Piotr Andrzej Dmochowski Polska Agencja eglugi Powietrznej Jacek Skorupski MODEL SEKTORA KONTROLI OBSZARU DO BADANIA PYNNOCI RUCHU LOTNICZEGO Rkopis dostarczono, kwiecie 2012 Streszczenie: Stay wzrost wielkoci ruchu lotniczego zmusza do poszukiwania metod zwikszajcych efektywno zarzdzania ruchem i przestrzeni powietrzn. Dziaania takie s podejmowane od lat przez suby zarzdzania ruchem lotniczym i orodki badawcze. Stosunkowo now koncepcj lepszego wykorzystania dostpnej przestrzeni powietrznej jest idea poprawy pynnoci ruchu lotniczego. Wydaje si, e zwikszenie pynnoci ruchu lotniczego powinno poprawi moliwoci przepustowe sektorów, gdy kontroler ruchu lotniczego jest w stanie obsuy wiksz liczb samolotów gdy przechodz one przez sektor równomiernie i bez zakóce. Dzieje si tak przede wszystkim dlatego, e ruch taki nie wymaga wielu koordynacji ze strony kontrolera. Zachodzi jednak pytanie o ilociow zaleno midzy pynnoci ruchu a przepustowoci przestrzeni powietrznej. Odpowied na nie wymaga bada modelowych, gdy ze wzgldów bezpieczestwa nie sposób prowadzi bada na rzeczywistym systemie. W artykule przedstawiono model sektora kontroli ruchu lotniczego obszaru oparty na niestosowanym dotd w literaturze sposobie opisu struktury sektora w postaci siatki nieaktywnych i aktywnych punktów. Struktura sektora jest odwzorowana tak, by uwzgldni zapotrzebowania uytkowników wobec przestrzeni wynikajce z koncepcji FUA. Model uwzgldnia równie losowe zmiany dostpnoci przestrzeni (np. zmiany pogody). Moe zosta wykorzystany do zbudowania narzdzia badawczego w postaci programu komputerowego, który pozwoli na badanie ilociowej zalenoci midzy pynnoci ruchu a przepustowoci sektora. Sowa kluczowe: pynno ruchu lotniczego, przepustowo sektora kontroli, zarzdzanie ruchem lotniczym 1. WPROWADZENIE W ostatnich latach daje si zauway ogólna tendencja staego wzrostu wielkoci ruchu lotniczego. Wymusza ona poszukiwanie metod zwikszajcych efektywno zarzdzania przestrzeni powietrzn i ruchem lotniczym. Interesujca z tego punktu widzenia wydaje
Andrzej Ggorowski BADANIA HAASU DROGOWEGO Z UWZGLDNIENIEM RÓNYCH METOD OBLICZENIOWYCH Streszczenie: Metody obliczeniowe haasu drogowego stanowi wany element w procesie oceny warunków akustycznych na obszarach komunikacyjnych oraz s niezastpione w procesie projektowania inwestycji transportowych. Mog by równie bardzo pomocne przy projektowaniu optymalnych tras logistycznych (tras dostaw) na terenach, gdzie obowizuj dopuszczalne wartoci haasu. Celem artykuu jest okrelenie skutecznoci ronych metod obliczeniowych haasu drogowego stosowanych w krajach Unii Europejskiej. Problem badawczy podejmowany w artykule okrelony zosta poprzez zdefiniowanie i opisanie wybranych wskaników i parametrów majcych podstawowy wpyw na poziom haasu drogowego. Metoda badawcza zostaa zrealizowana poprzez budow modelu geometryczno-akustycznego drogowego obszaru komunikacyjnego, a nastpnie przeprowadzenie bada symulacyjnych z uwzgldnieniem rónych algorytmów obliczeniowych haasu akustycznego. Sowa kluczowe: haas drogowy, modelowanie, metody obliczeniowe 1. WSTP W dobie intensywnego rozwoju transportu problem skutecznej ochrony rodowiska i ludzi przed szkodliwym oddziaywaniem haasu komunikacyjnego nabiera coraz wikszego znaczenia i nie moe by pomijany przy projektowaniu dróg i konstruowaniu ekologicznych pojazdów. Haas drogowy uznano za jeden z gównych czynników degradujcych rodowisko, przy czym zasig jego oddziaywania jest coraz wikszy[1-3]. Obowizek monitorowania stanu akustycznego na obszarach komunikacyjnych oraz konieczno poszukiwania nowych sposobów redukcji haasu komunikacyjnego [1, 4-6] wymaga opracowania skutecznych metod jego analizy i oceny. Modele obliczeniowe stanowi podstawowe uzupenienie bada pomiarowych i s niezastpione w procesach projektowania inwestycji transportowych. S równie wykorzystywane przy
