Udział polimorfizmu 2756A>G genu syntazy metioniny w rozwoju hipotrofii płodu

Podobne dokumenty
The role of 401A>G polymorphism of methylenetetrahydrofolate dehydrogenase gene (MTHFD1) in fetal hypotrophy

Znaczenie współwystępowania polimorfizmów genów MTHFR, MTR, MTRR, TCII w hipotrofii płodu

Promotor: prof. dr hab. Katarzyna Bogunia-Kubik Promotor pomocniczy: dr inż. Agnieszka Chrobak

Zmienność genu UDP-glukuronozylotransferazy 1A1 a hiperbilirubinemia noworodków.

Ultrasonograficzna ocena wzrastania płodów w I i II trymestrze ciąży w populacyjnym programie badań prenatalnych wad wrodzonych w regionie lubelskim

Reprint portalu e-medycyna.pl

Znaczenie polimorfizmów genów receptorów Toll-like-2 oraz Toll-like-4 w porodzie przedwczesnym

The significance of TNF- gene polymorphisms in preterm delivery

Ciąża bliźniacza jako czynnik ryzyka wystąpienia krwawienia do komór bocznych mózgu u noworodków

MARIA KWIATKOWSKA, MAŁGORZATA POKRZYWNICKA, PAWEŁ KRAJEWSKI. Streszczenie. Materiał i metody. Wstęp

Jarosław Kalinka1, Wojciech Hanke2 ROLA PALENIA TYTONIU JAKO CZYNNIKA RYZYKA H IPO TRO FII PŁODU I PORODU PRZEDWCZESNEGO

Wyniki badań dopplerowskich u płodów matek z wczesną i późną postacią stanu przedrzucawkowego

Ocena skuteczności preparatów miejscowo znieczulających skórę w redukcji bólu w trakcie pobierania krwi u dzieci badanie z randomizacją

Charakterystyka kliniczna chorych na raka jelita grubego

Ćwiczenie 3. Amplifikacja genu ccr5 Homo sapiens wykrywanie delecji Δ32pz warunkującej oporność na wirusa HIV

AUTOREFERAT. Dr n. med. Hubert Wolski

Charakterystyka obrotu kostnego u kobiet w ciąży fizjologicznej i powikłanej porodem przedwczesnym streszczenie.

Ocena ryzyka nieprawidłowego neurologicznego rozwoju dzieci urodzonych przedwcześnie w zależności od drogi porodu

Badanie predyspozycji do łysienia androgenowego u kobiet (AGA)

Katarzyna Durda STRESZCZENIE STĘŻENIE KWASU FOLIOWEGO ORAZ ZMIANY W OBRĘBIE GENÓW REGULUJĄCYCH JEGO METABOLIZM JAKO CZYNNIK RYZYKA RAKA W POLSCE

Marzena Woźniak Temat rozprawy: Ocena, monitorowanie i leczenie zakrzepicy żylnej w okresie ciąży i połogu Streszczenie

pomiędzy październikiem 2012 a grudniem 2014 roku. Ciężarne były kwalifikowane do badań podczas pobytu w Klinice, po uprzednim dokładnym zebraniu

Matczyne czynniki zagrożenia a wewnątrzmaciczne opóźnienie rozwoju

Stan urodzeniowy a rozbie noêç mas urodzeniowych bliêniàt

Noworodki SGA w oddziale intensywnej terapii grupa ryzyka przewlekłych zaburzeń wzrastania.

ANNALES UNIVERSITATIS MARIAE CURIE-SKŁODOWSKA LUBLIN - POLONIA VOL.LVIII, SUPPL. XIII, 271 SECTIO D 2003

Is there a relationship between age and side dominance of tubal ectopic pregnancies? A preliminary report

OCENA ROZPRAWY NA STOPIEŃ DOKTORA NAUK MEDYCZNYCH

Wewnątrzmaciczne ograniczenie wzrastania płodu (IUGR)

Materiał i metody. Wyniki

IUGR. prof. dr hab. n. med. Krzysztof Sodowski

Rodzaj przyczepu pępowiny a stan urodzeniowy bliźniąt

HUMAN GENOME PROJECT

Rozwój opieki perinatalnej na przełomie XX i XXI wieku

Wykład 9: HUMAN GENOME PROJECT HUMAN GENOME PROJECT

Czynniki ryzyka niepowodzenia planowej indukcji porodu u ciężarnych po 41. tygodniu ciąży

Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży

PŁODU JAKO PRZYCZYNA UTRATY CIĄŻY - l e k. K a r o l i n y M a t u s z e w s k i e j

Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

EBM w farmakoterapii

INTERPRETACJA WYNIKÓW BADAŃ MOLEKULARNYCH W CHOROBIE HUNTINGTONA

Gdański Uniwersytet Medyczny. Polimorfizm genów receptorów estrogenowych (ERα i ERβ) a rozwój zespołu metabolicznego u kobiet po menopauzie

PERINATOLOGIA NEONATOLOGIA i GINEKOLOGIA

Brzozowska Maria, Kowalska-Koprek Urszula, Kuś Ewa, Berner-Trąbska Marlena, Karowicz-Bilińska Agata

Materiał edukacyjny Cukrzyca ciążowa Przewodnik dla ciężarnej został przygotowany przez:

Analiza mutacji p.d36n i p.n318s oraz polimorfizmu p.s474x genu lipazy lipoproteinowej u chorych z hipercholesterolemią rodzinną.

