Część humanistyczna Analiza wybieralności odpowiedzi w zadaniach wielokrotnego wyboru Poniżej przedstawiamy analizę odpowiedzi, jakich udzielali uczniowie, wykonując zadania wielokrotnego wyboru z wersji A testu. Przy zadaniach podano sprawdzane za ich pomocą umiejętności oraz zwięzłe komentarze. W treści zadań odpowiedzi poprawne są podkreślone i pogrubione, a w tabeli pogrubione. Rubryka tabeli Wybieralność odpowiedzi w % wskazuje na grupę uczniów w danym województwie, którzy zaznaczyli konkretną odpowiedź. W ostatnim wierszu tabeli frakcja opuszczeń (FO) została przekazana informacja, jaki procent, spośród ogólnej liczby piszących, nie zaznaczył żadnej odpowiedzi. Zadanie 1. (0-1) Stary Testament jest świętą księgą A. żydów i muzułmanów. B. chrześcijan i żydów. C. muzułmanów i chrześcijan. D. żydów i buddystów. Sprawdzana umiejętność: dostrzeganie i analizowanie kontekstu religijnego niezbędnego do interpretacji tekstu (I/6) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z A. 3,91 3,37 4,23 Zadanie wymagało znajomości głównych religii B. 83,62 85,01 81,82 świata oraz ich pism kanonicznych, w których zostały zapisane zasady wiary. Podanie wyznawców religii, C. 11,86 10,94 13,18 dla których Stary Testament jest świętą księgą, było D. 0,57 0,59 0,61 dla uczniów łatwe. FO 0,02 0,06 0,04 Zadanie 2. (0-1) Z tekstu I wynika, że król Salomon był człowiekiem A. gwałtownym. B. okrutnym. C. roztropnym. D. wyrozumiałym. Sprawdzana umiejętność: interpretacja tekstu uwzględniająca intencje nadawcy (I/2) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z A. 7,06 7,43 8,40 Udzielenie poprawnej odpowiedzi wymagało analizy B. 4,80 5,05 4,84 i interpretacji treści tekstu, w którym nie było jednoznacznie podanych cech bohatera. Rozpoznanie C. 51,88 54,34 50,56 w podanym tekście cechy charakteru postaci okazało D. 36,20 33,14 36,14 się umiarkowanie trudne. FO 0,06 0,04 0,06 1
Zadanie 3. (0-1) Matka, którą król uznał za prawdziwą, zdecydowała się oddać swoje dziecko, ponieważ A. bała się o życie syna. B. lękała się gniewu króla. C. obawiała się zemsty fałszywej matki. D. nie wierzyła w korzystny dla siebie wyrok. Sprawdzana umiejętność: odnajdywanie związków przyczynowo-skutkowych (I/5) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z A. 96,15 95,63 96,15 Prawidłowe wykonanie zadania wymagało od ucznia B. 0,98 0,88 0,94 właściwej interpretacji treści tekstu. Podanie motywu C. postępowania bohaterki opowieści było dla uczniów 1,39 1,65 1,51 bardzo łatwe. Zadanie to okazało się najłatwiejsze w całym teście. D. 1,46 1,82 1,34 FO 0,02 0,02 0,06 Zadanie 4. (0-1) Dlaczego wydanie wyroku było dla Salomona trudne? A. Miał dwie sprzeczne wersje zdarzeń. B. Obie matki mówiły nieprawdę. C. Jedno z zeznań było dokładniejsze. D. Obie matki mówiły prawdę. Sprawdzana umiejętność: odnajdywanie związków przyczynowo-skutkowych (I/5). Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z A. 88,29 88,21 87,98 Udzielenie prawidłowej odpowiedzi wymagało odnalezienia w tekście fragmentu, w którym bohater analizuje B. 1,26 1,27 1,25 sytuację i na jego podstawie wskazania właściwej przyczyny trudnego wyboru Salomona. Nazwanie okoliczno- C. 8,47 8,32 8,91 D. 1,94 2,17 1,83 ści postępowania bohatera okazało się łatwe. FO 0,04 0,03 0,03 Zadanie 5. (0-1) Mądrość Salomona polegała na tym, że A. respektował tradycje ludu Izraela. B. utrzymał raz wydany rozkaz. C. spełnił żądanie rzekomej matki. D. przewidział reakcję prawdziwej matki. 2
Sprawdzana umiejętność: interpretacja tekstu uwzględniająca intencje nadawcy (I/2). Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Uczniowie na podstawie tekstu mieli wskazać, w jaki A. 1,76 2,64 2,34 sposób przejawia się mądrość Salomona. Większość B. 1,35 1,46 1,27 zdających zorientowała się, że król przewidział reakcję prawdziwej matki w sytuacji zagrożenia życia jej C. 3,58 4,80 4,27 D. 93,30 91,05 92,07 dziecka. Czynność ta była dla piszących bardzo łatwa. FO 0 0,05 0,05 Zadanie 6. (0-1) Wyrażenie salomonowy wyrok oznacza decyzję A. sprawiedliwą, choć czasem zaskakującą. B. pochopną i okrutną. C. odważną, ale niekiedy niesprawiedliwą. D. natychmiastową i nieodwołalną. Sprawdzana umiejętność: czytanie tekstu na poziomie przenośnym (I/1) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z A. 85,20 83,55 83,35 Uczniowie mieli za zadanie, na podstawie fragmentu B. 4,04 4,48 4,64 Pisma Świętego, odczytać znaczenie popularnego frazeologizmu. C. 5,60 6,50 6,59 Odczytanie przenośnego sensu wyraże- D. 5,11 5,44 5,37 nia frazeologicznego okazało się dla piszących łatwe. FO 0,05 0,03 0,05 Zadanie 7. (0-1) Decyzja o uwolnieniu więźnia przez Juranda świadczy o jego A. odwadze. B. miłosierdziu. C. rozsądku. D. przebiegłości. Sprawdzana umiejętność: interpretacja tekstu uwzględniająca intencje nadawcy (I/2) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z A. 6,36 6,20 5,76 Zadanie odwoływało się do lektury szkolnej z klasy I B. 76,34 76,29 75,90 i do omawianego na lekcji zagadnienia tragizmu postaci C. 15,28 15,31 16,07 Juranda. Wskazanie cechy osobowości bohatera D. 1,97 2,15 2,22 było tylko dla 75% uczniów łatwe. FO 0,05 0,05 0,05 3
Zadanie 8. (0-1) Uczynek Juranda jest zgodny z biblijnym nakazem A. Nie wydasz wyroku śmierci na niewinnego i sprawiedliwego. B. Oko za oko, ząb za ząb. C. Niech wasza mowa będzie: Tak, tak, nie, nie. D. Nie daj się zwyciężyć złu, ale zło dobrem zwyciężaj. Sprawdzana umiejętność: dostrzeganie i analizowanie kontekstu literackiego niezbędnego do interpretacji tekstu (I/6) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Aby rozwiązać to zadanie, uczeń musiał wykazać się znajomością A. 10,57 10,68 10,56 treści przypowieści biblijnych, pochodzących B. 3,01 3,35 3,30 z nich frazeologizmów i ich przenośnych znaczeń. Ponadto uczniowie analizowali postępowanie bohatera i wyciągali właściwe wnioski, które ułatwiły wskazanie prawi- C. 0,83 0,79 0,82 D. 85,59 85,11 85,27 dłowej odpowiedzi. Rozpoznanie zasady postępowania FO 0 0,07 0,05 postaci było dla piszących łatwe. Zadanie 9. (0-1) Dla uczestników wydarzenia decyzja Juranda była A. przewidywalna. B. nieodpowiedzialna. C. zaskakująca. D. uwłaczająca. Sprawdzana umiejętność: interpretacja tekstów kultury uwzględniająca intencje nadawcy (I/2) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z A. 2,20 2,35 2,09 W zadaniu uczeń musiał przeanalizować zachowanie Juranda, który doznał od Krzyżaków wielkich krzywd B. 2,29 2,33 2,19 i w momencie, kiedy mógł się za nie zemścić, okazał swojemu oprawcy miłosierdzie. Określenie reakcji uczestni- C. 94,74 94,44 94,68 D. 0,71 0,87 0,99 ków zdarzenia było dla uczniów czynnością bardzo łatwą. FO 0,06 0,01 0,05 Zadanie 10. (0-1) W tekście II potęgowaniu napięcia służy m.in. opis A. postaci jeńca. B. bochenka chleba. C. zjawiska przyrody. D. reakcji Jagienki. 4
