podręcznik nauczyciela
Wprowadzenie 3 S P I S T R E Ś Í C I Uwagi metodyczne Lektion 11 Kannst du mir bitte helfen? 4 Lektion 12 So hat das neue Jahrtausend begonnen 6 Lektion 13 Was tust du für deine Gesundheit? 8 Lektion 14 Ein Unfall 10 Lektion 15 Urlaubspläne: Meer und mehr... 12 (ABI)Fertigkeitstraining 14 Testy 16 Test 11 17 Test 12 19 Test 13 21 Test 14 23 Test 15 25 Test podsumowujący Abschlusstest Klucze Klucz do części ćwiczeniowej 29 Klucz do testów 37 Klucz do testu podsumowującego Abschlusstest 39
Wprowadzenie W P R O W A D Z E N I E Direkt jest kursem języka niemieckiego dla uczniów szkół średnich rozpoczynających naukę języka. Przy 2 3 godzinach tygodniowo możliwa jest realizacja treści podstawy programowej w wariancie B lub C. Cały kurs składa się z sześciu części, na każdy semestr nauki przypada jedna część. Podział ten umożliwia w przypadku grup o różnej biografii językowej dopasowanie tomu podręcznika do poziomu klasy i realizowanie kursu także z grupami kontynuującymi naukę języka. Kurs uwzględnia doświadczenia nowej matury, a pełna realizacja zawartych w nim zagadnień maturalnych zapewnia przygotowanie uczniów do egzaminu maturalnego zdawanego na poziomie podstawowym bez konieczności korzystania z materiałów dodatkowych. Realizacja całego kursu pozwala osiągnąć wiedzę i umiejętności opisane na poziomach A1, A2 i B1 według Europejskiego Systemu Opisu Kształcenia Językowego. Budowa kursu Każdy tom kursu składa się z 5 rozdziałów. Każdy rozdział otwiera strona wprowadzająca, która zawiera informacje o celach, jakie uczeń powinien osiągnąć po zrealizowaniu całego rozdziału. Strona ta informuje także o realizowanych w rozdziale zagadnieniach z danego zakresu tematycznego obowiązującego na egzaminie maturalnym oraz o typach zadań maturalnych, jakie uczeń pozna i przećwiczy w danej jednostce. Tematyka podręcznika odnosi się do aktualnych realiów życia młodzieży, a wsparta atrakcyjną szatą graficzną oraz bogatym zbiorem ćwiczeń doskonalących wszystkie sprawności językowe motywuje do nauki języka niemieckiego. Każdy rozdział poświęcony jest innemu aspektowi życia codziennego i składa się z trzech podrozdziałów, zawierających starannie dobrane ćwiczenia o różnej formie socjalnej aktywizujące ucznia do pracy. Znaki graficzne odsyłają do odpowiednich zadań w części ćwiczeniowej, które mogą być rozwiązywane na lekcji lub w domu w ramach zadania domowego. Wyodrębnione graficznie za pomocą małych tabelek elementy (ABI) to przykłady zadań maturalnych, które już od pierwszych lekcji zapoznają ucznia z ich typami i specyfiką. Ostatnie ćwiczenie w każdym rozdziale poświęcone jest doskonaleniu poprawnej wymowy. Uczeń może również samodzielnie wykonywać ćwiczenia fonetyczne oraz rozwijać umiejętność rozumienia ze słuchu, ponieważ do podręcznika dołączona jest płyta CD z nagraniami wszystkich ćwiczeń odpowiednio oznaczonych w podręczniku. Elementem zamykającym każdy rozdział jest Blitz-Grammatik. To podsumowanie zagadnień gramatycznych danego rozdziału z komentarzem w języku polskim ułatwia zrozumienie i utrwalenie gramatyki. Według z zasad autonomii ucznia takie zestawienie wspiera jego samodzielność i pozwala na przyswojenie nowych zagadnień zgodnie z indywidualnym tempem pracy. Koncepcja podręcznika opiera się na doświadczeniach nowej matury, każdy rozdział przypomina o przygotowaniu do egzaminu przykładami zadań oraz zagadnieniami z zakresu tematycznego. Na końcu każdego tomu znajduje się (ABI)Fertigkeitstraining, trening sprawności językowych, który pozwala na zdiagnozowanie postępów uczniów i określenie stopnia przygotowania do egzaminu maturalnego. Twoje portfolio maturalne umożliwia uczniowi prowadzenie dokumentacji realizacji zadań maturalnych i bieżącą kontrolę tych zadań, które sprawiają mu trudności. Wypełniony schemat portfolio informuje ucznia o jego umiejętnościach i uświadamia, które zadanie wymaga jeszcze dodatkowego wysiłku. Samoocenie służy także test Wie weit bist du jetzt?, który zamieszczony jest na końcu części ćwiczeniowej każdego tomu i sprawdza stopień opanowania materiału realizowanego w danym tomie. Podręcznik dla nauczyciela do tomu Direkt 2A zawiera uwagi metodyczne do każdego rozdziału z podręcznika wraz z kluczem do zadań w podręczniku oraz transkrypcją nagrań. W osobnej części: Testy zebrano przykłady sprawdzianów do wykorzystania po zrealizowaniu każdego rozdziału z podręcznika oraz test podsumowujący: Abschlusstest przeznaczony do przeprowadzenia po zakończeniu pracy z tym tomem podręcznika. W krótkim komentarzu do tej części podano także proponowaną skalę ocen. W rozdziale: Klucze znaleźć można rozwiązania zadań z części ćwiczeniowej, testów i testu podsumowującego. Tutaj też znajduje się transkrypcja nagrań wykorzystanych w ćwiczeniach i testach.
U W A G I M E T O D Y C Z N E Sytuacja Sygnalizowanie trudności w typowych sytuacjach dnia codziennego, prośba o pomoc, pytanie o pozwolenie. Problemy osób niepełnosprawnych. Gramatyka czasowniki modalne können, wollen, müssen, dürfen czasownik modalny w zdaniu zdanie podrzędnie złożone ze spójnikiem weil Faza 1 (ćwiczenia 1-7) 1. Uczniowie przyglądają się fotografii i komentują ją. Nauczyciel może nakierować komentarz uczniów, zadając pytania: Was macht Stefan? Wie sind die Hausaufgaben/die Matheübungen? Braucht er Hilfe?, itp. Po wspólnym wyjaśnieniu znaczenia tytułu rozdziału nauczyciel wprowadza czasowniki modalne können i müssen. Uczniowie słuchają nagrania i jednocześnie czytają tekst. Warto zwrócić uwagę na różne znaczenia czasownika können: umiejętność (Ich kann diese Übung nicht machen) i prośba (Kannst du mir bitte helfen?). Uczniowie wykorzystują poznane struktury w stopniu, na jaki pozwala ich kompetencja językowa. 2. Po wspólnym wyjaśnieniu słownictwa zadanie wykonywane jest w parach. Uczniowie powtarzają struktury wprowadzone w poprzednim ćwiczeniu. Nauczyciel dba o poprawny przebieg zadania. 3. Uczniowie przyglądają się fotografii i komentują ją. W razie potrzeby nauczyciel może zadać kilka pytań: Was braucht Klaus? Wem gehört das Fahrrad?, itp. Czasownik können jest w tym ćwiczeniu użyty wyłącznie w celu sformułowania prośby (Kannst du mir bitte dein Fahrrad leihen?). Jednocześnie uczniowie mają możliwość powtórzenia konstrukcji z przyimkiem zu stosowanej dla wyrażenia ruchu w kierunku osoby (Ich muss zu Franziska fahren). Podobnie jak w ćwiczeniu 1 uczniowie słuchają nagrania i jednocześnie czytają tekst. 4. To zadanie służy powtórzeniu struktur z poprzedniego ćwiczenia. Uczniowie budują krótkie dialogi w parach pod nadzorem nauczyciela. 5A. Uczniowie przyglądają się rysunkowi, podczas gdy nauczyciel zwraca się do nich z pytaniami: Wo spielt die Situation? Wohin möchte die Frau fahren? Wie/Womit fährt sie?, itp. Po krótkim omówieniu sytuacji przedstawionej na rysunku uczniowie słuchają nagrania i jednocześnie czytają usłyszane partie dialogu. Nauczyciel wprowadza przyimek nach, wyjaśnia jego znaczenia i zasady użycia. Przyimek ten pojawi się ponownie w rozdziale 15. (1) Ich muss morgen Nachmittag nach München fahren. Können Sie mir ein paar Züge nennen? (2) Sie können um 13.25 Uhr fahren, dann sind Sie um 15.10 Uhr in München. (3) Gibt es einen Zug später? (4) Dann müssen Sie um 14.46 Uhr fahren. Aber Sie müssen in Augsburg umsteigen. (5) Dann fahre ich um 13.25 Uhr. Also, einmal München hin und zurück, bitte. 5B. To zadanie w sposób szczególny przygotowuje do egzaminu maturalnego. Uświadamia ono uczniom sposób formułowania wymaganych na egzaminie informacji np. w trakcie rozmów sterowanych. 1, 3, 5, 4 Lektion 11 Kannst du mir bitte helfen? ABI 32 Sprechen jest to pierwsze w tomie 2a ćwiczenie przygotowujące do egzaminu maturalnego zdawanego na poziomie podstawowym. Rozmowa sterowana jest jednym z elementów części ustnej egzaminu. 6. Wykorzystując rozkład jazdy pociągów, uczniowie utrwalają struktury i słownictwo z poprzedniego ćwiczenia. Praca przebiega w parach pod nadzorem nauczyciela. 7. W tym ćwiczeniu uczniowie stosują poznane dotąd struktury (m.in. z czasownikami modalnymi können i müssen) w nowym kontekście. Zadanie to służy również powtórzeniu nazw dni tygodnia i sposobów informowania o godzinie. Uczniowie tworzą dialogi w parach. Nauczyciel dba o prawidłowy przebieg ćwiczenia. ABI 33 Schreiben jest to pierwsze z ćwiczeń przygotowujących do części pisemnej egzaminu maturalnego. Na poziomie podstawowym zdający powinien wykazać się umiejętnością pisania prostych tekstów użytkowych, takich jak wiadomość. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1-6 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 2 (ćwiczenia 8-11) 8. To zadanie jest kolejnym przykładem zastosowania w nowym kontekście czasownika modalnego können. Uczniowie powtarzają użycie przyimka in z celownikiem. Po wspólnym odczytaniu ogłoszeń i wyjaśnieniu nowego słownictwa w parach budują dialogi. Nauczyciel dba o poprawne wykonanie ćwiczenia. Uczniowie wykonują ćwiczenie 7 z części ćwiczeniowej (na lekcji 9. Wprowadzenie zdania podrzędnie złożonego ze spójnikiem weil. Uczniowie dwukrotnie słuchają nagrania. Najpierw przy otwartym, a następnie przy zamkniętym podręczniku. Powtarzając zdanie wypowiadane przez mamę Patricka, uczniowie uświadamiają sobie miejsce, jakie zajmuje czasownik w zdaniu ze spójnikiem weil. Po krótki komentarzu gramatycznym chętni mogą sformułować inne odpowiedzi mamy lub zbudować podobne dialogi w odniesieniu do innych sytuacji. 10. Uczniowie ćwicząc w parach, zapoznają się z kolejnym czasownikiem modalnym wollen oraz powtarzają użycie können i müssen. Po wspólnym przeczytaniu przykładu praca kontynuowana jest w parach pod nadzorem nauczyciela. 11A. Po dwukrotnym wysłuchaniu wywiadów i zapisaniu wyników w tabeli uczniowie prezentują swoje notatki na forum klasy. Name Gabi Boris Claudia Sportart Warum? Schwimmen, Tennis, Inlineskaten Sie will fit und gesund bleiben. Tennis Er will Profispieler werden. Sie treibt keinen Sport. Sie ist faul und bleibt lieber zu Hause. Sie liest ein Buch oder sieht fern. Transkrypcja: Treibst du Sport, Gabi? Ja, ich gehe regelmäßig schwimmen, spiele Tennis und ich mag inlineskaten! Warum treibst du so viel Sport? Ich will unbedingt fit und gesund bleiben. Boris, du kannst sehr gut Tennis spielen, nicht wahr? Ja, ich trainiere jeden Tag. Ich möchte nämlich Profispieler werden, aber meine Eltern wollen das nicht. Wieso denn? Tennisspielen ist für sie nur ein Hobby, kein Beruf. Und du, Claudia, bist du auch so sportlich? o Nein, überhaupt nicht. Ich bin faul. Ich will nach der Schule meine Ruhe haben. Also bleibe ich lieber zu Hause, lese ein Buch oder sehe fern. 11B. Powtórzenie konstrukcji ze spójnikiem weil. Początkowo uczniowie wykonują to zadanie ustnie, następnie zapisują rozwiązania w zeszycie. Uczniowie wykonują ćwiczenia 8-15 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 3 (ćwiczenia 12-14) 12. Wprowadzenie czasownika modalnego dürfen. Uczniowie słuchają nagrania i jednocześnie czytają tekst, następnie wykorzystują poznane struktury w stopniu, na jaki pozwala ich kompetencja językowa. 13. Utrwalenie użycia czasownika dürfen w 1. i 2. osobie liczby pojedynczej i mnogiej. Nauczyciel zwraca uwagę uczniów na zastosowanie czasownika dürfen w zdaniach z przeczeniem nicht (w celu sformułowania zakazu). Pracę w parach poprzedza wspólne odczytanie przykładu i wyjaśnienie zebranego słownictwa. 14. Doskonalenie użycia czasowników modalnych müssen i nicht dürfen w kontekście zachowania się w różnych miejscach. Uczniowie wspólnie rozwiązują ćwiczenie.
