Wsparcie finansowe innowacji Aniołowie Biznesu Fundusze kapitału zalążkowego 1
Poziom nakładó w Kapitał inwestycyjny problem luki kapitałowej w rozwoju innowacyjnych przedsięwzięć Dolina śmierci (Powstawanie nowych firm) Badania podstawowe Badania stosowane Koniec fazy laboratoryjne j - działający prototyp Prototyp technologiczny Opcja transferu technolog ii lub start-up u Produkcj a i sprzedaż na rynku Rozwój projektu 2
Rodzaj kapitału inwestycyjnego w biznesie Wartość przedsiębiorstwa Dojrzałość Ekspansja Oferta Publiczna, Inwestor Strategiczny Rozwój/Wzrost Etap zasiewu (seed capital) [Projekty komercjalizacji badań] Wczesny Etap Rozwoju Fundusze VC / PE Aniołowie biznesu Fundusze zalążkowe Fundusze VC inwestujące na wczesnym etapie Czas 3
Szacunkowe poziom stopy zwrotu z inwestycji w relacji do fazy rozwoju projektu innowacyjnego/ryzyka inwestycyjnego Faza zalążkowa 80-90 % Faza początkowa 40-50 % Faza rozwoju/wzrostu 20-40 % Faza ekspansji 15-30 % 4
Anioły Biznesu (Business Angels) prywatni inwestorzy (osoby fizyczne - najczęściej obecni bądź byli, doświadczeni przedsiębiorcy) dysponujący określonym kapitałem, ponosząc potencjalnie duże ryzyko, inwestują w formie udziałów (zazwyczaj od kilkudziesięciu tys. PLN nawet do 1 mln PLN w okresie od 2 do 4 lat) w nowopowstałe, innowacyjne firmy o wysokim potencjale rozwoju, np. powstałe w wyniku komercjalizacji badań naukowych, (spin off) dostarczają wiedzę na temat danej branży oraz skuteczne relacje z rynkiem (osobiste kontakty biznesowe), w zamian za swój kapitał pieniężny i intelektualny, najczęściej obejmują pakiet udziałów w spółce, oczekując tym samym ponadprzeciętnej stopy zwrotu, 5
Business angels/fundusze seed capital główny motyw działania: zysk inwestowanie w przedsięwzięcia obarczone dużym ryzykiem okres inwestycji 3-7 lat, brak obowiązku wysokich materialnych zabezpieczeń, regularnej obsługi (jak w instytucjach z sektora bankowego), dezinwestycja polega na sprzedaży udziałów innym inwestorom/funduszom venture capital lub IPO; wsparcie nie tylko za pomocą środków finansowych, ale także posiadaną wiedzą, kontaktami i doświadczeniem - tzw. smart money 6
Business angels/fundusze seed/venture capital Aniołowie Biznesu Inwestorzy nieformalni Inwestują własne środki Inwestują w pomysły na przedsięwzięcie Fundusze seed/venture capital Inwestorzy formalni Inwestują cudze środki Inwestują w istniejące firmy Większe zaangażowanie kapitałowe Mniejsze zaangażowanie kapitałowe 7
Jakich projektów poszukują Business Angels? z przewagą konkurencyjną np. w oparciu innowację produktową, procesową lub rynkową (zbudowanie trwałego modelu) na wczesnym etapie rozwoju tworzone przez (start-up) oraz firmy już istniejące, wymagające inwestycji (w praktyce od kilkudziesięciu do kilkuset tys. PLN), kierowanych zazwyczaj przez zaangażowanego i silnie zmotywowanego lidera (zazwyczaj pomysłodawcę/projektodawcę), wielofunkcyjny zespół posiadający odpowiednie kompetencje, doświadczenie, znajomość branży, w której będzie prowadzona działalność 8
Jakich projektów poszukują Business Angels? posiadają przygotowany biznes plan (docelowo), (najlepiej) z zabezpieczoną własnością intelektualną (patenty, licencje, itp.) o dużym potencjałem wzrostu, zapewniającym wysoką stopę zwrotu z zainwestowanego kapitału (m,in efekt skali), produkt/usługa wyróżniający firmę, oferujący jednocześnie unikalną wartość dla nabywcy, oferujące znacznie większą wartość w stosunku do obecnie oferowanych rozwiązań technologicznych, rynek docelowy o stosunkowo dużej wartości 9
Po co przedsiębiorcy fundusz PE/VC? Dostawca kapitału: Obejmuje znaczny pakiet udziałów Akceptuje wysokie ryzyko Oczekuje (bardzo) wysokich stóp zwrotu Partner biznesowy: Zapewnia sobie prawa korporacyjne Aktywnie poszukuje możliwości rozwoju dla przedsiębiorstwa Stale dąży do optymalizacji struktury kapitału Może włączyć się w operacyjne zarządzanie (szczególnie w sytuacjach kryzysowych) źródło: KFK 10
Fundusze zalążkowe/seed capital rynek w Polsce faza preinkubacji ocena potencjału projektów/wsparcie eksperckie (wyceny, analizy); inkubacja - wsparcie merytoryczne, wejście kapitałowe; ograniczenie do równowartości 200.000 EUR; fundusz jako mniejszościowy udziałowiec (do 49%); fundusze/inkubatory utworzone ze środków UE w ramach SPO WKP/PO IG (dział. 3.1) 11
Podstawowe etapy inwestycji typu business angels/ seed capital ETAP I ETAP II ETAP III 1. Przekazanie streszczenia projektu - teaser 2. Wstępna analiza nadesłanych materiałów, kontakt uzupełniający - prezentacja projektu, 3. Analiza biznes planu, 4. Decyzja o odrzuceniu lub akceptacji projektu. 1. Podpisanie umowy o poufności - NDA, 2. Dalsze uszczegóławianie koncepcji biznesu, 3. Ustalenie wstępnych warunków współpracy - Term Sheet 4. Projekt umowy inwestycyjnej i umowy spółki 1. Podpisanie umów inwestycyjnych, 2. Przekazanie środków finansowych, 3. Współpraca i monitoring inwestycji, 4. Realizacja kolejnych etapów finansowania, 5. Wyjście z inwestycji.
