Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży

HTML
DOWNLOAD

Wielkość: px

Rozpocząć pokaz od strony:

Download "Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży"

Łukasz Nowacki
8 lat temu
Przeglądów:

Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych

1 Ewa Racicka-Pawlukiewicz Ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej na masę ciała i BMI u dzieci i młodzieży Rozprawa na stopień doktora nauk medycznych PROMOTOR: Dr hab. n. med. Anita Bryńska WARSZAWSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY Klinika Psychiatrii Wieku Rozwojowego Kierownik Kliniki: Prof. dr hab. n. med. Tomasz Wolańczyk Warszawa, 2016

2 STRESZCZENIE Wstęp: Od ponad trzech dekad prowadzone są badania dotyczące zagadnienia związku pomiędzy zespołem nadpobudliwości psychoruchowej a nadwagą i otyłością. Wyniki tych badań nie są spójne, a mechanizm, który leży u podłoża tego związku pozostaje hipotetyczny. Cel badania: Celem badania była ocena częstości występowania nadwagi i otyłości w badanej grupie dzieci i młodzieży z zespołem nadpobudliwości psychoruchowej oraz ocena wpływu nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej (impulsywności oraz zaburzeń koncentracji uwagi) na masę ciała i BMI pacjentów. Materiał i metoda: (1) Grupę badaną stanowiło n=58 osób (n=46 chłopców oraz n=12 dziewcząt, mediana wieku lat), z rozpoznaniem zespołu nadpobudliwości psychoruchowej. Grupę kontrolną stanowiły n=62 zdrowe osoby (n=52 chłopców oraz n=10 dziewcząt, mediana wieku lat), dobrane do grupy badanej pod względem płci i wieku. (2) Na podstawie pomiarów masy ciała i wzrostu, wyliczono wskaźnik BMI (Body Mass Index) pacjentów, a następnie dokonano standaryzacji uzyskanych wartości oraz diagnozy nadwagi i/lub otyłości po zastosowaniu trzech, różnych kryteriów. (3) Weryfikacji rozpoznania zespołu nadpobudliwości psychoruchowej w odniesieniu do osób z grupy badanej oraz grupy kontrolnej dokonano przy pomocy półustrukturyzowanego wywiadu diagnostycznego K-SADS-PL oraz Kwestionariusza ustrukturyzowanego wywiadu w kierunku zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, który wraz z testem przedłużonej koncentracji uwagi SART (Sustained Attention to Response Test) oraz Komputerowym testem sieci uwagowych ANT (Attention Network Test), posłużył również do oceny nasilenia objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej. Wyniki: Wykazano: (1) istotnie częstsze występowanie nadwagi, otyłości oraz nadwagi i otyłości traktowanych jako jedna kategoria w grupie badanej w porównaniu z polską populacją dzieci i młodzieży, szczególnie w odniesieniu do chłopców (2) niezależnie od zastosowanej normy różnice w zakresie standaryzowanych średnich wartości wzrostu, masy ciała i BMI między grupą badaną i grupą kontrolną nie były istotne statystycznie, poza średnimi wartościami masy ciała dla dziewcząt z grupy badanej, które były istotnie niższe

3 (3) po zastosowaniu kryteriów WHO/CDC dla diagnozowania nadwagi i otyłości, stwierdzono istotnie częstsze występowanie otyłości w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną wśród chłopców oraz częstsze występowanie nadwagi w grupie kontrolnej w porównaniu z grupą badaną wśród dziewcząt (4) po zastosowaniu kryteriów IOTF dla diagnozowania nadwagi i otyłości, stwierdzono istotnie częstsze występowanie otyłości w grupie badanej w porównaniu z grupą kontrolną wśród chłopców oraz nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w zakresie występowania nadwagi w grupie badanej i grupie kontrolnej. (5) po zastosowaniu kryteriów 90 i 97 centyla dla diagnozowania nadwagi i otyłości, nie stwierdzono istotnych statystycznie różnic w zakresie występowania nadwagi i otyłości w grupie badanej i grupie kontrolnej (6) osoby z grupy badanej (z rozpoznaniem ADHD) wykazały się mniej efektywnymi procesami w zakresie przedłużonej koncentracji uwagi, mniej efektywnym hamowaniem reakcji oraz niższą stabilnością w zakresie koncentracji uwagi w teście SART oraz wykazały większe deficyty procesów uwagi wykonawczej tj. były bardziej podatne na dystrakcję, charakteryzowały się mniej stabilnymi procesami uwagi i mniej efektywnym hamowaniem uwagowego odruchu orientacyjnego w teście ANT. (7) W oparciu o analizę korelacji i analizę moderacji stwierdzono, że osoby o wyższej masie ciała z grupy badanej prezentowały niższą efektywność procesów hamowania i udzielały więcej niepoprawnych i impulsywnych odpowiedzi. Wnioski: (1) Występowania nadwagi i otyłości w grupie dzieci i młodzieży z diagnozą zespołu nadpobudliwości psychoruchowej jest istotnie częstsze niż w populacji ogólnej, szczególnie w grupie chłopców. (2) Występowanie otyłości diagnozowanej wg kryteriów IOTF oraz kryteriów WHO/CDC jest istotnie częstsze w grupie dzieci i młodzieży z diagnozą zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, szczególnie w grupie chłopców, w porównaniu z grupą dobranych pod względem płci i wieku osób z grupy kontrolnej, bez rozpoznania ADHD. (3) Istnieje istotny związek pomiędzy występowaniem nadmiernej masy ciała a nasileniem objawów zespołu nadpobudliwości psychoruchowej, w tym szczególnie objawów impulsywności, co stanowi o ryzyku występowania nadwagi i/lub otyłości u osób z rozpoznaniem ADHD. Słowa kluczowe : ADHD, nadwaga, otyłość, funkcje poznawcze.

