JAK STUDIOWAĆ W WARUNKACH REFORMY SZKOLNICTWA WYŻSZEGO? Marek Wilczyński Ekspert Boloński Uniwersytet Pedagogiczny im Komisji Edukacji Narodowej w Krakowie II Liceum Ogólnokształcące Króla Jana III Sobieskiego w Krakowie Kraków 12. listopada 2012 r..
EUROPEJSKI OBSZAR SZKOLNICTWA WYŻSZEGO CO TO WŁAŚCIWIE JEST? EHEA EOSW?! 2
ZACZYNAŁO SIĘ OD PROCESU BOLOŃSKIEGO Pierwszy sygnał Deklaracja Sorbońska 1998 r. Francja, Niemcy, Wielka Brytania i Włochy Początek Deklaracja Bolońska 1999 r. podpisana przez 29 krajów w tym Polskę Okresowo, co dwa lata odbywają się konferencje ministrów odpowiedzialnych za szkolnictwo wyższe w krajach realizujących założenia Procesu Bolońskiego 3
A LICZBA ICH 44? 47! Deklarację Bolońską w 1999 r. podpisało 29 krajów wśród nich Rzeczpospolita Polska Obecnie Proces Boloński realizowany jest w 47 krajach Krajem ostatnio włączonym do realizacji Procesu Bolońskiego jest Kazachstan 4
OD PB DO EOSW Szerokie upowszechnienie studiów trójstopniowych. Uczenie się zamiast nauczania indywidualizacja: SCL Tworzenie elastycznych programów studiów z przyjęciem efektów uczenia się (learning outcomes - LO) za punkt wyjścia Kształtowanie LO tak by przygotować absolwenta do podejmowania i utrzymania pracy w warunkach zmian na rynku. (employability). Upowszechnienie systemu punktów ECTS (European Credit Transfer and Accumulation System) Ciągłość kształcenia przez całe życie lifelong learning LLL Promocja mobilności nauczycieli akademickich, badaczy i studentów (mobility). Powstanie wspólnych mechanizmów zapewniania jakości kształcenia Porównywalność i uznawalność kolejnych etapów kształcenia. (Ważnym elementem EQF i KRK) 5
STUDIA DO XIX W. ELITARNE I KOSZTOWNE 6
STUDIA W XIX W. WIĘCEJ MIEJSC, ZWIĘKSZONA MOBILNOŚĆ 7
STUDIA W POCZĄTKU XX W. SZYBSZE DROGI KSZTAŁCENIA, WIĘCEJ PASAŻERÓW, ALE OGRANICZONA POJEMNOŚĆ POJAZDU 8
STUDIA W PRL WIĘKSZA OFERTA KSZTAŁCENIA. 9
ALE LIMITOWANA, NIEDUŻA ILOŚĆ MIEJSC. 10
STUDIA PO 1989 R. BOGATA OFERTA, WIELKI PRZYROST LICZXBY MIEJSC KSZTAŁCENIA, WIELE KIERUNKÓW ŚCIŚLE OKREŚLONYCH 11
STUDIA OBECNIE WIELE MOŻLIWOŚCI WYBORU I ŁĄCZENIA RÓŻNORODNYCH KIERUNKÓW W NIEUSTANNYM RUCHU I WARUNKACH ZMIANY 12
CO CZEKA MATURZYSTĘ PRZYSZŁEGO STUDENTA? Różnorodność wyboru. Studia I, II i III stopnia, prócz tego podyplomowe Zaliczanie semestru przez zebranie odpowiedniej puli punktów ETCS Wybór przedmiotów w elastycznym programie studiów Zamykanie poszczególnych etapów studiów dyplomem i suplementem do dyplomu Uczestnictwo w systemie zapewniania jakości w uczelni Możliwości stwarzane przez różne rodzaje mobilności Studia w nowych warunkach tworzonych przez wprowadzenie w życie europejskich (EQF) i krajowych (KRK) ram kwalifikacji Stałe uzupełnianie kwalifikacji, także po studiach 13
Jednolite 5 letnie studia magisterskie RÓŻNE MOŻLIWOŚCI KSZTAŁCENIA I PRACY Studia III stopnia Studia podyplomowe Praca 3 Studia II stopnia Praca 2 Studia I stopnia Praca 1 Kursy, kolegia, szkoły policealne Matura 14
NAJNOWSZE ZMIANY KRAJOWE RAMY KWALIFIKACJI Europejskie Ramy Kwalifikacji (EQF) 8 poziomów Krajowe ramy kwalifikacji od 5 (Francja) do 12 (Szkocja) Polska Ustawą z 11. marca 2011 r. wprowadziła Krajowe Ramy Kwalifikacji dla szkolnictwa wyższego, a prace nad całością KRK trwają w Polsce planuje się 8 poziomów www.krk.org.pl 15
KATEGORIE EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Wiedza : powiązane ze sobą teorie, zasady, doświadczenia i fakty przyswojone przez studenta Umiejętności : zdolność wykorzystania wiedzy i wyćwiczonych umiejętności praktycznych do wykonywania zadań i rozwiązywania problemów Kompetencje społeczne - Umiejętność współdziałania w zespole w roli członka i lidera zespołu - Sprawność komunikowania się - Zdolność do samodzielnego i odpowiedzialnego wykonywania zadań - Gotowość uczenia się przez całe życie 16
KRAJOWE RAMY KWALIFIKACJI Film IBE - http://www.youtube.com/watch?v=wjzzbzhikpo&feature=plcp# 17
Irlandia 10 9 8 7 6 5 4 3 Translacja kwalifikacji ERK 8 7 6 5 4 3 2 Polska 8 7 6 5 4 3 2 2 C 1 1 18 1 Model Tomasz Saryusz - Wolski
