ABC Zarządzania Różnorodnością Autorzy: zespół projektu Społeczność Diversity Konsultacja merytoryczna: dr hab. Aldona Wiktorska-Święcka ISBN 978-83-7929-008-6
Co to jest różnorodność? Projekt Społeczność Diversity Różnorodność to termin zapożyczony z biologii. Oznacza dobrostan wynikający z bogactwa wielości gatunków w przyrodzie. W naukach społecznych odnosi się do wszystkich cech, którymi ludzie się różnią: płeć, wiek, osobowość, pochodzenie, wykształcenie, status społeczny. W naukach o zarządzaniu oraz praktyce biznesowej, różnorodność traktowana jest jako zasób przedsiębiorstwa. Kojarzona jest z poszukiwaniem innowacyjnych rozwiązań oraz zarządzaniem talentami. Idea: Obecne zmiany demograficzne oraz wzmożona konkurencja mogą mieć bardzo negatywny wpływ na rynek pracy (niedobory pracowników, w szczególności tych o odpowiednich kwalifikacjach) oraz całą gospodarkę (m.in. poprzez zmniejszenie dynamiki wzrostu gospodarczego, niebezpieczeństwo obniżenia wydajności pracy). Aktualne wyzwanie przedsiębiorstw to konieczność przyciągania do siebie pracowników doświadczonych i kompetentnych, a także lepszego wykorzystania potencjału zasobów rynku pracy, w tym osób starszych. Dzieje się to poprzez wspieranie zatrudnienia, tworzenie nowych miejsc pracy, wykorzystanie rezerw na rynku pracy, podnoszenie jakości pracy. Odpowiedzią na taką rzeczywistość jest m.in.: koncepcja Zarządzania Różnorodnością z ang. Diversity Management, której celem jest świadome wykorzystanie zróżnicowanego potencjału pracowników organizacji, co umożliwia osiąganie wymiernych korzyści. Czym jest zarządzanie różnorodnością? Zarządzanie różnorodnością to cykl długofalowych i systematycznych działań takich jak: planowanie, motywowanie, organizowanie i koordynowanie, kontrolowanie, przewodzenie. Pozwalają one optymalnie wykorzystać różnice między pracownikami, wynikające z ich predyspozycji indywidualnych, społecznych oraz warunkowanych instytucjonalnie (np. wiek, płeć, status prywatny będący następstwem przekonań i możliwości), w celu osiągnięcia zamierzonych wyników organizacji. Istotnym elementem tego procesu jest uzmysłowienie sobie czynników kulturowych, które silnie określają warunki prowadzenia działalności gospodarczej. Wdrażając różnorodność należy pamiętać nie tylko o wartości kapitałów finansowych i materialnych, ale również wartości związanej z kapitałem niematerialnym, czyli np. kulturowym, relacyjnym, społecznym, ludzkim czy intelektualnym. (definicja Zarządzania Różnorodnością wypracowana przez Członków Rady Społeczności Diversity) Skąd pomysł na projekt? Współpraca Dolnośląskiego Związku Pracodawców z Agencją Rozwoju Innowacji S.A. zaowocowała wspólnym projektem Społeczność Diversity. Zwrócono uwagę na wartość, jaką wnoszą do firmy, instytucji czy organizacji różnorodni, często niedoceniani, a nawet dyskryminowani na rynku pracy pracownicy. Tym samym dostrzeżono potrzebę rozpowszechnienia w przedsiębiorstwach idei Zarządzania Różnorodnością. Stąd też pomysł na projekt. Ponadto Agencja Rozwoju Innowacji S.A., będąca Partnerem w projekcie, już od dawna promuje koncepcję Diversity Management na Dolnym Śląsku m.in. poprzez realizację projektów: Zainwestuj w różnorodność czy Diversity Index (projekt ogólnopolski realizowany we współpracy z PKPP Lewiatan). Głównym celem projektu Społeczność Diversity jest zawiązanie sieci współpracy, składającej się z 20 podmiotów z Dolnego Śląska, reprezentujących 4 sektory: przedsiębiorców, związki zawodowe, instytucje rynku pracy oraz organizacje pozarządowe. Jednostki te wspólnie działają na rzecz propagowania i wdrażania idei zarządzania różnorodnością w dolnośląskich przedsiębiorstwach. Utworzona w ramach projektu Społeczność stanowi miejsce do wymiany wiedzy, doświadczeń, dobrych praktyk, rekomendacji i inspiracji dla podmiotów i organizacji zainteresowanych wdrożeniem idei Diversity Management.