Marianna Jacyna Wydzia Transportu, Politechnika Warszawska Tomasz Wojtkiewicz WACETOB Sp. z o.o. Jolanta ak Wydzia Transportu, Politechnika Warszawska PLANOWANIE OBSUGI LOGISTYCZNEJ PRZEDSIWZI BUDOWLANYCH Rkopis dostarczono, kwiecie 2013 Streszczenie: W artykule przedstawiono wybrane aspekty obsugi logistycznej przedsiwzi budowlanych. Proces budowlany zdefiniowano jako przedsiwzicie inwestycyjne wymagajce koordynacji rónorodnych dziaa. Opisano czynniki wpywajce na terminowo realizacji procesu budowlanego. Wskazano, e decyzje dotyczce sposobu obsugi logistycznej przedsiwzicia wpywaj na czas, koszty oraz jako obiektów i robót budowlanych. Zdefiniowano harmonogram jako narzdzie wspomagajce planowanie realizacji procesu budowlanego. Brak odpowiednich harmonogramów negatywnie wpywa na terminowo dostaw materiaów na plac budowy realizowanego przedsiwzicia. Sowa kluczowe: transport, proces budowlany, harmonogram, obsuga logistyczna inwestycji budowlanych 1. WPROWADZENIE Proces budowlany jako przedsiwzicie inwestycyjne wymaga precyzyjnej koordynacji rónorodnych dziaa, w tym równie o charakterze logistycznym. Wród specyficznych cech przypisywanych budownictwu naley wymieni: indywidualny charakter budowy, czsto wystpujce rozproszenie budowli realizowanych w terenie, zaleno realizacji od warunków atmosferycznych,
Anna Kwasiborska Zakad Inynierii Transportu Lotniczego ANALIZA WYBRANYCH ASPEKTÓW ZAGADNIENIA PRZEWOZU FRACHTU LOTNICZEGO Streszczenie: W artykule przedstawiono charakterystyk zagadnie zwizanych z przewozem, pakowaniem oraz zabezpieczaniem przesyek przewoonych transportem lotniczym. Towary przewoone transportem lotniczym najczciej s przedmiotami wymagajcymi specjalnej obsugi, z któr wi si, dopasowane do potrzeb konkretnego typu przesyek, technologie pakowania, przechowywania oraz przewozu. Jest to bardzo istotny dzia, który podlega wielu restrykcjom, przepisom i spenieniu szczególnych standardów. Do celów przewozowych zastosowania maj specjalne opakowania. Przedstawiono problematyk zaadunku frachtu lotniczego. Sowa kluczowe: fracht lotniczy, przesyki lotnicze, zagadnienie zaadunku 1. WPROWADZENIE Transport lotniczy jest wanym elementem infrastruktury gospodarczej, przyczyniajcym si do dynamicznego rozwoju miasta i regionu. Komunikacja lotnicza uatwia szybki i swobodny przepyw osób, usug i towarów. Transport lotniczy gównie skupia si w regionie Europy o najwikszej aktywnoci ekonomicznej w branach generujcych popyt na usugi przewozów lotniczych i midzykontynentalnej wymianie towarowej. Przewozy frachtu lotniczego to wany aspekt na globalnym rynku handlu z punktu widzenia rozwoju i znaczenia regionów zarówno na wiecie jak i w Polsce. Rynek przewozów lotniczych w Polsce zosta otwarty dla przewoników unijnych przez przystpieniem Polski do Unii Europejskiej. Wiele przesyek przewoonych jest w lukach samolotów pasaerskich. Przyczyn mona upatrywa w zbyt maej poday adunków. Istniej oczywicie firmy kurierskie posiadajce w swojej flocie przystosowane typy samolotów. Niski rezultat w dziedzinie przewozów towarów drog lotnicz, mona zauway rozwaajc brak przystosowania lotniska, brak multimodalnej infrastruktury, jak
