton i będzie on bezcłowy, po serii stopniowych obniżek stawek celnych rozłożonych na 5 lat. Przewiduje się, że nowy kontyngent obejmie bieżący import. Rygorystyczne wymogi w zakresie bezpieczeństwa importowanej żywności Unijne normy w zakresie bezpieczeństwa żywności oraz zdrowia zwierząt nie podlegają negocjacjom. Wszystkie importowane produkty rolno-spożywcze muszą spełniać surowe unijne normy w zakresie bezpieczeństwa żywności. Oznacza to, że na rynek UE nie będą wprowadzane niedopuszczone produkty GMO ani wołowina z hodowli opartych na stosowaniu hormonów. Umowa handlowa niczego nie zmieni w tym względzie. Unijne normy w zakresie bezpieczeństwa żywności i zdrowia stosuje się do wszystkich produktów sprzedawanych i spożywanych w UE, niezależnie od tego, czy są one produkowane w UE czy importowane. Umowa handlowa
między UE a Mercosurem w pełni respektuje tę zasadę. Oprócz tego umowa ta zawiera zasadę ostrożności oraz prawo stron do przyjęcia lub utrzymania środków zabezpieczających w celu ochrony zdrowia ludzi, zwierząt i roślin, nawet w przypadkach, gdy stosowne dowody naukowe są niewystarczające.