Raport o rozwoju społeczno-gospodarczym, regionalnym i przestrzennym Polska 2015 założenia metodyczne prof. Jacek Szlachta dr hab. Wojciech Dziemianowicz, prof. UW dr Julita Łukomska dr Katarzyna Szmigiel Rawska
Główne punkty prezentacji 1. Rola Raportu 2. Założenia MIR dot. struktury Raportu 3. Pytania badawcze 4. Narzędzia 5. Harmonogram 6. Wątpliwości i pytania do dyskusji 7. dyskusja
Rola Raportu (1) 1. Zapisy Ustawy o Zasadach Prowadzenia Polityki Rozwoju zobowiązują do cyklicznego przedstawiania takiego raportu 2. Konsekwentna kontynuacja monitorowania sytuacji społeczno-gospodarczej, regionalnej i przestrzennej edycja po analizach 10 lat Polski w Unii Europejskiej wykonanych w roku 2014 (MIR, GUS, MSZ) 3. Ocena sytuacji Polski w warunkach przezwyciężania przez Unię Europejską głębokiego kryzysu gospodarczego jaki rozpoczął się w roku 2008 4. Ocena sytuacji w zakresie konkurencyjności i spójności w warunkach zasadniczego przesunięcia akcentów, środków, uwagi na rzecz tej pierwszej
Rola Raportu (2) 5. Przygotowanie rekomendacji do polityki rozwoju realizowanej w różnych wymiarach 6. Oczyszczenie przedpola dla kolejnej edycji dokumentów średniookresowych w skali krajowej i regionalnej, które uwzględniają porozumienie z Unią Europejską na lata 2014-2020 (Umowa Partnerstwa, programy operacyjne) post 2020 7. Sprowokowanie twórczej dyskusji na temat rozwoju Polski w sytuacji zasadniczo zmienionych uwarunkowaniach globalnych, europejskich i krajowych
Struktura (bez przedmów, streszczeń i rekomendacji) 1. Uwarunkowania rozwojowe Polski a) zewnętrzne b) wewnętrzne 2. Konwergencja z UE 3. Zdolność instytucjonalna państwa 4. Rozwój gospodarki i spójność terytorialna w wymiarze ekonomicznym 5. Kapitał ludzki, rynek pracy i spójność terytorialna w wymiarze społecznym 6. Ocena skuteczności realizacji celów rozwojowych kraju wskazanych w strategiach i programach
Pytania badawcze (1) 1. Jaka jest ocena skuteczności prowadzonej polityki makroekonomicznej w latach 2009-2013 w zakresie stymulowania wzrostu gospodarczego i tworzenia miejsc pracy? Czy jest zapewniona synergia pomiędzy prowadzoną w Polsce polityką gospodarczą i fiskalną? 2. Jakie wnioski dla przyszłych działań wynikają z oceny podejmowanych w ostatnich latach interwencji publicznych zmierzających do podniesienia niskiej konkurencyjności polskiej gospodarki? 3. Jak można środkami polityk publicznych przeciwdziałać negatywnym zjawiskom obserwowanym w ostatnich latach na rynku pracy?
Pytania badawcze (2) 4. Czy prowadzona polityka rozwoju zapobiega wystąpieniu w Polsce tzw. pułapki średniego dochodu, tworząc tym samym długofalowe podstawy wzrostu konkurencyjności międzynarodowej kraju i regionów, czy też służy jedynie rozwiązywaniu pojawiających się niespodziewanie lub generowanych przez bieżące decyzje napięć i problemów? 5. Jakie są wyzwania w obszarze kapitału społecznego i kapitału intelektualnego w warunkach spadku zaufania do państwa oraz słabej efektywności alokacji zasobów pracy (emigracja)? 6. Jakie są trendy w zakresie kształtowania się zróżnicowań pomiędzy województwami i w ramach województw w zakresie podstawowych wskaźników określających poziom rozwoju i poziom życia? Czy wynikają z nich jakieś zagrożenia dla integracji społecznej i spójności?
Pytania badawcze (3) 7. Czy istniejący w Polsce układ przestrzenny sprzyja wykorzystaniu potencjałów rozwojowych regionów i zwiększa odporność gospodarki na zjawiska kryzysowe? 8. Jaka jest ocena inwestycji w infrastrukturę materialną współfinansowanych ze środków unijnych pod kątem zwiększania spójności społecznej i terytorialnej oraz wzrostu wykorzystania regionalnych i lokalnych potencjałów rozwojowych? Czy w ich efekcie najbardziej zyskały obszary peryferyjne, czy też obszary wokół dużych miast? Na ile zachodzące zjawiska różnicowania się przestrzeni wynikają z ogólnych prawidłowości rozwojowych, a na ile z działań i interwencji publicznych?
Pytania badawcze (4) 9. Jakie rodzaje interwencji publicznych współfinansowanych ze środków unijnych miały największy pozytywny wpływ na jakość i dostępność usług publicznych? Które rodzaje nie spełniły oczekiwań i dlaczego? 10. Jak środki z UE wpływają na stan finansów publicznych? Czy podejmowane działania w ramach konsolidacji finansów publicznych i zmniejszania deficytu finansów publicznych nie zmniejszają efektywności polityki spójności np. przez brak możliwości współfinansowania krajowego dla przedsięwzięć uzupełniających duże projekty infrastrukturalne?
Narzędzia 1. Analiza danych statystycznych 2. Analiza wyników badań ewaluacyjnych, ekspertyz i innych opracowań 3. Panele dyskusyjne/warsztaty 4. Wywiady pogłębione 5. Analizy przestrzenne
Harmonogram 1. za chwilę Szczegółowy konspekt Raportu 2. maj sierpień gromadzenie danych, analizy etc. 3. sierpień/wrzesień warsztaty/panele dyskusyjne 4. październik zakończenie prac
Wątpliwości i pytania do dyskusji 1. Liczne pytania i liczne płaszczyzny analizy 2. Konieczność prezentacji zjawisk w wymiarze europejskim, wojewódzkim i wewnątrz wojewódzkim 3. Nadmiar, niedobory i jakość danych statystycznych 4. Obszary metropolitalne MOF/ZIT/nowe? 5. Obszary wiejskie jedną miarą? 6. Wskaźniki syntetyczne? (np. konkurencyjność, rozwój społeczny) 7. Cechy regionów versus inteligentne specjalizacje
Dziękujemy za uwagę