Obecność czynników ryzyka wystąpienia hipotrofii wewnątrzmacicznej a zastosowanie kwasu acetylosalicylowego

Wewnątrzmaciczne zahamowanie wzrastania płodu schemat diagnostyczny i postępowanie

Przemysław Oszukowski Spała, Kurs USG, 10 listopada 2012.

NOWORODKI KASZUBSKIE OGÓLNA CHARAKTERYSTYKA

Metody badania polimorfizmu/mutacji DNA. Aleksandra Sałagacka Pracownia Diagnostyki Molekularnej i Farmakogenomiki Uniwersytet Medyczny w Łodzi

Folian IV generacji. Aktywny folian!

W Polsce ok. 6-7% ciąż kończy się przedwczesnymi porodami, a 20-25% z nich związane jest z chorobą łożyska.

PóŸne macierzyñstwo przebieg ci¹ y i porodu powy ej 35. roku ycia

MARTYNA MUSIK 1, GRZEGORZ SŁAWIŃSKI 1, MARTA SZYMANKIEWICZ 2

ZDROWIE DZIECI PO LECZENIU NIEPŁODNOŚCI

Wykład: HUMAN GENOME PROJECT HUMAN GENOME PROJECT

Trombofilia wrodzona jako przyczyna poronieƒ nawracajàcych w I trymestrze cià y

Ocena wpływu wybranych czynników socjalno-demograficznych na przedwczesne zakończenie ciąży i urodzeniową masę ciała noworodków

Czynniki predysponujące do wystąpienia cukrzycy u kobiet w ciąży

jako markerów wczesnego zakażenia noworodków urodzonych przedwcześnie

Dalsze losy dzieci ze stwierdzonym prenatalnie poszerzeniem przezierności karkowej oraz prawidłowym kariotypem

Comparison of the risk factors for adverse perinatal outcomes in adolescent age pregnancies and advanced age pregnancies

Standardy opieki okołoporodowej w przypadkach występowania określonych powikłań

STRESZCZENIE. Wstęp. Cele pracy

Hubert Huras Klinika Położnictwa i Perinatologii Uniwersytetu Jagiellońskiego Collegium Medicum

Maria Katarzyna Borszewska- Kornacka Klinika Neonatologii i Intensywnej Terapii Noworodka Warszawskiego Uniwersytetu Medycznego

STRESZCZENIE Słowa kluczowe: Wstęp Cel pracy

Lek. Ewelina Litwińska

Ocena skuteczności leczenia kwasem ursodeoksycholowym pacjentek z wewnątrzwątrobową cholestazą ciężarnych

Assessment of three-level selective perinatal care based on the analysis of early perinatal death rates and cesarean sections in Poland in 2008

3. Podstawy genetyki S YLABUS MODUŁU (PRZEDMIOTU) I nformacje ogólne. Nazwa modułu. Kod F3/A. Podstawy genetyki. modułu

Analiza związku wybranych parametrów ciężarnych z wyselekcjonowanymi cechami urodzeń noworodków

Jak prowadzić poród w 23. tygodniu ciąży

lek. Wojciech Mańkowski Kierownik Katedry: prof. zw. dr hab. n. med. Edward Wylęgała

Podsumowanie sezonu zachorowań oraz program profilaktyki zakażeń 2016/2017

KARTA PRZEDMIOTU OPIS

PERINATAL MORTALITY AND MORBIDITY OF GROWTH RESTRICTED FETUSES AND NEWBORNS OWN EXPERIENCE FIRST REPORT

Przebieg cià y i porodu u ci arnych z nadmiernà masà ciała

Ocena przydatności stężenia rozpuszczalnej endogliny jako czynnika predykcyjnego

INSTYTUT MATKI I DZIECKA w Warszawie, Klinika Patologii i Intensywnej Terapii Noworodka

Czynniki genetyczne sprzyjające rozwojowi otyłości

ZALEŻNOŚĆ MIĘDZY WYSOKOŚCIĄ I MASĄ CIAŁA RODZICÓW I DZIECI W DWÓCH RÓŻNYCH ŚRODOWISKACH

Zmodyfikowane wg Kadowaki T in.: J Clin Invest. 2006;116(7):

Ocena stężenia erytromycyny w surowicy krwi z tętnicy pępowinowej

Analiza związku intensywności opieki położniczej z właściwym czasem trwania i zakończeniem ciąży

Analysis of infectious complications inf children with acute lymphoblastic leukemia treated in Voivodship Children's Hospital in Olsztyn

Przyrost masy ciała w ciąży a wybrane elementy oceny stanu noworodka

UNIWERSYTET MEDYCZNY W LUBLINIE KATEDRA I KLINIKA REUMATOLOGII I UKŁADOWYCH CHORÓB TKANKI ŁĄCZNEJ PRACA DOKTORSKA.

