Ziemniak Uwagi ogólne W sezonie wegetacyjnym w ramach PDOiR w woj. warmińsko-mazurskim przeprowadzone były dwa doświadczenia z ziemniakiem w stacjach doświadczalnych i. Ze środków pozabudżetowych prowadzone były doświadczenia z odmianami bardzo wczesnymi i wczesnymi w Rychlikach, a ze średniowczesnymi i późnymi we Wrócikowie. Doświadczenia są trzypowtórzeniowe, jednoczynnikowe o powierzchni poletek 16,0 m 2 (60 roślin na poletku), natomiast w grupie odmian bardzo wczesnych dla wcześniejszego terminu zbioru - 7 m 2 (28 roślin na poletku). Warunki agrotechniczne prowadzenia doświadczeń w roku przedstawiono w tabeli 2. Badano 6 odmian bardzo wczesnych w dwóch terminach zbioru. Pierwsze kopanie przeprowadzono po 40 dniach od wschodów, natomiast drugi zbiór tych samych odmian wykonano już po uzyskaniu dojrzałości pełnej. Pozostałe grupy wczesności zbierano w jednym terminie, po uzyskaniu przez ziemniaki pełnej dojrzałości. Badano - 7 odmian wczesnych jadalnych - 14 odmian średniowczesnych jadalnych - 8 odmian średniopóźnych i późnych jadalnych Ze względu na prowadzenie w regionie niewielkiej liczby badań z ziemniakiem w opracowaniu przedstawiono również wyniki plonowania odmian z doświadczeń przeprowadzonych w w woj. podlaskim. W doświadczeniach stosowano chemiczną ochronę roślin w zakresie zwalczania chwastów, stonki ziemniaczanej oraz pełną profilaktyczną ochronę przeciw zarazie ziemniaka. Stosowane preparaty znajdowały się w oryginalnych opakowaniach i były zarejestrowane w Polsce. Wyniki doświadczeń Rok był dość korzystny do uzyskania wysokich plonów ziemniaka. Optymalne wiosenne temperatury pozwoliły na założenie doświadczeń w trzeciej dekadzie kwietnia. W efekcie dobrego przebiegu pogody sprzyjającego wegetacji ziemniaków, średni plon bulw w grupie odmian bardzo wczesnych wyniósł około 559 dt/ha, wczesnych 540 dt/ha, natomiast średniowczesnych i późnych odpowiednio 493 dt/ha i 498 dt/ha. Najwyższe plony w grupie ziemniaka bardzo wczesnego po zakończeniu wegetacji w badanym roku uzyskały we wszystkich stacjach Denar i Lord. Na przestrzeni lat 2009- najlepiej plonowały w tej grupie również Denar i Lord. Natomiast po 40 dniach od wschodów (w terminie pierwszego kopania)
w latach badań 2009- najkorzystniej plonował Miłek, który uzyskał również wysoki plon handlowy. W grupie ziemniaków wczesnych w roku we wszystkich miejscowościach najwyżej plonowała Owacja, wyróżnił się również Cyprian. Odmiany te potwierdziły również swoje wysokie możliwości plonotwórcze na przestrzeni dwóch lat badań. Wśród odmian średniowczesnych najwyższy plon w roku uzyskały Bartek, Cekin, Tajfun, Finezja oraz Ametyst. Natomiast w ostatnim dwuleciu znacznie powyżej wzorca plonowały Satina, Bartek, Cekin, Tajfun, Finezja, Ametyst oraz Stasia. Najlepiej plonującymi odmianami w grupie późnych, w roku były: Soplica, Zenia oraz Ursus. Na przestrzeni dwóch lat wysokie możliwości plonotwórcze potwierdziły Soplica i Zenia (tabele 3-10). Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych odmian ziemniaka uczestniczących w badaniach przedstawiono w części 15, tabeli 4 - materiały uzupełniające niniejszego opracowania.