Sprawdzana umiejętność: dostrzeganie w tekście środków wyrazu i określanie ich funkcji (I/4) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Zadanie wymagało od uczniów rozpoznania w tekście partii opisowych i przeanalizowania ich roli A. 22,50 21,16 22,20 B. 22,61 24,04 22,82 w układzie kompozycyjnym tego fragmentu. Narrator C. 42,45 42,49 42,77 opowiada o wydarzeniach, przerywając je opisem nadchodzącej burzy. Wskazanie funkcjonalności opisu D. 12,34 12,24 12,09 burzy w podanym fragmencie Krzyżaków okazało FO 0,10 0,07 0,12 się dla piszących trudne. Zadanie 11. (0-1) Nazwanie Tolimy prawa Jurandowa przez całe życie ręka oznacza, że był on osobą A. bez której Jurand nie mógł się obejść. B. która musiała podporządkować się Jurandowi. C. którą dano pod opiekę Jurandowi. D. której Jurand okazywał szczególny szacunek. Sprawdzana umiejętność: czytanie tekstów kultury na poziomie przenośnym (I/1) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z A. 56,60 54,89 55,25 Aby udzielić poprawnej odpowiedzi, należało w podanym wyrażeniu odnaleźć stały związek frazeologiczny B. 10,97 11,44 11,11 prawa ręka i odczytać jego przenośne znaczenie. Zadanie to było dla gimnazjalistów umiarkowanie C. 7,07 6,84 6,99 D. 25,31 26,74 26,56 trudne. FO 0,05 0,09 0,09 Zadanie 12. (0-1) W XIII i XIV w. państwo krzyżackie rozwinęło się głównie w następstwie A. oddania się mieszkańców Prus i terenów z nimi graniczących pod opiekę Krzyżaków. B. pokojowych negocjacji Krzyżaków z książętami piastowskimi Pomorza. C. ekspansji Krzyżaków na terytorium Prusów oraz ziemie polskie i litewskie. D. zawarcia przymierza między Zakonem i Stolicą Apostolską. Sprawdzana umiejętność: odnajdywanie związków przyczynowo-skutkowych ( I/5) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Zadanie polegało na wskazaniu okoliczności mających wpływ na rozwój państwa krzyżackiego. Ta in- A. 16,49 16,11 16,91 B. 15,43 15,05 16,94 formacja nie była zawarta w teście, więc uczniowie C. 56,58 57,64 54,75 musieli polegać przede wszystkim na własnej wiedzy D. 11,38 11,01 11,21 historycznej. Zadanie okazało się dla gimnazjalistów umiarkowanie trudne. FO 0,12 0,19 0,19 5
Zadanie 13. (0-1) Krzyżacy byli zakonem A. kontemplacyjnym. B. pustelniczym. C. żebraczym. D. rycerskim. Sprawdzana umiejętność: dostrzeganie i analizowanie kontekstu historycznego niezbędnego do interpretacji tekstu (I/6) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z W zadaniu tym oczekiwano od uczniów, że na podstawie posiadanej wiedzy z historii określą zasady A. 4,09 4,03 4,88 B. 0,90 0,87 1,12 funkcjonowania zakonu krzyżackiego jako zakonu C. 0,52 0,59 0,74 rycerskiego, jednego z największych, które powstały D. 94,40 94,47 93,19 w czasie krucjat w XII wieku. Określanie tych zasad było dla piszących bardzo łatwe. FO 0,09 0,04 0,07 Zadanie 14. (0-1) Czego dotyczył ostatni rozkaz gen. Okulickiego? A. Rozwiązania Armii Krajowej. B. Rozpoczęcia walki zbrojnej z nowym okupantem. C. Podjęcia współpracy z wkraczającą Armią Czerwoną. D. Rezygnacji z celów postawionych na początku wojny. Sprawdzana umiejętność: interpretacja tekstu uwzględniająca intencje nadawcy (I/2) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Aby poprawnie wykonać zadanie, należało przeanalizować tekst i właściwie zinterpretować znajdujące A. 70,89 71,64 71,56 B. 19,98 19,51 19,03 się w nim informacje oraz odnieść się do zdobytych C. 4,19 4,41 4,49 podczas lekcji historii wiadomości z czasu II wojny D. 4,92 4,42 4,89 światowej. Określanie zasadniczej myśli tekstu okazało się dla piszących łatwe. FO 0,02 0,03 0,03 Zadanie 15. (0-1) Dramatyzm decyzji gen. Okulickiego wynikał z tego, że musiał A. odrzucić wizję wolnej, niepodległej Polski. B. rozwiązać armię, mimo że nie osiągnęła zwycięstwa. C. podjąć współpracę z wrogiem. D. rozpocząć nierówną walkę zbrojną z nowym okupantem. 6
Sprawdzana umiejętność: dostrzeganie kontekstu historycznego (I/6) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Prawidłowe wykonanie zadania wymagało od uczniów A. 8,76 8,91 8,06 odniesienia się do wiadomości historycznych, związanych z losami żołnierzy Armii Krajowej po upadku B. 60,59 60,33 61,38 Powstania Warszawskiego w roku 1944. Wskazywanie okoliczności, które miały wpływ na charakter de- C. 6,43 6,98 6,60 D. 24,17 23,69 23,86 cyzji postaci, okazało się dla uczniów umiarkowanie FO 0,05 0,09 0,10 trudne. Zadanie 16. (0-1) Generał Okulicki wydał cytowany rozkaz, gdy Armia Czerwona A. wkraczała do Polski we wrześniu 1939 r. B. zbliżała się do granic Rzeczypospolitej w 1943 r. C. zatrzymała się na wschód od Wisły w połowie 1944 r. D. przejmowała kontrolę nad ziemiami polskimi w 1945 r. Sprawdzana umiejętność: dostrzeganie kontekstu historycznego (I/6) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Zadanie wymagało znajomości szerszego kontekstu historycznego, związanego z sytuacją w Polsce od stycz- A. 32,06 32,41 32,70 nia 1945 roku. 32% uczniów zasugerowało się datą B. 15,25 15,37 15,58 podaną w pierwszej odpowiedzi i błędnie powiązało C. 10,29 10,59 10,97 treść rozkazu z faktem wkroczenia wojsk radzieckich D. 42,22 41,55 40,60 na tereny wschodniej Polski 17 września 1939 roku. Określenie czasu wydania rozkazu okazało się dla FO 0,17 0,08 0,15 gimnazjalistów trudne. Zadanie 17. (0-1) Autor tekstu III używa trybu rozkazującego, ponieważ A. nie ma zaufania do swoich żołnierzy. B. wymaga od odbiorców określonego działania. C. chce poinformować żołnierzy o zaistniałej sytuacji. D. wyczerpał inne możliwości oddziaływania na odbiorcę. Sprawdzana umiejętność: interpretacja tekstu kultury uwzględniająca intencje nadawcy (I/2) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Uczniowie mieli zinterpretować słowa gen. Okulickiego, skierowane w rozkazie do żołnierzy AK i wyjaśnić A. 0,63 0,68 0,62 B. 66,46 66,21 65,43 konieczność użycia w nim trybu rozkazującego. Gimnazjaliści powinni także wykorzystać swoją wiedzę C. 32,10 32,39 33,08 z zakresu środków wyrazu wpływających na odbiorcę. Umiejętność ta była dla piszących umiarkowanie D. 0,78 0,68 0,82 FO 0,03 0,04 0,05 trudna. 7