U W A G I M E T O D Y C Z N E ABI 34 Sprechen kolejny przykład rozmowy sterowanej. Negocjowanie może sprawiać uczniom szczególne trudności, dlatego warto dobrze przygotować się do tej części egzaminu ustnego. Uczniowie wykonują ćwiczenia 16-24 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 4 (ćwiczenia 15-18) 15. Czasowniki modalne wprowadzone w tym rozdziale posłużą teraz do realizacji tematu Behinderte Jugendliche in der Schule. Nauczyciel kieruje do uczniów pytania: Was können Roland und Monika nicht? Was müssen sie...? Następnie uczniowie samodzielnie wykonują zadanie. Ćwiczenie kończy wspólna korekta. 16. Uczniowie notują problemy, z jakimi borykają się niepełnosprawni w szkole. Na podstawie notatek dyskutują w grupach, a wnioski omawiają na forum klasy. 17A. Rozdział kończy opowiadanie niewidomego od urodzenia Rolanda Uczniowie zapoznają się z zadaniem. Po wspólnym przeczytaniu haseł w tabeli i wyjaśnieniu nieznanego słownictwa koncentrują się na odszukaniu wymaganych informacji w tekście. Początkowo każdy wypełnia tabelę samodzielnie, następnie porównuje swoje rozwiązanie z wynikami kolegi z ławki. Ćwiczenie kończy wspólne omówienie zapisów w tabeli oraz ponowna lektura tekstu. Angaben zur Person Umgang mit dem PC Lieblingsfächer Pläne für die Zukunft Sportunterricht E-Mails + Internet Allein unterwegs 18, von Geburt an blind, wohnt in Wien, besucht das Gymnasium Er benutzt in der Klasse einen Laptop mit Brailleschrift, zu Hause hat er einen PC mit Sprachausgabe. Deutsch und Englisch Anglistik oder Germanistik studieren Krafttraining, 100 Meter-Lauf in 12,2 Sekunden Computer mit Sprachausgabe kann E-Mails lesen, schwer für ihn im Internet zu surfen Er hat keinen Hund mehr, geht zu Fuß zur Schule, hat sich manchmal verlaufen. Roland ist 18 Jahre alt, wohnt in Wien und ist von Geburt an blind. Er besucht das Gymnasium. In der Klasse benutzt er einen Laptop mit Brailleschrift. Zu Hause hat er einen PC mit Sprachausgabe. Er geht gern in die Schule. Seine Lieblingsfächer sind Deutsch und Englisch. Nach der Schule möchte er Anglistik oder Germanistik studieren. Im Sportunterricht macht er Krafttraining. Er läuft sehr schnell. Er braucht nur 12,1 Sekunden auf 100 Meter. Er schreibt gern E-Mails. Mit seinem Computer kann er die E-Mails lesen. Es ist aber schwer für ihn im Internet zu surfen. Er hatte früher einen Hund, Cäsar, um zur Schule zu gehen. Jetzt geht er allein zur Schule. ABI 35 Sprechen jest to kolejny przykład rozmowy sterowanej. Uczniowie wykonują ćwiczenia 25-27 z części ćwiczeniowej (na lekcji 18. Fonetyka: Warto wielokrotnie powtarzać z uczniami wprowadzane struktury i przyzwyczajać ich do formułowania zdań w sposób naturalny i spontaniczny. Blitz-Grammatik Ta część lekcji to zestawienie wprowadzonych struktur gramatycznych. Nie muszą być one omawiane w klasie. Część uczniów może samodzielnie zapoznać się z materiałem w domu. Warto jednak przedyskutować później z uczniami najważniejsze zagadnienia. 17B. Na podstawie sporządzonych notatek uczniowie w parach próbują opowiedzieć o bohaterze tekstu. Po wypowiedzi ustnej zapisują krótkie streszczenie tekstu do zeszytu.
U W A G I M E T O D Y C Z N E Lektion 12 So hat das neue Jahrtausend begonnen Sytuacja Wydarzenia opisane w tej lekcji zainicjowały trzecie tysiąclecie. Gramatyka czas przeszły Perfekt tworzenie Partizip Perfekt (czasowniki regularne, nieregularne, rozdzielnie i nierozdzielnie złożone) czasowniki posiłkowe haben i sein czas przeszły Präteritum czasowników haben i sein okoliczniki czasu Faza 1 (ćwiczenia 1-5) 1A. Uczniowie przyglądają się zdjęciom i opisują je. Nauczyciel zadaje pytania typu: Kennt ihr diese Leute? Wer ist dieser Mann/diese Frau? Was zeigt das Foto? Wo ist das? Pytania te stanowią punkt wyjścia do wprowadzenia nowego słownictwa i kilku form czasu przeszłego. Każdy uczeń samodzielnie przyporządkowuje zdjęciom tytuły. A2, B1, C3, D4, E6, F5 1B. Następnie podczas pierwszej lektury tekstów uczniowie szukają podpowiedzi, które ułatwią im wykonanie ćwiczenia. Po połączeniu zdjęcia z odpowiednim tekstem następuje wspólne omówienie zadania. 1C, 2F, 3A, 4D, 5B, 6E Nauczyciel może podzielić teraz klasę na małe grupy, z których każda przygotuje opis dwóch wydarzeń. Po zaprezentowaniu opisów na forum klasy na tablicy zostają zapisane formy czasu przeszłego Perfekt użyte w opisach. Ćwiczenie kończy uważna wspólna lektura wszystkich tekstów i wyjaśnienie nieznanego słownictwa. 2. Uczniowie wykonują zadanie samodzielnie lub w parach. Zdania będące rozwiązaniem ćwiczenia są opisami wybranych wydarzeń. Po omówieniu, wspólnej korekcie oraz zapisaniu zadania w zeszycie warto przyjrzeć się formom imiesłowu i wskazać charakterystyczne cechy jego budowy (końcówki -t, -en; czasowniki z/bez ge-). Nie należy jeszcze na tym etapie wyjaśniać uczniom zasad tworzenia imiesłowu. Arabische Terroristen haben zwei Flugzeuge entführt. Die Zwillingstürme sind nach schweren Explosionen eingestürzt. Die Fußball-WM 2002 hat in Süd-Korea und Japan stattgefunden. Deutschland hat gegen Brasilien verloren. Michael Schumacher ist Formel-1-Weltmeister geworden. Königin Elisabeth II. hat ihr 50. Thronjubiläum gefeiert. Viele Sänger haben für die Queen gesungen. Die Elbe hat viele Städte überschwemmt. Die Klasse 2A ist nach Hildesheim gefahren. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1-5 z części ćwiczeniowej (na lekcji ABI 36 Sprechen jest to kolejny przykład rozmowy sterowanej. Relacjonowanie jest tą częścią ustnego egzaminu maturalnego, w której zdający wykazuje się umiejętnością posługiwania się czasem przeszłym. 3. W ćwiczeniu zestawiono formy czasu Perfekt czasowników występujących w tekstach z ćwiczenia 1B.. Podobnie jak w ćwiczeniu 2 nie należy jeszcze wyjaśniać zasad tworzenia formy imiesłowu, a jedynie polecić uczniom ich zapamiętanie. Po samodzielnym wypełnieniu tabeli wszystkie formy zostają omówione na forum klasy. entführen, uprowadzić, hat entführt; rasen, wpadać/uderzyć, ist gerast; einstürzen, zawalić się, ist eingestürzt; sterben, umierać, ist gestorben; stattfinden, odbywać się, hat stattgefunden; organisieren, organizować, hat organisiert; verlieren, tracić/przegrywać, hat verloren; fahren, jechać, ist gefahren; besuchen, odwiedzać, hat besucht; sprechen, mówić, hat gesprochen, erreichen, osiągnąć, hat erreicht; feiern, świętować, hat gefeiert; singen, śpiewać, hat gesungen; treten, wystąpić, ist getreten; werden, zostać, ist geworden; überschwemmen, zalać, hat überschwemmt ABI 37 Sprechen jest to kolejny przykład rozmowy sterowanej. 4. W tym ćwiczeniu należy pogrupować czasowniki, kierując się formą imiesłowu. Po samodzielnym rozwiązaniu zadania następuje wspólna korekta. Partizip Perfekt auf t: ohne ge- organisiert, erreicht, entführt, überschwemmt, besucht mit ge- gefeiert, gerast, eingestürzt Partizip Perfekt auf en: ohne ge- verloren mit ge- gefahren, getreten, gestorben, gesungen, gesprochen, stattgefunden, geworden 5. Na podstawie form zebranych w tabeli zadania 4 uczniowie w grupach próbują sformułować zasady tworzenia imiesłowów Partizip Perfekt. Zadanie to kończy zapoznanie się z zasadami gramatycznymi zebranymi w części Blitz-Grammatik. Faza 2 (ćwiczenia 6-9) 6. Powtórzenie zdań z ćwiczenia 2. Po połączeniu ze sobą części zdań uczniowie podkreślają w nich okoliczniki czasu. Po raz pierwszy spotkają się tutaj z zapisem daty. Powtórzą również przyimek in użyty z celownikiem (im Jahr, im Mai...). Ćwiczenie kończy wspólna korekta. 1c, 2b, 3d, 4f, 5e, 6a 7. Pracę w parach poprzedza wspólne odczytanie przykładu. Zanim uczniowie przystąpią do tworzenia krótkich dialogów, nauczyciel wskazuje na przestawny szyk wyrazów w zdaniu. 8. Uczniowie, wykorzystując znane im formy czasu przeszłego Perfekt, przygotowują indywidualną wypowiedź na temat wydarzeń z 2002 roku. Nauczyciel pomaga uczniom, formułując sugestie i wyjaśniając nieznane słownictwo. Na koniec każdy prezentuje swoją wypowiedź na forum klasy, w większych klasach można prezentację przeprowadzić w grupach. Warto zapisać wyniki pracy w zeszycie. 