Biblioteka akademicka jako trzecie miejsce Dr inż. Scholastyka Baran Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Warmiosko-Mazurskiego w Olsztynie
Biblioteka jako tzw. trzecie miejsce termin został wprowadzony przez socjologa amerykaoskiego Raya Oldenburga. życie społeczne koncentruje się wokół trzech ważnych ośrodków: domu (miejsca, w którym mieszkamy), pracy (miejsca, w którym pracujemy), oraz trzeciego miejsca, w którym prowadzimy szeroko pojęte życie towarzyskie.
Cechy trzeciego miejsca swoboda przebywania, równośd klasowa i społeczna, komunikatywnośd, dostępnośd, obecnośd starych i nowych znajomych, przyjazna atmosfera, poczucie bycia w domu z dala od domu
Nowe elementy przestrzeni bibliotecznej W bibliotekach zaczęto tworzyd miejsca, które wcześniej nie kojarzyły się z tradycyjną biblioteką. Umieszcza się w nich elementy mające podnieśd fizyczną atrakcyjnośd tych instytucji, takie jak bary kawowe, księgarnie, galerie wystawowe, sale szkoleniowe, centra multimedialne, pokoje seminaryjne, ogólnodostępne sale wykładowe oraz wirtualne przestrzenie czy strefy wypoczynku.
Przykłady stref wypoczynku New Reading Paradise - Zen Garden (Taiwan)
Przykłady stref wypoczynku Ogrody na dachu - Biblioteka Uniwersytetu Warszawskiego
Przykłady stref wypoczynku Ogród zimowy BU UWM w Olsztynie
Oczekiwania studentów wobec wyglądu biblioteki w przestrzeni bibliotecznej jak najwięcej miejsc z naturalnym oświetleniem, duża liczba roślin, umieszczanie różnego rodzaju dzieł sztuki, np. malarstwo, rzeźba, odpowiednia kolorystyka ścian (głównie kolory pastelowe), komfortowe meble, podłogi wykonane z materiałów dźwiękochłonnych. miejsca do nauki (indywidualnej i grupowej), możliwości podłączenia własnego komputera, kawiarnia. J. Gelfand, Library as Changing Place: Viewpoints from University Undergraduates, Library Hi Tech News, nr 4, s.10-12 (2005).
Komfortowe meble - przykłady Biblioteka Uniwersytetu Newada w Las Vegas Biblioteka Akademii Sztuk Pięknych Tama w Tokio
Komfortowe meble i kolorystyka Politechnika Białostocka projekt Biblioteki
Doskonała lokalizacja budynku Biblioteki Uniwersyteckiej w Olsztynie oraz jej aktywnośd na forum wydarzeo kulturalnych i dydaktycznych sprawia, że studenci traktują ją nie tylko jako miejsce służące do pracy i nauki, ale również staje się miejscem spotkao towarzyskich czyli trzecim miejscem po domu i miejscu pracy lub nauki.
Antresola:
Cel badao: uzyskanie odpowiedzi na zagadnienie: czy Biblioteka Uniwersytecka Uniwersytetu Warmiosko-Mazurskiego w Olsztynie spełnia funkcję trzeciego miejsca w społeczności akademickiej. W roku akademickim 20010/2011 liczba studentów UWM wynosiła 31.494. W tym czasie aktywnych użytkowników Biblioteki było 21.831.
Konstrukcja ankiety: Biblioteka jako miejsce spotkao Ankieta skierowana była do osób odwiedzających budynek Biblioteki Uniwersyteckiej, którzy przebywali na antresoli i w ogrodzie zimowym. Badania przeprowadzono na przełomie grudnia 2010 roku i stycznia 2011 roku, w ciągu 6 tygodni (z uwzględnieniem 2-tygodniowej przerwy świątecznej). Ankietę wypełniło 420 respondentów. Arkusz ankiety zawierał 10 pytao wielokrotnego wyboru, pytania typu zamkniętego, rodzaju koniunktywnego, czyli polegającego na wyborze kilku równorzędnych możliwości. W 8 pytaniach (z 10) pozostawiono możliwośd dopisania własnych spostrzeżeo. Respondenci wybierali częściej kilka wariantów niż sugerowany jeden (główny).