Zadanie 18. (0-1) W którym zdaniu jest opisany stan duchowy Sama przed podjęciem przez niego decyzji o zastąpieniu Froda? A. Kiedy się ocknął, dookoła było ciemno. B. Czas płynął, a on tak trwał szarpany rozterkami. C. Kiedy wspiął się na szczyt schodów, miał wreszcie przed sobą przełęcz. D. Kroki, które postawił, były najtrudniejsze w całym jego dotychczasowym życiu. Sprawdzana umiejętność: czytanie tekstów kultury na poziomie przenośnym (I/1) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z W zadaniu sprawdzano umiejętność wyszukania właściwego fragmentu, określającego stan duchowy Sama A. 5,60 5,83 6,01 B. 68,50 69,85 68,00 związany z podjęciem trudnej decyzji. 16% uczniów C. 9,42 9,65 8,99 wskazało fragment, który określa stan emocjonalny bohatera już po podjęciu decyzji. Rozpoznanie właściwej D. 16,42 14,60 16,96 informacji było dla piszących umiarkowanie trudne. FO 0,03 0,07 0,04 Zadanie 19. (0-1) Sam podjął decyzję powodowany A. żądzą zdobycia sławy. B. pragnieniem przejęcia władzy. C. chęcią wywołania wojny. D. potrzebą wypełnienia misji. Sprawdzana umiejętność: odnajdywanie związków przyczynowo-skutkowych (I/5) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z Uczeń, chcąc rozwiązać to zadanie, musiał wykazać się A. 1,49 2,00 1,46 umiejętnością wnioskowania na podstawie wypowiedzi B. 2,30 2,76 2,34 bohatera, który waha się: podjąć trud misji i wykonać C. 1,37 1,42 1,42 zadanie za przyjaciela, czy wrócić do domu. Wskazanie D. 94,72 93,71 94,69 motywu postępowania hobbita okazało się dla gimnazjalistów bardzo łatwe. FO 0,12 0,11 0,09 Zadanie 20. (0-1) Sam podjął decyzję w wyniku A. strachu przed siłą Złego. B. nacisku ze strony Rady. C. rozmowy z samym sobą. D. tęsknoty za domem. 8
Sprawdzana umiejętność: odnajdywanie związków przyczynowo-skutkowych (I/5) Wybieralność odpowiedzi (w %) L W Z W tym zadaniu należało zapoznać się z treścią A. 12,73 12,62 12,79 i strukturą tekstu. Uczniowie powinni umieć odczytać monolog bohatera i wskazać przyczynę decyzji B. 15,57 15,60 14,56 podjętej przez hobbita. Umiejętność ta była dla gimnazjalistów z województw lubuskiego i wielkopol- C. 69,50 68,98 70,07 D. 2,02 2,75 2,44 skiego umiarkowanie trudna, dla gimnazjalistów FO 0,15 0,05 0,04 z województwa zachodniopomorskiego łatwa. Analiza odpowiedzi w zadaniach otwartych krótkiej i rozszerzonej odpowiedzi Arkusz egzaminacyjny z kwietnia 2010 roku zawierał dziewięć zadań, wymagających od zdających samodzielnego formułowania myśli. Znalazły się w nim dwa zadania krótkiej odpowiedzi. Pierwsze z nich wymagało napisania streszczenia tekstu podanego w arkuszu. W drugim zadaniu gimnazjaliści, na podstawie posiadanych wiadomości z wiedzy o społeczeństwie, mieli wymienić sposoby legalnego wpływania obywateli na decyzje władz gminy i uzasadnić ich skuteczność. Ponadto uczniowie musieli wykazać się umiejętnością tworzenia rozbudowanej wypowiedzi pisemnej w formie rozprawki. W poniższej części analizy jakościowej rozwiązań uczniowskich przedstawiono interpretację odpowiedzi, jakie formułowali zdający, wykonując zadania otwarte z wersji A testu. Każde zadanie opatrzone jest zwięzłym komentarzem i informacją o sprawdzanych umiejętnościach. W tabeli zamieszczone są dane procentowe, dotyczące uczniów, którzy uzyskali poszczególną liczbę punktów za swoją odpowiedź oraz frakcja opuszczeń (FO), która wskazuje, jaki procent gimnazjalistów, spośród ogólnej liczby piszących, nie podjął rozwiązania zadania. Zadanie 21. (0-2) W podanym tekście zastąp rozważania bohatera narracją w 3. osobie liczby pojedynczej. Użyj zdań oznajmujących. Ale co mogę uczynić? Przecież nie wrócę do domu, zostawiając tutaj martwego imć Froda bez pochówku. A może powinienem iść dalej? Sprawdzana umiejętność: dokonywanie celowych operacji na tekście: przekształcanie stylistyczne tekstu. Poziom wykonania zadania 21. Maksymalną liczbę punktów (2) uzyskało 37,6% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 1,09 pkt, W 1,09 pkt, Z 1,11 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,54; W 0,54; Z 0,55. 9
Liczba Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: punktów lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 27,07 28,44 28,74 w tym FO 5,76 6,04 7,82 1 37,14 34,20 31,74 2 35,79 37,36 39,52 Zadanie polegało na przekształceniu wypowiedzi bohatera w mowę zależną narrację trzecioosobową z konkretnym wskazaniem na użycie zdań oznajmujących. Zadanie miało na celu sprawdzenie umiejętności dokonywania celowych operacji na tekście. Uczeń, by poprawnie wykonać zadanie, musiał znać pojęcia gramatyczne: zdanie oznajmujące i narracja trzecioosobowa. Zadanie okazało się umiarkowanie trudne. Odpowiedzi poprawne Przykłady 1. i 2. Uczniowie udzielający odpowiedzi, nie ograniczyli się jedynie do przekształcenia trzech zdań, z których składała się wypowiedź Sama, ale zastosowali rozbudowaną narrację. Nawiązywali do dalszych rozważań bohatera, znajdujących się we fragmencie, a nawet odwoływali się do dalszych losów hobbita, znanych im z powieści lub jej ekranizacji. 10
Przykłady 3. i 4. Wśród prawidłowych odpowiedzi za 2 punkty największą grupę stanowiły takie, w których uczniowie skupili się na przekształceniu w mowę zależną tylko trzech zdań z wypowiedzi bohatera. Większość z nich została napisana poprawnie, bez błędów językowych oraz interpunkcyjnych i ortograficznych. Przykłady 5. i 6. Wśród poprawnych odpowiedzi znalazły się też takie, w których narracja była prowadzona w czasie teraźniejszym. 11
Odpowiedzi częściowo poprawne Przykłady od 7. do 9. Jeden punkt za to zadanie otrzymali uczniowie, którzy, przeredagowując tekst, zastąpili jedynie znaki pytające kropkami, a czasowniki pierwszoosobowe trzecioosobowymi. W niektórych odpowiedziach wystąpiło jedynie przekształcenie mowy niezależnej w zależną. Odpowiedzi błędne Przykłady 10. i 11. Prace uczniów, w których nie wystąpiło przekształcenie wypowiedzi bohatera w narrację trzecioosobową, zostały ocenione negatywnie. 12
