Zastosowanie informatyki w logistyce Literatura Beier F.J., Rutkowski K.: Logistyka, Oficyna Wydawnicza SGH, Warszawa 1999 Pfohl H.-Ch. Systemy logistyczne, Instytut Logistyki i Magazynowania, Poznań 2001 Coyle J.J.,Bardi E.J.,Langley Jr C.J. Zarządzanie logistyczne, PWE red. Kisperska-Moroń D.,Krzyżaniak S., Logistyka, Biblioteka Logistyka, Poznań 2009 Rafał Walkowiak Instytut Informatyki PP
Systemy transformacji produktów procesy produkcyjne tworzenie produktów, przemiana jakościowa miejsce: przedsiębiorstwa produkcyjne; użytkowanie produktów konsumpcja produktów w gospodarstwach domowych, przedsiębiorstwach produkcyjnych, handlowych i usługowych. dystrybucja produktów przemieszczanie i magazynowanie, przemiana w sensie czasowo-przestrzennym miejsce: procesy logistyczne w przedsiębiorstwach logistycznych; również innych jako działalność dodatkowa przedsiębiorstw na zaspokojenie własnych potrzeb; 2
Struktury ekonomiczne w przetwarzaniu i dystrybucji towarów Łańcuchy towarów ciągi jednostkowych przedsiębiorstw powiązanych niezależnymi transakcjami kupna i sprzedaży, sterowane mechanizmem cenowym, brak koordynacji. 3
Struktury ekonomiczne w przetwarzaniu i dystrybucji towarów Łańcuchy logistyczne łańcuch magazynowo-transportowy oraz organizacyjne i finansowe skoordynowanie operacji, zamówień i polityki zapasów. Cele: szybki i sprawny przepływ dóbr i obniżenie kosztów tego przepływu.
Łańcuchy logistyczne cechy Szybki przepływ materiałów i wyrobów gotowych Wyrównany poziom techniczny procesów transportowych, przeładunkowych i magazynowych Przetwarzanie informacji towarzyszących procesom przepływu towarów za pomocą nowoczesnych technologii komunikowania 5
Łańcuchy dostaw Def. Łańcuchy producentów i usługodawców, którzy współpracują ze sobą w celu przetworzenia i przemieszczenia dóbr. Są oni połączeni przepływani: dóbr fizycznych, informacji, pieniędzy. 6
Łańcuchy dostaw Zasady: Jawność i zaufanie udostępnianie danych dotyczących popytu, prognoz sprzedaży, harmonogramów produkcji i zamówień. Współdziałanie strategiczne wspólne planowanie i realizacja łancucha: określenie miejsce i rola ogniw. Przywództwo określenie koordynatora: ogniwa inicjatora i kontrolera. Wzajemność uzgodnienie zasad podziału ryzyka i korzyści będącym efektem wspólnych działań. 7
Sieci dostaw Przepływy rzeczowe nie mają charakteru liniowego tworzą strukturę sieci sieci dostaw. W różnych łańcuchach dostaw uczestniczą te same jednostki. Wiążą one ze sobą te łańcuchy tworząc sieci dostaw. Sieci dostaw charakteryzują się dynamicznością. 8
Sieci zależności - model struktury systemów logistycznych Systemy logistyczne dotyczą produktów dóbr rzeczowych, energii, informacji lub osób. W systemach logistycznych obok przepływu produktów występuje przepływ informacji związanej z fizycznym przepływem produktów. Sieć zależności używane dla graficznej reprezentacji zależności pomiędzy procesami magazynowania i przemieszczania. Węzły - miejsca gromadzenia produktów: miejsca przygotowywania produktów - źródła miejsca zastosowania produktów - ujścia miejsca magazynowania - rozdziału lub koncentracji produktów Linie - możliwości przemieszczania produktów. 9