Zależność między przyrostem masy ciała w ciąży, a występowaniem nieprawidłowej masy urodzeniowej noworodków oraz powikłań matczynych

Ocena jakości opieki przedporodowej z zastosowaniem Indeksu Kessnera oraz jej związku z czynnikami socjalno-demograficznymi i zakończeniem ciąży

TOMASZ FUCHS, MICHAŁ POMORSKI, ARTUR WIATROWSKI, MARIUSZ ZIMMER

głównie do cytowania Rekomendacji Polskiego Towarzystwa Ginekologicznego. Test podwójny jest omówiony pobieżnie i Autor poświęca mu znacznie mniej

Oznaczenie polimorfizmu genetycznego cytochromu CYP2D6: wykrywanie liczby kopii genu

Zmienność. środa, 23 listopada 11


Zachowania zdrowotne kobiet w ciąży w 2009 i 2012 roku

6. Uzupełnij zdanie, wstawiajac w odpowiednie miejsce wyrażenie ujawni się lub nie ujawni się :

INSTYTUT GENETYKI I HODOWLI ZWIERZĄT POLSKIEJ AKADEMII NAUK W JASTRZĘBCU. mgr inż. Ewa Metera-Zarzycka

Ocena wiedzy i opinii rodzących na temat komórek macierzystych krwi. 1. Zakład Pielęgniarstwa w Ginekologii i Położnictwie, Katedry Ginekologii i

Transkrypt:

Perinatologia, Neonatologia i Ginekologia, tom 6, zeszyt 1, 14-18, 2013 Udział polimorfizmu genu syntazy metioniny w rozwoju hipotrofii płodu ANNA LORENC 1, AGNIESZKA SEREMAK-MROZIKIEWICZ 1,2, KRZYSZTOF DREWS 1,2 Streszczenie Wstęp: Hipotrofia płodu jest jednym z najcięższych powikłań w perinatologii. W obliczu rozwoju metod biologii molekularnej, upatruje się genetycznego podłoża wielu chorób, w tym również hipotrofii płodu. Zaburzony metabolizm folianów związny z obecnością polimorfizmów genetycznych może wpływać na proces wzrastania wewnątrzmacicznego płodu. Celem pracy była ocena związku polimorfizmu genu syntazy metioniny ( 5-methyltetrahydrofolate-homocysteine S-methyltransferase) ze wzrostem ryzyka rozwoju hipotrofii płodu. Materiał i metody: Grupę badaną stanowiło 120 matek noworodków z hipotrofią (masa noworodka < 2 SD lub < 10 percentyla od należnej dla danego wieku ciążowego). Grupę badaną podzielono na 2 podgrupy w zależności od masy urodzeniowej noworodka (89 matek noworodków z masą ciała $1500 g, 31 matek dzieci < 1500 g) oraz tygodnia zakończenia ciąży (68 pacjentek $37tc., 52 pacjentki < 37 tc.). Grupa kontrolna składała się z 120 zdrowych ciężarnych, które urodziły noworodka z prawidłową masą ciała (średnia masa noworodka 3490,3 ± 351,3 g, 52,2 ± 25,9 centyl). Badany polimorfizm analizowano metodą reakcji łańcuchowej polimerazy/polimorfizmu długości fragmentów restrykcyjnych (PCR/RFLP). Wyniki: W zakresie polimorfizmu genu genotyp homozygotyczny zmutowany 2756GG obserwowano dwukrotnie częściej w podgrupie pacjentek, które urodziły dziecko z masą ciała < 1500 g, bez istotności statystycznej, ale z wysokim współczynnikiem ryzyka WR = 4,11 (6,5 vs. 2,5%). W podgrupie tej odnotowano także istotnie statystycznie częściej obecność zmutowanego allela 2756G (33,9 vs. 23,0%, WR = 1,72, p = 0,05). Wnioski: W pracy wskazano na możliwą rolę zmutowanego allela 2756G genu w etiologii hipotrofii płodu zwłaszcza u noworodków z masą poniżej 1500 g. W obliczu