N a r o d o w y B a n k P o l s k i Departament Statystyki Warszawa, dn. 31 marca 2010 r. BILANS PŁATNICZY W IV KWARTALE 2009 ROKU Ujemne saldo rachunku bieżącego Saldo rachunku bieżącego w IV kwartale 2009 r. było ujemne i wyniosło 2.728 mln EUR. Złożyły się na nie: dodatnie salda usług (1.050 mln EUR) i transferów bieżących (338 mln EUR) oraz ujemne salda dochodów (3.002 mln EUR) i obrotów towarowych (1.114 mln EUR). Saldo rachunku bieżącego, w porównaniu z danymi za IV kwartał 2008 r., poprawiło się o 2.086 mln EUR. Na poprawę salda rachunku bieżącego największy wpływ miał, niższy niż w analogicznym okresie 2008 r., deficyt obrotów towarowych o 3.881 mln EUR. Jednocześnie zaobserwowano zwiększenie ujemnego salda dochodów o 1.000 mln EUR, pogorszenie salda transferów bieżących o 454 mln EUR oraz salda usług o 341 mln EUR. Saldo rachunku kapitałowego było dodatnie i ukształtowało się na poziomie 1.732 mln EUR. Relacja salda rachunku bieżącego i kapitałowego do PKB, w IV kwartale 2009 r., wyniosła 1,1%. Poprawa salda obrotów towarowych Eksport towarów, w IV kwartale 2009 r., został oszacowany na poziomie 26.916 mln EUR, a import 28.030 mln EUR. W porównaniu z IV kwartałem 2008 r. eksport towarów utrzymał się na zbliżonym poziomie (zwiększył się o 33 mln EUR, tj. o 0,1%), a import zmniejszył się o 3.848 mln EUR, tj. o 12,0%. Ujemne saldo towarów wyniosło 1.114 mln EUR wobec minus 4.995 mln EUR w IV kwartale 2008 r. 00-919 Warszawa, ulica Świętokrzyska 11/21, tel. (22) 826 56 41, fax (22) 826 56 45
Dodatnie saldo w międzynarodowym handlu usługami Saldo usług w IV kwartale 2009 r. było dodatnie i wyniosło 1.050 mln EUR. O wielkości salda tej pozycji zadecydowało: dodatnie saldo usług transportowych w wysokości 694 mln EUR (spadek o 32 mln EUR w porównaniu z IV kwartałem 2008 r.), podróży zagranicznych 426 mln EUR (spadek o 357 mln EUR) oraz pozostałych usług w wysokości minus 70 mln EUR (poprawa o 48 mln EUR). Ujemne saldo dochodów Saldo dochodów w IV kwartale 2009 r. było ujemne i wyniosło 3.002 mln EUR. Złożyło się na nie: ujemne saldo dochodów z inwestycji (3.609 mln EUR) oraz dodatnie saldo wynagrodzeń pracowników (607 mln EUR). Oszacowane przychody z tytułu wynagrodzeń pracowników wyniosły 866 mln EUR i w porównaniu do analogicznego kwartału 2008 r. zmniejszyły się o 58 mln EUR, tj. o 6,3%. O wysokości ujemnego salda dochodów z inwestycji. w IV kwartale 2009 r., zadecydowały dochody zagranicznych inwestorów bezpośrednich w wysokości 2.680 mln EUR. Złożyły się na nie: reinwestowane zyski (1.492 mln EUR), wypłacone dywidendy (818 mln EUR) oraz zapłacone odsetki od kredytów (370 mln EUR). Dochody zagranicznych inwestorów bezpośrednich z tytułu ich zaangażowania kapitałowego w polskich podmiotach były wyższe o 851 mln EUR, tj. o 46,5% niż w analogicznym kwartale 2008 r. Na wartość ujemnego salda dochodów wpłynęły również dochody uzyskane przez nierezydentów z inwestycji portfelowych w Polsce (w postaci otrzymanych dywidend od udziałowych papierów wartościowych oraz odsetek od dłużnych papierów wartościowych emisji polskich podmiotów). Dochody nierezydentów z tego tytułu wyniosły 799 mln EUR i w stosunku do analogicznego okresu ubiegłego roku wzrosły o 276 mln EUR, tj. o 52,8%. Dodatnie saldo transferów bieżących i kapitałowych z Unią Europejską W IV kwartale 2009 r. napływ środków z Unii Europejskiej w ujęciu bilansu płatniczego wyniósł 2.290 mln EUR. W transferach bieżących napływ ten wyniósł 526 mln EUR, a w transferach kapitałowych 1.764 mln EUR. W tym samym czasie Polska wpłaciła 596 mln EUR 2