9. Zanim uczniowie przystąpią do tworzenia dialogów, mogą w ramach przygotowania do ustnego egzaminu maturalnego opisać zdjęcie. W tym zadaniu uczniowie poznają formy Präteritum czasownika sein (Wo warst du? Ich war...) oraz powtarzają okoliczniki czasu i miejsca. Po wspólnym odczytaniu przykładu i wyjaśnieniu słownictwa praca kontynuowana jest w parach. Nauczyciel czuwa nad prawidłowym przebiegiem zadania. Uczniowie mogą również przynieść na lekcję własne zdjęcia i na ich podstawie przeprowadzić krótkie dialogi. Wo warst du hier? - Im Garten. Wann war das? - Im Sommer 2001. Was hast du gemacht? - Ich habe meinen Geburtstag gefeiert... Uczniowie wykonują ćwiczenia 6-10 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 3 (ćwiczenia 10-11) 10. Ćwiczenie to służy powtórzeniu form Präteritum czasownika sein i wprowadzeniu form Präteritum czasownika haben. Pracę w parach poprzedza wspólne odczytanie przykładów, podanego słownictwa oraz zebranych w tabeli kolejnych okoliczników czasu. 11. Po opisaniu fotografii i odczytaniu przykładu uczniowie w parach przystępują do ćwiczenia. Utrwalają okoliczniki czasu z poprzedniego ćwiczenia oraz formy czasu przeszłego Perfekt czasowników zakończonych na ieren. Nauczyciel pomaga ćwiczącym. ABI 38 Sprechen jest to kolejny przykład rozmowy sterowanej. Uczniowie wykonują ćwiczenia 11-18 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 4 (ćwiczenia 12-15) 12. Podawanie daty (urodzin/śmierci). Zanim uczniowie przyjrzą się tabeli i wspólnie z nauczycielem skomentują ją, odczytują podane przykłady zdań. Nauczyciel, podsumowując, wskazuje na różne końcówki liczebników porządkowych (do 20. mają końcówkę ten, natomiast powyżej 20. końcówkę sten). Po krótkim komentarzu uczniowie pracują w parach pod nadzorem nauczyciela. 13. Ćwiczenie łańcuszek. Uczeń zadający pytanie zapisuje jednocześnie na kartce datę, którą kolega musi przeczytać. Warto daty te zapisywać jednocześnie również w tabeli na tablicy. 14. W małych grupach uczniowie przygotowują tabelę i uzupełniają ją własnymi datami urodzin.
15. Tworzone przez uczniów dialogi opierają się na danych z tabeli z poprzedniego ćwiczenia. Nauczyciel dba o prawidłowy przebieg pracy w parach. Uczniowie wykonują ćwiczenia 19-21 z części ćwiczeniowej (na lekcji U W A G I M E T O D Y C Z N E Faza 5 (ćwiczenia 16-18) 16. Po wspólnym przeczytaniu biografii Alberta Einsteina i wyjaśnieniu nieznanego słownictwa uczniowie w parach przygotowują wypowiedź ustną. Wybrane pary prezentują swoje prace na forum klasy. 17. Na podstawie zebranego słownictwa uczniowie samodzielnie redagują własną biografię, po czym prezentują ją na forum klasy. Biografia zostaje wpisana do zeszytu. Uczniowie wykonują ćwiczenia 22-26 z części ćwiczeniowej (na lekcji 18. Fonetyka: Uczniowie powinni zwrócić uwagę na różny sposób akcentowania imiesłowów uzależniony od czasownika, od którego powstały. Warto wielokrotnie powtarzać z uczniami wprowadzane struktury i przyzwyczajać ich do formułowania zdań w sposób naturalny i spontaniczny. Blitz-Grammatik Ta część lekcji to zestawienie wprowadzonych struktur gramatycznych. Nie muszą być one omawiane w klasie. Część uczniów może samodzielnie zapoznać się z materiałem w domu. Warto jednak przedyskutować później z uczniami najważniejsze zagadnienia.
U W A G I M E T O D Y C Z N E Lektion 13 Was tust du für deine Gesundheit? Sytuacja Zdrowie, choroby i zapobieganie im. Gramatyka czasownik modalny sollen zaimek zwrotny w bierniku i celowniku przyimek seit tryb rozkazujący Faza 1 (ćwiczenia 1-4) 1. Uczniowie odpowiadają (po polsku) na pytanie zawarte w tytule rozdziału, a następnie podczas cichego czytania zapoznają się z nazwami części ciała. Ćwiczenie kończy słuchanie i głośne powtarzanie nagranych wyrazów. Zadanie dodatkowe może polegać na próbie zapamiętania przez uczniów jak największej liczby rzeczowników podczas dwuminutowej samodzielnej lektury. Następnie przy zamkniętych podręcznikach uczniowie próbują wymienić zapamiętane nazwy części ciała, oczywiście z rodzajnikami określonymi. 2. Powtórzenie słownictwa (połączenie nazw czynności z nazwami części ciała) i utrwalenie czasownika können. Po wspólnym sformułowaniu zdania przykładowego uczniowie pracują samodzielnie lub w parach. Transkrypcja po ćwiczeniu 3. 3. Nagranie służy sprawdzeniu rozwiązania poprzedniego ćwiczenia. Uczniowie słuchanie i głośno powtarzają nagrane zdania. Transkrypcja: Mit den Beinen kann man spazieren gehen, joggen, laufen.... Mit den Händen kann man Klavier spielen, schreiben.... Mit den Füßen kann man Fußball spielen.... Mit der Nase kann man Gerüche riechen.... Mit dem Mund kann man singen, sprechen.... Mit den Augen kann man die Welt sehen, ein Bild bewundern.... Mit den Ohren kann man Musik hören.... Mit den Fingern kann man tippen, Maschine schreiben.... Mit dem Kopf kann man denken, philosophieren.... 4. Powtórzenie słownictwa z poprzedniego ćwiczenia. Nauczyciel wskazuje na szyk przestawny w zdaniu (Mit dem Händen kann man...). Uczniowie pracują w parach, nauczyciel pomaga ćwiczącym. Na zakończenie ćwiczenie zostaje zapisane w zeszycie. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1-4 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 2 (ćwiczenia 5-9) 5. Powtórzenie struktury Wie geht s dir/ihnen? i zaimków osobowych w celowniku. Struktura ta, jak i formy zaimków powinny być przez uczniów używane świadomie. Co więcej, odpowiadając na pytanie Wie geht s dir/ihnen? uczniowie nie powinni ograniczać się do krótkiego Gut, danke!, ale wykorzystać strukturę Mir tut... weh. Warto więc jeszcze raz powtórzyć z uczniami czasownik tun oraz nazwy części ciała. Uczniowie słuchają nagrania i jednocześnie czytają poszczególne partie dialogów. 6. Ćwiczenie łańcuszek. Utrwalenie odmiany czasownika weh tun oraz nazw części ciała. 7.Utrwalenie struktur i słownictwa, w szczególności wyrazów złożonych z członem schmerzen (Bauchschmerzen, Halsschmerzen, itp.). Uczniowie ćwiczą w parach pod nadzorem nauczyciela. 8. Wprowadzenie podstawowego słownictwa pozwalającego opisać symptomy choroby. Ćwiczenie rozwiązywane jest wspólnie. Mein Kopf tut weh. Ich habe Migräne./Mir läuft die Nase. Ich habe Schnupfen./Mir tut der Bauch weh. Ich habe Verstopfung./Der Hals tut mir weh. Ich habe Husten./Der ganze Körper tut weh. Ich habe Grippe./ Die Augen brennen. Ich habe eine Pollenallergie. 9.Tabela zawiera słownictwo, które pozwoli w różny sposób odpowiedzieć na pytanie Wie geht s? W ćwiczeniu tym zostaje wprowadzony przyimek seit z celownikiem (Seit wann? Seit drei Tagen.). Po wspólnym przeczytaniu przykładów uczniowie pracują w parach. Nauczyciel dba o prawidłowy przebieg zadania. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5-11 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 3 (ćwiczenia 10-14) 10. Rozszerzenie słownictwa dotyczącego stanu zdrowia. Uczniowie poznają tu nazwy konkretnych dolegliwości i chorób (Grippe, Fieber, Schnupfen...). Zadanie wykonywane jest wspólnie. Kopfschmerzen: Aspirin, Schmerztabletten; Halsschmerzen: nicht mehr rauchen; Fieber: Aspirin, im Bett bleiben; Schnupfen: Nasentropfen; Grippe: Antibiotika, im Bett bleiben; Bauchschmerzen: Kamillentee, weniger essen, Schmerztabletten; Übergewicht: weniger essen. 11. Wprowadzenie czasownika modalnego sollen i form trybu rozkazującego. Układanie własnych dialogów poprzedza wspólne przeczytanie przykładu i wyjaśnienie go. Na zakończenie ćwiczenia warto wprowadzić formy pozostałych osób trybu rozkazującego. ABI 39 Sprechen jest to kolejny przykład rozmowy sterowanej. 12. Utrwalenie form trybu rozkazującego (2. osoba liczby pojedynczej i mnogiej). Pracę samodzielną kończy wspólna korekta. 