braku udowodnionych metod terapii hipotrofii niezwykle ważną kwestią wydaje się zarówno wczesne rozpoznanie, właściwy nadzór, jak i profilaktyka w postaci odpowiedniej suplementacji folianami w grupach ryzyka kobiet z zaburzoną aktywnością enzymów metabolizmu folianów. Słowa kluczowe:, metabolizm folianów, polimorfizm genetyczny, syntaza metioniny Wstęp Problem hipotrofii wewnątrzmacicznej płodu oraz związanych z tym powikłań u noworodków o małej masie urodzeniowej od dawna są przedmiotem szczególnego zainteresowania położników i neonatologów. W licznych opracowaniach wskazano, że hipotrofia prowadzi w konsekwencji do powikłań w okresie prenatalnym i okołoporodowym, jak również wiąże się z niekorzystnymi implikacjami dla dalszego rozwoju psychofizycznego dzieci [6, 9]. Trudno jednoznacznie określić jak wiele dzieci rodzi się z wewnątrzmacicznym ograniczeniem wzrastania. Piśmiennictwo podaje, że problem ten dotyczy 4-7% noworodków krajach rozwiniętych, natomiast w krajach rozwijających się sięga nawet 15-20% [1]. Wykazano, że 52% martwych urodzeń jest związanych z hipotrofią, a 10% umieralności okołoporodowej jest konsekwencją wewnątrzmacicznego ograniczenia wzrastania płodu [8, 12]. Zaburzenia metabolizmu folianów, poprzez wpływ na cykl metioninowy, mogą prowadzić do upośledzenia metylacji DNA, natomiast nadmiar homocysteiny może wpływać na implantację i embriogenezę oraz upośledzać tworzenie naczyń krwionośnych łożyska. Z kolei zahamowanie syntezy zasad potrzebnych do budowy DNA, może prowadzić do ograniczenia rozmnażania i różnicowania się komórek. W ten sposób procesy te mogą prowadzić do zaburzeń wzrastania płodu i rozwoju hipotrofii [3, 4]. Z kolei aktywność enzymatyczna jest ściśle uwarunkowana genetycznie poprzez wpływ wariantów polimorficznych w genach kodujących białka enzymatyczne [15]. Syntaza metioniny ( 5-methyltetrahydrofolatehomocysteine S-methyltransferase) katalizuje reakcję transmetylacji homocysteiny do metioniny. Gen kodujący ten enzym u człowieka zajmuje pozycję 1q43, w pobliżu regionu telomerycznego długiego ramienia chromosomu 1. Po raz pierwszy gen został sklonowany przez Leclerc i wsp. w 1996 roku. Fragment kodujący genu ludzkiej syntazy metioniny składa się z 3795 par zasad [Leclerc]. Nieprawidłowa funkcja syntazy metioniny może być powodem hiperhomocysteinemii, homocysteinurii oraz anemii megaloblastycznej. Syntaza metioniny pełni kluczową rolę w zapewnieniu odpowiedniego wewnątrzkomórkowego poziomu S-adenozylometioniny, czynnika niezbędnego w procesie metylacji DNA. Polimorfizm genu syntazy metioniny wynika z substytucji nukleotydu adeniny guaniną w kodonie 2756 prowadząc w rezultacie do zmiany kwasu asparaginowego na glicynę w łańcuchu białkowym, co może zmniejszać aktywność enzymatyczną i wpływać na proces metylacji DNA [11, 16]. 1 Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu 2 Pracownia Biologii Molekularnej, Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych, Uniwersytet Medyczny im. Karola Marcinkowskiego w Poznaniu