Konrad Lewczuk Zakad Logistyki i Systemów Transportowych BADANIE PROCESU KOMISJONOWANIA Z DYNAMICZNYM PRZYDZIAEM JEDNOSTEK DO LOKACJI Streszczenie: Praca przedstawia zagadnienie komisjonowania z dynamicznym przydziaem asortymentu do lokacji w obszarze komisjonowania, tzw. komisjonowania dynamicznego. Przedstawiono i porównano wybrane zasady organizacji i ksztatowania obszarów komisjonowania statycznego i komisjonowania dynamicznego. Przedstawiono parametry obszaru (i procesu) komisjonowania oraz dyskusj wspózalenoci pomidzy nimi. Zapisano podstawowe zalenoci odwzorowujce proces komisjonowania dynamicznego oraz przedstawiono zaoenia i schemat blokowy aplikacji symulujcej ten proces. Nastpnie przedstawiono wyniki przeprowadzonych symulacji opatrzone wnioskami. Sowa kluczowe: komisjonowanie dynamiczne, projektowanie magazynów, symulacja 1. UKADY KOMISJONOWANIA DYNAMICZNEGO Komisjonowanie jest podstawowym elementem procesu magazynowego. W procesie tym z materiaów jednorodnych zestawiane s jednostki wysykowe zgodnie z zamówieniem klientów. Jednostki te mog by jednorodne lub niejednorodne (wieloasortymentowe). Proces komisjonowania wymaga wyodrbnienia w magazynie obszarów komisjonowania. W obszarach takich, na wydzielonej przestrzeni, oferuje si wzgldnie du liczb rónorodnych pozycji asortymentowych, w ilociach wystarczajcych do realizacji biecych zlece klientów. Nacisk kadziony jest na zapewnienie niezakóconego dostpu do najmniejszych moliwych niepodzielnych opakowa materiaów (np. jednostkowych) przy minimalnym czasie przemieszczania si komisjonujcych pomidzy lokacjami. W praktyce stosuje si szeroki wachlarz rozwiza technologicznych dla realizacji procesu komisjonowania (przykady: 3, 4, 6, 8, 9, 10, 11). Sporód nich mona wyróni dwa szczególne rodzaje rozwiza stosowane w zalenoci od struktury asortymentowej i struktury zamówie klientów. Pierwszym z nich jest komisjonowanie ze statycznym przydziaem asortymentu do lokacji w obszarze komisjonowania
Marek Malarski Rafa Cichocki METODY DOZOROWANIA RUCHU LOTNICZEGO Streszczenie: W artykule zostay opisane klasyczne oraz nowe, dopiero wdraane techniki dozorowania majce zastosowanie w cywilnej kontroli ruchu lotniczego. Dozorowanie ruchu, podobnie jak nawigacja lotnicza i czno, stanowi jeden z podstawowych elementów niezbdnych do realizacji procesu zarzdzania ruchem lotniczym (ATM). Przez wiele lat ugruntowan pozycj w zakresie rozwiza technicznych dla dozorowania ruchu lotniczego miay stacje radiolokacyjne pierwotne (PSR) i wtórne (SSR/MSSR). Aktualnie coraz bardziej na znaczeniu zyskuj nowe techniki dozorowania w wikszym stopniu opierajce si na transmisji danych ni na analizie fal elektromagnetycznych odbitych od statku powietrznego. Nowe techniki umoliwi wprowadzenie zaawansowanych koncepcji zarzdzania ruchem lotniczym bdcych przedmiotem prac gównych programów badawczo-wdroeniowych takich jak NextGen i SESAR. W artykule dokonano oceny poszczególnych technik dozorowania pod ktem zastosowania ich do kontroli ruchu lotniczego w FIR Warszawa. Sowa kluczowe: ADS, hiperboliczne systemy pozycjonowania, kontrola ruchu lotniczego, radar, LAM, WAM WPROWADZENIE Cigy wzrost wielkoci ruchu lotniczego stawia coraz wiksze wyzwania naziemnym subom kontroli, które odpowiedzialne s za bezpieczestwo oraz sprawny przepyw tego ruchu w coraz bardziej zatoczonej przestrzeni powietrznej. W miar rozwoju transportu lotniczego suby eglugi powietrznej ewoluoway, rozszerzajc zakres penionych funkcji, zwikszajc obszar odpowiedzialnoci oraz wykorzystujc coraz to nowsze technologie. Szczególnie wane byo wprowadzenie do zastosowa cywilnych radarów pierwotnych potem wtórnych. Do dnia dzisiejszego technologie te stanowi podstawowy rodek zapewniania bezpieczestwa ruchu lotniczego, umoliwiajc kontrolerom ruchu lotniczego separowanie statków powietrznych. Pod koniec lat 70-tych zauwaono, i stosowane rozwizania techniczne i organizacyjne (w wikszoci wywodzce si z koncepcji opracowanych w okresie powojennym) maj liczne ograniczenia i w przyszoci mog stanowi barier dalszego rozwoju komunikacji lotniczej. W 1983 r. Midzynarodowa Organizacja Lotnictwa Cywilnego ICAO powoaa specjalny komitet majcy za zadanie