Zadanie 22. (0-4) Streść w 4-5 zdaniach tekst I (pomiń wstęp wydrukowany pochyłą czcionką). Sprawdzana umiejętność: tworzenie tekstu na zadany temat streszczenie tekstu wskazanego w poleceniu. Poziom wykonania zadania 22. Maksymalną liczbę punktów (4) uzyskało 5,02% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,90 pkt, W 0,84 pkt, Z 0,85 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,23; W 0,21; Z 0,21. Liczba Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: punktów lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 53,54 56,56 54,91 w tym FO 1,79 2,11 3,28 1 22,51 21,05 22,76 2 9,30 8,68 9,42 3 9,26 8,89 8,06 4 5,39 4,82 4,85 Zadanie, które okazało się trudne, wymagało od uczniów znajomości streszczenia jako formy wypowiedzi oraz umiejętności jego konstruowania. Aby otrzymać 4 punkty, uczeń musiał napisać tekst zgodny z zadanym tematem, poprawny pod względem językowym, ortograficznym i interpunkcyjnym oraz zawrzeć w nim informacje dotyczące: stron i przedmiotu sporu, osoby rozstrzygającej, sposobu rozstrzygnięcia oraz samego rozstrzygnięcia sporu. Brak choć jednego elementu lub błędy językowe czy ortograficzne i interpunkcyjne powodowały utratę punktów. Odpowiedzi poprawne Przykłady 1. i 2. Poniższe przykłady zawierają konieczne elementy streszczenia. Uczniowie zawarli wszystkie najważniejsze informacje, dotyczące sporu między kobietami i sposobu jego rozstrzygnięcia. Nie oceniali postępowania bohaterów, ani nie analizowali tekstu jako gatunku biblijnego. W wypowiedziach nie wystąpiły błędy językowe i ortograficzne. 13
Przykład 3. W przykładzie 3. wypowiedź zawiera wszystkie wymienione w kluczu punktowania zadań elementy, jednak różni się od pozostałych prac uczniów tym, że napisana została w czasie teraźniejszym. Nie miało to jednak wpływu na liczbę uzyskanych punktów. 14
Odpowiedzi częściowo poprawne Przykłady 4. i 5. Trzy punkty za zadanie otrzymali uczniowie, którzy prawidłowo streścili tekst biblijny, ale w ich wypowiedzi pojawiły się elementy opowiadania lub pojedyncze błędy językowe, ortograficzne czy interpunkcyjne. 15
Przykłady 6. i 7. Uczniowie, którzy za to zadanie otrzymali 2 punkty, prawidłowo streścili tekst, zawarli w nim wszystkie niezbędne informacje, ale popełnili błędy językowe, ortograficzne i interpunkcyjne (dopuszczalne było popełnienie dwóch błędów z każdego wymienionego rodzaju). 16
Przykłady 8. i 9. Jeden punkt za zadanie otrzymali uczniowie, którzy poprawnie streścili tekst, zawarli w nim wszystkie wymagane elementy, ale popełnili liczne błędy językowe, ortograficzne i interpunkcyjne. Odpowiedzi błędne Przykłady 10. i 11. Negatywnie były oceniane prace uczniów, którzy, mimo znajomości treści tekstu, nie potrafili napisać streszczenia. Błędy dotyczyły kompozycji wypowiedzi, poprawności gramatycznej, językowej oraz ortograficznej i interpunkcyjnej. 17
18
Przykład 12. Innym błędem, dyskwalifikującym prace, było umieszczenie w streszczeniu dialogu oraz oceny sytuacji. Przykład 13. Błędem wielu gimnazjalistów było streszczanie niewłaściwego tekstu. Zamiast fragmentu Biblii, streszczali rozważania hobbita, bohatera Władcy pierścieni. Zgodnie z zasadami przyjętymi w schemacie punktowania nie mogli otrzymać punktów. 19
Gustave Doré, Sąd Salomona, [za:] www.creationism.org/images/dorebibleillus/dore_pl.htm Zadanie 23. (0-1) Podaj sposób, w jaki artysta wyróżnił na obrazie postać Salomona. Sprawdzana umiejętność: dostrzeganie środków wyrazu. Poziom wykonania zadania 23. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 70,27% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,71 pkt, W 0,60 pkt, Z 0,70 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,71; W 0,69; Z 0,70. Liczba Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: punktów lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 28,68 30,62 29,90 w tym FO 1,38 1,77 2,07 1 71,32 69,38 70,10 20
Warunkiem prawidłowego wykonania zadania było uważne przyjrzenie się reprodukcji obrazu Gustave a Dorégo i rozpoznanie postaci z historii biblijnej, które zostały na nim przedstawione. Należało wśród nich odnaleźć osobę Salomona i określić, jakie środki wyrazu, zastosowane przez artystę sprawiają, że jest on postacią łatwą do rozpoznania. Malarz przedstawił króla w bogatym stroju, w posągowej postawie, z władczym gestem wykonywanym ręką. Ponadto usytuował go w centrum obrazu, umieścił na podwyższeniu, zastosował jasne barwy. Aby otrzymać punkt za to zadanie, wystarczyło wymienić jeden ze sposobów, zastosowanych przez malarza do wyróżnienia postaci Salomona. Zadanie to zostało przez uczniów rozwiązane na poziomie zadowalającym. Odpowiedzi poprawne Przykłady 1. i 2. 70% uczniów właściwie określiło sposób przedstawienia Salomona. Wskazali na wyniesienie postaci króla ponad inne, występujące na obrazie, jednocześnie wyróżniając postawę i gest wyrażony ręką. Przykład 3. W innych odpowiedziach pojawiał się dodatkowo element światła, które pada na postać króla. Przykłady 4. i 5. Uczniowie zauważyli również bogactwo stroju Salomona, które wyróżniało go spośród innych postaci, przedstawionych na ilustracji. 21
Odpowiedzi błędne Przykład 6. Błędne odpowiedzi uczniów wynikały przede wszystkim z pomylenia Salomona z postacią żołnierza trzymającego dziecko. Ten błąd rzeczowy dyskwalifikował odpowiedzi piszących. Przykład 7. Były także odpowiedzi zbyt ogólne, zawierające wnioskowanie na podstawie tekstu biblijnego, a nie obrazu. Uczniowie w odpowiedzi podawali cechy charakteryzujące króla. Zadanie 24. (0-1) Napisz, jaką funkcję pełni światło na ilustracji Gustave a Dorégo. Sprawdzana umiejętność: określanie funkcji środków wyrazu. Poziom wykonania zadania 24. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 62,75% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,62 pkt, W 0,63 pkt, Z 0,63 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,62; W 0,63; Z 0,63. Liczba Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: punktów lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 38,08 36,84 36,82 w tym FO 1,72 1,88 2,27 1 61,92 63,16 63,18 W zadaniu 24. gimnazjaliści mieli określić funkcję światła na ilustracji. Umiejętność ta dla uczniów w Okręgu okazała się umiarkowanie trudna. 37% piszących egzamin odpowiedziało błędnie, konstruując zbyt ogólne odpowiedzi. Odpowiedzi poprawne Przykłady 1. i 2. Uczniowie dostrzegli, że światło zwraca uwagę widza na najważniejszą, dramatyczną scenę przedstawioną na obrazie. Wprowadzali również krótki opis tej sytuacji. Piszący najczęściej wymieniali postaci, które uczestniczyły w wydarzeniu oraz interpretowali ich postawy. 22