Udział polimorfizmu genu syntazy metioniny w rozwoju hipotrofii płodu 15 Celem pracy była ocena związku polimorfizmu genu syntazy metioniny ze wzrostem ryzyka rozwoju hipotrofii płodu. Material i metody Grupę badaną stanowiło 120 matek noworodków z hipotrofią (masa noworodka < 2 SD lub < 10 percentyla od należnej dla danego wieku ciążowego). Średnia wieku pacjentek wynosiła 29,3 ± 5,8 lat, średni czas zakończenia ciąży 35,0 ± 3,2 tc. W grupie badanej znalazło się 67 pierwiastek i 53 wieloródek. Grupa kontrolna składała się z 120 zdrowych ciężarnych, które urodziły noworodka z prawidłową masą ciała (średnia masa noworodka 3490,3 ± 351,3 g, 52,2 ± 25,9 centyl). Grupę badaną podzielono na 2 podgrupy w zależności od masy urodzeniowej noworodka (89 matek noworodków z masą ciała $1500 g, 31 matek dzieci <1500 g) oraz tygodnia zakończenia ciąży (68 pacjentek $37. tc., 52 pacjentki < 37. tc.). Celem oznaczenia genotypów i alleli polimorfizmu 2756G>A genu biorącego udział w przemianie folianów od każdej pacjentki pobrana została jednorazowo z żyły odłokciowej w trakcie rutynowych badań próbka krwi. Z krwi izolowano DNA wykorzystując komercyjny zestaw do izolacji genomowego DNA. Na dalszym etapie badań do oznaczenia polimorfizmu zastosowano reakcję łańcuchową polimerazy (PCR polimerase chain reaction). Produkty PCR poddawano działaniu enzymów restrykcyjnych, a otrzymane fragmenty elektroforezie na żelu agarozowym (RLFP restriction fragment length polymorphism). Wyniki badań Wśród analizowanych danych klinicznych zwracało uwagę, iż średni czas zakończenia ciąży był istotnie statystycznie niższy w grupie badanej i wynosił 35,0±3,2 tc. w porównaniu z grupą kontrolną: 39,2 ± 1,3 tc. (p < 0,0001). W grupie z hipotrofią płodu zanotowano statystycznie istotny wyższy odsetek porodów ukończonych drogą cięcia cesarskiego w porównaniu z grupą kontrolną (54,2 vs. 14,2%, p < 0,0001). W grupie kontrolnej zdrowych ciężarnych zaobserwowano aż 80,8% porodów silami natury (w grupie badanej tylko 43,3%, p < 0,0001). Analizując częstość występowania poszczególnych wariantów genetycznych polimorfizmu 2756G>A genu zanotowano dwukrotnie częstsze występowanie genotypu zmutowanego 2756GG w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną (2756GG: 4,2 vs. 2,5%, WR = 1,70, p = 0,36), co jednak nie stanowiło istotnej statystycznie różnicy. Genotyp niezmutowany 2756AA oraz genotyp heterozygotyczny 2756AG występowały w obu grupach z podobną częstością (2756AA: 60,8 vs. 56,7%, WR = 1,09, p = 0,30; 2756GA: 35,0 vs. 40,8%, WR = 0,78, p = 0,21). Również w zakresie częstości występowania allela zmutowanego 2756G jak i niezmutowanego 2756A nie stwierdzono statystycznie istotnych różnic między grupą badaną i grupą kontrolną (2756A: 78,3 vs. 77,1%, WR = 1,07, p = 0,41; 2756G: 21,7 vs. 22,9%,WR = 0,93, p = 0,41) (tab. 1). Analizując polimorfizm genu w podgrupach kobiet, w zależności od masy ciała noworodków uzyskano następujące częstości występowania genotypów 2756AA 68,2% w podgrupie $ 1500 g vs. 56,7% w grupie kontrolnej (WR = 1,67, p = 0,05), natomiast w podgrupie <1500 g 38,7 vs. 56,7% (WR = 0,48, p = 0,05). Wariant 2756AG zawierający jeden zmutowany allel występował częściej w grupie kontrolnej (40,8%) niż w podgrupie $1500 g (28,1%, WR = 0,57, p = 0,04), natomiast w podgrupie <1500 g występował najczęściej (54,8%, WR = 1,76, p = 0,12). Genotyp homozygotyczny zmutowany 2756GG obserwowano częściej w obu badanych podgrupach kobiet w porównaniu z grupą kontrolną, u których był obecny u 2,5% badanych. U rodzących noworodki z masą $1500 g wystąpił u 3,4% kobiet (WR = 1,36, p = 0,51), natomiast u rodzących noworodki z masą <1500 g występował ponad dwukrotnie częściej (6,3%) niż w grupie kontrolnej (WR = 4,11, p = 0,16) (tab. 2). Rozkład alleli dla tego polimorfizmu w omawianych podgrupach przedstawiał się następująco: częstość allela 2756A w podgrupie $1500 g wynosiła 82,6%, w podgrupie <1500 g wynosiła 66,1%, a w grupie kontrolnej 77,1% (odpowiednio: WR = 1,41, p = 0,11 oraz WR = 0,58, p = 0,05). Zmutowany allel 2756G był obserwowany rzadziej w podgrupie $1500 g w porównaniu z kontrolą (17,4 vs. 23,0%, WR = 0,71, p = 0.11), natomiast w podgrupie < 1500 g występował częściej niż w grupie kontrolnej (33,9 vs. 23,0%, WR = 1,72, p = 0,05) (tab. 2). Dla polimorfizmu genu genotyp homozygotyczny niezmutowany 2756AA występował częściej u pacjentek, których poród zakończył się $37 tc. w porównaniu z grupą kontrolną (64,7% vs. 56,7%, WR = 1,40, p = 0,18). Genotyp heterozygotyczny 2756AG występował u 40,8% kobiet z grupy kontrolnej, u 38,4% w grupie kobiet < 37 tc. (WR = 0,90, p = 0,45) oraz u 32,4% w grupie kobiet $37 tc. (WR = 0,69, p = 0,15). Wariant zawierający oba zmutowane allele 2756GG najczęściej występował u kobiet rodzących przed 37 tc. (5,8 vs. 2,5% w grupie kontrolnej, WR = 2,38, p = 0,26) (tab. 3). Analizując częstość występowania alleli w badanych podgrupach kobiet w porównaniu z grupą kontrolną, allel typu dzikiego 2756A występował w podobnej częstości w podgrupie rodzących w 37 tc. lub później (80,9% vs. 77,1% w grupie kontrolnej, WR = 1,26, p = 0,23). Również u kobiet, u których poród nastąpił przed 37 tc. allel 2756A występował z podobną częstością (75,0%), jak w grupie kontrolnej (WR = 0,89, p = 0,38). Zaobserwowano podobną częstość występowania zmutowanego allela 2756G w podgrupie <37 tc. oraz w grupie kontrolnej (25% vs. 22,9% w grupie kontrolnej WR = 1,12, p = 0,38), jak również w podgrupie > 37 tc. (19,1%) w porównaniu z grupą kontrolną (WR = 0,79, p = 0,23) (tab. 3).

