INNOWACJA PEDAGOGICZNA W ZAKRESIE METODYCZNO-PROGRAMOWYM "MAŁY ARTYSTA" dla klas 1-3 Publicznej Szkoły Podstawowej nr 5 im. Marii Dąbrowskiej w Radomiu Czas realizacji: wrzesień 2017 czerwiec 2018 opracowały: mgr Renata Jakubiak mgr Agnieszka Dróżdż 1
Wst p Głównym założeniem procesu nauczania zintegrowanego jest postrzeganie dziecka jako niepowtarzalnej cało ci i stwarzanie mu sprzyjających warunków do ujawnienia swojego potencjału rozwojowego na różnych obszarach aktywno ci. Bardzo ważnym elementem integracyjnych zajęć w klasach młodszych jest sztuka rozumiana jako wytwór artystyczny lub działanie artystyczne. Kształtujemy osobowo ć dziecka nie tylko przez czytanie, słuchanie, oglądanie, ale również przez ekspresję muzyczną, plastyczną czy teatralną. Sztuka, jak żaden chyba inny rodek wychowawczy, może towarzyszyć człowiekowi przez całe życie, będąc stałym źródłem nowych do wiadczeń, bogatych przeżyć, wciąż odnawianej wiedzy o wiecie i o sobie samym oraz potwierdzeniem własnej osobowo ci w aktach twórczych. Teatr w życiu dziecka jest bardzo ważnym czynnikiem wspomagającym rozwój osobowo ci, aktywno ci i twórczo ci. Zajęcia teatralne poszerzają i kształtują wiedzę ucznia, rozwijają zainteresowania, umacniają wiarę w siebie. Dzieci bardzo lubią inscenizacje, przedstawienia, występy artystyczne, gry dramowe, ponieważ są one oparte na zabawie, która jest bliska każdemu młodemu człowiekowi. Dzięki takim spotkaniom mali arty ci otwierają się emocjonalnie, uczą się wyrażać uczucia, przekazywać przeżycia odtwarzanej postaci, ćwiczą głos, mimikę i ruch. Uczą się również współpracy w grupie. Muzyka z kolei w połączeniu z okre lonym ruchem pełni więc funkcję relaksacyjną, dyscyplinującą i poznawczą. Jej przeznaczeniem jest budzić i kształtować drzemiącą w każdej duszy dziecka tęsknotę za pięknem. Program innowacji, który stworzyły my, zakłada, że poprzez obcowanie z różnymi dziedzinami sztuki, zabawę, ruch, do wiadczanie, wrażenia towarzyszące sytuacjom edukacyjnym, dobór aktywizujących metod i technik oraz wykorzystanie różnorodnych rodków dydaktycznych od specjalistycznych do przedmiotów codziennego użytku nauka będzie dla każdego dziecka przygodą i przyjemno cią. 2
Podstawa prawna Ustawa z 7 wrze nia 1991 r. o systemie o wiaty (tekst jedn.: Dz.U. z 2016 r. poz. 1943 ze zm.) - art. 22 ust. 2 pkt 6. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Przepisy wprowadzające ustawę Prawo o wiatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 60) - art. 15 pkt 29b. Ustawa z 14 grudnia 2016 r. Prawo o wiatowe (Dz.U. z 2017 r. poz. 59). Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej i Sportu z 9 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków prowadzenia działalno ci innowacyjnej i eksperymentalnej przez publiczne szkoły i placówki (Dz.U. z 2002 r. nr 56, poz. 506 ze zm.). Uzasadnienie celowo ci wprowadzenia innowacji Inspiracją do podjęcia działań w celu wprowadzenia innowacji pedagogicznej Mały artysta było umożliwienie młodym ludziom realizowania pasji, rozwijania własnych zainteresowań, wyobraźni i kreatywno ci, przezwyciężania nie miało ci, kształtowania poczucia własnej warto ci, a także podnoszenia wiedzy i umiejętno ci z dziedziny ogólnie pojętej sztuki. Opracowana przez nas innowacja pedagogiczna poszerza ofertę zajęć pozalekcyjnych