Ulica Hirszfelda 11 Pismo pod redakcją Katarzyny Gudro-Puischel i Joanny Pryfer --------------------------------------------------------------------------- Nr 24 MARZEC 2013 Maria Konopnicka Dzielenie się święconym jajkiem Zadzwoniły już dzwony, dzień nastał wesoły. Pod święconym pieczywem uginają się stoły. Leży jajko święcone malowane farbami - kto też dzisiaj tym jajkiem będzie dzielił się z nami? A więc ojciec i matka - oni pierwsi najpewniej, potem bracia i siostry, i sąsiedzi i krewni, Potem nie wiem kto dalej, a odgadnąć to sztuka może jakiś gość z drogi do drzwi chaty zapuka. Może dziadziuś zgrzybiały, co się modli w kościele? To się także tym jajkiem z biednym dziadkiem podzielę. 1
W marcu jak w Garncu Wystarczy kilka godzin słońca i śnieg znika. Śnieg znika, ale odsłania wszystkie nasze grzechy papierki na trawnikach, tu i ówdzie złamana gałąź, stare liście w kątach. W niektórych domach jeszcze nie sprzątnięta dekoracja świąteczna lub karnawałowa. To jeszcze nie wiosna, ale już można nieco wiosny zaprosić do naszych mieszkanek. Pora zasiać rzeżuchę na 2-3 spodeczkach. Najlepiej siać ją co kilka dni tak aby zachować ciągłość uprawy, a tym samym łatwy dostęp do witamin z grup A, B, C, E, K, PP i soli mineralnych. Poza tym można, a nawet trzeba wsadzić pietruszkę. Taka kupiona w hipermarkecie nie wypuści listków, ale kupiona na bazarku, niemyta, wsadzona w doniczkę po kliku dniach będzie cieszyć nas swym pięknym kolorem i smakiem. Oczywiście nie wolno zapomnieć o świeżym szczypiorku z własnego parapetu. Najlepiej kupić cebulę, która zaczęła się budzić i wypuściła już zielony szczypiorek. Wstawiona do wody lub wsadzona w ziemię po kilku dniach obrodzi garścią świeżego, zdrowego szczypiorku do natychmiastowego spożycia. Duża część dzieci twierdzi, że nie lubi zielonego na kanapce czy w zupie, ale może wystarczy, aby pomogły w sadzeniu i podlewaniu naszych roślinek i po kilku dniach będą mogły spróbować efektów swojej pracy. Wyhodowanie pietruszki z nasionek trwa kilkanaście tygodni, w dodatku jest stosunkowo trudne. Wsiane nasionka należy obficie podlewać i szczelnie przykrywać. Jak wyrosną to sadzonki należy porozsadzać. To wszystko trwa i trwa, a efekt jest tak naprawdę po kilku miesiącach. Takie rzeczy zostawić lepiej zawodowcom i na domowym parapecie wykorzystać korzeń. W gospodarstwach już od kilku tygodni rosną różne warzywa. Aby dostarczyć na świąteczne polskie stoły nowalijki prace musiały rozpocząć się już dawno. Rosną już rzodkiewki, sałata, a kapustka, czy kalafiorki w tej chwili mają ok. 2-3 centymetrów wysokości i trudno je rozpoznać. W polskich sadach trwają ostatnie prace porządkowe: wycinane są zbędne gałęzie, grabione 2
i wywożone z sadów. Sadownicy w czasie swoich prac nasłuchują głosów natury, a usłyszeć mogą już całkiem sporo. Wróciły skowronki, a na niebie można wypatrzeć pierwsze klucze żurawi. W ciągu kilku dni nadlecą niezimujące u nas stada czapli siwej, bociany białe, gęsi gęgawy, czajki, rycyki, pliszki siwe, zięby, strzyżyki, szpaki, drozdy śpiewaki, paszkoty oraz mniej znane kuliki wielkie, ostrygojady, krwawodzioby, samotniki czy słonki. Warto więc wybrać się na spacer i urządzić sobie mały wyścig kto zostanie mistrzem ucha i usłyszy skowronka, a kto zostanie sokolim okiem i wypatrzy klucz żurawi. Kalendarzowa wiosna 21 marca, zwyczaj nakazuje topienie marzanny, bogini mroźnej zimy. Niech po