1j, 2g, 3d, 4a, 5h, 6i, 7b, 8e, 9f, 10c 13A. Claudia ma depresję, potrzebuje porady i po opisaniu swojej sytuacji z taką prośbą zwraca się do swojej przyjaciółki Petry. Petra formułuje swoje sugestie za pomocą trybu rozkazującego. Początkowo uczniowie czytają tekst samodzielnie, wynotowują problemy bohaterki. Następnie po omówieniu problemów na forum klasy ponownie wspólnie czytają list i wyjaśniają nieznane słownictwo. Sie ist nervös. Sie kann nicht schlafen. Sie ist oft müde. Sie sieht alles schwarz. Die Arbeit macht ihr keinen Spaß. Sie raucht. Sie kann sich auf der Arbeit nicht konzentrieren. Sie ist zerstreut. Sie versteht sich mit ihrem Freund nicht mehr so gut. Sie hat aufgehört Sport zu treiben. Sie sitzt allein in der Kneipe, trinkt Bier, denkt ständig über den Sinn des Lebens nach. Sie hat keinen Appetit. Sie hat letztens viel abgenommen. Abends isst sie viele Süßigkeiten. 13B. Uczniowie samodzielnie czytają odpowiedź Petry i podkreślają w niej rady wyrażone w trybie rozkazującym. Po wspólnej korekcie zadania uczniowie ponownie czytają tekst i wyjaśniają nieznane słownictwo. Hör auf zu rauchen! Geh wieder ins Fitnessstudio! Treib Sport! Mach Gymnastik! Besuche einen Kurs! Such dir einen neuen Job! Nimm dir zwei Wochen Urlaub! Entspanne dich! Iss viele Vitamine! Fass Mut! Setze Dir eine rosa Brille auf! Blicke mit Optimismus und Zuversicht in die Zukunft! Geh zu einem Psychologen! Lass dir helfen! Sprich ganz offen mit deinem Freund! 13C. Uczniowie wykonują ćwiczenie samodzielnie lub w parach. Po wspólnej korekcie zapisują zdania do zeszytu. Claudia raucht 20 Zigaretten am Tag, weil sie nervös ist. Sie soll aufhören zu rauchen./sie ist mmer müde, weil sie wenig in der Nacht schläft. Sie soll sich entspannen, relaxen und Urlaub machen./sie geht in kein Fitnessstudio mehr, weil sie an Depressionen leidet. Sie soll wieder ins Fitnessstudio gehen./sie isst viele Süßigkeiten, weil sie an Depressionen leidet. Sie soll sich entspannen und relaxen./im Büro ist sie unkonzentriert und zerstreut, weil sie nervös ist. Sie soll sich einen neuen Job suchen./sie sieht Andreas selten, weil sie gespanntes Verhältnis zu ihm hat. Sie soll mit Andreas sprechen./sie hat 6 Kilo abgenommen, weil sie keinen Appetit mehr hat. Sie soll Vitamine essen./sie ist allein zu Hause und sieht bis Mitternacht fern, weil sie an Depressionen leidet. Sie soll Sport treiben./sie sitzt allein in der Kneipe und trinkt Bier, weil sie an Depressionen leidet. Sie soll nicht mehr in die Kneipe gehen und evtl. zum Psychologen gehen./sie ist faul geworden, weil sie an Depressionen leidet. Sie soll Sport treiben. 14. Utrwalenie słownictwa z tekstu oraz użycia czasownika modalnego sollen. Po odczytaniu kilku przykładów uczniowie uzupełniają tabelę samodzielne lub w parach. Ćwiczenie kończy wspólna korekta.
Geh wieder ins Fitnessstudio! Petra sagt, Claudia soll wieder ins Fitnessstudio gehen. Treib Sport! Petra sagt, Claudia soll Sport treiben. Mach Gymnastik! Petra sagt, Claudia soll Gymnastik machen. Besuche einen Kurs! Petra sagt, Claudia soll einen Kurs besuchen... U W A G I M E T O D Y C Z N E Uczniowie wykonują ćwiczenia 12-18 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 4 (ćwiczenia 15-16) 15A. Najpierw uczniowie przyglądają się tabeli, po czym samodzielnie czytają teksty i rozwiązują zadanie. Po wspólnym omówieniu rozwiązania ponownie czytają teksty i wyjaśniają nieznane słownictwo. Raucher/ Raucherin? Nichtraucher/ Nichtraucherin? Marianne B. - x Seit 2 Jahren, seit ihrer Schwangerschaft. Seit wann? Warum? Entwöhnungskuren? Gefahren für das Baby. Frank K. x - - Er ist oft im Stress, braucht Zigaretten. Dirk S. - x Er hat nie geraucht. Rauchen schadet der Geundheit (Husten, chrinische Bronchitis, Atembeschwerden, Lungenkrebs) Mit Akupunktur versucht, aber ohne Erfolg. 15B. Zebranie wiadomości dotyczących palenia. Przyczyny, skutki, możliwości zerwania z nałogiem, wprowadzenie zakazu palenia w miejscach publicznych są tematem dyskusji w małych grupach, a następnie na forum klasy. Podstawą dyskusji są wyniki ankiety przeprowadzonej w klasie lub wśród znajomych. ABI 40 Schreiben jest to pierwszy przykład ankiety, krótkiej formy użytkowej wymaganej na egzaminie maturalnym. 16A. Wprowadzenie czasowników i zaimków zwrotnych oraz czasownika lassen. Po wspólnej lekturze tekstu uczniowie samodzielne czytają opisy poszczególnych typów, następnie kolejno na forum klasy przedstawiają swoje wyniki. 16B. Utrwalenie wprowadzonych struktur i słownictwa. Uczniowie samodzielnie przygotowują ankietę dla swoich kolegów. Nauczyciel pomaga w formułowaniu pytań. Następnie uczniowie w parach przeprowadzają wywiady i zapisują odpowiedzi pytanych w zeszytach. ABI 41 Schreiben jest to kolejny przykład ankiety, krótkiej formy użytkowej ocenianej na egzaminie maturalnym. 16C. Po pracy w parach uczniowie zwracają się do klasy. Opowiadają innym o swojej koleżance/swoim koledze. Celem ćwiczenia jest utrwalenie użycia formy 3. osoby liczby pojedynczej zaimka zwrotnego w odróżnieniu od pracy w parach, gdzie stosowane są formy 2. osoby liczby pojedynczej zaimka zwrotnego. Uczniowie wykonują ćwiczenia 19-23 z części ćwiczeniowej (na lekcji - - Faza 5 (ćwiczenia 17-18) 17. Rozdział kończy się dwoma wywiadami. Martin i Hedi opowiadają o tym, co robią dla swojego zdrowia i utrzymania dobrej formy. Po wspólnej lekturze zdań uczniowie dwukrotnie słuchają nagrania. Podsumowując ćwiczenie, uczniowie mogą w parach przygotować krótkie ustne streszczenia wywiadów. Wypowiedzi mogą zaprezentować przed całą klasą, a zapisanie ich w zeszycie będzie stanowiło utrwalenie użytych w nagraniu struktur gramatycznych i słownictwa. Martin: 1, 2, 5, 6, 9, 10; Hedi: 3, 6, 8, 11. Transkrypcja: Martin, was bist du von Beruf? Ich bin Taxifahrer. Taxifahrer? D.h. du verbringst praktisch den ganzen Tag im Auto. Ist es so? Ja, leider... Sehr gesund ist dieser Job nicht. Was tust du denn für deine Gesundheit? Also, wenn ich ein bisschen Freizeit habe, treibe ich natürlich Sport. Ich gehe z.b. zweimal die Woche joggen. Ja, denn ich brauche Bewegung. Und nach dem Laufen im Park fühle ich mich wie neugeboren. Und du, Hedi? Bist du auch ein sportlicher Typ? Ja, ich bin sehr sportlich. Ich fahre regelmäßig Rad, gehe zu Fuß. Und nur selten, wenn es sein muss, fahre ich Auto. Und ich habe das Rauchen aufgegeben. Seit sechs Monaten rauche ich nicht mehr. Früher habe ich 15-20 Zigaretten am Tag geraucht. Aber seitdem ich ein Nicht-Raucher-Taxi fahre, habe ich aufgehört... Es war am Anfang schwer, aber jetzt fühle ich mich viel viel besser. Und du, Hedi? Bist du Raucherin oder Nicht-Raucherin? Ich bin Nicht-Raucherin. Ich habe nie geraucht. Nie im Leben eine Zigarette probiert. Aber mein Problem ist, dass ich dazu neige, einige Kilo Übergewicht zu haben, so 5-6 Kilo. Das ist zwar nicht viel, aber ich fühle mich nicht mehr wohl in meinem Körper. Und ich muss dann abnehmen. Im Moment habe ich mein Idealgewicht erreicht, und zwar dank einer Diät. Was? Du hast eine Diät gemacht? Ich halte nicht viel von Diäten, das ist alles Unsinn. Ich versuche mich gesund zu ernähren: keine Hamburger mit Pommes mehr, wenig Fleisch, dafür aber viel Obst und Gemüse... Das tue ich auch. Ich habe nämlich meine Ernährung umgestellt: Ich esse kein Fleisch mehr, ich bin jetzt Vegetarierin! In der Kaffeepause im Büro trinke ich auch keinen Kaffee mehr, sondern Milch, was meine Kolleginnen und Kollegen natürlich sehr wundert. Und wie sieht es mit der Arbeit aus? Viele meinen Ohne Arbeit gibt es keinen Erfolg. Aber bei mir ist um 16.30 Uhr Feierabend. Schluss. Keine Überstunden. Ich will mich entspannen, relaxen, meine Freizeit genießen... Du hast es aber gut! Ich möchte auch keine Überstunden machen müssen, denn ich weiß, zu viel Arbeit ist nicht gut. Aber es muss manchmal sein! Uczniowie wykonują ćwiczenia 24-26 z części ćwiczeniowej (na lekcji ABI 42 Sprechen jest to kolejny przykład rozmowy sterowanej. 18. Fonetyka: Warto wielokrotnie powtarzać z uczniami wprowadzane struktury i przyzwyczajać ich do formułowania zdań w sposób naturalny i spontaniczny. Blitz-Grammatik Ta część lekcji to zestawienie wprowadzonych struktur gramatycznych. Nie muszą być one omawiane w klasie. Część uczniów może samodzielnie zapoznać się z materiałem w domu. Warto jednak przedyskutować później z uczniami najważniejsze zagadnienia.
