OWIES 2018 ( )

DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO Wyniki Porejestrowych Doświadczeń Odmianowych na Dolnym Śląsku OWIES 2018 (2016-2018) Bukówka. Grudzień 2018

Dolnośląski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego przewodniczący: mgr inż. Tomasz Kulon z-ca: prof. dr hab. Andrzej Kotecki z-ca: dr inż. Paweł Dopierała sekretarz: mgr inż. Regina Karkoszka Stacja Koordynująca PDO na Dolnym Śląsku COBORU Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Zybiszowie 55-080 Kąty Wrocławskie Dyrektor: mgr inż. Marcin Włodarczyk e-mail sdoo.zybiszow@coboru.pl www.zybiszow.coboru.pl tel. 71 334 20 10 fax 71 334 20 17 Opracował: mgr inż. Tomasz Kulon Rozpowszechnianie danych zawartych w publikacji wyłącznie z podaniem COBORU jako źródła informacji Wydawca: COBORU SDOO Zybiszów

OWIES I. WSTĘP. W syntezie wykorzystano wyniki 11 doświadczeń z odmianami owsa przeprowadzonych na Dolnym Śląsku w latach 2016 2018. Liczba i lokalizacja doświadczeń jest wystarczająca do uzyskania reprezentatywnych wyników. Wiosną 2018 roku założono na Dolnym Śląsku 4 doświadczenia. Obecnie w Krajowym Rejestrze znajduje się 29 odmian owsa, w tym pięć o ziarnie nieoplewionym Polar, Nagus, Maczo, Amant i Siwek. Spośród tych odmian Zespół Wojewódzki PDO, zimą bieżącego roku, wybrał do doświadczeń na Dolnym Śląsku 14 odmian; trzynaście które w poprzednich latach plonowały najlepiej w naszym województwie oraz jedną nieoplewioną. W dalszej części publikacji podano charakterystyki tych odmian. Doświadczenia prowadzono w trzech powtórzeniach bez zróżnicowanych poziomów agrotechnicznych. II. ANALIZA WYNIKÓW DOŚWIADCZEŃ. W roku 2018 poziom plonowania owsa był wyższy niż w roku poprzednim i wyniósł 74,1 dt/ha. Zróżnicowanie w ogólnym poziomie plonowania w doświadczeniach nie było duże. Najlepiej w analizowanym roku plonowała odmiana Agent. Plon odmiany nieoplewionej Amant wyniósł 77 % plonu wzorca. W roku 2018 porażenie chorobami było podobne do lat poprzednich. Rośliny były wyższe w porównaniu do lat poprzednich, nieznaczne wyleganie przed zbiorem wystąpiło w trzech doświadczeniach.