tym dniu w naszym marcowym garncu zapanuje uśmiech, życzliwość i obudzi się chęć do działania. Jak wspierać dziecko w nauce języków obcych? Czy warto uczyć małe dziecko języka obcego? Na to pytanie nie trzeba chyba odpowiadać. Warto zacząć już od najwcześniejszych lat życia. Małe dzieci przyswajają języki obce w sposób naturalny, nie przychodzi im do głowy, że nauka może być trudna. Potrafią naśladować bezbłędnie wymowę języka obcego. Poznawanie języka obcego w okresie wczesnego dzieciństwa to przede wszystkim zabawa: piosenki, ruch, zajęcia artystyczne i historyjki, dlatego w ramach nauki języka obcego, dzieci rozwijają podstawowe umiejętności wczesnego dzieciństwa takie jak pewność siebie, wyobraźnię, logiczne myślenie, słuchanie, kreatywność, socjalizację i koordynację ruchową. Beata Bartosiak Mama Irminki z Biedronek Pracownik firmy REBA Organizacja Odzysku Każde działanie rodzica powinno zmierzać do tego, by dziecko dobrze się bawiło i chętnie podejmowało różnorodne aktywności tzn. uczestniczyło w grach, zabawach 3
angażując swoją fantazję. Aby pomóc swojemu dziecku czynić szybkie postępy w nauce, powinniśmy umożliwić dziecku osłuchiwanie się z językiem obcym poprzez słuchanie piosenek w domu. Dzieci mogą słuchać piosenek przy okazji innych wykonywanych czynności w domu, które nie wymagają skupienia (np. w samochodzie, podczas posiłku). Nie należy włączać nagrań, jeśli dziecko jest skupione na jakiejś czynności np. czyta, ogląda bajkę. Zawsze warto chwalić i motywować dzieci do nauki języków obcych, zapytać co mu się najbardziej podobało. Pozwólmy również dzieciom, aby one uczyły nas tego, czego same się nauczyły. Nie musimy do tego ani mieć przygotowania pedagogicznego, ani biegle władać językiem obcym- rodzice są przecież dla dziecka największym autorytetem. Zabawa w szkołę Każde dziecko uczy się i poznaje świat dzięki rodzicom i nauczycielom. Nauka języka obcego stwarza szczególną okazję odwrócenia takiego wzorca i zamiany ról. Warto pozwolić dziecku, by w domu właśnie ono było Państwa nauczycielem, dając mu w ten sposób poczucie satysfakcji i okazję do świetnej zabawy. Przekonają się Państwo, jak wiele już potrafi! Wsparcie i okazywanie zainteresowania Nie możemy zapominać, że poznawanie języka to proces długotrwały, a o jego sukcesie przesądza m.in. dobre nastawienie i motywacja. Doceniajcie Państwo nawet najmniejsze postępy swojego dziecka, okazujcie mu wsparcie i zainteresowanie tym, czego uczy się w szkole/przedszkolu, nie tylko zadając pytania. Warto znaleźć czas na wspólną zabawę, gry, śpiewanie piosenek czy recytowanie wierszyków. Najważniejsze jednak jest to, aby zarówno dla Państwa, jak i Waszego dziecka wspólne spędzanie czasu połączone z nauką języka obcego było przyjemnością. 4
Musimy być cierpliwi i uszanować wolę dziecka, możemy natomiast uzyskać informacje od nauczyciela o tym czego aktualnie nasza pociecha uczy się na zajęciach. Powtarzanie materiału Dzieci bardzo szybko się uczą, ale równie szybko zapominają (z uwagi na bardzo małą pojemność pamięci trwałej) i bywa, że po roku od nauki danego tematu niewiele z niego pamiętają. Dlatego właśnie przekazujmy nowy materiał małymi partiami stosując częste powtórki. Dzięki temu dziecko nie jest zarzucone dużą ilością informacji naraz, a przyswaja je stopniowo, jednocześnie odświeżając sobie co jakiś czas to, czego uczyło się wcześniej. I dlatego tak ważne jest