Sytuacja Wypadek samochodowy. Lektion 14 Ein Unfall liegt, sitzt, hängt, steht, liegt, sitzt, steht U W A G I M E T O D Y C Z N E Gramatyka przyimki łączące się z biernikiem lub celownikiem Faza 1 (ćwiczenia 1-7) 1. Tytuł rozdziału z uwagi na sugestywny rysunek powinien być przez uczniów zrozumiały. Uczniowie opisują sytuację przedstawioną na rysunku. Pomocne mogą być następujące pytania: Was siehst du hier? (Ich sehe einen kaputten Wagen, einen Krankenwagen, einen Baum, einen Helikopter, itp.); Wie viele Personen siehst du hier? (Ich sehe eine Polizistin, einen Radfahrer, einen alten Mann, itp.); Was machen sie? (Die Polizistin telefoniert; der Junge ist/sitzt auf dem Baum; der Autofahrer liegt auf dem Boden, itp.). Niektóre przyimki (auf, neben, an, vor, in) i czasowniki (liegen) są już uczniom znane. Pozostałe słownictwo warto wyjaśnić po lekturze zdań. Uczniowie wspólnie rozwiązują ćwiczenie. 1c, 2g, 3l, 4b, 5h, 6j, 7i, 8d, 9a, 10e, 11k, 12m, 13f 2. Powtórzenie słownictwa z poprzedniego ćwiczenia oraz użycie czasownika wyrażającego bezruch z przyimkiem wykorzystanym z celownikiem. Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenie, a po wspólnej korekcie jeszcze raz opisują wypadek. Der alte Mann sitzt auf der Bank. Der Autofahrer liegt auf dem Boden, neben dem Auto. Der Hund liegt unter dem Auto. Der Helikopter kreist über dem Dorf. Der Radfahrer steht auf dem Radweg. Die Frau steht in der Telefonzelle. Die Polizistin steht zwischen dem Auto und dem Krankenwagen. Das Polizeiauto steht vor der Tankstelle. Das Werbeplakat hängt an der Tankstelle. Der Junge sitzt auf dem Baum. Das Warnschild steht am Straßenrand. Der Krankenwagen steht neben dem Auto. Das Haus steht hinter dem Café. 7. Powtórzenie zdań z poprzedniego zadania. Uczniowie ćwiczą w parach pod nadzorem nauczyciela. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1-7 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 2 (ćwiczenia 8-11) 8. Nauczyciel zwraca się do klasy z pytaniem Wie geht es weiter? Uczniowie czytają teksty w chmurkach i formułują hipotezy na temat różnych możliwości rozwoju sytuacji. Uczniom może brakować słownictwa, dlatego należy pozwolić, by momentami dyskusja toczyła się w języku polskim. Zadaniem nauczyciela jest kierowanie dyskusją i podpowiadanie słownictwa. 9. Uczniowie samodzielnie czytają zdania i rozwiązują ćwiczenie. Następnie po wspólnej korekcie nauczyciel zwraca uwagę uczniów na użyte w zdaniach czasowniki wyrażające ruch ukierunkowany oraz przyimki występujące tu z biernikiem. A2, B5, C4, D6, E1, F3 10. Uczniowie samodzielnie uzupełniają zdania odpowiednim (z podanych w ramce) czasownikiem, po czym porównują swoje rozwiązania z kolegami w klasie. legen, stellt, setzt, hängt, stellt, setzt 11. Odpowiedzi na pytania zostały już sformułowane w ćwiczeniu poprzednim, uczniowie powinni więc zasłonić ćwiczenie 10 i w parach spróbować poprawnie odtworzyć wszystkie odpowiedzi. 3. Nauczyciel kieruje do uczniów pytanie: Wie ist der Unfall passiert?, inicjując na ten temat dyskusję. Z uwagi na to, że uczniom może brakować słownictwa, nauczyciel powinien zasugerować potrzebne wyrazy w celu zdynamizowania opisu wypadku. Po wspólnej lekturze tekstu w chmurkach uczniowie wracają do dyskusji. Dominującą formą gramatyczną jest tutaj forma czasu przeszłego Perfekt. 4. Uczniowie przez dwie minuty zapoznają się ze zdaniami, po czym dwukrotnie słuchają tekstu: za pierwszym razem porządkują zdania, za drugim razem sprawdzają poprawność wykonania zadania. Można zaproponować uczniom i trzecie wysłuchanie nagrania w celu powtarzania poszczególnych zdań przy zamkniętym podręczniku. Rozwiązanie/Transkrypcja: Der Autofahrer ist zu schnell gefahren und hat den Hund nicht gesehen. Er hat im letzten Moment gebremst. Die Straße war aber glatt, weil es geregnet hatte. Das Auto ist also ins Schleudern geraten, hat den Hund überfahren und ist gegen einen Baum gerast. Eine Frau hat den Unfall bemerkt und sofort die Polizei angerufen. Nach wenigen Minuten ist der Krankenwagen angekommen. Die Sanitäter haben den Autofahrer aus dem Auto rausgeholt und ihn auf den Boden gelegt. Die Polizei hat dann die Straße gesperrt. Die Folge war ein langer Stau. 5. Uczniowie łączą ze sobą elementy zdań, tworząc tym samym opis wypadku. Po samodzielnym wykonaniu zadania następuje wspólna korekta. Der Fahrer ist zu schnell gefahren. Der Fahrer hat den Hund nicht gesehen. Der Fahrer hat im letzten Moment gebremst. Das Auto ist ins Schleudern geraten. Das Auto ist gegen einen Baum gerast. Das Auto hat den Hund überfahren. Eine Frau hat den Unfall bemerkt. Eine Frau hat die Polizei angerufen. Der Krankenwagen ist nach wenigen Minuten angekommen. Die Sanitäter haben den Fahrer aus dem Auto rausgeholt. Die Sanitäter haben den Fahrer auf den Boden gelegt. Die Polizei hat die Straße gesperrt. ABI 43 Sprechen jest to kolejny przykład rozmowy sterowanej. 6. Uczniowie samodzielnie uzupełniają zdania odpowiednim (z podanych w ramce) czasownikiem wyrażającym bezruch, a następnie kontrolują poprawność wykonania zadania na forum klasy. 1.Die Sanitäter legen den Autofahrer auf die Trage. 2.Der Junge setzt sich auf die Bank. 3.Der alte Mann geht ins Café-Restaurant. 4.Die Frau hängt die Gedenktafel an den Baum. 5.Der Radfahrer stellt das Fahrrad an den Baum. 6.Der Polizist stellt sich mitten auf die Straße. 7.Der alte Mann setzt sich an den Tisch. Uczniowie wykonują ćwiczenia 8-12 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 3 (ćwiczenie 12-13) 12. W tabeli znajdują się wszystkie przyimki łączące się z celownikiem lub biernikiem. W ćwiczeniu tym uczniowie budują zdania, w których wykorzystują przyimki z celownikiem (faza1). Początkowo wykonują ćwiczenie ustnie, a następnie pisemnie. Der Autofahrer liegt auf der Trage. Der Junge sitzt auf dem Baum. Das Werbeplakat hängt an der Tankstelle. Der Hund liegt unter dem Auto. Die Polizistin steht zwischen den Bäumen. Der Helikopter kreist über dem Dorf. Die Frau steht in der Telefonzelle. Der Sanitäter steht neben dem Autofahrer. Der Radfahrer steht auf dem Radweg. Das Schild steht am Straßenrand. Die Bank steht vor der Telefonzelle. 13. Kolejne ćwiczenie umożliwia utrwalenie czasowników wyrażających ruch ukierunkowany oraz przyimków użytych z biernikiem (faza 2). Ponownie zanim zdania zostaną wpisane do zeszytu, uczniowie w parach ustnie wykonują ćwiczenie. Podsumowaniem ćwiczeń 12 i 13 powinna być lektura komentarza w Blitz-Grammatik. Die Sanitäter legen den Autofahrer auf die Trage. Die Sanitäter schieben die Trage in den Krankenwagen. Der Junge setzt sich auf die Bank. Der Radfahrer stellt das Fahrrad an den Baum. Die Frau hängt die Gedenktafel an den Baum. Die Polizisten stellen sich auf die Straße. Der alte Mann setzt sich an den Tisch. Der Kellner stellt das Glas Wasser auf den Tisch. Uczniowie wykonują ćwiczenia 13-21 z części ćwiczeniowej (na lekcji 10
Faza 4 (ćwiczenia 14-17) U W A G I M E T O D Y C Z N E 14. Od fikcji do rzeczywistości: rozdział kończy artykuł opisujący tragiczny wypadek, który miał miejsce na trasie A9 z Norymbergi do Berlina. Uczniowie rozwiązują ćwiczenie w parach lub małych grupach po uprzedniej uważnej lekturze tekstu. Pod względem leksykalnym artykuł nie powinien stwarzać uczniom problemów. Nieznane słownictwo (np. Standstreifen, Warnblinkanlage, Übersholspur) należy wyjaśnić uczniom przed przystąpieniem do czytania tekstu. Po wspólnej korekcie uczniowie ponownie czytają artykuł. f3, c7, a4, e6, g2, d1, b5 15. Uczniowie w parach lub małych grupach przygotowują odpowiedzi ustnie. Następnie po korekcie na forum klasy zapisują rozwiązania w zeszycie. 1.Der Unfall ist auf der A9 zwischen Nürnberg und Berlin passiert. 2.Sie waren in Ungarn. 3.Sie hatten einen Opel Corsa. 4.Plötzlich ist der Corsa zum Stehen gekommen. 5. Sie haben das defekte Auto auf der Überholspur abgestellt. 6.Die beiden Freundinnen sind dann neben dem Auto geblieben. 7.Der BMW-Fahrer hat den Corsa zu spät gesehen und der BMW ist gegen das Auto gerast. 8. Der BMW-Fahrer hat den Unfall überlebt, die beiden Freundinnen waren sofort tot. 16. Komisarz Brehme wyjaśnia, jak powinno się postępować na wypadek uszkodzenia pojazdu na autostradzie. Dwukrotne słuchanie nagrania: za pierwszym razem uczniowie zapoznają się z sytuacją, za drugim uzupełniają tekst. Po wysłuchaniu wspólnie odczytują uzupełniony tekst i w razie potrzeby wyjaśniają słownictwo. Rozwiązanie/Transkrypcja: Unklar ist, warum die zwei Studentinnen das Fahrzeug links statt auf dem rechten Standstreifen abgestellt haben. Bei einer Panne auf der Autobahn sollte man sofort versuchen, den rechten Standstreifen zu erreichen. Dann muss man die Warnblinkanlage einschalten und unter großer Vorsicht das Warndreieck aufstellen. Keinesfalls sollte man jedoch im oder neben dem Fahrzeug bleiben, sondern in angemessener Entfernung, möglichst hinter der Leitplanke auf die Polizei warten. Uczniowie wykonują ćwiczenia 22-24 z części ćwiczeniowej (na lekcji ABI 44 Schreiben jest to pierwszy przykład notatki, krótkiej formy użytkowej ocenianej na egzaminie maturalnym. 17. Fonetyka: Warto wielokrotnie powtarzać z uczniami wprowadzane struktury i przyzwyczajać ich do formułowania zdań w sposób naturalny i spontaniczny. Blitz-Grammatik Ta część lekcji to zestawienie wprowadzonych struktur gramatycznych. Nie muszą być one omawiane w klasie. Część uczniów może samodzielnie zapoznać się z materiałem w domu. Warto jednak przedyskutować później z uczniami najważniejsze zagadnienia. 11