Liderzy Zarządzania Różnorodnością na Dolnym Śląsku Rada Społeczności Diversity Aby idea Zarządzania Różnorodnością mogła być jak najszerzej promowana na Dolnym Śląsku w ramach projektu została utworzona Rada Społeczności Diversity, której członkami są przedstawiciele: ź10 przedsiębiorstw ETTA Doradztwo i Trening dla Biznesu, EUROIMPEX S.A., HUTMEN S.A., Katarzyna Książek Enterprise Investment Zarządzanie Ryzykiem, KEA Sp.j. Irena i Bogdan Baszak, Przedsiębiorstwo Komunikacji Samochodowej w Oławie S.A., TIM S.A., VINSAR Sp. z o.o., ZAE Sp. z o.o., GEQ System Sp. z o.o. ź5 organizacji pozarządowych Fundacja Imago, Fundacja MANUS, Fundacja Instytut Rozwoju Społecznego, Fundacja Wsparcia Społecznego, Zachodnia Izba Gospodarcza ź3 instytucji rynku pracy Agencja Pracy Tymczasowej OTTO Polska, ManpowerGroup Sp. z o.o., Work Service S.A. ź2 związków zawodowych Rada OPZZ woj. dolnośląskiego, Region Dolny Śląsk NSZZ Solidarność ź1 organizacja Pracodawców Dolnośląski Związek Pracodawców Główne działania Rady skupiają się m.in. na: tworzeniu marki Zarządzania Różnorodnością na Dolnym Śląsku; diagnozowaniu bieżących barier wdrażania Zarządzania Różnorodnością; wymianie informacji; wymianie i rozwijaniu wiedzy w zakresie Zarządzania Różnorodnością; identyfikacji, opiniowaniu i komunikowaniu na Dolnym Śląsku o inicjatywach z zakresu Zarządzania Różnorodnością podejmowanych w Polsce, w regionie i za granicą; opracowaniu pięciu tematycznych biuletynów poświęconych tematowi Zarządzania Różnorodnością oraz dwóch rekomendacji w zakresie wdrażania strategii zrównoważonego rozwoju i współpracy międzysektorowej itp. Wszystkie działania Rady skierowane są do podmiotów międzysektorowych zainteresowanych tematyką Diversity Management, do liderów i pracowników tych podmiotów oraz do ich otoczenia.
Główne wydarzenia zaplanowane w projekcie Cykliczne Spotkania Rady Społeczności Diversity (skierowane tylko do Członków Rady Społeczności Diversity) Członkowie Rady Społeczności Diversity spotykają się regularnie by podejmować decyzje wiążące, dotyczące działalności Rady, a także by zgłębiać swoją wiedzę nt. Zarządzania Różnorodnością i wymieniać się doświadczeniami oraz dobrymi praktykami. Za nami już 6 spotkań (przed nami jeszcze 6 ). Tematy, które poruszamy i chcemy propagować to m.in..: źabc zarządzania różnorodnością; źróżnorodność a innowacyjność w zarządzaniu; źosoby niepełnosprawne na rynku pracy; źrówność płci na rynku pracy - Kobiety w zarządzaniu; źelastyczne formy zatrudnienia i programy work-life balance; źróżnice międzykulturowe w zarządzaniu firmą/organizacją/instytucją; źzarządzanie międzypokoleniowe. Osoby 50+ w miejscu pracy; źwspółpraca międzysektorowa w Zarządzaniu Różnorodnością; źkarta Różnorodności; źdiversity Index itd.. Wszystkie spotkania są moderowane przez Koordynatorkę Działań Społeczności Diversity dr hab. Aldonę Wiktorską-Święcką i wspomagane wystąpieniami wielu ekspertów (teoretyków i praktyków) z zakresu Zarządzania Różnorodnością. Nasze spotkania to nie tylko nauka i uzgadnianie ważnych kwestii to również integracja przedstawicieli 4 sektorów działających wspólnie na rzecz budowy marki Diversity Management na Dolnym Śląsku.