prowadzonych w szkole. Poza tym innowacja ta wychodzi naprzeciw oczekiwaniom uczniów i rodziców. Stwarza możliwo ć rozwijania artystycznych zainteresowań dzieci, co w przyszło ci zaowocuje ich aktywnym udziałem w życiu kulturalnym. Adresaci i sposób realizacji Innowacja pedagogiczna " Mały Artysta "skierowana jest dla wszystkich chętnych dzieci z klas 1-3, które lubią bawić się w teatr, piewać i tańczyć. Program innowacji będzie realizowany od wrze nia 2017 r. do czerwca 2018 r. w wymiarze jednej godziny tygodniowo. Cel główny innowacji Rozwijanie postawy twórczej umożliwiającej dziecku adaptację do nowych warunków, przeżywanie, odkrywanie oraz reorganizowanie dotychczasowych do wiadczeń w oparciu o teorię inteligencji wielorakich. 3
Cele szczegółowe: w zakresie sfery poznawczej: rozwijanie umiejętno ci twórczego my lenia, stymulowanie i rozwijanie wrażliwo ci wzrokowej, słuchowej, dotykowej, ćwiczenie spostrzegawczo ci oraz koncentracji uwagi, rozwijanie umiejętno ci poszukiwania i wykorzystania informacji z różnych źródeł, kształtowanie umiejętno ci przewidywania różnych skutków działań twórczych, zapoznanie z metodami i technikami twórczego rozwiązywania problemów, doskonalenie umiejętno ci posługiwania się językiem ojczystym, wzbogacanie własnego słownika czynnego i biernego, przekazywanie elementarnej wiedzy o procesie twórczym oraz cechach osobowo ci twórczej; w zakresie sfery emocjonalno-motywacyjnej: rozbudzanie ciekawo ci poznawczej i wrażliwo ci estetycznej, pomoc w odkrywaniu własnych możliwo ci twórczych, rozwijanie zainteresowań muzycznych, czytelniczych i teatralnych, kształtowanie umiejętno ci odkrywania, rozpoznawania i nazywania uczuć oraz emocji, przygotowanie do wiadomego uczestnictwa w kulturze, kształtowanie umiejętno ci wyrażania własnych uczuć za pomocą gestu, ruchu i mimiki, wdrażanie do współpracy w grupie, kształtowanie umiejętno ci sprawnego porozumiewania się, nauka asertywnego wyrażania swoich uczuć i krytyki, kształtowanie optymistycznego podej cia do problemów i niepowodzeń, kształtowanie umiejętno ci dokonywania samooceny, nauka odpowiedzialno ci za powierzone zadanie, pomoc w budowaniu dziecięcego wiata warto ci, możliwo ć przeżycia satysfakcji z pracy twórczej i jej efektów; w sferze behawioralnej (działaniowej): zachęcanie uczniów do twórczych działań, 4
stworzenie warunków do ekspresyjnej i spontanicznej działalno ci uczniów. Tre ci programowe INTEGRACJA ZESPOŁU TEATRALNEGO WIEDZA O TEATRZE PRACA Z TEKSTEM FORMY AKTYWNO CI TEATRALNEJ Zabawy integrujące zespół teatralny. U wiadomienie dzieciom ich własnych predyspozycji i możliwo ci autoreklama w zabawie. Ćwiczenia oddechowe i relaksacyjne. Poprawa emisji głosu i wyrazisto ci mowy. Odgrywanie ról w zabawach tematycznych - drama. Wyrażanie uczuć, nastrojów sytuacji poprzez dowolną formę ekspresji - ruch ciała, taniec, słowa, dźwięki. Zabawy muzyczno - ruchowe. Aktywny udział w zabawach wymagających wzajemnego słuchania i współpracy. Odbieranie różnych form teatralnych: klasyczny teatr aktorski, teatr lalkowy, pantomima, teatr cieni itp. Zwiedzanie teatru i jego zaplecza, poznawanie pracy aktora, reżysera, scenografa. Poznanie terminów związanych z teatrem oraz zasad zachowania się w teatrze. Wyrażanie opinii na temat obejrzanej sztuki teatralnej, widowiska muzycznego, występu tanecznego. Słuchanie różnorodnych tekstów literackich. Czytanie tekstu w celu dobrego zrozumienia tre ci - umiejętno ci aktorskie i recytatorskie. Czytanie z podziałem na role. Ćwiczenia i zabawy dykcyjne, mimiczne, gestykulacyjne, ruchowe. Wyrabianie pamięci logicznej i mechanicznej. 5