słuchanie piosenek jak najczęściej w domu! Popełniamy błąd gdy: - zmuszamy dzieci do mówienia np. po angielsku, - odpytujemy dzieci, - zapominamy, że dziecko nie potrafi na dłuższy czas skoncentrować swojej uwagi, - zapominamy o potrzebie ruchu dziecka, - strofujemy, poprawiamy dziecko, nawet jeśli przekręca wyrazy, - nie dopuszczamy do spontanicznych reakcji dziecka, - zapominamy, że nauka jest dla dziecka zabawą. Monika Kopacz Mama Tosi z grupy Biedronek Metodyk w Szkole Językowej Simon says Cierpliwość i wiara w sukces Równoległa nauka w przedszkolu czy szkole oraz domu daje najlepsze efekty. Bywa jednak, że dziecko niechętnie dzieli się tym, co działo się na zajęciach i na nasze dociekania odpowiada: nie wiem, nie pamiętam. 5
KĄCIK LOGOPEDYCZNY Zabawy stymulujące rozwój mowy najmłodszych dzieci Zabawa odgrywa niezwykle ważną rolę w życiu i rozwoju dziecka. Jest ona swoistą działalnością dziecka, rozwija jego aktywność twórczą. Przyczynia się również do jego wielostronnego rozwoju. Podczas zabawy dziecko poznaje i bada świat, odkrywa i uczy się rozumieć więcej. Wspólna zabawa to także najlepszy czas, w którym świadomie możemy stymulować sprawność językową dziecka, czyli wprowadzać nowe słowa, przypominać te które już zna, pomagać w budowaniu prostych zdań i bardziej złożonych wypowiedzi. W niniejszym artykule chciałabym zaprezentować Państwu wybrane formy zabaw wspomagających rozwój mowy najmłodszych. Mam nadzieję, że będą one inspiracją do wspólnie spędzanego czasu z dzieckiem. Zabawy paluszkowe Już od wielu pokoleń stanowią one jedne z pierwszych zabaw, w które dorośli bawią się ze swoimi dziećmi. W zabawach tych główna aktywność należy do dorosłego. Jego zadaniem jest recytowanie oraz ilustrowanie tekstu przy równoczesnym dotykaniu dziecięcych paluszków, dłoni, również głowy. Zabawy paluszkowe można stosować od najwcześniejszych dni życia dziecka. Początkowo dziecko będzie biernie uczestniczyć w zabawie, ale w miarę wzrastania jego zaciekawienie własnymi częściami ciała będzie rosło. Wówczas coraz aktywniej zacznie uczestniczyć w zabawach, aż do momentu, kiedy samo będzie potrafiło je przeprowadzić. Poza tym, dzieci uwielbiają tego rodzaju zabawy. Przydają się w poczekalni u lekarza, w podróży i w każdej wolnej chwili. Zabawy paluszkowe w pozytywny sposób wpływają na rozwój dzieci m.in. poprawiają zdolności manualne, przygotowują do układania, konstruowania, lepienia, wycinania, rysowania, malowania, a także pisania. Ponadto budują pozytywny emocjonalny kontakt pomiędzy dzieckiem a osobą, z którą się bawi. 6
Przykładowe zabawy paluszkowe: Rodzinka (dotykamy kolejno paluszków dziecka, zaczynając od kciuka) Ten duży- to dziadziuś A obok babunia Ten w środku -to tatuś. A przy nim- mamunia. A to jest- dziecinka mała A to- moja rączka cała! Głowa, ramiona (śpiewamy coraz szybciej, na melodię: Siekiera, motyka, dotykając rączkami dziecka jego części ciała) Głowa, ramiona, kolana, pięty, Kolana, pięty, kolana, pięty. Głowa, ramiona, kolana, pięty, Oczy, uszy, usta, nos. Małe rączki Małe rączki sobie klaszczą, Czasem także się pogłaszcząi w kolanka zastukają No i dzieciom pomachają Rączki robią klap klap klap Rączki robią klap klap klap Nóżki robią tup, tup, tup Tutaj swoją głowę mam A na brzuszku bam bam bam Rysowane wierszyki Rysowane wierszyki to znakomita zabawa dorosłego z dzieckiem, to także rodzaj ćwiczeń stymulujących