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 2. Jak często Pani/Pan przychodzi do Biblioteki? kilka razy w roku raz w roku. raz w miesiącu 0,5% 5,0% 6,4% 2-3 razy w miesiącu raz w tygodniu 21,2% 25,0% 2-3 razy w tygodniu codziennie 7,6% 37,9% 0,0 10,0 20,0 30,0 40,0 50,0 60,0 70,0 80,0 90,0 100,0
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 3. W jakim celu Pani/Pan wykorzystuje Internet w Bibliotece? inne 10,95% czat 1,19% poczta elektroniczna 29,52% sporządzanie dokumentów tekstowych katalogi on-line elektroniczne bazy danych e-book 15,71% 11,90% 40,95% 54,29%
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 4. Czy biblioteka UWM posiada atrakcyjne wnętrze? tak nie nie mam zdania 2%2% 96%
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 5. Jak oddziałują na Panią/Pana ekspozycje umieszczone na antresoli Biblioteki? inne 16,2% pomagają się skupid w nauce 12,6% poszerzają wiedzę na temat historii sztuki i społeczeostwa 24,1% dostarczają doznao artystycznych 63,1%
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 6. Czy Biblioteka jest atrakcyjnym miejscem spotkao? tak (dlaczego) 25% nie (dlaczego) nie wiem 7% 68%
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 6a. Czy Biblioteka jest atrakcyjnym miejscem spotkań? TAK (dlaczego?) atmosfera ciszy i spokoju 12% 9% 4% 34% atrakcyjne wnętrze (fotele, wystawy, przestrzennośd) miejsce spotkao i rozmów 41% miejsce nauki różne źródła informacji
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 7. Co uatrakcyjni Pani/Pana pobyt w Bibliotece? inne 1,9% cenię spokój w Bibliotece, więc nie potrzebuję dodatkowych atrakcji 58,8% wydarzenia kulturalno-naukowe, np. Dni Nauki 22,1% koncerty 18,6% wystawy 26,9%
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 8. Jak Pani/Pan widzi bibliotekę w przyszłości? Inne 2,6% jako miejsce spotkao towarzyskich 23,3% jako centrum multimedialne kontaktu z kulturą 47,1% jako centrum informacji naukowej jako miejsce, gdzie gromadzi i udostępnia się zbiory 53,1% 63,6%
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 9. Czy w kampusie akademickim istnieją miejsca, w których chętnie Pan/Pani przebywa? 100,0 90,0 80,0 70,0 60,0 50,0 40,0 30,0 20,0 10,0 0,0 59,3% 40,7%
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 9 a. Czy w kampusie akademickim istnieją miejsca, w których chętnie Pan/Pani przebywa? TAK biblioteka 11% 14% 8% 26% obiekty sportoworekreacyjne lokale gastronomiczne 41% wydziały akademiki
Ankieta : Biblioteki jako miejsca spotkao 10. Gdzie najczęściej Pani/Pan spędza czas w oczekiwaniu na zajęcia/między zajęciami? inne miejsca 7,6% na wydziale 46,4% w klubie 4,5% w domu lub akademiku 40,0% w Bibliotece 53,6%
Podsumowanie ankiety Wizerunek Biblioteki, jaki wyłania się po analizie przeprowadzonej przez nas ankiety, to przede wszystkim: miejsce, do którego przychodzi się chętnie - uczyd się z materiałów własnych, wypożyczyd książki, spotkad się towarzysko. Wpływa na to atrakcyjne i nowoczesne wnętrze budynku, jak również umiejscowienie jej w centrum kampusu akademickiego. W przyszłości użytkownicy Biblioteki Uniwersyteckiej UWM w Olsztynie widzą ją przede wszystkim jako centrum informacji naukowej ( Information Commons ).
Znaczenie przestrzeni społecznej w bibliotece Przestrzeo społeczna w nowoczesnych bibliotekach akademickich zaczyna odgrywad coraz większa rolę w życiu społeczności akademickiej. Pełni funkcję nie tylko miejsca nauki (cichej i indywidualnej oraz zespołowej), miejsca spotkao, ale także realizuje funkcje kulturotwórcze i ułatwia budowanie więzi społecznych. Biblioteka jako centrum kampusu ma wielki potencjał aby byd miejscem nauczania, uczenia się i zdobywania informacji oraz trzecim miejscem w życiu społeczności studenckiej.
Nowoczesne biblioteki - przykłady Biblioteka Narodowa w Pradze - projekt
Biblioteka Narodowa w Pradze - projekt (Czytelnia)
Nowoczesne biblioteki - przykłady Projekt Toyo Ito, jedenego z najbardziej znanych japońskich architektów - wizjonerów Biblioteka Akademii Sztuk Pięknych Tama w Tokio
Biblioteka Akademii Sztuk Pięknych Tama w Tokio
Nowoczesne biblioteki - przykłady Kazachska Biblioteka Narodowa w Astanie
Nowoczesne biblioteki - przykłady Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu
Miejska Biblioteka Publiczna w Opolu
Dziękuję za uwagę