PUNKTY ECTS CO TO JEST? Planujemy sylwetkę absolwenta. Określamy efekty kształcenia dla kierunku i określonych modułów (przedmiotów, kursów). Ustalamy ile czasu pracy własnej potrzebuje przeciętny student, by osiągnąć założone dla modułu efekty kształcenia Kontaktowe Wykład, ćwiczenia itp.. Przygotowanie: - Projektu - -Referatu + Biblioteka + - Prezentacji = - Do egzaminu WL Ilość godzin pracy własnej dzielimy przez liczbę z przedziału 25 30, Wynik to liczba punktów ECTS dla modułu Ilość uzyskanych punktów ECTS nie zależy od oceny, jaką uzyskało się zaliczając moduł. 19
GRADACJA OCENY ZA OSIĄGNIĘCIE EFEKTÓW KSZTAŁCENIA Moduł Paleografia i neografia historyczna Zofia interpretuje dokument w powiązaniu z szerokim tłem historycznym epoki Agata interpretuje dokument, rozwija opis faktów, których dokument dotyczy Barbara odczytuje i streszcza dokument rękopiśmienny bdb db dst 3 ECTS 20
Jednolite studia magisterskie 300 360 ECTS ECTS I KOLEJNE ETAPY STUDIÓW. Studia III stopnia 45-60 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia II stopnia 60 120 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS Studia 1 stopnia 180-240 ECTS 21
ECTS I PROGRAM KSZTAŁCENIA Art. 164a Ustawy studia I stopnia co najmniej 180ECTS, studia II stopnia co najmniej 90 ECTS, studia jednolite magisterskie 300 lub 360 ECTS. Art. 170a Ustawy dodatkowo na każdym poziomie studiów 30 ECTS, a w przypadku studiów miedzyobszarowych 90ECTS. W przypadku studiów niestacjonarnych i uczelni niepublicznych nie ma, przynajmniej na razie, możliwości wykorzystania puli punktów nieodpłatnych Za punkty poza tymi limitami studenci uczelni publicznych, którzy nie zaliczają się do czołówki wnoszą opłaty. Studenci powinni sobie zdać sprawę, że punkty ECTS stały się czymś w rodzaju talarów należących do nich, którymi uczelnie powinny gospodarować rozważnie. 22
SUPLEMENT DO DYPLOMU W suplemencie do dyplomu wymienione są wszystkie osiągnięcia absolwenta w dziedzinie uczenia się innych form aktywności podczas studiów. Suplement do dyplomu ułatwia mobilność pionową stanowiąc podstawę do uznawania kwalifikacji absolwenta w dalszym toku kształcenia Suplement do dyplomu jest dla przyszłego pracodawcy pierwszym źródłem wiadomości o kompetencjach absolwenta. 23
JAKOŚĆ, JAKOŚĆ I JESZCZE RAZ JAKOŚĆ! Ważnym elementem zachodzących zmian jest nieustanny monitoring i zapewnienie jakości Dobra uczelnia powinna posiadać sprawny wewnętrzny system zapewniania jakości. Oficjalnym polskim organem sprawdzającym jakość, uznawanym przez instytucje europejskie jest Polska Komisja Akredytacyjna 24
Jak sprawdzić, czy uczelnia zapewnia wysoką jakość? 1. Sprawdzić, czy wybrany kierunek posiada akredytację PKA lub środowiskowych komisji akredytacyjnych np. UKA. 2. Jeżeli to możliwe zapoznać się z raportem w/w komisji. 3. Zapoznać się z opiniami studentów i absolwentów na forach internetowych np. www.ocen.pl 4. Sprawdzić czy uczelnia posiada przejrzysty i przyjazny użytkownikowi informatyczny system informacji i obsługi studiów. 5. Zapoznać się z rankingami np. Perspektyw, Newsweek a itp. 6. Sprawdzić możliwości mobilności (Erasmus) na wybranym wydziale. 25
UCZENIE SIĘ NIGDY SIĘ NIE KOŃCZY LLP Program Uczenie się przez całe życie - ważna inicjatywa Unii Europejskiej 26
LICZĄ SIĘ KOMPETENCJE. CZYLI O KONIECZNOŚCI LLL Zmienność wymogów rynku pracy zmusza do ciągłego pozyskiwania i doskonalenia kompetencji. Konieczne jest uczenie się przez całe życie (LLL) Kompetencje ogólne (generyczne) stanowią punkty wyjścia do rozwijania różnorodnych umiejętności na wielu polach aktywności zawodowej Kompetencje specyficznie dla danej dziedziny nie są oczywiście przez pracodawców lekceważone, lecz bardziej niż ich posiadanie w wąskim zakresie ceniona jest gotowość i zdolność do ich nabywania w zależności od aktualnych potrzeb. 27
CZYM SIĘ KIEROWAĆ PRZY WYBORZE UCZELNI? Czy kierunek który chcemy wybrać ma akredytację PKA i czy umożliwia kandydatowi zapoznanie się z wnioskami Komisji? Czy efekty kształcenia dla wybranego kierunku są jasno określone i czy odpowiadają oczekiwaniom kandydata? Czy program studiów jest elastyczny i uwzględnia przedmioty do wyboru przez studenta? Czy na kierunku istnieją warunki sprzyjające mobilności? Czy nie marnuje się naszych talarów? 28
Dziękuję za uwagę i zapraszam do dyskusji! wilczynski.m@wp.pl www.ekspercibolonscy.org.pl 29