Debaty dla Przedsiębiorców i Partnerów Społecznych Aby włączyć do projektu nie tylko Członków Rady, ale zarazić tematyką Zarządzania Różnorodnością także przedstawicieli innych podmiotów, zostanie zorganizowanych 5 debat regionalnych nt. konieczności i metod wprowadzania koncepcji Zarządzania Różnorodnością na Dolnym Śląsku. Za nami już pierwsza debata poświęcona tematowi Różnorodność a innowacyjność w zarządzaniu (14.03.2013r. Pałac Jugowice koło Wałbrzycha). W debacie, w roli ekspertów, wzięli udział: źpani Magdalena Andrejczuk Koordynatorka Karty Różnorodności reprezentująca Forum Odpowiedzialnego Biznesu z tematem: Korzyści, bariery, szanse, wyzwania płynące z wykorzystania Zarządzania Różnorodnością w zarządzaniu, źpan Maciej Pustół Dyrektor Regionu w firmie Adecco Poland Sp. z o.o. z tematem: Zarządzanie Różnorodnością a Budowa Kapitału Ludzkiego Przedsiębiorstwa, źpani Natalia Tokarczuk - Assistant Manager Human Resources/Organization Development Toyota Motor Manufacturing Poland Sp. z.o.o z tematem: Wsparcie rozwoju kobiet w Toyota Manufacturing Poland. Po wystąpieniach eksperckich odbył się panel dyskusyjny, podczas którego uczestnicy i uczestniczki debaty, wraz z ekspertami, żywo dyskutowali o zaprezentowanych tematach, diagnozując bariery i problemy, ale również oczekiwania związane z wprowadzaniem koncepcji Zarządzania Różnorodnością na Dolnym Śląsku.
Diversity Day Wydarzeniem podsumowującym projekt będzie niewątpliwie Diversity Day (zaplanowany na październik 2013r), podczas którego spotkają się zwolennicy koncepcji zarządzania różnorodnością. Będą promować swoje dobre praktyki z zakresu ZR na targach wystawców oraz zgłębiać swoją wiedzę podczas prelekcji ekspertów i praktyków w 3 salach wykładowych. Uczestnicy wymienią się także doświadczeniami, związanymi z wdrażaniem koncepcji zarządzania różnorodnością w swoich firmach, podczas inspirujących rozmów kuluarowych. Ponadto, organizacja Diversity Day ma na celu zaprezentowanie wypracowanych prze Radę Społeczności Diversity rekomendacji oraz omówienie działań po zakończeniu realizacji Projektu m.in. możliwość przyłączenia się do Społeczności Diversity kolejnych Członków. Od teorii do praktyki Case study - Zarządzanie różnorodnością w POLSAT Media POLSAT MEDIA Sp. z o.o. to firma, dla której różnorodność wydaje się być oczywista. Wiadomo przecież, że media przyciągają różne indywidualności i żyją z tego, że ich niezwykłe pomysły przyciągają masy odbiorców. Tym bardziej uzasadnione było wkomponowanie zarządzania różnorodnością w dofinansowany ze środków Unii Europejskiej projekt Wzmocnienie potencjału adaptacyjnego i konkurencyjności firmy POLSAT MEDIA. Tematykę tę realizowała dla POLSAT Media firma ETTA Doradztwo i Treningi dla Biznesu (Członek Rady Społeczności Diversity), specjalizująca się w rozwiązaniach wspierających efektywne zarządzanie różnorodnością w organizacjach biznesowych. Czym jest ta różnorodność? Realizacja projektu przyjęła formę szkolenia, podczas którego uczestnicy mieli możliwość dowiedzieć się więcej na temat świadomego zarządzania różnorodnością oraz doświadczyć siły różnorodności w pracy kierownika oraz pracy zespołu. Uczestnicy mogli również skonfrontować swoje poglądy na różnorodność i wzbogacić własne perspektywy. Dla Dla niektórych ogromnym odkryciem był fakt, że zarządzanie różnorodnością może nieść znacznie bogatsze treści, niż samo zarządzanie międzypokoleniowe ( zarządzanie wiekiem ) i są to takie elementy jak płeć, tło kulturowe, elementy osobowościowe wpływające na indywidualne wartości, preferowany sposób działania czy komunikowania się z innymi członkami zespołu. Mój różnorodny zespół W programie brały udział osoby na stanowiskach kierowniczych, które miały możliwość dokonania analizy swoich zespołów