Struktury systemów logistycznych [I] System jednostopniowy bezpośrednie połączenie producenta i konsumenta. System wielostopniowy pośrednie fazy przepływu produktu z procesami magazynowania lub przemieszczania. Punkty pośrednie to punkty rozdziału lub kocentracji. W punktach rozdziału następuje zmniejszenie ilości towarów dostarczanych i wysyłanych: wejście duże przepływy - towar jednorodny lub niejednorodny; wyjście małe ilości - towar jednorodny. W punktach koncentracji następuje gromadzenie towaru docierającego w jednorodnym asortymencie i małych ilościach wysyłanie większych ilościach jednorodnych (kompletowanie zbiorowe) lub różnorodnych asortymentowo (kompletowanie asortymentowe). Systemy kombinowane charakteryzują się bezpośrednimi i pośrednimi przepływami produktów. 10
System jednostopniowy (Punkt dostawy i punkt odbioru) System wielostopniowypunkt rozdziału, punkt koncentracji System kombinowany bezpośredni i pośredni przepływ towarów (np.punkt rozdziału) 11
Struktury systemów logistycznych[ii] Systemy jednostopniowe brak konieczności dodatkowych procesów logistycznych w punktach przerywania przepływu. Warunkiem zastosowania jest szybki przepływ towarów pozwalający na zaspokojenie zapotrzebowania w wymaganym czasie. 12
Struktury systemów logistycznych[ii] Systemy wielostopniowe punkt rozdziału będący magazynem wysyłkowym pozwala na zbliżenie producenta do rynku regionalnego. Wyższa ekonomiczność przepływu produktów ze względu na wyższe natężenie przepływu. Koszt stanowią dodatkowe procesy logistyczne w punktach przerwania przepływu.
Procesy logistyczne a transformacja towarów Rodzaj transformacji proces logistyczny Zmiana czasu magazynowanie Zmiana przestrzeni transport, przeładunek Zmiana ilości przeładunek (formowanie, rozformowywanie) Zmiana gatunku przeładunek (sortowanie) Zmiana właściwości transportowych, przeładunkowych i magazynowych Zmiana w logistycznym zdeterminowaniu towaru pakowanie i znakowanie przekazywanie i opracowywanie zamówień (przepływ informacji) 1-5 procesy powodujące przepływ towarów 6 procesy powodujące przepływ informacji 14
Definicje logistyki (1) Do logistyki należą wszystkie czynności, dzięki którym następuje: planowanie, realizacja, sterowanie i kontrola przestrzennoczasowej transformacji towarów i związanych z tym zmian w ilości i asortymencie, właściwości manipulacyjnych oraz stopnia logistycznego zdeterminowania towarów. Dzięki skoordynowanej realizacji tych czynności zostaje uruchomiony przepływ towarów, który w możliwie efektywny sposób łączy punkt dostawy z punktem odbioru. 15
Definicje logistyki (1) Efektywność wymaga, aby dostawa do punktu odbioru następowała zgodnie z zapotrzebowaniem - zasada 7 W (ang. 7 R) właściwy produkt, we właściwej ilości, we właściwym stanie, we właściwym czasie, we właściwym miejscu, dla właściwego klienta, właściwy koszt. 16
Systemy logistyczne podział według faz przepływu towarów logistyka materiałowa dotyczy surowców, materiałów pomocniczych, części zamiennych, półfabrykatów logistyka zaopatrzenia działa na rynku zaopatrzenia, oparta o magazyn kooperacyjny i zaopatrzeniowy logistyka produkcji magazyn pośredni logistyka dystrybucji działa na rynku zbytu, oparta o magazyn zbytu i magazyn wysyłkowy, dotyczy wyrobów gotowych, towarów handlowych, części zamiennych logistyka powtórnego zagospodarowania, utylizacji działa na rynku odpadów logistyka części zamiennych występuje w ramach zakupów i dystrybucji 17