do budżetu Unii Europejskiej z tytułu składek i opłat członkowskich. W efekcie tych transakcji saldo transferów z Unią Europejską było dodatnie i wyniosło 1.694 mln EUR, w tym saldo transferów bieżących było ujemne i wyniosło 70 mln EUR. Dodatnie saldo transferów bieżących pozostałych sektorów Saldo transferów bieżących pozostałych sektorów (poza sektorem rządowym) było dodatnie i wyniosło 1.264 mln EUR. Przychody z tego tytułu osiągnęły poziom 1.779 mln EUR, w tym 651 mln EUR stanowiły przychody z tytułu przekazów zarobków. Saldo transferów bieżących pozostałych sektorów, w porównaniu do analogicznego okresu 2008 r., było niższe o 47 mln EUR. Napływ zagranicznych inwestycji do Polski W IV kwartale 2009 r. saldo zagranicznych inwestycji w Polsce było dodatnie i wyniosło 5.628 mln EUR. Istotny wpływ na kształtowanie się tego salda miał napływ kapitału z tytułu zagranicznych inwestycji portfelowych oraz bezpośrednich w Polsce. W omawianym okresie odnotowano również napływ netto kapitału z tytułu otrzymanych przez polskie podmioty kredytów i pożyczek. Saldo zagranicznych inwestycji bezpośrednich w Polsce było dodatnie i wyniosło 1.482 mln EUR. O wysokości tego salda zadecydowały głównie dodatnie reinwestowane zyski (1.492 mln EUR) oraz napływ netto środków, który zasilił kapitały własne polskich przedsiębiorstw bezpośredniego inwestowania (294 mln EUR). Równocześnie zanotowano odpływ kapitału netto z tytuł spłat kredytów otrzymanych od zagranicznych inwestorów bezpośrednich (304 mln EUR). W IV kwartale 2009 r. saldo zagranicznych inwestycji portfelowych w Polsce było dodatnie i wyniosło 3.287 mln EUR. Napływ netto kapitału z tytułu inwestycji nierezydentów w dłużne papiery wartościowe wyniósł 2.594 mln EUR. O jego wysokości zadecydowały przede wszystkim inwestycje nierezydentów w długoterminowe papiery wartościowe Skarbu Państwa wyemitowane zarówno na rynek krajowy jak i na rynki zagraniczne, które łącznie wyniosły 2.876 mln EUR. 3
Zobowiązania polskich podmiotów wobec zagranicy w kategorii pozostałe inwestycje zwiększyły się o 858 mln EUR. W głównej mierze był to rezultat wzrostu zadłużenia sektora przedsiębiorstw z tytułu wykorzystania nowych kredytów i pożyczek o 1.286 mln EUR (łącznie z kredytami handlowymi) oraz spadku zadłużenia sektora bankowego z tytułu kredytów i pożyczek o 756 mln EUR. Spadek inwestycji polskich podmiotów za granicą W IV kwartale 2009 r. polskie inwestycje za granicą zmniejszyły się o 553 mln EUR. O wartości tego salda zadecydowało przede wszystkim wycofanie przez sektor bankowy lokat z banków za granicą (spadek aktywów o 1.289 mln EUR). W tym samym czasie zwiększyły się polskie inwestycje bezpośrednie za granicą (o 652 mln EUR) oraz inwestycje portfelowe (wzrost o 268 mln EUR). Oficjalne aktywa rezerwowe Transakcje zrealizowane na rzecz klientów NBP oraz transakcje własne NBP zwiększyły wartość aktywów rezerwowych o 1.205 mln EUR. Stan oficjalnych aktywów rezerwowych na koniec grudnia 2009 r. wyniósł 55.221 mln EUR. (http://www.nbp.pl/statystyka/dwn/rez98_2009.xls) Zmiany danych bilansu płatniczego Zostały zweryfikowane kwartalne dane bilansu płatniczego za III kwartał 2009 r. Skorygowano również miesięczne dane bilansu płatniczego od lipca 2009 r. do grudnia 2009 r. Dodatkowe informacje o bilansie płatniczym Szeregi czasowe kwartalnego bilansu płatniczego począwszy od danych za I kwartał 2000 r. są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_kw_2000_2009.xls 4