4 SUMMARY Introduction: Association between attention-deficit/hyperactivity disorder and overweight/obesity has been a research topic over the last three decades. The results of this studies are not conclusive and the underlying mechanism of the association remains hypothetical. Objective: The aim of the study was the assessment of the prevalence of overweight and obesity in the study group of children and adolescents with attention-deficit/hyperactivity disorder and the assessment of an impact of ADHD symptoms severity (impulsivity and attention deficit) on body weight and BMI of patients. Material and methods: (1) Study group consisted of n=58 subjects (n=46 boys and n=12 girls, median age years) with the diagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder. Control group consisted of n=62 healthy subjects (n=52 boys and n=10 girls, median age years), matched to the study group according to sex and age. (2) BMI (Body Mass Index) was calculated according to weight and height measurements of the subjects and subsequently the results were standarized and the diagnosis of overweight/ obesity was made according to three different criteria. (3) Verification of the diagnosis of attention-deficit/hyperactivity disorder in the study and control group was made with the use of semi-structured diagnostic interview K- SADS-PL and the Diagnostic Structured Interview for attention deficit hyperactivity disorder, which together with the Sustained Attention to Resposne Test (SART) and the Attention Network Test (ANT), was also used to assess the ADHD symptoms severity. Results: We obtained the following results: (1) significantly higher prevalence of overweight, obesity and overweight and obesity treated as a single category in the study group compared with the Polish population of children and adolescents, especially in boys (2) The differences in standardized mean values of height, weight and BMI between the study and the control group were not statistically significant, regardless of the used standards, except for the mean values of body weight for girls in the study group, which was significantly lower

5 (3) after applying the WHO / CDC criteria for the diagnosis of obesity, significantly higher prevalence of obesity in the study group compared with the control group among boys and a higher prevalence of overweight in the control group compared to the study group among girls were found (4) after applying the IOTF criteria for the diagnosis of obesity, significantly higher prevalence of obesity in the study group compared with the control group among boys was found and there was no statistically significant difference in the prevalence of overweight in the study and the control group (5) after applying the 90 and 97 percentile criteria for the diagnosis of obesity, there was no statistically significant difference in the prevalence of overweight and obesity in the study and the control group (6) subjects from the study group (with the ADHD diagnosis) have shown less efficient processes in terms of sustained attention, less effective inhibition of reaction and less stability in terms of attention in the SART test and showed greater deficits in executive attention, ie. they were more prone to distraction, characterized by less stable processes of attention and less efficient attentional inhibition in ANT test (7) based on the analysis of the correlation and analysis of moderation we found that subjects with higher weight in the study group presented a lower efficiency of the inhibition processes and gave more impulsive and incorrect answers Conclusions: (1) The prevalence of overweight and obesity in children and adolescents diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder is significantly higher than in the general population, especially among boys. (2) The prevalence of obesity diagnosed according to the IOTF and WHO / CDC criteria is significantly higher in children and adolescents diagnosed with attention deficit hyperactivity disorder, especially in the group of boys, compared with matched according to sex and age control group, without the ADHD diagnosis. (3) There is a significant association between the occurrence of excessive weight and the severity of the symptoms of attention deficit hyperactivity disorder, especially symptoms of impulsivity, which results in risk of overweight and / or obesity in people diagnosed with ADHD. Key words: ADHD, overweight, obesity, cognitive functions

Podobne dokumenty

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY

GDAŃSKI UNIWERSYTET MEDYCZNY mgr Magdalena Pinkowicka WPŁYW TRENINGU EEG-BIOFEEDBACK NA POPRAWĘ WYBRANYCH FUNKCJI POZNAWCZYCH U DZIECI Z ADHD Rozprawa doktorska Promotor dr hab. n. med. Andrzej Frydrychowski,