Przykłady od 3. do 5. Za poprawne uznawano również te odpowiedzi uczniów, które wśród wyróżnionych światłem postaci wymieniały Salomona. Odpowiedzi błędne Przykłady od 6. do 8. Zaprezentowane w poniższych przykładach odpowiedzi powtarzały się najczęściej. Miały charakter zbyt ogólny lub wskazywały na niewłaściwy fragment obrazu. 23
Zadanie 25. (0-1) Wyjaśnij, na czym polega kontrast w sposobie przedstawienia przez artystę dwóch matek. Sprawdzana umiejętność: dostrzeganie w tekście środków wyrazu i określanie ich funkcji. Poziom wykonania zadania 25. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 63,18% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,61 pkt, W 0,63 pkt, Z 0,66 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,61; W 0,63; Z 0,66. Liczba Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: punktów lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 39,40 37,04 34,03 w tym FO 3,2 3,59 4,25 1 60,60 62,96 65,97 Uczniowie mieli wskazać różnice w sposobie przedstawienia przez artystę dwóch matek. Umiejętność odczytywania funkcji malarskich środków wyrazu okazała się umiarkowanie trudna. 63% uczniów określiło sposób plastycznego przedstawienia różnych matczynych postaw, natomiast pozostali piszący odpowiadali bardzo ogólnie, odnosili się tylko do jednej postaci lub z powodu niezrozumienia znaczenia słowa kontrast odpowiadali niezgodnie z poleceniem. Odpowiedzi poprawne Przykłady 1. i 2. Wśród odpowiedzi poprawnych znalazły się takie, w których gimnazjaliści wskazali kontrast w sposobie przedstawienia obu matek na obrazie. Zauważyli, że kobieta, która próbowa- 24
ła oszukać Salomona, stoi nieruchomo w cieniu i obojętnie przygląda się sytuacji. Natomiast prawdziwa matka została ukazana w snopie światła i w pozycji błagalnej. Przykłady od 3. do 5. Niektórzy uczniowie, uwzględniając sposób przedstawienia postaci matek, interpretowali obraz określili symbolikę światła i cienia, w których zostały ukazane kobiety. 25
Odpowiedzi błędne Przykłady 6. i 7. Najczęstszym błędem dyskwalifikującym odpowiedź, było zbyt ogólne określenie sposobu przedstawienia postaci matek, bardziej nawiązujące do treści tekstu biblijnego, niż do obrazu. Tekst V Ciężar Miałem pleciony kosz, Chciałem weń włożyć owoce, By je przechować na zimę, A może miał to być chleb. W nocy ktoś włożył mi w kosz kamienie, Ciężkie i twarde, Które nie miały posłużyć nikomu, Tylko obarczyć mi grzbiet. Lecz wezmę ten kosz na plecy, Poniosę te kamienie, Poniosę je do końca, Aż tam. Leopold Staff, Wiersze zebrane, t. V, Warszawa 1955. Zadanie 26. (0-1) Co w wierszu symbolizują kamienie? Sprawdzana umiejętność: czytanie tekstów kultury na poziomie symbolicznym. Poziom wykonania zadania 26. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 51,62% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,51 pkt, W 0,53 pkt, Z 0,51 pkt. 26
Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,51; W 0,53; Z 0,51. Liczba Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: punktów lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 48,87 47,15 49,11 w tym FO 1,18 1,30 1,95 1 51,13 52,85 50,89 Zadanie to okazało się dla uczniów umiarkowanie trudne. Ponad 48% piszących nie potrafiło odczytać na poziomie symbolicznym sensu podanego tekstu poetyckiego. Symbol jako pojęcie cechuje się tym, że przedmiot jego jest konkretny i samoistny, ale sugeruje nowe, niewypowiedziane znaczenia. Zgodnie z wymową wiersza kamienie symbolizują problemy, kłopoty i trudności, cierpienia i troski dnia codziennego, ciężar życia, przeciwności losu, z którymi człowiek mierzy się każdego dnia. Ciężar L. Staffa to wiersz o wewnętrznym pięknie i szlachetności człowieka, który gotowy jest znosić, w sposób godny i odważny, cierpienie i ból, jakich doświadcza w życiu. Według podmiotu lirycznego życie jest trudne, ale każdego stać na to, aby wytrwale dążyć do wytyczonych celów, mimo napotykanych problemów. Aby odpowiedzieć prawidłowo na pytanie zawarte w poleceniu, gimnazjaliści musieli uważnie zapoznać się z treścią wiersza Leopolda Staffa i dokonać pobieżnej interpretacji utworu. Pomocne mogło okazać się określenie osoby mówiącej i sytuacji lirycznej. Zadanie to wymagało od uczniów posiadania podstawowej wiedzy, dotyczącej symbolu. Odpowiedzi poprawne Przykłady od 1. do 4. W odpowiedziach uczniów oczekiwano właściwego odczytania symbolu kamieni tak, aby było ono zgodne z wymową wiersza. Połowa zdających prawidłowo wyjaśniła znaczenie kamieni, o których mowa w utworze. Odpowiedzi nie były dyskwalifikowane za błędy ortograficzne czy językowe. 27
Przykłady 5. i 6. Niektórzy uczniowie w swych odpowiedziach odwoływali się bezpośrednio do doświadczeń poety, którego utożsamiali z podmiotem lirycznym Przykład 7. Zdarzały się również odpowiedzi nietypowe, świadczące o dogłębnej interpretacji utworu. Odpowiedzi błędne Przykłady 8. i 9. Każdą odpowiedź, która zawierała niezgodne z wymową wiersza lub dosłowne odczytanie symbolu, oceniano negatywnie. Przykład 10. Znalazły się również odpowiedzi, w których uczniowie dokonali nadinterpretacji utworu, chcąc może nawiązać do biografii autora i utożsamiając go z bohaterem utworu. 28
Zadanie 27. (0-1) Poniosę je do końca. Aż tam. Co w wierszu oznaczają podkreślone wyrażenia? Sprawdzana umiejętność: czytanie tekstów na poziomie przenośnym. Poziom wykonania zadania 27. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 51,69% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,51 pkt, W 0,54 pkt, Z 0,50 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,51; W 0,54; Z 0,50. Liczba Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: punktów lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 48,90 45,86 50,18 w tym FO 3,50 3,15 5,06 1 51,10 54,14 49,82 Zadanie polegało na zinterpretowaniu w kontekście całej sytuacji lirycznej dwóch ostatnich wersów utworu, w których zawarta została metafora. Umiejętność ta okazała się dla gimnazjalistów umiarkowanie trudna. Odpowiedzi poprawne Przykłady od 1. do 3. Ponad połowa zdających prawidłowo zinterpretowała dwa końcowe wersy wiersza. Odczytała je jako wskazanie celu i miejsca wędrówki do końca swoich dni, do końca życia. Wśród najczęstszych odpowiedzi pojawiły się także zapisy: do śmierci, do nieba, w zaświaty, do końca życiowej wędrówki. 29