Szeregi czasowe miesięcznego bilansu płatniczego począwszy od danych za styczeń 2000 r. są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_m_2000_2010.xls. Tablice analityczne kwartalnego bilansu płatniczego począwszy od 2000 r. są dostępne na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/statystyka/bilans_platniczy/bop_q_eur.xls Opis bilansu płatniczego za III kwartał 2009 r. jest dostępny na stronie internetowej NBP. http://www.nbp.pl/publikacje/bilans_platniczy/bilans_platniczy2009_3.pdf Dane bilansu płatniczego za luty 2010 r. zostaną opublikowane 13 kwietnia 2010 r. Dane bilansu płatniczego za I kwartał 2010 r. zostaną opublikowane 30 czerwca 2010 r. 5
BILANS PŁATNICZY w mln EUR 2008 2009 IV kw 09 - IV kw 08 IV kw 09 - III kw 09 IV kw III kw IV kw Zmiana Dynamika Zmiana Dynamika A. Rachunek bieżący -4 814-1 159-2 728 2 086-1 569 Saldo obrotów towarowych -4 995-812 -1 114 3 881-302 Eksport f.o.b. 26 883 25 510 26 916 33 100.12 1 406 105.51 Import f.o.b 31 878 26 322 28 030-3 848 87.93 1 708 106.49 Saldo usług 1 391 697 1 050-341 353 Przychody 6 217 5 546 5 586-631 89.85 40 100.72 Rozchody 4 826 4 849 4 536-290 93.99-313 93.55 Saldo dochodów -2 002-2 338-3 002-1 000-664 Przychody 1 623 1 689 1 355-268 83.49-334 80.22 Rozchody 3 625 4 027 4 357 732 120.19 330 108.19 Saldo transferów bieżących 792 1 294 338-454 -956 Przychody 2 520 2 610 2 342-178 92.94-268 89.73 Rozchody 1 728 1 316 2 004 276 115.97 688 152.28 B. Rachunek kapitałowy 466 454 1 732 1 266 1 278 Przychody 570 528 1 811 1 241 317.72 1 283 342.99 Rozchody 104 74 79-25 75.96 5 106.76 C. Rachunek finansowy 2 239 10 989 6 263 4 024-4 726 Polskie inwestycje bezpośrednie za granicą -39-551 -652-613 -101 Zagraniczne inwestycje bezpośrednie w Polsce 1 964 3 279 1 483-481 -1 796 Inwestycje portfelowe - aktywa 692-568 -268-960 300 Udziałowe papiery wartościowe -54-524 -156-102 368 Dłużne papiery wartościowe 746-44 -112-858 -68 Inwestycje portfelowe - pasywa -3 718 5 569 3 287 7 005-2 282 Udziałowe papiery wartościowe -798 736 693 1 491-43 Dłużne papiery wartościowe -2 920 4 833 2 594 5 514-2 239 Pozostałe inwestycje - aktywa 5 026-435 1 473-3 553 1 908 NBP -227-196 -227 0-31 Sektor rządowy -5-22 -20-15 2 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) 3 274 489 1 437-1 837 948 Pozostałe sektory 1 984-706 283-1 701 989 Pozostałe inwestycje - pasywa -1 150 3 517 858 2 008-2 659 NBP -6 908 1 376 176 7 084-1 200 Sektor rządowy 175 1 574 159-16 -1 415 Monetarne Instytucje Finansowe (z wyłączeniem NBP) 5 170 244-762 -5 932-1 006 Pozostałe sektory 413 323 1 285 872 962 Pochodne instrumenty finansowe -536 178 82 618-96 D. Saldo błędów i opuszczeń -5 953-3 833-4 062 1 891-229 Razem A - D -8 062 6 451 1 205 9 267-5 246 E. Oficjalne aktywa rezerwowe 8 062-6 451-1 205-9 267 5 246 6