16 A. Lorenc, A. Seremak-Mrozikiewicz, K. Drews Tabela 1. Częstość występowania genotypów i alleli polimorfizmu genu w grupie matek noworodków z hipotrofią płodu oraz w grupie kontrolnej Grupa badana obserwowana oczekiwana (%) obserwowana Grupa kontrolna oczekiwana (%) WR 95%PU p AA 73 (60,8) 61,4 68 (56,7) 59,4 1,19 0,71-1,99 0,30 AG 42 (35,0) 33,9 49 (40,8) 35,3 0,78 0,46-1,32 0,21 GG 5 (4,2) 4,7 3 (2,5) 5,3 1,70 0,40-7,26 0,36 suma 120 (100,0) 100,0 120 (100,0) 100,0 A 188 (78,3) ) 185 (77,1) ) 1,07 0,70-1,65 0,41 G 52 (21,7) ) 55 (22,9) ) 0,93 0,61-1,43 0,41 suma 240 (100,0) ) 240 (100,0) ) Table 2. Częstość występowania genotypów i alleli polimorfizmu genu w grupie matek noworodków z hipotrofią, z uwzględnieniem podziału na noworodki z urodzeniowa masą ciała $1500 g i < 1500 g oraz w grupie kontrolnej Noworodki $1500 g (n = 89) obserw. Grupa badana WR (p)* obserw. Noworodki < 1500 g (n = 31) WR (p)** Grupa kontrolna obserw. AA 61 (68,5) 1,67 (0,05) 12 (38,7) 0,48 (0,05) 68 (56,7) AG 25 (28,1) 0,57 (0,04) 17 (54,8) 1,76 (0,12) 49 (40,8) GG 3 (3,4) 1,36 (0,51) 2 (6,5) 4,11 (0,16) 3 (2,5) suma 89 (100,0) 31 (100,0) 120 (100,0) A 147 (82,6) 1,41 (0,11) 41 (66,1) 0,58 (0,05) 185 (77,1) G 31 (17,4) 0,71 (0,11) 21 (33,9) 1,72 (0,05)* 55 (23,0) suma 178 (100,0) 62 (100,0) 240 (100,0) Tabela 3. Częstość występowania genotypów i alleli polimorfizmu genu w grupie matek noworodków z hipotrofią, z uwzględnieniem podziału na czas zakończenia ciąży $37 tc. i < 37 tc. oraz w grupie kontrolnej Grupa badana Poród $37 tc. (n = 68) Poród < 37 tc. (n = 52) obserw. WR (p)* obserw. WR (p)** Grupa kontrolna obserw. AA 44 (64,7) 1,40 (0,18) 29 (55,8) 0,96 (0,52) 68 (56,7) AG 22 (32,4) 0,69 (0,15) 20 (38,4) 0,90 (0,45) 49 (40,8) GG 2 (2,9) 1,18 (0,59) 3 (5,8) 2,38 (0,26) 3 (2,5) suma 68 (100,0) 52 (100,0) 120 (100,0) A 110 (80,9) 1,26 (0,23) 78 (75,0) 0,89 (0,38) 185 (77,1) G 26 (19,1) 0,79 (0,23) 26 (25,0) 1,12 (0,38) 55 (22,9) suma 136 ( 100,0) 104 (100,0) 240 (100,0)