III. CHARAKTERYSTYKA ODMIAN BADANYCH W ROKU 2018. ODMIANY OPLEWIONE KREZUS. Odmiana żółtoziarnista Odporność na rdzę wieńcową - duża, na rdzę źdźbłową, helmintosporiozę i septoriozę liści - przeciętna, na mączniaka - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania średni. Ziarno o dość dużym udziale łuski, dość dużej masie 1000 ziaren, małej do bardzo małej gęstości w stanie zsypnym, dość dobrym wyrównaniu oraz małej zawartości białka i dość dużej tłuszczu. Plenność dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. PASKAL. Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską i bez łuski duży do bardzo dużego. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę wieńcową dość dobra,na rdzę źdźbłową helmintosporiozę i septoriozę liści średnia. Rośliny średniej wysokości, o małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania dość późny. Udział łuski mały do bardzo małego, masa 1000 ziaren duża, gęstość w stanie zsypnym mała, wyrównanie ziarna średnie. zawartość białka średnia, tłuszczu przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia NAWIGATOR. Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską i bez łuski duży do bardzo dobrego. Odporność na mączniaka prawdziwego i rdzę wieńcową dość duża, na rdzę źdźbłową duża, na helmintosporiozę, septoriozę liści średnia. Rośliny średniej wysokości, o średniej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania średni. Udział łuski mały do bardzo małego, masa 1000 ziaren duża, gęstość w stanie zsypnym duża, wyrównanie ziarna dość dobre. Zawartość białka duża do bardzo dużej, tłuszczu przeciętna. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. SCORPION. Odmiana żółtoziarnista. Odporność na rdzę źdźbłową - duża, na mączniaka - dość duża, na helmintosporiozę i septoriozę liści - średnia na rdzę wieńcową - dość mała. Rośliny średniej wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania średni. Ziarno o dość małym udziale łuski, bardzo dużej masie 1000 ziaren, dość dużej gęstości w stanie zsypnym, dobrym do bardzo dobrego wyrównaniu oraz średniej zawartości białka i małej tłuszczu. Plenność dość dobra. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. BINGO. Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską duży, bez łuski bardzo duży. Odporność na mączniaka i rdzę wieńcową dość duża, na rdzę źdźbłową, helmintosporiozę i septoriozę liści przeciętna. Rośliny dość wysokie, o przeciętnej odporności na wyleganie. Termin wiechowania wczesny, dojrzewania przeciętny. Udział łuski bardzo mały, masa 1000 nasion bardzo duża, gęstość w stanie zsypnym średnia, wyrównanie ziarna dość dobre. Zawartość białka przeciętna, tłuszczu dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. KOMFORT(d. STH 9110) Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską duży do bardzo dużego, bez łuski bardzo duży. Odporność na mączniaka prawdziwego dość duża, na helmintosporiozę, septoriozę liści, rdzę wieńcową i źdźbłową średnia. Rośliny średniej

wysokości, o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania średni. Udział łuski dość mały, masa 1000 ziaren średnia, gęstość w stanie zsypnym średnia, wyrównanie ziarna dobre. Zawartość białka dość mała, tłuszczu duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. HARNAŚ Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską duży, bez łuski dość duży. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę wieńcową, helmintosporiozę i septoriozę liści średnia, na rdzę źdźbłową - dość mała. Odmiany średniej wysokości, o dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania dość późny. Udział łuski duży. Masa 1000 ziaren i wyrównanie ziarna średnie, zawartość białka dość mała, tłuszczu przeciętna. ELEGANT Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską i bez łuski średni. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę wieńcową i helmintosporiozę średnia, septoriozę liści dość mała. Rośliny średniej wysokości o dość dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania średni. Udział łuski średni, masa 1000 ziaren i wyrównanie ziaren dość duże, gęstość w stanie zsypnym duża, wyrównanie ziaren duże do bardzo dużej. Zawartość ROMULUS Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską oraz bez łuski dość duży. Odporność na mączniaka prawdziwego, rdzę wieńcową i septoriozę liści dość mała, na helmintosporiozę, średnia. Rośliny średniej wysokości o małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania i dojrzewania średni. Udział łuski i masa 1000 ziaren dość duże, gęstość w stanie zsypnym duża do bardzo dużej, wyrównanie ziaren duże. Zawartość białka i tłuszczu dość duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby średnia. ARMANI (BAUB 13.4007) Odmiana żółtoziarnista, badana trzy sezony wegetacyjne. Plenność dobra do bardzo dobrej. Mały udział łuski. KOZAK (STH 10914) Odmiana żółtoziarnista, badana dwa sezony wegetacyjne. Plenność bardzo dobra, stabilna w latach. MONSUN (NORD 14/124) Odmiana żółtoziarnista, badana dwa sezony wegetacyjne. Plenność dobra. ODMIANY WPISANE DO KRAJOWEGO REJESTRU W 2018 ROKU LION (d. NORD 15/137)Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską dość duży, bez łuski duży. Odporność na rdzę źdźbłową - dość duża, na rdzę owsa, helmintosporiozę i septoriozę liści średnia, na mączniaka prawdziwego mała do bardzo małej. Rośliny dość niskie, o dość małej odporności na wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania średni. Udział łuski bardzo mały, masa 1000 ziaren dość mała, wyrównanie ziaren dość duże, gęstość w stanie zsypnym dość duża. Zawartość białka dość mała, tłuszczu mała do bardzo małej. Tolerancja na zakwaszenie gleby dość mała.