Tabela 1. Ziemniak. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) bardzo wczesne - jadalne 1. Denar 1999 PL 2. Lord 1999 PL 3. Justa 2006 PL 4. Miłek 2006 PL 5. Flaming 2007 PL 6. Viviana 2010 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; 76-039 Biesiekierz wczesne - jadalne 1. Vineta 1999 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; 76-039 Biesiekierz 2. Bellarosa 2006 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A ; 76-039 Biesiekierz 3. Owacja 2006 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 4. Cyprian 2007 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 5. Oman 2005 PL 6. Aruba 2007 PL 7. Michalina 2010 PL
cd. tabeli 1. Ziemniak. Odmiany badane. Rok zbioru: Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Kod kraju pochodzenia Hodowca (jednostka prowadząca hodowlę zachowawczą lub dla odmian zagranicznych krajowy przedstawiciel) średniowczesne - jadalne 1. Satina 2000 DE Solana Polska sp. z o.o. Zduny 25; 99-440 Zduny 2. Bartek 2003 PL 3. Cekin 2004 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 4. Tajfun 2004 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 5. Finezja 2007 PL 6. Wiarus 2008 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 7. Ametyst 2009 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 8. Jutrzenka 2009 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 9. Gawin 2010 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 10. Stasia 2010 PL 11. Tetyda 2008 PL 12. Promyk 2008 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 13. Bursztyn 2010 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 14. Legenda 2010 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno średniopóźne i późne - jadalne 1. Zeus 2000 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 2. Syrena 2002 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 3. Jelly 2005 DE Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3A; 76-039 Biesiekierz 4. Medea 2005 PL 5. Soplica 2008 PL Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie 11; 76-024 Świeszyno 6. Zenia 2010 PL 7. Ursus 2004 PL 8. Gustaw 2010 PL
Tabela 2. Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru: Miejscowość woj.warm.- mazurskie woj.warm.- mazurskie woj. podlaskie Kompleks rolniczej przydatności gleby żytni bardzo dobry żytni dobry żytni dobry Klasa bonitacyjna gleby IV a IV a IV b ph gleby w KCl 6,4 7,2 Przedplon pszenica ozima jęczmień jary jęczmień jary Data sadzenia 27.04.11 21.04.11 19.04.11 Obsada roślin na poletku - 16m 2 60 szt 60 szt 60 szt Data zbioru b. wczesny 23.08. 13.08. 22.08. wczesny 29.08. 31.08. 25.08. średniowczesny 06.10. 17.09. 04.10. śr. późny i późny 07.10. 17.09. 05.10. Nawożenie mineralne N (kg/ha) 100 100 100 P 2 O 5 (kg/ha) 75 90 100 K 2 O (kg/ha) 120 140 150 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi ( nazwa,dawka/ha) - Basfoliar 36 Extra (8 l) - Środki ochrony roślin Herbicyd (nazwa,dawka/ha) Afalon Dyspersyjny 450 SC + Command 480 EC (1l+0,15 l) Afalon Dyspersyjny 450 SC + Command 480 EC (1l+0,18 l) Afalon Dyspersyjny 450 SC(2l); Targa Super 05 EC (3 l) Insektycyd (nazwa,dawka/ha) Actara 25 WG (80 g);fury 100 EC ( 0,2l) Calypso ( 0,1 l); 2 x Mospilan 20 SP ( 80 g) Actara 25 WG (80 g); Mospilan 20 SP ( 80 g) Fungicyd (nazwa,dawka/ha) 2 x Inter Optimum 72,5 WP ( 2kg); 2 x Dithane Neo Tec 75WG (2,5kg); Dithane Neo Tec 75WG (2 kg); Pyton Consento 450 SC (1,6 l); Antracol 70 WG ( 1,8 kg),dithane Neo Tec 75 WG (2 kg); Gwarant 500 SC (2 l); Ridomil Gold MZ 67,8 WG(2,5 kg); Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg);pyton Consento 450 SC (2 l); Revus 250 SC (0,6 l); Altima 500 SC (0,4 l) Inne zabiegi Inne zabiegi (nazwa,dawka/ha) - Użyźniacz glebowy UG max ( 0,6 l) -