Marek Malarski Kacper Walczak Polska Agencja eglugi Powietrznej WSPÓCZESNE PODEJCIE DO SYSTEMÓW ZARZDZANIA RUCHEM LOTNICZYM NA PRZYKADZIE WDRAANEGO SYSTEMU PEGASUS_21 Streszczenie: Artyku omawia trendy we wspóczesnych systemach ATM na przykadzie rozwiza wdraanych w systemie PEGASUS_21. System PEGASUS_21 wykorzystuje mechanizm przewidywania trajektorii, który pozwala wykorzysta go w szerszym zakresie ni tylko dozorowanie radarowe. Nowe funkcje obejmuj m.in.: wyznaczanie sekwencji sektorów i selektywn prezentacj list sektorowych, elektroniczn koordynacj, rednioterminowe przewidywanie konfliktów, przewidywanie kolizyjnoci z dynamicznie aktywowanymi elementami przestrzeni, ocen obcienia sektorów. Równolegle wdraane s równie nowe funkcje niezalene od trajektorii, takie jak wdroenie scentralizowanego systemu przydziau kodów transponderów CCAMS, oraz projekt uaktualnienia planu lotu FPL 2012. Sowa kluczowe: ATM, SESAR, przewidywanie trajektorii, rednioterminowe przewidywanie konfliktów, kontrola ruchu lotniczego WPROWADZENIE W Polsce w subach kontroli ruchu lotniczego od roku 1993 wykorzystuje si amerykaski system zarzdzania ruchem AMS 2000+. Wprawdzie AMS nadal nadspodziewanie dobrze spenia swoje zadanie, niemniej jednak jego zaoenia projektowe opracowano, gdy wielko ruchu, przepisy i procedury, konstrukcja przestrzeni powietrznej oraz stosowane rozwizania techniczne róniy si od dzisiejszych.
Marlena Muras Wiesaw Zabocki ZASTOSOWANIE TEORII DYFUZJI INNOWACJI NA PRZYKADZIE WPROWADZENIA NA RYNEK AIRBUSA A380 Rkopis dostarczono, grudzie 2012 Streszczenie: W referacie zostanie przedstawiona metoda zastosowania dyfuzji innowacji w celu rozwizania problemu wdraania na rynek innowacyjnych produktów przemysu lotniczego. Jako przykad zastosowania tej metody zostanie opisana analiza procesu wprowadzania na rynek Airbusa 380. Wskazane zostan determinanty (siy i saboci) dyfuzji innowacji na tle innych moliwych metod i strategii wdraania. Jako odniesienie teorii dyfuzji innowacji zostan przedstawione badania E. Rogersa i G. Moora. Sowa kluczowe: dyfuzja innowacji, transport lotniczy 1. WPROWADZENIE. SFORMUOWANIE PROBLEMU Nowoczesne firmy musz wykaza si duymi umiejtnociami, aby utrzyma si na rynku. Wraz z rozwojem Internetu, handlu midzynarodowego i marketingu rozpocza si ciga walka o przetrwanie na rynku. Rynek lotniczy, tak jak i inne brane, staje przed wyzwaniem: jak przekona klientów do innowacyjnych produktów. Trudnoci jest to, jak sprawi, aby produkt zosta pozytywnie przyjty. Jak odnie sukces rynkowy i technologiczny? Takie pytanie stawiaj sobie koncerny i firmy tworzce i wdraajce produkty o nowoczesnych i innowacyjnych technologiach, co stanowi szczególn cech przemysu lotniczego. Pytanie to jest take pytaniem o nowe idee i rozwizania techniczne. Z analiz rynkowych przeprowadzanych na rynku lotniczym wyonio si przekonanie, e podróe bd odbywa si na zasadzie hub-to-hub. Powstaa koncepcja opracowania samolotu wikszego ni dotychczas produkowane, który realizowaby transport na odcinkach midzy hubami. Dotychczas najwikszym samolotem by Boeing 747. Natomiast poczenia od huba do mniejszych, lotnisk regionalnych miayby realizowa mniejsze samoloty, dostpne na rynku. Pocztkowo obie firmy Boeing i Airbus pracoway wspólnie nad projektem stworzenia superjumbo. Jednak z powodu sprzecznych