Przykłady 4. i 5. Niektórzy uczniowie przy odczytywaniu przenośni uwzględnili postawę osoby wypowiadającej się w wierszu, która wyraża swoje zdecydowanie i odwagę w zmaganiu się z przeciwnościami losu. Odpowiedzi błędne Przykłady 6. i 7. Za błędne odpowiedzi uznawano te, które zawierały niewłaściwą interpretację wskazanego fragmentu wiersza, były zbyt ogólne lub świadczyły o dosłownym odczytaniu wyrażeń. Przykład 8. Zdarzały się też takie odpowiedzi, w których uczniowie odczytywali sens wskazanego fragmentu utworu poza jego treścią. W swych zapisach nawiązywali do drogi krzyżowej Chrystusa i Golgoty jako celu w życiu. 30
Zadanie 28. (0-4) Wymień trzy różne sposoby legalnego wpływania obywateli na decyzje władz gminy. Oceń, który jest najbardziej, a który najmniej skuteczny. Uzasadnij ocenę. Sprawdzana umiejętność: tworzenie tekstu o charakterze informacyjnym; formułowanie argumentów uzasadniających własne stanowisko. Poziom wykonania zadania 28. Maksymalną liczbę punktów (4) uzyskało 6,57% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 1,68 pkt, W 1,66 pkt, Z 1,64 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,42; W 0,41; Z 0,41. Liczba Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: punktów lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 22,82 23,31 24,58 w tym FO 9,47 9,30 12,94 1 21,71 22,08 22,19 2 26,70 26,37 24,75 3 21,81 21,96 21,94 4 6,90 6,28 6,54 Zadanie wymagało od ucznia wykorzystania wiadomości z wiedzy o społeczeństwie w celu stworzenia krótkiego tekstu informacyjnego oraz sformułowania argumentów, uzasadniających własne stanowisko. Wśród prawidłowych sposobów wpływania obywateli na decyzje władz gminy powinny znaleźć się takie przykłady, jak: wysyłanie do władz gminy pism (listów, petycji, próśb, wniosków, skarg itp.); składanie projektów uchwał; składanie wizyt w siedzibie gminy; obecność na posiedzeniach rady gminy; rozmowy z władzami (radnymi); udział w wyborach władz gminy; organizowanie referendów; zbieranie podpisów pod petycją; organizowanie pikiet, manifestacji lub wieców; rozklejanie plakatów; rozrzucanie ulotek; składanie pozwów do sądu administracyjnego; zagrożenie opuszczeniem gminy; doniesienie lub skarga do wyższej instancji; doniesienie lub skarga do mediów. Niedopuszczalne były przykłady: strajk, okupacja siedziby władz gminy, głosowanie, reklama, kwesta, szantaż, sonda itp. Uczniowie mieli z tym zadaniem duże trudności. Świadczy o tym procent opuszczeń (10,6%) oraz spory odsetek uczniów (23,6%), którzy otrzymali 0 pkt. Zadanie okazało się dla piszących trudne. Odpowiedzi poprawne Przykład 1. Praca ma formę zwięzłej wypowiedzi. Nie zaznaczono w niej wyraźnego podziału między wyliczeniem sposobów wpływania na decyzje władz gminy a częścią argumentacyjną. Uczeń połączył wyliczenie z uzasadnieniem, podał przykłady i trafnie uargumentował swoje wybory. Wypowiedź ta jest także poprawna pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym. 31
Przykłady 2. i 3. Odpowiedzi te zostały przez uczniów podzielone na dwie części wyliczeniową i argumentacyjną. Podane przykłady wpływania na decyzje władz gminy są poprawne. Uzasadnienie, choć skromne, zwłaszcza w trzecim przykładzie, również jest trafne. 32
Odpowiedzi częściowo poprawne Przykład 4. (3 pkt) Wiele odpowiedzi, które nie uzyskały maksymalnej liczby punktów, mimo właściwych przykładów i poprawnego uzasadnienia dokonanego wyboru, zawierało błędy ortograficzne i interpunkcyjne. Przykłady 5. i 6. (3 pkt) Uczniowie tracili punkt za podanie niewłaściwego przykładu sposobu wpływania na decyzje władz gminy. Najczęściej powtarzały się strajk i głosowanie. Nie oceniano też uzasadnienia błędnych przykładów, mimo że argumentacja była prawidłowa. 33
Przykład 7. (2 pkt) Dwa punkty otrzymywali uczniowie, którzy poza podaniem błędnego przykładu popełnili błędy ortograficzne i interpunkcyjne. 34
Przykład 8. (2 pkt) Dwa punkty otrzymywali również uczniowie, którzy mimo poprawnej pod względem ortograficznym i interpunkcyjnym wypowiedzi, podali dwa niewłaściwe przykłady wpływania obywateli na decyzje władz gminy. Przykłady 9. i 10. (1 pkt) Rozwiązania uczniów za jeden punkt, poza błędami ortograficznymi i interpunkcyjnymi, zawierały najczęściej niewłaściwe przykłady legalnego wywierania wpływu na władze gminy. Niektóre odpowiedzi z podanymi poprawnymi sposobami nie posiadały uzasadnień lub były zbyt ogólne i miały charakter opinii. 35
Odpowiedzi błędne Przykłady od 11. do 13. Uczniowie podawali kilka sposobów, jakimi obywatele mogą wpływać na decyzje gminy, ale były to przykłady niewłaściwe. Niektóre odpowiedzi nie miały związku z poleceniem. 36
Zadanie 29. (0-15) Napisz rozprawkę na temat: Czy wybór przyszłej szkoły jest dla gimnazjalistów trudną decyzją? Uwzględnij cechy gimnazjalistów oraz możliwości i konsekwencje wyboru. Pamiętaj, że Twoja praca nie powinna być krótsza niż połowa wyznaczonego miejsca. Sprawdzana umiejętność: redagowanie rozprawki. Poziom wykonania: średnia liczba punktów uzyskanych za wykonanie zadania 7,74 pkt; współczynnik łatwości za całe zadanie wyniósł 0,57, zatem całe zadanie okazało się umiarkowanie trudne. Maksymalną liczbę punktów (15) uzyskał zaledwie 1% gimnazjalistów. Rozprawka to dłuższa forma wypowiedzi pisemnej na zadany temat, prezentująca rozumowanie ucznia. Gimnazjalista musiał udowodnić postawioną we wstępie tezę. Następnie, redagując rozprawkę, powinien wykazać się umiejętnościami: - tworzenia tekstu na zadany temat, - analizowania i porządkowania informacji, - formułowania i porządkowania argumentów uzasadniających tezę, - stosowania zasad organizacji tekstu, - konstruowania wypowiedzi poprawnej pod względem językowym, stylistycznym, ortograficznym i interpunkcyjnym. Poprawne wykonanie zadania wymagało uważnej analizy polecenia. W wypracowaniu należało odpowiedzieć na pytanie: czy wybór przyszłej szkoły jest dla gimnazjalistów trudną decyzją? Piszący mieli obowiązek uwzględnić cechy ucznia gimnazjum, jego możliwości oraz konsekwencje wyboru i faktografię. Tekst wzorowej rozprawki powinien być uporządkowany i spójny. Musi składać się z trzech wyodrębnionych treściowo zasadniczych części: wstępu, rozwinięcia i zakończenia. Gimnazjalista powinien posługiwać się stylem charakterystycznym dla wywodu argumentacyjnego, zachowując przy tym poprawność językową i zapis zgodny z zasadami ortografii i interpunkcji. Praca winna zająć więcej niż połowę wyznaczonego miejsca. Jeżeli tekst był krótszy, punkty przyznawano tylko za realizację tematu. Za wypracowanie niezgodne z tematem piszący otrzymywał zero punktów. Poniżej przedstawiamy szczegółową analizę poziomu wykonania zadania 29. Wynika z niej, jakie umiejętności sprawiły tegorocznym gimnazjalistom największą trudność, a jakie okazały się najłatwiejsze. 29.1/I (0-1 ) Sprawdzana umiejętność: tworzenie tekstu na zadany temat formułowanie tezy adekwatnej do tematu. Poziom wykonania zadania 29.1/I. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 93,0% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,93 pkt, W 0,93 pkt, Z 0,93 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,93; W 0,93; Z 0,93. 37
Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 7,03 6,80 7,16 1 92,96 93,20 92,84 29.1/II (0-1) Sprawdzana umiejętność: tworzenie tekstu na zadany temat uwzględnienie czynników podmiotowych (cele życiowe, wartości, cechy charakteru itp.), uzasadniających tezę. Poziom wykonania zadania 29.1/II. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 85,78% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,86 pkt, W 0,86 pkt, Z 0,84 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,86; W 0,86; Z 0,84. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 13,53 13,57 15,57 1 86,47 86,43 84,43 29.1/III (0-1) Sprawdzana umiejętność: tworzenie tekstu na zadany temat uwzględnienie czynników sytuacyjnych (naciski społeczne, infrastruktura oświatowa, warunki materialne), uzasadniających tezę. Poziom wykonania zadania 29.1/III. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 64,73% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,65 pkt, W 0,64 pkt, Z 0,66 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,65; W 0,64; Z 0,66. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 35,03 36,32 34,47 1 64,97 63,68 65,53 29.1/IV (0-1) Sprawdzana umiejętność: tworzenie tekstu na zadany temat uwzględnienie konsekwencji decyzji (wskazanie ryzyka), uzasadniających tezę. Poziom wykonania zadania 29.1/IV. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 68,7% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,70 pkt, W 0,70 pkt, Z 0,67 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,70; W 0,70; Z 0,67. 38
Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 30,41 27,69 33,33 1 69,59 69,81 66,67 29.1/V (0-1) Sprawdzana umiejętność: tworzenie tekstu na zadany temat uwzględnienie zróżnicowania typów szkół i ofert edukacyjnych. Poziom wykonania zadania 29.1/V. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 36,7% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,34 pkt, W 0,36 pkt, Z 40 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,34; W 0,36; Z 0,40. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 66,04 63,58 60,40 1 33,95 36,42 39,60 29.2/I (0-1) Sprawdzana umiejętność: znajomość i stosowanie zasad organizacji tekstu. Poziom wykonania zadania 29.2/I. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 69,35% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,72 pkt, W 0,68 pkt, Z 0,68 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,72; W 0,68; Z 0,68. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 28,07 32,34 31,54 1 71,92 67,66 68,46 29.2/II (0-1) Sprawdzana umiejętność: znajomość i stosowanie zasad organizacji tekstu. Poziom wykonania zadania 29.2/II. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 36,88% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,37 pkt, W 0,37 pkt, Z 0,37 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,37; W 0,37; Z 0,37. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 62,95 63,36 63,09 1 37,05 36,69 36,91 39
29.2/III (0-1) Sprawdzana umiejętność: wprowadzanie graficznej segmentacji tekstu. Poziom wykonania zadania 29.2/III. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 76,44% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,77 pkt, W 0,76 pkt, Z 0,77 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,77; W 0,76; Z 0,77. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 23,08 24,33 23,28 1 76,92 75,67 76,72 29.3/I (0-3) Sprawdzana umiejętność: budowanie wypowiedzi poprawnej pod względem językowym. Poziom wykonania zadania 29.3/I. Maksymalną liczbę punktów (3) uzyskało 23,21% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 1,04 pkt, W 1,02 pkt, Z 0,99 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,35; W 0,34; Z 0,33. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 54,24 56,04 57,20 1 10,78 9,97 9,46 2 11,61 10,36 10,72 3 23,37 23,63 22,62 29.3/II (0-1) Sprawdzana umiejętność: budowanie wypowiedzi poprawnej pod względem stylistycznym. Poziom wykonania zadania 29.3/II. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 70,33% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,77 pkt, W 0,65 pkt, Z 0,69 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,77; W 0,65; Z 0,69. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 23,09 35,03 30,90 1 76,91 64,97 69,10 40
29.4/I (0-2) Sprawdzana umiejętność: budowanie wypowiedzi poprawnej pod względem ortograficznym. Poziom wykonania zadania 29.4/I. Maksymalną liczbę punktów (2) uzyskało 23,33% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,63 pkt, W 0,61 pkt, Z 0,64 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,32; W 0,30; Z 0,32. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 60,11 61,62 59,87 1 16,32 16,24 15,84 2 23,57 22,14 24,29 29.4/II (0-1) Sprawdzana umiejętność: budowanie wypowiedzi poprawnej pod względem interpunkcyjnym. Poziom wykonania zadania 29.4/II. Maksymalną liczbę punktów uzyskało 22,51% piszących. Średnia liczba punktów za wykonanie zadania: L 0,23 pkt, W 0,21 pkt, Z 0,23 pkt. Współczynnik łatwości obliczony dla zadania: L 0,23; W 0,21; Z 0,23. Liczba punktów Procent liczby uczniów, którzy uzyskali określoną liczbę punktów w woj.: lubuskim wielkopolskim zachodniopomorskim 0 76,54 78,90 77,02 1 23,46 21,10 22,97 Frakcja opuszczeń dla zadania 29 lubuskie wielkopolskie zachodniopomorskie 1,69 2,11 2,97 Z przedstawionych powyżej danych wynika, że w zakresie treści, czynnością bardzo łatwą dla gimnazjalistów było sformułowanie tezy (współczynnik łatwości 0,93), łatwe okazało się też uwzględnienie czynników podmiotowych i konsekwencji decyzji (współczynniki łatwości 0,86 i 0,69). Umiarkowanie trudne było wskazanie czynników sytuacyjnych (0,64), trudne natomiast okazało się uwzględnienie zróżnicowania typów szkół i ofert edukacyjnych (0,37). W zakresie kompozycji uczniowie nie mieli problemów z segmentacją tekstu (0,76), natomiast pogrupowanie poszczególnych czynników okazało się trudne (0,37). Umiejętności w zakresie poprawności językowej również były dla piszących trudne (0,34). Poniżej przedstawiamy przykłady błędów językowych w tegorocznych pracach uczniów. Niektóre z nich można zakwalifikować do kilku różnych kategorii błędów jednocześnie. Wszystkie przykłady zostały zapisane w oryginalnej postaci. 41