U W A G I M E T O D Y C Z N E Lektion 15 Urlaubspläne: Meer und mehr... Sytuacja Wakacje, różne formy spędzania urlopu, cele podróży, towarzystwo. Gramatyka określanie miejsca zdania podrzędnie złożone ze spójnikami dass i wenn Faza 1 (ćwiczenie 1-3) 1. Klasa przygląda się fotografiom i opisuje je. Nauczyciel zadaje pytania typu: Was siehst du auf den Bildern? Wo warst du letzten Sommer? Mit wem? Was hast du dort gemacht?, itp. Pytania pozwolą zgromadzić nowe słownictwo i powtórzyć znane już struktury (na przykład formy czasu przeszłego Perfekt). Następnie uczniowie indywidualnie rozwiązują test, który pod względem leksykalnym nie powinien stwarzać żadnych trudności. Również samodzielnie zapoznają się oni z wynikami testu. Nauczyciel pomaga uczniom, służąc wyjaśnieniami. Po zakończeniu pracy uczniowie mogą przedstawić na forum klasy typ urlopowicza, jaki prezentują w zależności od liczby punktów uzyskanych w teście. Wypowiedź może wyglądać następująco: Ich bin ein unsicherer Typ. Ich brauche Sicherheiten im Urlaub. Ich habe nur 9 Punkte. Nächsten Sommer möchte ich ans Meer fahren, denn Urlaub bedeutet für mich Entspannung und Relax. Natürlich möchte ich Urlaub nicht allein machen, sondern mit meinen Eltern... 2. Ćwiczenie wprowadza zdanie podrzędnie złożone ze spójnikiem wenn oraz określenia miejsca. Nauczyciel czyta głośno pytania i możliwe odpowiedzi. Uczniowie samodzielnie rozwiązują ćwiczenie. 3. Ćwiczenie łańcuszek. Uczniowie utrwalają zdania z poprzedniego zadania. Uczniowie wykonują ćwiczenia 1-4 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 2 (ćwiczenie 4-5) 4. Nauczyciel zadaje pytanie: Wohin fahrt ihr in Urlaub? Lista miejsc może być oczywiście wydłużona. Uczniowie ćwiczą znane przyimki. Po zebraniu informacji od wszystkich uczniów należy wspólnie przeczytać zdania w chmurkach wprowadzające spójnik dass. Nauczyciel wskazuje na miejsce czasownika w zdaniu ze spójnikiem dass. Uczniowie kolejno czytają wybrane przykłady z tabeli, wzorując się na konstrukcji zdania w chmurkach. 5. Utrwalenie konstrukcji zdania podrzędnie złożonego ze spójnikiem dass. Pracę w parach poprzedza wspólne przeczytanie przykładu. Nauczyciel dba o prawidłowy przebieg ćwiczenia. Faza 3 (ćwiczenie 6-11) 6. Uczniowie poznają różne sposoby wyrażania własnej opini. Wszystkie przykłady zawierają zdanie podrzędnie złożone ze spójnikiem dass. Po wspólnej lekturze nauczyciel inicjuje dyskusję na temat: Was ist wichtig im Urlaub? Prosi o konstruowanie zdań ze spójnikiem dass. Uczniowie wykonują ćwiczenia 5-7 z części ćwiczeniowej (na lekcji 7. W tym ćwiczeniu uczniowie poznają nazwy różnych miejsc turystycznych oraz aktywności związanych z wakacjami. Po wyjaśnieniu słownictwa praca kontynuowana jest indywidualnie. Zadanie kończy wspólna korekta zainicjowana pytaniami typu: Wo kann man schwimmen? Wo kann man wandern?, itp. Im Gebirge: Ski laufen, wandern, eine Radtour machen, neue Leute kennen lernen; am Meer: schwimmen, tauchen, surfen, am Strand faulenzen, in der Sonne liegen, relaxen und sich entspannen, eine Radtour machen, neue Leute kennen lernen; auf Sardinien: tauchen, schwimmen; in Paris: auf den Eifelturm steigen, neue Leute kennen lernen; in der Hohen Tatra: wandern, Ski laufen, relaxen und sich entspannen, neue Leute kennen lernen; am Gardasee: surfen, schwimmen, eine Radtour machen; an der Ostsee: schwimmen, in der Sonne liegen, am Strand faulenzen, relaxen und sich entspannen; in Deutschland: neue Leute kennen lernen, Deutsch lernen 8. Uczniowie pracują w parach, wykorzystując przykłady z poprzedniego ćwiczenia. Pracę poprzedza wspólne przeczytanie przykładu. Nauczyciel pomaga ćwiczącym. 9. Po samodzielnym uzupełnieniu tabeli następuje wspólna korekta i analiza zebranych przykładów. Wo? Was? Wohin? im Gebirge wandern ins Gebirge am Meer baden, schwimmen ans Meer am Gardasee surfen an den Gardasee in Deutschland Deutsch lernen nach Deutschland in der Hohen Tatra Ski laufen in die Hohe Tatra im Gebirge eine Radtour machen ins Gebirge in Paris auf den Eifelturm steigen nach Paris an der Ostsee in der Sonne liegen an die Ostsee auf Sardinien tauchen nach Sardinien am Meer am Strand faulenzen ans Meer an der Ostsee neue Leute kennen lernen an die Ostsee 10. Praca w parach pod nadzorem nauczyciela. Uczniowie, wykorzystując przykłady z poprzedniego ćwiczenia, doskonalą umiejętność budowania zdania podrzędnie złożonego ze spójnikiem wenn. Nauczyciel przypomina o szyku wyrazów w zdaniu złożonym. Na zakończenie uczniowie zapisują rozwiązania w zeszycie. 11. Początkowo uczniowie wspólnie czytają słownictwo oraz podane przykłady. Następnie wykonują zadanie w parach, doskonaląc umiejętność użycia określeń miejsca w połączeniu ze zdaniem podrzędnie złożonym. Po skontrolowaniu poprawności wykonania ćwiczenia przez nauczyciela uczniowie zapisują rozwiązania w zeszycie. Warto zwrócić uwagę uczniów na fakt, że spójnik wenn nie ma tutaj znaczenia hipotetycznego, lecz odpowiada polskiemu kiedy. Występuje tu w zdaniach opowiadających o czynnościach powtarzających się lub przyszłych. Uczniowie wykonują ćwiczenia 8-12 z części ćwiczeniowej (na lekcji Faza 4 (ćwiczenie 12-14) 12. Zapoznanie się ze słownictwem opisującym pogodę. Po samodzielnym rozwiązaniu ćwiczenia następuje wspólna korekta. Ibiza, Frankfurt, Kitzbühel, London, Bodensee, Mailand Transkrypcja: Auf Ibiza scheint die Sonne. In London regnet es. In Kitzbühel schneit es. Am Bodensee ist es windig. In Frankfurt ist es bewölkt. In Mailand ist es neblig. 13. Nauczyciel zwraca się do klasy z pytaniem: Wie ist das Wetter heute? Po próbie odpowiedzi na pytanie uczniowie przyglądają się mapie Europy. Najpierw wspólnie czytają przykład, po czym rozwiązują ćwiczenie w parach. Nauczyciel dba o prawidłowy przebieg ćwiczenia. ABI 45 Schreiben pocztówka to bardzo popularna krótka forma użytkowa. 14. Powtórzenie i utrwalenie zdań podrzędnie złożonych ze spójnikiem wenn. Lektura tekstu w chmurkach i analiza konstrukcji gramatycznej odpowiedzi Marie. Nauczyciel wskazuje na kolejność zdań (zdanie poboczne, zdanie główne) i uzależniony od tego szyk wyrazów. Uczniowie wykonują zadanie w parach pod nadzorem nauczyciela. Wszystkie zdania zostają zapisane w zeszycie. Uczniowie wykonują ćwiczenia 13-19 z części ćwiczeniowej (na lekcji 12
Faza 5 (ćwiczenie 15-18) U W A G I M E T O D Y C Z N E 15. Samodzielna lektura krótkich opisów postaci. Teksty te pod względem leksykalnym nie powinny sprawiać uczniom trudności. Nauczyciel stawia pytanie: Was für ein Urlaubstyp ist Franziska? Was für ein Urlaubstyp ist Guido? Uczniowie przygotowują odpowiedź na podstawie opisu urlopowiczów, z którym mieli do czynienia na początku rozdziału. Następnie czytają wypowiedzi w chmurkach i dyskutują na temat Wer fährt wohin? z wykorzystaniem zdań podrzędnie złożonych ze spójnikiem dass. Claudia Ertl Feriendorf, Norbert Fischer Inter-Rail-Urlaub, Franziska Lang Sprachferien, Guido Krüger Ibiza 16A. Znani z poprzedniego ćwiczenia bohaterowie opowiadają o swoich idealnych wakacjach. Nauczyciel dzieli klasy na cztery grupy. Każda grupa opisuje jednego bohatera. Nauczyciel pomaga poszczególnym grupom. Prezentacja wyników pracy odbywa się na forum klasy. Następnie uczniowie samodzielnie wykonują zadanie umieszczone pod tekstami. Po wspólnej korekcie warto jeszcze raz przeczytać wszystkie teksty i wyjaśnić nieznane słownictwo. 1B, 2D, 3B/C, 4C, 5B, 6A, 7D 16B. Na zakończenie pracy z tekstami każdy uczeń przygotowuje ustną wypowiedź o swoich idealnych wakacjach i prezentuje ją na forum klasy. Po prezentacji zapisuje wypowiedź również w zeszycie. 17. Rozdział kończy rozmowa z panem Möllerem. Opowiada on o trudnościach towarzyszących wyborowi miejsca na wspólne wakacje z rodziną. Każdy bowiem ma inny pomysł na spędzenie wolnego czasu. Po wspólnej lekturze pytań i odpowiedzi uczniowie dwukrotnie słuchają nagrania. Za pierwszym razem uczniowie słuchają całej rozmowy, za drugim razem - jedynie udzielonych odpowiedzi. Ćwiczenie kończy wspólna korekta zadania. Uczniowie mogą również przygotować krótkie ustne streszczenie rozmowy z panem Möllerem i zaprezentować je na forum klasy. Warto następnie zapisać je do zeszytu. 