Udział polimorfizmu genu syntazy metioniny w rozwoju hipotrofii płodu 17 Dyskusja Pomimo wielu badań wskazujących na możliwe czynniki ryzyka i patofizjologię rozwoju hipotrofii płodu możliwości terapii tej patologii ciąży są nadal ograniczone [17]. Postępowanie w hipotrofii obejmuje regularną ocenę dobrostanu płodu, przy zastosowaniu takich metod jak kardiotokografia i ultrasonografia, ze szczególnym uwzględnieniem badania dopplerowskiego [2, 14]. Decyzje o wcześniejszym zakończeniu ciąży podejmuje się w przypadku wystąpienia objawów zagrożenia życia płodu. Możliwym sposobem prewencji zaburzonego wzrastania płodu, związanego z nieprawidłowym metabolizmem folianów, może być stosowanie właściwej suplementacji. Stąd istotne wydają się być badania dotyczące polimorfizmów genów kodujących enzymy szlaku przemian folianów. Analiza piśmiennictwa pokazuje jedynie dwie pozycje opisujące związek pomiędzy analizowanym polimorfizmem genu, a zmniejszoną masą urodzeniową płodu. Furness i wsp. oceniali wpływ kilku polimorfizmów, wśród których znalazł się także polimorfizm genu w badaniu kohortowym obejmującym 50 pacjentek ze zwiększonym ryzykiem oraz 90 pacjentek z niskim ryzykiem rozwoju powikłań w przebiegu ciąży. Frekwencje poszczególnych genotypów polimorfizmu 2756 A>G nie różniły się istotnie w grupach z hipotrofią i w grupie kontrolnej (2756AA: 66,7 vs. 50,0%, 2756AG: 23,8 vs. 44,4%, 2756GG: 9,5 vs. 5,6%, p = 0,191). Stwierdzono natomiast istotną statystycznie przewagę genotypu zmutowanego 2756GG u płodu w przypadku niewydolności maciczno-łożyskowej oraz jego pozytywną korelację ze zwiększonym stężeniem homocysteiny w osoczu u matki. Wyniki badania wskazują także na możliwą rolę matczynego zmutowanego allela 2756G w rozwoju niewydolności maciczno-łożyskowej (obejmującej razem przypadki hipotrofii płodu i stanu przedrzucawkowego, p = 0,049) [7]. Praca Engel i wsp. oceniała także wpływ polimorfizmu genu na występowanie zmniejszonej masy urodzeniowej płodu (SGA small for gestational age), definiowanej jako masa poniżej 10 percentyla w stosunku do wieku ciążowego dla danej populacji, co stanowi definicję zbliżoną do hipotrofii płodu, lecz zawiera w sobie także płody konstytucjonalnie małe, bez wskazania przyczyny patologicznej zaburzającej proces wzrastania. Analizowane dane pochodziły od 180 pacjentek z SGA, spośród których 87 stanowiły kobiety ciężarne rasy białej, 53 rasy czarnej oraz 539 pacjentek z grupy kontrolnej (223 rasy białej, 316 rasy czarnej). Różnice w częstości występowania zmniejszonej masy urodzeniowej płodu nie różniły się istotnie statystycznie pod względem genotypu genu pomiędzy grupą badaną i kontrolną zarówno dla rasy białej, jak i czarnej [5]. W prezentowanej pracy zaobserwowano dwukrotnie częstsze występowanie genotypu zmutowanego 2756GG w grupie badanej w porównaniu z grupę kontrolną (4,2 vs. 2,5%), co jednak nie stanowiło istotnej statystycznie różnicy. Możliwą przyczynę takiego wyniku analizy można upatrywać w tym przypadku w małej liczebności homozygot zmutowanych w obu grupach. Ciekawe obserwacje w zakresie polimorfizmu genu odnotowano natomiast analizując wyniki po podziale grupy badanej w zależności od masy urodzeniowej noworodka. Zaobserwowano mniejszą częstość genotypu 2756AA w podgrupie z masa noworodka < 1500 g (38,7 vs. 56,7%, WR = 0,48, p = 0,05). Wynik znajdował się na granicy istotności statystycznej. Wariant heterozygotyczny 2756AG zawierający jeden zmutowany allel, występował istotnie statystycznie częściej w grupie kontrolnej (40,8%) niż w podgrupie $1500 g (28,1%, WR = 0,57, p = 0,04). Zaobserwowano także mieszczący się na granicy istotności statystycznej wynik dotyczący większej częstości zmutowanego allela 2756G w podgrupie badanych pacjentek, które urodziły dziecko z masą ciała <1500 g (33,9 vs. 23,0%, WR = 1,72, p = 0,05) w porównaniu z grupę kontrolną. Znanych jest wiele czynników ryzyka hipotrofii płodu, jednakże nadal często nie udaje się przewidzieć wystąpienia tego problemu oraz określić dokładnie jego etiologii. Analiza polimorfizmów genów związanych ze zwiększonym ryzykiem rozwoju hipotrofii w przyszłości może prowadzić do wyłonienia grupy kobiet zagrożonych tym powikłaniem w przebiegu ciąży. Być może pozwoli to również na wprowadzenie prewencji i umożliwi uniknięcie komplikacji u noworodków pochodzących z ciąż powikłanych hipotrofią [10, 13]. Wnioski 1) W pracy wskazano na możliwą rolę zmutowanego allela 2756G genu w etiologii hipotrofii płodu zwłaszcza u noworodków z masą poniżej 1500 g. 2) W obliczu braku udowodnionych metod terapii hipotrofii niezwykle ważną kwestią wydaje się zarówno wczesne rozpoznanie, właściwy nadzór, jak i profilaktyka w postaci odpowiedniej suplementacji folianami w grupach ryzyka kobiet z zaburzoną aktywnością enzymów metabolizmu folianów. Piśmiennictwo [1] Barut F., Barut A., Gun B.D., Kandemir N.O. i wsp. (2010) Intrauterine growth restriction and placental angiogenesis. Diagn. Pathol. 22: 24. [2] Baschat A.A. (2004) Ptophysiology of fetal growth restriction: implications for diagnosis and surveiilance. Obstetrical and Gynecological Survey 59: 617-627. [3] Brodsky D., Christou H. (2004) Current concepts in intrauterine growth restriction. J. Intensive Care Med. 19: 307-319. [4] Bergen N.E., Jaddoe V.W.V., Timmermans S. i wsp. (2012) Homocysteine and folate concentrations in early pregnancy and the risk of adverse pregnancy outcomes: the Generation R Study. BJOG 119: 739-751. [5] Engel S.M., Olshan A.F., Siega-Riz A.M. i wsp. (2006) Polymorphisms in folate metabolizing genes and risk for spon-