Błędy składniowe: Wybór szkół jest dokonywany poprzez chęć dalszego rozwijania swoich zainteresowań oraz tego w czym jesteśmy najlepsi. W większości z nas jeszcze nie wie. Wybór gimnazjalisty do dalszej szkoły jest naprawdę trudny. Każdy gimnazjalista powinien dobrze przemyśleć swoją decyzję pod względem poziomu nauki panującej w danej szkole, którą mam wybrać. O podjęcie takiej decyzji należało by się spytać bliskich osób np. dziadków, którzy mają jakieś doświadczenie życiowe i wiedzą co się opłaca. Pojawiły się pytania o tym, co ja będę studiować, jeśli wybiorę taki profil a nie inny. Uczniowie chcą się dostać do wybranych szkół, aby dążyć do swoich planów na przyszłość. Większość uczniów nie ma pojęcia do jakiej szkoły się wybrać lub na jaki zawód pójść. Uwzględniając te cechy, problem z wyborem dalszej szkoły staje się jeszcze trudniejsze, gdyż decyzja o wybór licea może wydać się dla takich osób prosty, a potem mogą tego żałować. Są bardziej wykształceni i mają łatwiej zdobycia pracy. na jaki zawód pójść. Decyzja o wyborze przyszłej szkoły jest trudna i do tego dochodzi stres spowodowany tym czy dana osoba dostanie się do wybranej sobie szkoły, czy dobrze napisze niewątpliwie ważny egzamin. Na dzień dzisiejszy, jak znając życie, każdy gimnazjalista w trzeciej klasie myśli o wyborze szkoły, w której będzie czuć się dobrze. Drugim argumentem pragnę przedstawić sytuację związaną z moimi kolegami z klasy. Na to uwagę trzeba szczególnie poświęcić. Powtórzenia: Wtedy osoba, która chce wybrać szkołę, ulega pokusom szkoły. Moim pierwszym argumentem potwierdzającym moje zdanie Według, mnie gimnazjalista ma bardzo trudną decyzję do wyboru, jeśli chodzi o wybór liceum. Myślę, że każdy myślał już o szkole w której chciałby się uczyć i przebywać w gronie rówieśników, ale też każda szkoła ma inne wymagania których trzeba przestrzegać. Decyzja o wyborze przyszłej szkoły jest dla gimnazjalistów ważną i odpowiedzialną decyzją. Błędy frazeologiczne: Inni zaś mogli przeliczyć swoje ambicje i niepotrzebnie zostają na następny rok w tej samej klasie. Musimy zdać się na zdrowy rozsądek i podjąć najlepszą decyzję, ponieważ to ona decyduje o naszym dalszym życiu. Wybranie przyszłej szkoły dla gimnazjalistów jest zazwyczaj sprawą ciężką. Dobry wybór placówki zapewnia lepszy start do dorosłego życia i stanowi przedsionek do podjęcia decyzji o wyborze studiów. Nadużywanie zaimków: Jak ktoś jest pewny na sto procent że wybierze sobie szkołę w której sobie da radę i ukończy szkołę do której pójdzie. Jeżeli interesuje mnie właśnie to to dlaczego mam z tego zrezygnować. Często bywa tak, że ludzie po wielu latach żałują tego co zrobili. Tego, że bali się podjąć ryzyka. 42
Kolokwializmy: Kolejnym z argumentów jest niedojrzałość oraz pójście za modą przy wyborze szkoły. Co niektórzy z nas nie mają jeszcze określonych celów życiowych. No, ale trzeba wszystko przemyśleć. Później takie osoby nie są dobrymi pracownikami, bo nie interesuje ich co robią i jak, tylko plują sobie w brodę, że nie wybrali inaczej. Czasem przez niego trafimy do niezbyt udanej klasy w której źle się czujemy, bądź odwrotnie. Moi koledzy i koleżanki mają już upatrzone szkoły według swoich możliwości i chęci do nauki. Sporo młodzieży w moim wieku se te pytania zadaje. Drugim powodem jest to czy się dostanie do szkół które se wytyczył. Błędy fleksyjne: Jednym z argumentów potwierdzającą moje stwierdzenie Zapał do pracy i chęć do chęć do nauki odgrywa tutaj znaczną rolę. Moim zdaniem dzięki rodzicom, rodzeństwie oraz nauczycielom Większość gimnazjalistów ma problem z wyborem szkoły, bo nie jest pewien co chce robić w swoim życiu. Do szkół wprowadzono wiele nowych profili, co utrudnia decyzję. Postaram się udowodnić tą tezę następującymi argumentami. Dużo uczniów w tym wieku nie są odpowiedzialni w szkole oraz w domu. Po drugie, żeby wybrać przyszłą szkołę uczniowie muszą już wiedzieć co chcą robić w życiu. Natomiast wielu z nich jeszcze tego niewiedzą. Błędy leksykalne: Może teraz próbować dostać się na studia ale może być jej trudniej niż osobom ze szkoły ścisłej. Wielu z moich kolegów i koleżanek nie ma jaśnie sprecyzowanych planów. Na dzień dzisiejszy, jak znając życie, każdy gimnazjalista w trzeciej klasie myśli o wyborze szkoły, w której będzie czuć się dobrze. Błędy stylistyczne Nie każdego bowiem stać na wybranie danego profilu, w którym chciałby pobierać nauki. Każda szkoła przedstawia kilka różnych profili, które dają rozwój już w konkretną stronę. My myślimy i myślimy i dużo osób jeszcze nie wie gdzie iść do szkoły, a tu już trzeba składać papiery do szkoły. Po drugie każdy z nas, indywidualnie posiada ukryte talenty oraz zalety, które może wykorzystać, dobierając odpowiedni profil. Prawda jest taka, że każda szkoła twierdzi, że to akurat ona jest najlepszą placówką w mieście i najlepiej przygotowuje do egzaminu maturalnego oraz innych kursów. Jest to wejście na wyższy poziom życia, który nikogo nie minie. Po edukacji w szkole średniej możemy pójść na studia lub zacząć robić sobie różne kursy, potwierdzające nasze zaawansowanie w danej dziedzinie. Najtrudniejsze dla uczniów okazało się przestrzeganie norm ortograficznych i interpunkcyjnych. Świadczą o tym wartości współczynników łatwości: 0,31 i 0,22. W obszarze zapisu najwięcej problemów sprawiało gimnazjalistom stosowanie reguł dotyczących: - pisowni łącznej i rozdzielnej nie z różnymi częściami mowy (np. niewybrał, niewiedzą, nie długo, nienajlepszy), - pisowni wyrazów z rz i ż ( wyobrarzam, wyboże, warzne, karzdy), 43