13 Specyfika inwestycji typu Business Angels xxx Analiza nadesłanych projektów xx Projekty zweryfikowane podczas spotkań x Projekty przesłane inwestorom? Liczba zamkniętych transakcji
Proces inwestycyjny budowanie wartości spółki typu spin-off: inwestor/ryzyko Wartość patentu wniesiona przez Uczelnię Zakończenie I fazy badań) Zakończenie II fazy badań x tys. uczelnia+ naukowcy. X tys. inwestor ~X tys. uczelnia+ naukowcy + opcje menedżerskie. XX tys. inwestor ~X tys. uczelnia+ naukowcy+ opcje menedżerskie. XXX tys. inwestor ~ X mln? (małe ryzyko= zasilenie przez inwestora kapitałem (gotówką) X tys. (sukces badań wstępnych = niwelacja I ryzyka Zasilenie przez inwestora kapitałem XX tys. (sukces II fazy badań niwelacja II ryzyka Zasilenie przez inwestora kapitałem XXX tys.
Wycena projektu/nowej spółki Wartość godziwa Wartość inwestycyjna Wartość odtworzeniowa Wartość likwidacyjna Wycena przedsięwzięcia Metody majątkowe Metody dochodowe Metoda zdyskontowanych przychodów Metoda porównawcza
Ocena projektu wg. inwestorów*: odwieczne dylematy: zespół czy pomysł? 1 Zespół Zarządzający 0 30 % 2 Perspektywy rynku 0 25 % 3 Produkt i technologia 0-15% 4 Model Biznesowy 0 10% 5 Przewagi konkurencyjne 0 10% 6 Finansowanie 0 10% * - wg. Bill Payne 16
Sieci Aniołów Biznesu - podstawowe zadania: kojarzenie projektów z inwestorami, poszukiwanie inwestorów i przedsiębiorców, szkolenie aniołów biznesu i przedsiębiorców, ocena projektów inwestycyjnych
Przykładowy schemat współpracy z siecią Aniołów Biznesu 1. Zgłoszenie propozycji projektu do Sieci(w trybie on line ) Ocena projektu przez Przedstaw iciela Sieci Baza projektów Spotkanie Projektodawcy z przedstawicielem Sieci Przygotowanie przez Projektodawcę prezentacji projektu dla inwestorów Wezwanie do uzupełnienie danych przesłanie prezentacji projektu/biz nes planu Brak uzupełnień Baza pomysłów ustalenie potrzeb propozycja usług Wykonanie ekspertz/analiz, coaching,bp Spotkanie z Aniołem Biznesu
Sieci Aniołów Biznesu w Polsce wybrane przykłady
Projektodawca - korzyści Anioł Biznesu dla projektodawców: pozyskanie wsparcia finansowego i kompetencyjnego (kapitał oraz budowa/rozwijanie kontaktów biznesowych), możliwość sprawdzenia przez Anioła Biznesu założeń merytorcznofinansowych planowanego projektu inwestycyjnego, wsparcie w budowie struktury zespołu personelu Dla Anioła Biznesu: rozłożenie ryzyka inwestycyjnego, atrakcyjne stopy zwrotu z inwestycji, własne aspiracje, satysfakcja z rozwijania młodej przedsiębiorczości, 20
Przykłady inwestycji Business Angels/venture capital amazon.com
Pierwsze spotkanie z inwestorem/prezentacja Inwestorzy zwykle oczekują odpowiedzi na 3 pytania: co należy zrobić?, ile trzeba wyłożyć?, ile można zarobić? Jak mówić, żeby pokazać, że wiem o czym mówię? Jakich błędów unikać? (typowe: posługiwanie się ogólnikami, skupienie się na kwestiach technicznych/język specjalistyczny, brak danych finansowych i źródeł informacji) Pierwsze 30 sekund jest najważniejsze! 22
Dziękuję za uwagę 23