PRACA NAD ROL PRACA NAD SPEKTAKLEM LUB WYST PEM MUZYCZNYM PERCEPCJA MUZYKI Współuczestniczenie w organizowaniu spotkań autorskich z twórcami literatury dziecięcej. Ćwiczenia i zabawy pantomimiczne. Wcielanie się w rolę w krótkich scenkach tematycznych. Rozwijanie fantazji i wyobraźni. Doskonalenie ekspresji werbalnej i pozawerbalnej. Zabawy z maskami, projektowanie masek wyrażających różne emocje, odgrywanie ról, wymy lanie opowiadań. Przydzielenie poszczególnych ról i czynno ci. Wspólne gło ne odczytanie wybranego tekstu, propozycje uczniów dotyczące rozwiązań inscenizacyjnych. Doskonalenie umiejętno ci aktorskich. Opracowanie ruchu scenicznego. U wiadomienie zasad zachowania się na scenie. Zaprojektowanie i wykonanie prostych elementów scenograficznych i rekwizytów do przedstawienia. Oswojenie "małych artystów"z kostiumami, o wietleniem, muzyką i tańcem. Redagowanie pism użytkowych, wykorzystanie technologii informatycznej. Wystawienie przedstawień teatralnych. Występy dzieci na przeglądach teatralnych, muzycznych i tanecznych. Ubogacanie występami artystycznymi uroczysto ci szkolnych i rodowiskowych. Słuchanie muzyki jako źródła relaksu, do wiadczania piękna. Słuchanie muzyki i utworów muzycznych ze zwróceniem uwagi na charakter i nastrój. 6
ODTWARZANIE MUZYKI TWORZENIE MUZYKI Dobieranie wiersza lub fragmentu prozy do wybranego utworu muzycznego. Wyrażanie muzyki w formie plastycznej. Rozpoznawanie barwy dźwięków instrumentów muzycznych. Rytmiczne recytowanie tekstów. Reagowanie ruchem na zmiany tempa, dynamiki, wysoko ci dźwięków. Ćwiczenia ruchowe przy muzyce, zabawy ze piewem. piewanie piosenek. piewanie piosenek połączone z akompaniamentem naturalnych efektów akustycznych - klaskanie, tupanie, pstrykanie itp. Akompaniowanie do piosenek i zabaw ruchowych na instrumentach perkusyjnych. Nauka podstawowych kroków wybranych tańców ludowych i nowoczesnych. Improwizowanie swobodnym ruchem nastroju i charakteru słuchanej muzyki. Układanie melodii do krótkich tekstów. Budowanie własnych instrumentów. Realizowanie ruchem prostych tematów rytmicznych. Tworzenie ilustracji muzycznych. Tańczenie w rytm muzyki. Układanie własnych kompozycji tanecznych. Formami ewaluacji programu b d : występy, wystawy i ekspozycje prac uczniów, zajęcia otwarte dla rodziców i nauczycieli, analiza osiągnięć grupy oraz osiągnięć indywidualnych, ankiety dla uczniów i rodziców, analiza efektów i sukcesy osiągane przez uczniów. 7
Wyniki ewaluacji zanalizujemy i wykorzystamy do modyfikacji programu. Dokumentacja programu: sprawozdanie z realizacji programu na zakończenie roku szkolnego, dokumentacja fotograficzna, artykuły na stronie internetowej szkoły. Przewidywane postawy uczniów: uwrażliwienie na piękno sztuki, wewnętrzna potrzeba korzystania z dorobku kultury, uczestniczenie w szkolnych i pozaszkolnych formach działalno ci teatralnej i muzycznej, umiejętno ć spontanicznej i swobodnej improwizacji, chęć dzielenia się zdobytym do wiadczeniem z innymi, spontaniczno ć, ekspresyjno ć, aktywno ć twórcza. 8