Podział logistyki na podsystemy wg treści zadań logistycznych Podsystemy logistyczne: system gospodarki materiałowej, system transportowy, system magazynowania, system pakowania, system opracowywania zamówień. Koszty logistyki praca, środki produkcji, materiał i energia, informacje Efekty logistyki obsługa zaopatrzenia, dostaw (zasada 7 W) 18
Miejsce logistyki w działalności gospodarczej Działalność gospodarcza to: produkcja, dystrybucja, zastosowanie. Zastosowanie pozwala zaspokajać potrzeby ludzi poprzez korzyści (użyteczności) płynące z działalności gospodarczej: korzyść wynikająca z postaci (formy) - produkcja, korzyść wynikająca z informacji korzyść wynikająca z miejsca, korzyść wynikająca z czasu, korzyść wynikająca z prawa do towaru. Korzyści wynikające z miejsca, czasu oraz częściowo z informacji powstają w systemie logistycznym. 19
Wartość użytkowa towarów Wartość użytkowa towarów pozwala na zaspokojenie potrzeb klientów. przydatność+dp + df = wartość użytkowa dp - dyspozycyjność prawna - prawo do dysponowania towarem. df - dyspozycyjność faktyczna - jest możliwość użycia towaru w żądanym czasie i żądanym miejscu. Dla wytworzenia wartości użytkowej towarów niezbędne są działania logistyczne, które poprzez udostępnienie towaru powodują, że towar przydatny uzyskuje wartość użytkową. 20
Wartość użytkowa towarów - trendy Możliwe zwiększenie wartości użytkowej towaru poprzez przejęcie przez dostawcę działań logistycznych klientów (cel - niższe koszty logistyczne). Obsługa logistyczna może mieć różny zakres od przejęcia obowiązków przyjmowania towaru do przejęcia zakresu zarządzania zaopatrzeniem. 21
Usługowy charakter działań logistycznych usługa - niematerialny charakter działania, cechy: integracja czynnika zewnętrznego klienta - niezbędna do realizacji usługi konieczna gotowość do świadczenia usług wahania popytu na usługi logistyczne i ich koszty brak możliwości kompensacji tych wahań 22
Podejście systemowe do logistyki Polega na : Określeniu elementów i zależności między nimi opis miejsc sprzężeń między podsystemami. Zarządzaniu wzajemnymi zależnościami między podsystemami obok zarządzania przepływem materiałów i informacji. Efektem jest osiągnięcie optymalnych rozwiązań kompleksowych, a nie suboptymalnych rozwiązań wycinkowych - lokalnych. Możliwe zdiagnozowanie występowania: wąskich gardeł brak potencjału logistycznego o charakterze ilościowym i jakościowym, wolnych potencjałów logistycznych o charakterze ilościowym i jakościowym. 23
Analiza kosztów całkowitych logistyki Koszty całkowite logistyki w firmie: Koszty poziomu obsługi logistycznej: utracone zamówienia, koszty reklamacji (błędy w dystrybucji), koszty przerw w pracy i przezbrojenia (błędy w zaopatrzeniu) Koszty partii towarów: koszty przygotowania produkcji stałe dla każdej partii, koszty zależne od wielkości partii towarów zamawianych. Koszty systemu logistycznego: opracowywania zamówienia opakowania transportu magazynu zarządzania zapasami 24
Konflikty celów w sferze kosztów całkowitych logistyki Obniżenie kosztów w obszarze: Transport Opakowanie Obsługa zamówień Zakup Gospodarka magazynowa Efekt - możliwy wzrost kosztów w obszarze: Zapasy magazynowe Uszkodzenia w transporcie Transport Zapasy magazynowe Produkcja 25
Typowe przebiegi kosztów w systemach logistycznych I 26
Typowe przebiegi kosztów w systemach logistycznych II 27
Typowe przebiegi kosztów w systemach logistycznychiii 28
Typowe przebiegi kosztów w systemach logistycznych IV 29