procesy poznawcze, np. spostrzeganie, myślenie oraz wyobraźnię. Rysowane wierszyki opowiadają o powstawaniu kolejnych elementów rysunku, które dorosły jednocześnie rysuje. Z czasem dziecko samo zaczyna się włączać do zabawy i naśladować rysowanie wg wskazówek, po czym potrafi samo mówić wierszyk i próbuje zobrazować go rysunkiem. Myszka Idzie myszka do braciszka Tu wskoczyła, tu się skryła. (ruch podobny do ruchów rączką; na słowa tu wskoczyła, tu się skryła dziecko chowa rękę pod pachę, a następnie za kołnierz towarzysza zabaw). 7
Otrzymany rysunek można również pokolorować. Dziecko może także wodzić palcem po śladzie i wypowiadać głośno wierszyk (przygotowanie do nauki pisania, ćwiczenie pamięci). Jest to również prosta forma ćwiczeń logopedycznych stymulujących rozwój mowy dziecka. Proste rysunki schematyczne stwarzają bowiem możliwość kojarzenia słowa z elementami graficznymi rysunku. KSIĘŻYC Mały ten rogalik Świeci jasno nocą. Z gwiazdkami złotymi Krąży wokół ziemi! Poniżej prezentuję przykładowe wierszyki do rysowania z publikacji Wierszowane rysowanki : AUTO To prostokąt I dwa kółka. Z przodu kwadrat, Z tyłu rurka. Warczy, prycha Więc już wiecie, Że to auto ma być przecież! DYMEK Leci dymek przez kominek, A tuż za nim drugi dymek! A za drugim trzeci dymek! Lecą razem przez kominek! 8
Masażyki Dziecięce masażyki, czyli zabawy oparte na dotyku, bazujące na naturalnej aktywności dzieci, służą z jednej strony pogłębieniu kontaktu między dzieckiem a dorosłym, z drugiej zaś odprężeniu oraz wspólnemu przeżywaniu radości. W masażykach nie chodzi bowiem o klasyczny masaż, lecz o sposób, w jaki rodzic nawiąże fizyczny kontakt z dzieckiem, czyli o delikatny dotyk, głaskanie, dotykanie opuszkami palców, delikatne poklepywanie mające charakter komunikacji pełnej miłości. W trakcie wykonywania masażyków można opowiadać ciekawe historyjki, recytować krótkie wierszyki lub śpiewać piosenki. Masażyki można wykonywać w ciągu dnia, a także wieczorem, tuż przed snem. Bajki logopedyczne Bajki logopedyczne oprócz tego, że usprawniają narządy mowy dziecka, to również mobilizują do myślenia i poprawnej werbalizacji. Bajki logopedyczne to krótkie historyjki, której bohaterami mogą być np. zwierzątka. Mogą być całkowicie abstrakcyjne lub oparte na wydarzeniach z życia dziecka. Dorosły może układać je sam lub zaczerpnąć z literatury, Internetu. Dzieci słuchając czytanych lub opowiadanych bajek, wykonują ćwiczenia usprawniające narządy mowy, polegające na pokazaniu ruchem m.in. języka, warg, określonego fragmentu bajki. Ćwiczenia demonstruje osoba dorosła. Dzięki bajeczce usprawniamy pracę aparatu artykulacyjnego (przede wszystkim język), oddechowego, fonacyjnego (głos). Dziecko poznaje odgłosy i dźwięki, które może usłyszeć w domu, na placu zabaw, na ulicy. Bajeczki logopedyczne uwrażliwiają także słuch fonematyczny (różnicowanie głosek podobnie brzmiących np. [s:z], [p:b]). Ćwiczenia 9