18 A. Lorenc, A. Seremak-Mrozikiewicz, K. Drews taneous preterm and small-for-gestational age birth. Am. J. Obst. Gynecol. 195: 1231-1231. [6] Fekete K., Berti C., Trovato M. i wsp. (2012) Effect of folate intake on health outcomes in pregnancy: a systematic review and meta-analysis on birth weight, placental weight and length of gestation. Nutr J. 11: 75-83. [7] Furness D.L., Fenech M.F., Khong Y.T. i wsp. (2008) One-carbon metabolism enzyme polymorphisms and uteroplacental insufficiency. Am. J. Obstet. Gynecol. 199: 276-278. [8] Garite T.J., Clark R., Thorp J.A. (2004) Intrauterine growth restriction increases morbidity and mortality among premature neonates. Am. J. Obstet. Gynecol. 191: 481-487. [9] Haram K., Svendsen E., Myking O. (2007) Growth Restriction: Etiology, Maternal and Neonatal Outcome. A Review. Curr. Women s Health Reviews 3: 145-160. [10] Lamers Y., Prinz-Langenohl R., Moser R., Pietrzik K. (2004) Supplementation with [6S]-5-methyltetrahydrofolate or folic acid equally reduces plasma homocysteine concentrations i healthy women. Am. J. Clin. Nutr. 79: 473-478. [11] Leclerc D., Campeau E., Goyette P. i wsp. (1996) Human methionine synthase: cdna cloning and identification of mutations in patients of the cblg complementation group of folate/cobalamin disorders. Human Molecular Genetics 5: 1867-1874. [12] Mandruzzato G., Antsaklis A., Botet F. i wsp. (2008) Intrauterine restriction (IUGR). J. Perinat. Med. 36: 277-281. [13] Monk D., Moore G.E. (2004) Intrauterine growth restrictiongenetic causes and consequences. Semin. Fetal Neonatal Med. 9: 371-378. [14] Ropacka-Lesiak M., Bręborowicz H. (2012) Management of pregnancy complicated by intrauterine fetal growth restriction. Ginekol. Pol. 83: 373-376. [15] Seremak-Mrozikiewicz A., Drews K. (2012) Wybrane zagadnienia genetyki w położnictwie i ginekologii. [W:] Położnictwo i Ginekologia. Bręborowicz GH. (red.) Wydawnictwo Lekarskie PZWL. 4: 35-41, Warszawa. [16] Tamura T., Picciano M.F. (2006) Folate and human reproduction. Am. J. Clin. Nutr. 83: 993-1016. [17] Tan T., Yeo G. (2005) Intrauterine growth restriction. Curr. Opin. Obstet. Gynecol. 17: 135-142. J Anna Lorenc Klinika Perinatologii i Chorób Kobiecych Uniwersytet Medyczny w Poznaniu ul. Polna 33, 60-535 Poznań e-mail: weanirma@iv.pl The effect of polymorphism in methionine synthase gene on fetal hypotrophy Introduction: Fetal hypotrophy is one of the most serious complications in perinatal and neonatal medicine. Nowadays, developement of molecular biology shows contribution of genetic factors in many deseases, among them is fetal hypotrophy. Disturbances in folate metabolic pathway due to genetic polimorphism in folate metabolizing enzymes can influence intrauterine fetal growth. The aim of this study was to determine the impact of polymorphism in methionine synthase ( 5-methyltetrahydrofolate-homocysteine S-methyltransferase) gene of fetal hypotrophy development. Material and methods: Study group consisted of 120 mothers of children with fetal hypotrophy (mean birth weight of neonate < 2 SD or 10 percentile, mean birth weight 1963.3 ± 601.0 g, 3.14 ± 2.83 percentile). In control group we included 120 healthy women, who delivered normal weight neonates (mean birth weight: 3490.3 ± 351.3 g, 52.2 ± 25.9 percentile). Study group was divided twice on two subgroups according to neonatal weight (31 mothers of children who weighted <1500 g, 89 mothers of neonate with birth weight $1500 g) and according to week of gestation (68 women $37 tc., 52 women < 37 tc.). All investigated polymorphisms were analyzed by polymerase chain reaction and restriction fragment length polymorphism (PCR/RFLP). Results: For polymorphism of gene mutated homozygous 2756GG genotype twice more frequent in subgroup of patients whose newborn weighted < 1500 g than in control group with high odds ratio OR = 4.11 (6,5 vs. 2.5%, ns) has been observed. Also significantly higher incidence of mutated 2756G allele were noted in this subgroup (33.9 vs. 23.0%, OR = 1.72, p = 0.05). Conclusion: Analysis shows the possible role of mutated 2756G allele of gene in etiology of fetal hypotrophy in mothers of neonates with weight below 1500 g at birth. In the absence of proper therapy methods of fetal hypotrophy there is of importance the early diagnosis, proper surveillance, as well as prevention in supplementation of folate in the risk groups of women with disturb activity of folate metabolism. Keywords: fetal hypotrophy, folate metabolism, genetic polymorphism, methionine syntase