1b, 2a, 3c, 4b, 5c Transkrypcja: Sagen Sie mal, Herr Möller, wohin fahren Sie dieses Jahr in Urlaub? Wohin ich in Urlaub fahre? Das steht noch nicht fest. Wissen Sie, das ist das ewige Problem bei uns zu Hause: Ich möchte so gern ins Gebirge, und zwar nach Südtirol, aber meine Frau und die Kinder wollen es nicht. Sie wollen ans Meer fahren. Angelika, meine Frau, träumt von einem Urlaub in einem Feriendorf von Club Med in der Türkei. Sie meint, das wäre der ideale Familienurlaub. Türkei, Feriendorf, Club Med... na ja, das klingt eigentlich gar nicht so schlecht, oder? Ja, schon, aber abgesehen von den Kosten, das Problem ist, dass meine Kinder keine Lust haben, zwei Wochen in einem Feriendorf zu verbringen. Sie sagen, in einem Feriendorf ist man nur unter Touristen, man kommt mit Einheimischen gar nicht in Kontakt, man sieht so wenig vom Land... Und was schlagen sie vor? Eine Reise durch Europa, und zwar mit dem Auto. Zunächst von München nach Paris, dann an die Côte d Azur. Nächste Etappe Italien: Florenz, Rom, Venedig. Zum Schluss einen Abstecher nach Österreich, nach Wien, und von da zurück nach Hause. Na ja, sehr interessant. Ja, aber auch sehr anstrengend. Ich habe es mir ausgerechnet, das sind fast 4000 km! Und wir haben nur zwei Wochen Zeit. Das ist Stress pur! Aber sehr lehrreich für Ihre Kinder. Das will ich nicht bezweifeln, aber ich bin schon das ganze Jahr mit dem Auto unterwegs, ich bin nämlich Handelsreisender von Beruf. Deswegen möchte ich im Sommer meine Ruhe haben... Also, wohin denn? Ich glaube, wir werden einen Kompromiss schließen. Ich werde folgendes vorschlagen: Wir fahren eine Woche nach Südtirol, und dann fahren wir an die Adria, nach Jesolo oder nach Lignano. Und von da aus machen wir einen schönen Ausflug nach Venedig. Und wir können evtl. dann über Österreich zurückfahren und in Wien übernachten. So sind alle zufrieden: Ich kann wandern, meine Frau kann die Zeit am Strand genießen, und die Kinder freuen sich bestimmt auf diese Minitour. Uczniowie wykonują ćwiczenia 20-23 z części ćwiczeniowej (na lekcji ABI 46 Schreiben jest to pierwszy przykład listu formalnego. Przed wykonaniem zadania należy dokładnie omówić formę listu, koncentrując się na elementach obligatoryjnych ocenianych na egzaminie maturalnym. 18. Fonetyka: Warto wielokrotnie powtarzać z uczniami wprowadzane struktury i przyzwyczajać ich do formułowania zdań w sposób naturalny i spontaniczny. Blitz-Grammatik Ta część lekcji to zestawienie wprowadzonych struktur gramatycznych. Nie muszą być one omawiane w klasie. Część uczniów może samodzielnie zapoznać się z materiałem w domu. Warto jednak przedyskutować później z uczniami najważniejsze zagadnienia. 13
(ABI)Fertigkeitstraining U W A G I M E T O D Y C Z N E Rozdział ten zawiera zadania służące treningowi wszystkich sprawności językowych ocenianych na egzaminie maturalnym. Rozumienie ze słuchu, rozumienie tekstu czytanego, pisanie i mówienie testowane są technikami typowymi dla zadań maturalnych. Przed przystąpieniem do wykonania ćwiczenia nauczyciel zwraca uwagę uczniów na postać przewodnią, której wskazówki ułatwiają prawidłowe rozwiązanie zadania. ROZUMIENIE ZE SŁUCHU Rozumienie ze słuchu należy do najtrudniejszych sprawności językowych, dlatego warto poświęcić jej szczególną uwagę, aby dobrze przygotować się do tej części egzaminu. Przed przystąpieniem do słuchania nagrań nauczyciel zachęca uczniów do dokładnego zapoznania się z poleceniem. Zadanie pierwsze doskonali umiejętność globalnego rozumienia tekstu, natomiast wykonując zadanie drugie, uczniowie koncentrują się na szukanych informacjach. Określenie typów poszczególnych tekstów ułatwi ich zrozumienie oraz prawidłowe wykonanie zadania. 1. 1F, 2R, 3F, 4R, 5R, 6F Transkrypcja: Wir beschäftigen uns heute mit der Frage, wie gesund unser Leben ist bzw. was wir für unsere Gesundheit tun. Wir haben über 20 Personen mit der Frage konfrontiert. Hier hören Sie drei Stellungnahmen. Stellungnahme 1: Ich glaube, dass es heute Mode ist, über dieses Thema zu sprechen. Aber die meisten, die meinen, etwas für ihre Gesundheit zu tun, sind in Wirklichkeit gar nicht so gesundheitsbewusst. Diäten, Schlankheitskuren, Fitness-Training oder Ähnliches: Ich halte nicht viel davon. Ich kenne Leute, die Sklaven ihrer eigenen Gewohnheiten geworden sind: Sie gehen ins Fitnessstudio, auch wenn sie gar keine Lust haben. Und Sport macht ihnen keinen Spaß mehr. Oder sie haben ihre Essgewohnheiten total umgestellt und sehen so traurig aus. Ich finde, es reicht, wenn man sich gesund ernährt und wenn man zu Fuß geht oder Rad fährt, statt immer Auto zu fahren. Und vor allem soll man natürlich nicht rauchen! Stellungnahme 2: Ich habe früher eine Schachtel am Tag geraucht. Es hat eine Zeit gegeben, als ich sogar 30 Zigaretten am Tag geraucht habe. Meine Frau, Nicht-Raucherin, konnte den Gestank nicht mehr ertragen. Zu Hause gab es praktisch keinen Platz, wo ich nicht geraucht habe: im Wohnzimmer, in der Küche, im Bad, im Schlafzimmer... Bis ich dann eines Tages einen Fahrradausflug mit meinen Arbeitskollegen gemacht habe. Nach nur 10 km war ich total erschöpft, außer Atem. Da habe ich den Entschluss gefasst: Schluss mit dem Rauchen! Ich habe mich einer Entwöhnungskur unterzogen. Am Anfang war es natürlich sehr schwer, aber der Wille war da und ich habe es geschafft! Ich rauche jetzt nicht mehr. Und Radfahren macht wieder Spaß. Stellungnahme 3: Ich jogge regelmäßig und zwar seit über 30 Jahren. Ich brauche das, genauso wie Duschen und Zähneputzen. Das Laufen bringt mich in so eine Art körperliches Gleichgewicht. Wenn ich merke, wie meine Schrittfolge, mein Atem und mein Herz sich koordinieren, ist das einfach ein tolles Gefühl. Zusätzlich gehe ich dreimal die Woche zum Fitness-Training in ein Studio. Nicht weil ich eine gute Figur am Strand machen will, sondern um meine Muskulatur zu kräftigen. Ein angenehmer Nebeneffekt ist, dass man durch regelmäßigen Sport jung bleibt. Viele schätzen mich jünger, als ich bin, und ich merke auch tatsächlich nicht viel davon, dass die Jahre vergehen. Ich brauche jetzt eine Leserbrille, das ist eigentlich alles. 2. 1F, 2R, 3F, 4F, 5R Transkrypcja: Verkehrsservice Radio Baden-Baden, Verkehrsservice: Achtung, Autofahrer. Auf der A5 Karlsruhe-Basel, Richtung Basel, ist zwischen Offenburg und Freiburg ein schwerer Unfall passiert. Inzwischen hat sich schon ein 10 km langer Stau gebildet. Die Polizei hat die Autobahn gesperrt. Autofahrer nach Basel werden also gebeten, in Offenburg die Autobahn zu verlassen und über die B41 zu fahren. Wetterbericht für Deutschland Und jetzt die Wettervorhersage für heute, den 5. Juni: Im Norden zunächst stark bewölkt, örtlich fällt Regen. Im Laufe des Nachmittags wird es freundlicher mit Sonne. Im Osten und Süden kommen nach freundlichem Tagesbeginn heftige Gewitter mit starkem Regen auf. Die Höchsttemperatur liegt zwischen 20 Grad auf den nordfriesischen Inseln und 31 Grad an Elbe und Oder. Werbespot Und nun... Werbung! Sportdrink, das kalorienfreie Getränk für aktive Menschen. Sportdrink wirkt erfrischend und schmeckt auch sehr gut, egal ob in der Geschmacksrichtung Zitrone, Orange oder tropische Früchte. Hallo, ich bin die Silke. Ich jogge fast jeden Tag und trinke danach Sportdrink: wenige Kalorien (ja, denn ich achte auf meine Figur!), aber dafür sehr viele Vitamine! Die brauche ich nach dem Laufen. Also, Sportdrink, für den Sportler, der nichts dem Zufall überlässt! Kurznachricht im Radio Ein schweres Unwetter ist gestern auf Ibiza losgebrochen und hat die ganze Gegend um St. Antonio verwüstet. Ein orkanartiges Gewitter mit Hagel und Wind mit 150 St/km Geschwindigkeit hat in weniger als 10 Minuten das Städtchen in ein Inferno verwandelt: Bäume wurden entwurzelt, Autos stark beschädigt, der Regen hat aus Straßen reißende Flüsse gemacht. Zum Glück ist niemand ums Leben gekommen, 10 Leute mussten aber mit schweren Verletzungen in das örtliche Krankenhaus gebracht werden. Die Schäden werden auf über 100.000 Euro geschätzt. Verkehrsmeldung Auf deutschen Straßen sind in den vergangenen 50 Jahren mehr Menschen ums Leben gekommen als Frankfurt am Main Einwohner hat. Laut Statistischem Bundesamt sind seit 1953 bei Unfällen 697.000 Autofahrer gestorben, 25 Millionen wurden verletzt. Die meisten Todesopfer gab es im Jahr 1970, die wenigsten im Jahr 2001. ROZUMIENIE TEKSTU CZYTANEGO Rozumienie tekstu czytanego jest sprawnością, którą uczeń może również doskonalić samodzielnie w domu. Zaproponowane ćwiczenia mogą zatem stanowić zadanie domowe. Warto jednak przypomnieć uczniom informację, że czytać ze zrozumieniem nie znaczy tłumaczyć. Nie trzeba rozumieć wszystkich wyrazów, aby zrozumieć tekst i poprawnie wykonać zadanie. W związku z tym rozwiązując zadanie, uczniowie nie korzystają ze słowników. 1. 1C (wers 3), 2C (wersy 5-6), 3A (wers 8), 4B (wers 13), 5C (wers 15), 6A (wers 17) 2. 1C, 2F, 3E, 4X, 5H, 6X, 7D, 8X PISANIE Umiejętność pisania tekstów użytkowych, bez limitu słów oraz z podanym limitem, wiąże się przede wszystkim z precyzyjnym przekazaniem wymaganych informacji. Przed przystąpieniem do pisania warto zachęcić uczniów do zebrania potrzebnego słownictwa. ABI 47 Schreiben zadaniem uczniów jest napisanie e-maila, zawierającego określone informacje. Jest to przykład dłuższej formy użytkowej. Wpaść w poślizg, jechać za szybko, stracić kontrolę nad samochodem, zahamować w ostatniej chwili, zderzyć się z samochodem, wyprzedzać samochód, wjechać w drzewo, odnieść lekkie/ciężkie obrażenia, złamać sobie nogę, mieć nogę w gipsie, mieć zapięte pasy, wezwać policję, wezwać karetkę, zawieźć kogoś do szpitala, być winnym wypadku, przechodzić rehabilitację, mieć szczęście w nieszczęściu Lieber Ralf, ich danke für deine E-Mail. Ja, es geht mir im Moment viel besser. Das Bein tut zwar immer noch weh, aber ich bin seit vorgestern wieder zu Hause und mache langsam Krankengymnastik. Nach dem Unfall bin ich eine Woche lang im Krankenhaus geblieben. Dort habe ich eine Operation gehabt. Der Unfall war wirklich schrecklich und heute sage ich, dass ich Glück im Unglück gehabt habe. Ich war mit meinem Fahrrad unterwegs. Die Straße war nass und plötzlich, ich weiß nicht warum, habe ich die Kontrolle verloren 14