pod kątem różnorodności ich członków. Ogromnym zaskoczeniem było to, jak jednorodne są niektóre zespoły jak bardzo brakuje im różnorodności. Zespołem, którego pracownicy są jednorodni, łatwiej i szybciej jest kierować, jednak nie niesie on tak twórczego potencjału jak zespoły zróżnicowane. Dobieranie podobnych sobie osób w procesie rekrutacji, to kolejny możliwy element mechanizmu, jaki przyczynił się do powstania i stabilizowania jednorodnych zespołów w POLSAT Media. Doświadczenie i refleksja Czy ta różnorodność nie jest przesadzona? Po co zajmować się różnicami pomiędzy poszczególnymi osobami? takie pytanie mógł zadać sobie w duchu niejeden uczestnik szkolenia. Z tego względu zostali oni zaproszeni do symulacji, w trakcie której mieli wspólnie, jako grupa, wypracować konkretne produkty. Okazało się, że jedynie dotarcie do wartości i sposobów działania poszczególnych członków zespołu może doprowadzić do uzyskania owoców pracy grupy. Przyjmowanie odgórnego założenia, że inni członkowie grupy działają wedle tych samych zasad i posiadają te same priorytety okazało się ślepą uliczką, nieprowadzącą do uzyskania wymiernych efektów. Przebieg symulacji skłonił uczestników szkolenia do głębszej refleksji. Po jej doświadczeniu kierownicy z większym przekonaniem wyrażali się o potrzebie docierania do indywidualnych wartości,
przekonań, potrzeb i motywacji poszczególnych członków zespołu. Lodołamacz różnorodności Określenie korzyści, jakie przynosi nam różnorodność, ułatwiło także zastosowanie skandynawskiego narzędzia do pracy w tematyce różnorodności: Diversity Icebreaker. Kraje skandynawskie od lat znane są ze świadomego i efektywnego aktywizowania potencjału różnorodności. Diversity Icebreaker jest prostym sposobem na poczucie korzyści płynących z różnorodności w przyjemnej, zrelaksowanej atmosferze. Dzięki współpracy z norweskim partnerem, ETTA ma możliwość dzielenia się tym narzędziem z innymi podmiotami w Polsce. W przypadku POLSATu narzędzie zostało zastosowane do małej grupy szkoleniowej, lecz z powodzeniem można je wykorzystać także do pracy z bardzo dużymi grupami. A co na to POLSAT Media? Firma taka jak POLSAT Media żyje dzięki różnorodności zarówno elementów swojej oferty, ale także gustów odbiorców. Preferencje te będzie można tym lepiej odgadywać i tym lepiej w nie trafiać, im lepiej firma będzie wewnętrznie korzystać ze skarbu różnorodności swoich pracowników. Zarządzanie różnorodnością, w przeciwieństwie do polityki antydyskryminacyjnej, nie leży w rękach jakiejś określonej jednostki w organizacji (np. tylko w rękach HR-u), lecz w rękach wszystkich menedżerów, którzy chcą przecież prowadzić zespoły przynoszące jak najlepsze wyniki. Mówiąc wprost zarządzanie różnorodnością opłaca się każdemu! Autor case study: Monika Chutnik Dyrektor Zarządzający ETTA Doradztwo i Trening dla Biznesu Co nam z tego przyszło? Na zakończenie programu kierownicy POLSAT MEDIA podkreślali swoje zaskoczenie tym, jak szeroko może być rozumiane zarządzanie różnorodnością. Deklarowali, że przy kolejnych rekrutacjach ponownie rozważą skład swoich zespołów. Zrozumieli też, że różnorodność pracowników jest kapitałem, którym można świadomie zarządzać. Zdecydowanie rozróżniali zarządzanie wiekiem jako jeden tylko z bardzo wielu, jak się okazało, aspektów różnorodności pracowników. Kilka słów o Internetowej Platformie Komunikacji Społeczności Diversity Platforma jest narzędziem komunikacji i wymiany dobrych praktyk między członkami Społeczności Diversity. Znajdą się na niej informacje na temat działalności Rady Społeczności Diversity, materiały na temat Diversity Managment, podstawowe informacje o członkach Rady oraz kalendarium najważniejszych wydarzeń - zarówno projektowych jak i tych bezpośrednio z projektem niezwiązanych, ale