usprawniające motorykę aparatu artykulacyjnego są wplatane w treść bajki tak, aby dzieci nie znudziły się. Ponadto urozmaiceniem ćwiczeń są także elementy ruchu i wypowiadane, w trakcie wykonywania ćwiczeń, wyrazy dźwiękonaśladowcze. - Przytulanki. Czyli wierszyki na dziecięce masażyki. Zabawy relacyjnorelaksujące, Marta Bogdanowicz, Wyd. Harmonia. - Usypianki czyli piosenki na dziecięce masażyki do usypiania + CD, Kołodziejski Bolesław, Wyd. Harmonia. - Języczkowe przygody i inne bajeczki logopedyczne, A. Tońska-Mrowiec, Wyd. Harmonia. - Gimnastyka buzi na wesoło, I. Rutkowska-Błachowiak, Wyd. Bonami. - Przygody Języczka podróżniczka, Maria Bryła i Aneta Muszyńska, Wyd. Impuls. Niezapomnianych chwil Na polskim rynku wydawniczym jest mnóstwo pozycji, w których znajdziecie Państwo inspirację do wspólnych zabaw. Myślę, że dbając o prawidłowy rozwój mowy, a także prawidłowy rozwój poznawczy, emocjonalny dziecka, w żadnym domu nie powinno zabraknąć tych książek: Katarzyna Kędzierska logopeda przedszkolny - Zabawy paluszkowe, K. Sąsiadek, Wyd. Media Rodzina, - Rysowane wierszyki, wybór i opracowanie Małgorzata Skorek, Wyd. Impuls. - Wierszowane rysowanki. Zbiór 52 wierszyków z ćwiczeniami dla najmłodszych, Ewa Pyczek, Wyd. Harmonia. 10
PORADY DIETETYKA Kiełki na zdrowie Okres zimowy i wczesno wiosenny to czas, gdy nasze organizmy są wychłodzone, naczynia krwionośne są obkurczone, a tym samym mniej szczelne. W tym czasie jesteśmy bardziej narażeni na szkodliwe działanie drobnoustrojów. By się przed nimi uchronić, w jak największym stopniu, należy stosować urozmaiconą, bogatą w witaminy oraz składniki mineralne dietę. Jednakże w okresie zimy i wczesnej wiosny świeże warzywa oraz owoce w naszym kraju, uchodzące za bogate źródła wyżej wymienionych składników, nie są najlepszym ich źródłem ze względu na nienaturalne warunki (m.in. sztuczne światło), w jakich są one uprawiane. Dlatego też należy poszukiwać innych produktów, z których możemy czerpać witaminy oraz minerały potrzebne dla prawidłowego funkcjonowania naszego organizmu. Jednym z takich produktów są kiełki. Kiełki były znane i stosowane jako żywność już w Starożytnych Chinach. Na Zachodzie zostały docenione stosunkowo niedawno, jednakże ich popularność rośnie dość szybko. Podczas hodowania kiełków, dzięki uaktywniającym się enzymom, w ziarnach zachodzi bardzo dużo procesów, podczas których powstają aminokwasy, witaminy oraz składniki mineralne. Sprawiają one, że kiełki są bardzo zdrowym i pożądanym dodatkiem do wielu potraw. Świeże kiełki obfitują w wartościowe białka, kwasy tłuszczowe omega-3 oraz błonnik pokarmowy. Kiełki są doskonałym urozmaiceniem codziennej diety dziecka. Można wraz z maluchem pobawić się w domową uprawę kiełków, co sprawi radość dziecku oraz zachęci je do jedzenia, gdyż młody człowieczek chętniej zjada potrawy, w których przygotowaniu uczestniczy. Poniżej podaję Państwu szybki i prosty sposób na przygotowanie własnego kiełkownika 11
Domowa uprawa kiełków Przygotuj następujące rzeczy: - garść ziaren pszenicy, - słoik, - kawałek materiału i gumkę recepturkę, - sitko. Korzyści płynące ze spożywania kiełków są następujące: w okresie wczesno wiosennym kiełki są dodatkowym zastrzykiem energii ze względu na dużą zawartość witaminy C, która uszczelni nasze naczynia krwionośne i znacznie ograniczy ryzyko rozwoju infekcji, kiełki są lekkostrawne, kiełki lucerny są doskonałym źródłem żelaza, kiełki soczewicy zawierają kwas foliowy (mający właściwości krwiotwórcze). Ziarna pszenicy wsyp do słoika i zalej letnią, przegotowaną wodą. Odstaw na 12 godzin, by ziarna nasiąkły wodą. Po tym czasie przepłucz ziarna na sitku i wsyp z powrotem do słoika. Przykryj słoik materiałem i zabezpiecz gumką recepturką. Postaw słoik do góry nogami, nieco skośnie, w ciepłym miejscu, żeby nadmiar wody mógł przesączać się przez materiał. Kolejnego dnia