U W A G I M E T O D Y C Z N E MÓWIENIE und bin gegen die Leitplanke gerast. Zum Glück hatte ich meinen Helm auf. Aber beim Stürzen habe ich mir das Bein gebrochen. Nach wenigen Minuten war der Notarztwagen da und man hat mich ins Krankenhaus gebracht. Schade, dass meine Reise nach Deutschland geplatzt ist. Ich habe mich auch darauf gefreut. Aber gern komme ich zu Dir im Sommer, vielleicht Ende Juli. Was sagst du zu der Woche vom 22. bis 29. Juli? Auf jeden Fall danke für die Einladung. Also, ich freue mich schon auf die Woche in Tübingen. Ciao dein(e)... W tomie 2a do doskonalenia sprawności mówienia wykorzystana zostaje statystyka. Interpretacja wyników badań statystycznych nie musi przysparzać większych trudności, jeżeli odpowiednio wcześniej zapoznamy uczniów z potrzebnymi zwrotami typowymi dla omawiania statystyki. Tekst podany w zadaniach 1 i 3 po uzupełnieniu go zebranym słownictwem jest przykładem prostej wypowiedzi, jaką może zbudować uczeń na podstawie dowolnej statystyki, dokonując jedynie zmian w materiale leksykalnym. ABI 48 Sprechen jest to pierwszy przykład interpretacji statystyki. 1. zeigt, Jugendliche, Unterschiede, am Computer, der Mädchen, Mehr, dagegen, gern, fernsehen. ABI 49 Sprechen opisywanie ilustracji. Opisując kolejne ilustracje, warto pamiętać, że prawidłowo wykonane zadanie powinno uwzględniać wszystkie główne elementy ilustracji. Dla ułatwienia tego zadania podano pytania, odpowiedź na nie stanowi przykładowy opis. 2. 1. Auf dem Foto sehe ich ein paar/fünf Personen. Ich glaube, das sind Touristen. Sie machen ihren Sommerurlaub im Gebirge. 2. Sie sind auf einem Wanderweg im Gebirge. 3. Die Touristen wandern, sie tragen auch große Rucksäcke. Jeder hat einen Wanderstock in der Hand. Sie sprechen miteinander, bewundern die Landschaft, genießen die Natur, atmen frische Luft... 4. Sie verbringen ihre Zeit im Gebirge, weil sie vielleicht Urlaub haben und Naturfreunde sind. Sie wollen ihre Freizeit aktiv verbringen. Sie genießen Bergwanderungen, weil das ihnen viel Spaß macht. 3. 11%, 78%, 37%, 24%, 43%, 23% 15
Testy T E S T Podsumowaniem każdego rozdziału z podręcznika jest test, który powinien być poprzedzony powtórzeniem wszystkich zagadnień leksykalnych i gramatycznych realizowanych w danym materiale. Proponowane testy przewidziane są na jedną godzinę lekcyjną. Każdy z nich zbudowany jest z pięciu lub sześciu zadań różnego typu odpowiednio punktowanych. W zadaniach Ułóż dialog według opisu oraz Przetłumacz na język niemiecki na końcu każdego zdania w nawiasie podana jest dodatkowo liczba punktów, jaką można maksymalnie otrzymać za prawidłowe wykonanie zadania. Nauczyciel, oceniając tłumaczenie zdań, może na przykład odejmować 0,5 punktu za każdy typ błędu językowego. Maksymalna liczba punktów, jaką mogą uzyskać rozwiązujący test, przedstawia się następująco: w testach 12 i podsumowującym 32 punkty w testach 14 i 15 36 punktów w testach 11 i 13 40 punktów. Poniższa tabela ilustruje proponowaną skalę ocen: Maksymalna liczba punktów 32 36 40 celujący 31,5 32 35,5 36 39 40 bardzo dobry 29 31 32,5 35 36 38,5 dobry 24 28,5 27 32 30 35,5 dostateczny 17,5 23,5 20 26,5 22 29,5 dopuszczający 11 17 12,5 19,5 14 21,5 niedostateczny 0 10,5 0 12 0 13,5 Omawiając wyniki testów, warto zatrzymać się na zadaniach, które przysporzyły uczniom najwięcej trudności. Przy najbliższej okazji można wspólnie powtórzyć odpowiedni materiał i krótko sprawdzić efekty powtórki. W informacji zwrotnej nie może również zabraknąć podkreślenia najlepszych prac i podania zadań, z jakimi uczniowie nie mieli problemów. Umiejętnie przekazany komentarz mobilizuje uczniów do dalszego wysiłku. 16
Vorname/Name Klasse Datum.../40 T E S T 1 1 A. Ergänze die Modalverben können und müssen. Wpisz odpowiednie formy podanych czasowników. /4 1. Ich jeden Tag in die Schule gehen. 2. Wir leider morgen nicht kommen. 3. Dieser Zug fährt nicht direkt nach Frankfurt. Sie umsteigen. 4. du inlineskaten? Nein, aber ich sehr gut Skateboard fahren. 5. Sie mir bitte einen Tipp geben? 6. Diese Übung ist zu schwer. Die Schüler sie nicht machen. 7. Es ist spät. Jetzt die Kinder schlafen gehen. B. Ergänze die Modalverben dürfen, müssen, wollen. Wpisz odpowiednie formy podanych czasowników. /4 1. Heute Abend die Kinder bis 23 Uhr fernsehen. 2. Mutti, ich bitte weggehen? Nein, du nicht. 3. Marco, du wirklich Fußballspieler werden? 4. Du machst noch viele Fehler. Du mehr lernen. 5. Tina lernen, aber sie möchte lieber fernsehen. 6. Deine Schwester nicht mitkommen. Sie ist noch zu klein. 7. Ich im Sommer Urlaub in Spanien machen. C. Rekonstruiere den Dialog. Napisz dialog zgodnie z opisem. /12 Proponujesz Karin pójście do centrum. (1) Ona mówi, że jest jej przykro, bo nie może pójść z tobą. (1) Pytasz dlaczego. (0,5) Ona wyjaśnia, że dzisiaj przyjeżdżają jej przyjaciele z Berlina. Musi zostać w domu i przygotować kolację. (2,5) Pytasz Karin, czy mama nie może je pomóc. (1) Ona mówi, że mama nie może jej pomóc, bo nie ma jej w domu. (2) Zaproponuj jej pomoc. Powiedz, że zrobisz zakupy, nakryjesz do stołu (2) Karin dziękuje. Proponuje spotkanie o 15.00 przed supermarketem, który znajduje się na Kaiserstraße. (2) D. Bilde Sätze. Ułóż zdania. /4 1. heute Nachmittag/schwimmen/wollen/gehen/wir/. 2. dürfen/disco/wir/gehen/heute Abend/? 3. können/ich/heute/kommen/nicht/weil/müssen/lernen/ich/. 4. du/sehr gut/sprechen/deutsch/können/. 17
Vorname/Name Klasse Datum.../40 T E S T 1 1 E. Antworte frei. Odpowiedz na pytania. /5 1. Warum kommst du nicht zur Party? 2. Warum lernst du Deutsch? 3. Warum treibst du Sport? 4. Warum besuchst du einen Schwimmkurs? 5. Warum bleibst du zu Hause? F. Übersetze. Przetłumacz na język niemiecki. /11 1. Czy możesz mi pożyczyć książkę do niemieckiego? Zapomniałem zabrać swojej książki ze szkoły. (2) 2. Nie umiem pływać, ale chcę się nauczyć. (2) 3. Mogę jechać pociągiem o 13.15. Nie muszę się przesiadać i o 16.20 będę już w Berlinie. (3) 4. Mamo, czy mogę wziąć twój telefon komórkowy? Nie, nie możesz. (2) 5. Marika nie może biegać. Musi siedzieć w wózku inwalidzkim. (2) 18
Vorname/Name Klasse Datum.../32 T E S T 1 2 A. Wie lauten die Perfektformen? Podaj formy czasu przeszłego Perfekt do podanych czasowników. /5 sprechen fahren feiern einstürzen organisieren verlassen verlieren sein lernen bekommen B. Erzähle in der Vergangenheitsform. Napisz podany poniżej tekst w czasie przeszłym. /4 Ich bin allein zu Hause und habe keine Lust zu lernen. Also rufe ich meine Freundin Karin an und erzähle ihr von meinen Problemen. Nach zehn Minuten kommt meine kleine Schwester nach Hause. Ich spreche kurz mit ihr. Dann sage ich Tschüs zu ihr und gehe aus dem Haus. Gestern C. Ergänze die passenden Verben im Perfekt. Uzupełnij zdania podanymi czasownikami w czasie przeszłym Perfekt. /10 fliegen sein haben fahren bleiben besuchen lernen kennen lernen bezahlen wohnen Letztes Jahr ich in Deutschland. Ich einen Deutschkurs. Ich nicht mit dem Zug, denn meine Tante Maria mir das Flugticket. Ich also mit Lufthansa von Mailand nach Berlin. Ich zwei Wochen in Berlin. Dort ich nicht in einem Studentenheim, sondern bei einer netten Familie. Ich viel, aber ich auch viel Spaß und viele Leute. D. Was hast du gestern gemacht? (Schreibe mindestens vier Sätze.) /4 Napisz przynajmniej cztery zdania o tym, co robiłeś wczoraj. 19
Vorname/Name Klasse Datum.../32 T E S T 1 2 E. Übersetze. Przetłumacz na język niemiecki /9 1. Latem 2002 roku rzeka Łaba wystąpiła z brzegów i zalała wiele miast. (2) 2. Czy byłeś w Niemczech w zeszłym roku? Tak, byłem dwa tygodnie w Monachium. (2) 3. O której godzinie wstałeś dzisiaj rano? Spałem do 10.00. (2) 4. Kto został mistrzem świata Formuły 1 w 2003 roku? (1) 5. Spędziłem wakacje w Austrii. Mój nauczyciel języka niemieckiego zorganizował kurs języka niemieckiego w Wiedniu. (2) 20