AGENT (d. STH 11315) Odmiana żółtoziarnista, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna z łuską i bez łuski dość duży. Odporność na rdzę źdźbłową dość duża, na rdzę owsa, helmintosporiozę i septoriozę liści średnia, na mączniaka prawdziwego mała. Rośliny o średniej wysokie, o dość dobrej odporności na wyleganie. Termin wiechowania wczesny, dojrzewania średni. Udział łuski mały, masa 1000 ziaren duża do bardzo dużej, gęstość w stanie zsypnym duża, wyrównanie ziaren dość duże. Zawartość białka średnia, tłuszczu duża. Tolerancja na zakwaszenie gleby przeciętna. ODMIANY NIEOPLEWIONE AMANT Odmiana nieoplewiona, przeznaczona do uprawy na terenie całego kraju, z wyjątkiem wyżej położonych terenów górskich. Plon ziarna powyżej wzorcowej odmiany Siwek. Odporność na rdzę wieńcową i źdźbłową dość duża, na mączniaka prawdziwego, helmintosporiozę i septoriozę liści duża. Rośliny dość niskie o bardzo dużej odporności na wyleganie. Termin wiechowania dość wczesny, dojrzewania przeciętny. W stosunku do odmiany Siwek charakteryzuje się mniejszym udziałem ziaren oplewionych, podobną masą 1000 ziaren i wyrównaniem, mniejszą zawartością białka i większą zawartością tłuszczu.

IV. WYNIKI DOŚWIADCZEŃ. Tabela 1. Owies. Odmiany badane. Rok zbioru: 2018 Lp. Odmiana ODMIANY OPLEWIONE Rok wpisania do Krajowego Rejestru w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmian zagranicznych dodatkowo pełnomocnika w Polsce 1 KOMFORT 2013 2 ROMULUS 2016 DANKO Hodowla Roślin Sp. z o.o. Choryń 3 KREZUS 2005 4 BINGO 2009 5 PASKAL 2015 6 AGENT 2018 Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. ul. Główna 20, 99-307 Strzelce 7 ELEGANT 2016 8 KOZAK 2017 9 SCORPION 2008 10 MONSUN 2017 11 LION 2018 Saaten-Union Polska Sp. z o.o. ul Straszewska, 62-100 Wągrowiec tel. 67/2680730 12 ARMANI 2017 IGP Polska sp. z o.o. sp. k ul. Wyspiańskiego 43 60-751 Poznań 13 HARNAŚ 2014 Małopolska Hodowla Roślin-HBP Sp. z o.o. ul. Zbożowa 4, 30-002 Kraków 14 AMANT NG 2014 Hodowla Roślin Strzelce Sp. z o.o. Grupa IHAR ul. Główna 20 99-307 Strzelce 7

Tabela 2. Owies. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Miejscowość Krościna Mała Jelenia Góra Bukówka Kompleks gleb 5 10 11 Klasa bonitacyjna gleby IIIa IVa IVb Zasobność gleby P2O5 średnia wysoka średnia Zasobność gleby K2O średnia wysoka średnia Zasobność gleby Mg średnia niska średnia ph gleby w KCl 6,6 6,3 6,3 Przedplon Pszenica ozimaa Gryka Groch siewny pastewny Nawożenie N 89 55 90 Nawożenie P2O5 (kg/ha) 60 54 80 Nawożenie K2O (kg/ha) 90 75 90 Data siewu 26.03 03.04 09.04 Obsada nasion na 1m 2 450 500 500 Insektycyd Herbicyd 2x Fastac Activ 0,2+0,15l Biathlon+Dash 60g+0,5l Sapieviero 0,075l - Chisel Nowy51,6 WG+ 60 g Lintur 150g 8