przepłucz ziarna ponownie i włóż z powrotem do słoika. Codziennie powtarzaj tę operację, a po 2-3 dniach z ziaren zaczną wyrastać kiełki. Kiełki to wartościowe uzupełnienie diety naszego dziecka oraz doskonały dodatek do wielu potraw. Można je stosować jako dodatek do sałatek, surówek, zup, sosów, zapiekanek, do posypywania ziemniaków, kasz, na kanapki oraz do twarożków i past kanapkowych. Zachęcam byście Państwo wraz ze swoją pociechą, zainwestowali we własną uprawę kiełków. Najkorzystniej jest kupować ziarna do kiełkowania w sklepach z ekologiczną żywnością. 12
Surówka z kapusty kwaszonej z kiełkami 5 łyżek kapusty kwaszonej 2 ogórki kwaszone 1 czerwona cebula 2 garście kiełków (mogą być: kiełki soi, soczewicy, lucerny, słonecznika, rzodkiewki, fasolki mung, rzeżuchy, grochu, lnu, pszenicy) 2 łyżki oliwy z oliwek lub oleju lnianego pieprz Do salaterki włóż kapustę, dodaj kiełki oraz drobno pokrojone ogórki, cebulę. Dolej oliwę lub olej, dopraw do smaku. Gotowe! Na zdrowie! Natalia Prószyńska dietetyk przedszkolny Gdzie warto się wybrać z dziećmi? Źródło: http://www.farmailuzji.pl/atrakcje.html Zbliża się wiosna Słońce oraz dosyć wysokie temperatury sprawiają, że mamy ochotę na niezapomniane wyprawy. Często rodzicom brakuje jednak pomysłów na spędzenie z dzieckiem w sposób atrakcyjny weekendu czy innych dni wolnych od pracy i przedszkola. Chciałabym przedstawić Państwu dosyć nietypowe miejsce do zwiedzenia dla dzieci jak i dorosłych. Znajduje się ono ok. 85 km od Warszawy, niedaleko trasy prowadzącej do Lublina. To park skierowany w swej formie na edukację oraz rozrywkę. To Farma Iluzji. Tam wszystko, co wydaje się niemożliwe, znajduje swoje odzwierciedlenie w rzeczywistości. Do dyspozycji zwiedzających jest kilka obiektów na terenie parku. Przede wszystkim popularnością cieszy się Latająca Chata Tajemnic i Muzeum Iluzji. Od tego roku otworzono nowe ekspozycje: Tunel Zapomnienia i Lasek Doświadczeń. Znajdziemy tam również eksponaty do aktywnego działania oraz podziwiania. Nie brakuje 13
również swobodnej przestrzeni do biegania, do rozłożenia kocyka czy spacerów. Dzieci z pewnością oczarują kucyk Czaruś oraz króliczki. Okazjonalnie na Farmie mają miejsce pokazy znanych iluzjonistów. A to wszystko w bardzo przystępnej cenie. Bilet normalny kosztuje 23 zł, natomiast pakiet rodzinny dla rodziców i dwojga dzieci to koszt 70zł. Poniżej zamieszczam linki do stron internetowych, na których znajdą Państwo szerszy opis Farmy Iluzji : http://www.farmailuzji.pl/atrakcje.html http://www.youtube.com/watch?v=8c5s YVjpNu8 Katarzyna Gudro-Puischel wychowawca Biedronek WIELKANOCNA POEZJA Katarzyna Wioska Kurka Przysiadła kurka za oknem, patrzy na kopę jajek. Przygląda się zdziwiona: A cóż to za zwyczaje? Wśród jajek białych krąglutkich jedno czerwone leży. -Żadna z kur na podwórku dziś mi w to nie uwierzy! Wbiegły dzieci ze śmiechem, pędzlami pomachały. I już w koszyku na stole, stos jajek barwny cały. Łapie się kura za głowę: Cuda i dziwy się dzieją! A dzieci jajka malują i z kurki głośno się śmie Ewa Szelburg-Zarębina Cukrowy baranek Źródło: http://malypodroznik.pl/polska/mn_farmailuzji/farmail uzji.htm Cukrowy baranek Ma złociste różki. Pilnuje pisanek na łące z rzeżuszki. A gdy nikt nie patrzy, chorągiewką buja i cichutko meczy święte Alleluja... 14
WESOŁYCH ŚWIĄT WIELKANOCNYCH PEŁNYCH WIARY, NADZIEI I MIŁOŚCI ŻYCZĄ PRACOWNICY PRZEDSZKOLA 50 15