polecanych przez innych użytkowników. W chwili obecnej dostęp do platformy mają wyłącznie przedstawiciele organizacji członkowskich, którzy przystąpili do projektu. Konto każdego z członków chronione jest indywidualnym hasłem i loginem. Platforma posiada wiele funkcjonalności, które mają wspierać komunikacje i wymianę informacji miedzy jej użytkownikami. Są to m.in.: źkalendarium źforum dyskusyjne źmateriały do pobrania dotyczące tematyki Diversity Management źzakładka dedykowana działalności Rady Społeczności Diversity Platforma dostępna jest po adresem: www.platforma.spolecznoscdiversity.pl oraz poprzez link na stronie głównej www.spolecznoscdiversity.pl
Nasi Projektowi Patroni Patronami Merytorycznymi Projektu Społeczność Diversity są: Patronami medialnymi Projektu Społeczność Diversity są: Forum Odpowiedzialnego Biznesu jest najstarszą i największą organizacja pozarządową w Polsce, która zajmuje się koncepcją społecznej odpowiedzialności biznesu w kompleksowy sposób. Forum to organizacja typu think-and-do-tank, będąca rzecznikiem prowadzenia biznesu w sposób odpowiedzialny, czyli biorący pod uwagę wpływ przedsiębiorstwa na środowisko i społeczeństwo. Wyznaczamy trendy i kierunki odpowiedzialnego biznesu i zrównoważonego rozwoju w Polsce. Forum działa od roku 2000, podejmując liczne inicjatywy umożliwiające dialog i wymianę doświadczeń w zakresie odpowiedzialnego biznesu i zrównoważonego rozwoju pomiędzy czterema grupami interesariuszy: f irmami, pr zedstawicielami władz publicznych, organizacjami pozarządowymi oraz środowiskiem akademickim. CR Navigator to platforma, na którą składa się kwar talnik poświęcony CSR oraz portal internetowy, dostarczający wiedzę na temat strategicznego znaczenia CSR, zrównoważonego rozwoju i wszystkich jego aspektach. Projekt oferuje aktualności o nowych narzędziach, publikacjach, badaniach, dobrych praktykach etc. Co tydzień do subskrybentów wysyłany jest bezpłatny newsletter. Celem projektu jest dzielenie się wiedzą o CSR, ale przede wszystkim budowanie przestrzeni do wymiany wiedzy i dialogu międzysektorowego. Wydawcą CR Navigatora jest firma GoodBrand. PSZK jest największym i najstarszym profesjonalnym stowarzyszeniem skupionym na rozwoju i promocji najwyższych standardów zarządzania kapitałem ludzkim w przedsiębiorstwach i organizacjach działających w Polsce. Od prawie 20 lat budujemy członkowską sieć networkingową praktyków HRM, którzy łącznie odpowiadają za zatrudnienie ponad 4 milionów pracowników. Badamy trendy i wyzwania w obszarze zarządzania kapitałem ludzkim, jesteśmy platformą wymiany wiedzy i doświadczeń, promujemy najlepsze praktyki HR, podnosimy prestiż i rangę zawodu HR. Jesteśmy organizacją zaufania publicznego. Pracujemy w komisjach rządowych i regionalnych oraz międzynarodowych sieciach HRM. Aktywnie dbamy o wizerunek firm członkowskich jako najlepszych pracodawców i profesjonalistów stosujących rozwiązania HR najwyższej jakości. Wyróżniamy liderów HRM. HRtrendy.pl to por tal HR skierowany do osób zainteresowanych wiedzą z obszaru zarządzania zasobami ludzkimi i rozwojem pracownika. HRtrendy.pl to aktualności z branży, trendy HR, informacje i porady dotyczące rozwoju i rekrutacji pracowników, informacje z zakresu prawa pracy. Baza wiedzy HR oraz katalog szkoleń. Wroclaw.ngo.pl to serwis wrocławskich organizacji pozarządowych współtworzony przez Zespół Regionalnego Centrum Wspierania Inicjatyw Pozarządowych (RCWIP) Biuro regionalne we Wrocławiu. A w następnym biuletynie, który ukaże się już w czerwcu skupimy się na temacie płci poruszymy m.in. temat kobiet w zarządzaniu. Zapraszamy do lektury! Społeczność Diversity - Projekt współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego Funduszu Społecznego CZŁOWIEK - NAJLEPSZA INWESTYCJA