Tabela 3. Owies. Wyniki ogólne doświadczeń. Rok zbioru: 2018 Miejscowość Krościna Mała Jelenia Góra Bukówka Termin krzewienia (data) 23.04 29.04 14.05 Termin wiechowania (data) 27.05 03.06 10.06 Termin dojrzałości wosk. (data) 29.06 05.07 19.07 Zbiór omłot (data) 27.07 23.07 07.08 Wysokość roślin (cm) 100,6 89,8 80,5 Wyleganie-dojrz. mleczna (sk.9 0 ) 9 9 9 Wyleganie przed zbiorem (sk.9 0 ) 8,2 9 9 Septorioza liści (sk.9 0 ) 9,0 7,2 6,8 Helmintosporioza (sk.9 0 ) 6,2 6,9 6,3 Masa 1000 ziaren (g) 34,1 40,6 44,0 Plon ziarna dt/ha 75,4 73,3 73,6 Wyniki średnie z wszystkich odmian oplewionych badanych w doświadczeniu. 9

Tabela 4. Owies. Plon ziarna odmian w miejscowościach (% wzorca). Rok zbioru: 2018 Lp. Odmiana Punkt dośw. Krościna Mała Bukówka Jelenia Góra wzorzec, dt/ha 75,4 73,6 73,3 1 AGENT 99 118 108 2 BINGO 103 108 105 3 KOZAK 106 96 110 4 KREZUS 100 77 102 5 SCORPION 99 103 100 6 KOMFORT 106 107 93 7 AMANT 68 79 84 8 HARNAŚ 103 102 102 9 PASKAL 88 105 108 10 ELEGANT 102 110 94 11 ROMULUS 99 106 102 12 ARMANI 109 103 98 13 MONSUN 108 99 101 14 LION 110 87 94 10

Tabela 5. Owies. Plon ziarna odmian. Lata zbioru: 2016-2018 Lp. Nazwa 2016 2017 2018 2017-2018 2016-2018 Wzorzec, dt/ha 61,4 62,0 74,1 68,1 65,8 1 AGENT - - 108-2 BINGO 105 101 105 103 104 3 KOZAK - 102 104 103-4 KREZUS 96 102 93 98 97 5 SCORPION 102 99 101 100 101 6 KOMFORT 104 103 102 103 103 7 AMANT ng 71 81 77 79 76 8 HARNAŚ 99 104 102 103 102 9 PASKAL 100 98 100 99 99 10 ELEGANT 95 101 102 102 99 11 ROMULUS 109 101 102 102 104 12 ARMANI - 96 103 100-13 MONSUN - 96 103 100-14 LION - - 97 - - Liczba doświadczeń 4 4 3 7 11 wzorzec- średnia odmian oplewionych badanych w doświadczeniach w danym roku, ng - owies nagi 11

Tabela 6. Owies. Ważniejsze właściwości rolniczo-użytkowe odmian (odchylenia od wzorca). Rok zbioru: 2018 Lp. Odmiana Helmintosporioza (skala 9 0 ) Septorioza liści (skala 9 0 ) Dojrzałość pełna (dni od 1.01) Wysokość roślin (cm) Wyleganie przed zbiorem (skala 9 0 ) Wzorzec 6,5 7,0 194 90 8,2 38,7 1 AGENT 0,2 0,2 0-3 0,1 1,8 2 BINGO 0,3 0,2 1-2 0,1 0,4 3 KOZAK 0-0,2 0 5-0,2-2,2 4 KREZUS -0,1 0 1-8 -0,6-1,1 5 SCORPION -0,8-0,2 0-6 -0,2-0,1 6 KOMFORT -0,6-0,2 0-9 -0,2 0,7 7 AMANT ng 0-0,2 2-9 -3,6-10,4 8 HARNAŚ -0,1 0,2 3-6 0,1-1,2 9 PASKAL -0,4-0,7 2-4 -2,9-2,6 10 ELEGANT 0-0,2 0 0-0,9-1,1 11 ROMULUS -0,6-0,7 0-3 -1,9-0,9 12 ARMANI -0,2-0,4 0-14 0,1-0,1 13 MONSUN -0,5-0,2 0-6 0,1-0,3 14 LION -0,5-0,2 0-8 0,1-3,7 Liczba doświadczeń 3 1 3 3 3 3 Wyniki wylegania i porażenia przez choroby w tabeli zamieszczono jedynie z tych doświadczeń w których zjawisko to wystąpiło. Masa 1000 ziaren (g) 12