Tabela 3. Ziemniak bardzo wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach(% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru Plon ogólny Plon handlowy * % skrobi lat badań zbiór wczesny( po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt/ha 221,4 192,0 174,6 196,0 214,0 183,5 165,0 187,5 1. Denar 3 116 117 111 115 116 118 112 115 - - - - 2. Lord 3 96 107 104 102 96 109 104 103 - - - - 3. Justa 3 82 82 95 86 83 82 97 87 - - - - 4. Miłek 3 103 106 110 106 105 106 112 108 - - - - 5. Flaming 3 93 62 75 77 89 56 70 72 - - - - 6. Viviana 2 111 126 105 114 112 128 104 115 - - - - zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt/ha 519,5 637,0 519,9 558,8 489,2 628,9 502,6 540,2 12,7 10,6 10,4 11,2 1. Denar 3 122 119 118 120 124 120 120 121 11,3 9,2 9,0 9,8 2. Lord 3 125 118 107 117 128 118 107 118 11,0 9,9 8,9 9,9 3. Justa 3 82 77 85 81 84 77 84 82 15,1 11,7 10,4 12,4 4. Miłek 3 87 98 100 95 86 97 98 94 13,6 10,8 11,2 11,9 5. Flaming 3 102 100 93 98 102 99 92 98 14,5 12,9 12,8 13,4 6. Viviana 2 82 88 97 89 76 89 99 88 10,8 9,0 10,0 9,9 Wzorzec z wszystkich badanych odmian - Plon handlowy zbiór wczesny - bulwy o średnicy powyżej 30 mm; zbiór po zakończeniu wegetacji - bulwy o średnicy powyżej 35 mm
Tabela 4. Ziemniak bardzo wczesny. Plon bulw (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru ; 2010; 2009 Plon ogólny Plon handlowy * % skrobi lat badań 2010 2009 2010-2009- 2010 2009 2010-2009- 2010 2009 2010-2009- zbiór wczesny( po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt/ha 196,0 199,5 185,5 197,8 193,7 187,5 185,4 173,8 186,5 182,2 1. Denar 3 115 97 100 106 104 115 97 102 106 105 - - - - - 2. Lord 3 102 102 96 102 100 103 102 98 103 101 - - - - - 3. Justa 3 86 78 87 82 84 87 79 85 83 84 - - - - - 4. Miłek 3 106 117 138 112 120 108 118 143 113 123 - - - - - 5. Flaming 3 77 98 93 88 89 72 94 88 83 85 - - - - - 6. Viviana 2 114 105-110 - 115 105-110 - - - - - - doświadczeń 3 3 1 6 7 3 3 1 6 7 zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt/ha 558,8 421,5 469,9 490,2 483,4 540,2 402,9 452,7 471,6 465,3 11,2 12,4 12,6 11,8 12,1 1. Denar 3 120 108 120 114 116 121 109 122 115 117 9,8 11,0 11,2 10,4 10,7 2. Lord 3 117 104 119 111 113 118 106 121 112 115 9,9 11,3 11,8 10,6 11,0 3. Justa 3 81 90 86 86 86 82 91 86 87 86 12,4 12,4 12,9 12,4 12,6 4. Miłek 3 95 102 95 99 97 94 101 93 98 96 11,9 13,9 13,5 12,9 13,1 5. Flaming 3 98 91 101 95 97 98 88 99 93 95 13,4 14,2 15,3 13,8 14,3 6. Viviana 2 89 97-93 - 88 96-92 - 9,9 12,1-11,0 - doświadczeń 3 3 1 6 7 3 3 1 6 7 3 3 1 6 7 Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy zbiór wczesny - bulwy o średnicy powyżej 30 mm; zbiór po zakończeniu wegetacji - bulwy o średnicy powyżej 35 mm
Tabela 5. Ziemniak wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach(% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru lat badań SDOo Wzorzec, dt/ha 470,5 632,3 516,5 539,8 464,1 624,0 512,3 533,5 13,5 10,9 11,4 11,9 1. Vineta 3 96 92 97 95 96 93 97 95 12,4 10,8 11,7 11,6 2. Bellarosa 3 91 92 91 91 92 92 91 92 12,8 10,1 10,6 11,2 3. Owacja 3 130 116 117 121 131 117 117 122 14,5 10,9 11,3 12,2 4. Cyprian 3 113 101 99 104 114 99 98 104 13,4 10,0 10,7 11,4 5. Oman 2 82 98 107 96 81 98 107 95 14,0 11,5 12,4 12,6 6. Aruba 2 96 93 94 94 95 92 94 94 15,7 13,0 13,2 14,0 7. Michalina 2 92 109 95 99 91 109 95 98 11,6 9,8 9,9 10,4 Tabela 6. Ziemniak wczesny. Plon bulw ogólny i handlowy (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru ;2010- lat badań 2010 2010-2010 2010-2010 2010- Wzorzec, dt/ha 539,8 548,6 544,2 533,5 527,6 530,6 11,9 12,2 12,1 1. Vineta 3 95 101 98 95 102 99 11,6 11,6 11,6 2. Bellarosa 3 91 99 95 92 102 97 11,2 11,7 11,5 3. Owacja 3 121 107 114 122 108 115 12,2 12,7 12,5 4. Cyprian 3 104 111 108 104 112 108 11,4 13,7 12,6 5. Oman 2 96 90 93 95 91 93 12,6 14,3 13,5 6. Aruba 2 94 96 95 94 95 95 14,0 14,0 14,0 7. Michalina 2 99 106 103 98 105 102 10,4 11,3 10,9 doświadczeń 3 3 6 3 3 6 3 3 6 Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm
Tabela 7. Ziemniak średniowczesny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach(% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru lat badań SDOo Wzorzec, dt/ha 448,5 474,6 555,1 492,7 438,0 455,0 536,2 476,4 14,8 13,1 12,6 13,5 1. Satina 3 104 118 102 108 105 118 102 108 12,2 10,6 10,6 11,1 2. Bartek 3 122 118 136 125 123 117 127 122 15,2 13,4 12,1 13,6 3. Cekin 3 111 125 93 110 112 126 95 111 15,1 13,1 11,5 13,2 4. Tajfun 3 138 113 94 115 141 115 97 118 16,4 13,4 12,4 14,1 5. Finezja 3 116 92 127 112 115 93 123 110 17,1 14,6 15,2 15,6 6. Wiarus 3 73 82 67 74 73 82 68 74 13,9 13,6 12,6 13,4 7. Ametyst 2 122 86 123 110 122 83 123 109 15,2 13,1 12,9 13,7 8. Jutrzenka 2 98 108 101 102 98 106 100 101 12,8 12,5 12,8 12,7 9. Gawin 2 99 101 111 104 99 101 113 104 16,1 16,1 15,0 15,7 10. Stasia 2 90 120 98 103 88 120 101 103 13,4 11,7 11,7 12,3 11. Tetyda 1 102 95 119 105 104 95 118 106 12,3 10,5 11,0 11,3 12. Promyk 1 84 79 69 77 82 77 70 76 12,3 12,0 10,2 11,5 13. Bursztyn 1 83 84 68 78 80 85 68 78 17,4 14,6 13,7 15,2 14. Legenda 1 59 80 91 77 59 81 93 78 17,4 13,9 16,6 16,0 Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm
Tabela 8. Ziemniak średniowczesny. Plon bulw ogólny i handlowy (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru ; 2010- lat badań 2010 2010-2010 2010-2010 2010- Wzorzec, dt/ha 492,7 558,2 525,5 476,4 544,9 510,7 13,5 12,7 13,1 1. Satina 3 108 112 110 108 111 110 11,1 11,5 11,3 2. Bartek 3 125 107 116 122 106 114 13,6 13,2 13,4 3. Cekin 3 110 107 109 111 107 109 13,2 14,5 13,9 4. Tajfun 3 115 111 113 118 112 115 14,1 14,3 14,2 5. Finezja 3 112 107 110 110 108 109 15,6 14,1 14,9 6. Wiarus 3 74 71 73 74 71 73 13,4 12,2 12,8 7. Ametyst 2 110 109 110 109 106 108 13,7 12,8 13,3 8. Jutrzenka 2 102 96 99 101 97 99 12,7 12,7 12,7 9. Gawin 2 104 92 98 104 90 97 15,7 15,9 15,8 10. Stasia 2 103 115 109 103 115 109 12,3 12,5 12,4 11. Tetyda 1 105 - - 106 - - 11,3 - - 12. Promyk 1 77 - - 76 - - 11,5 - - 13. Bursztyn 1 78 - - 78 - - 15,2 - - 14. Legenda 1 77 - - 78 - - 16,0 - - doświadczeń 3 3 6 3 3 6 3 3 6 Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm
Tabela 9. Ziemniak średniopóźny i późny. Plon bulw ogólny i handlowy w miejscowościach(% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru lat badań Wróciko wo Wróciko wo SDOo Wróciko wo Wzorzec, dt/ha 494,6 439,7 558,3 497,5 472,8 416,0 520,1 469,7 13,7 12,1 12,5 12,8 1. Zeus 3 96 76 89 87 97 73 91 87 13,9 12,6 14,6 13,7 2. Syrena 3 92 89 84 88 95 87 87 90 13,1 12,3 11,8 12,4 3. Jelly 3 86 88 83 86 88 92 89 90 12,4 12,1 10,9 11,8 4. Medea 3 106 96 70 91 103 96 73 91 13,3 10,8 10,8 11,6 5. Soplica 3 122 122 127 124 118 126 118 121 13,4 11,7 13,0 12,7 6. Zenia 2 108 121 125 118 108 120 123 117 11,4 10,7 10,2 10,8 7. Ursus 1 108 110 119 112 107 108 115 110 15,2 13,3 15,4 14,6 8. Gustaw 1 84 98 103 95 84 98 104 95 17,0 13,4 13,5 14,6 Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm Tabela 10. Ziemniak średniopóźny i późny. Plon bulw ogólny i handlowy (% wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Rok zbioru ; 2010- lat badań 2010 2010-2010 2010-2010 2010- Wzorzec, dt/ha 497,5 559,6 528,6 469,7 546,8 508,3 12,8 12,1 12,5 1. Zeus 3 87 89 88 87 88 88 13,7 12,9 13,3 2. Syrena 3 88 101 95 90 102 96 12,4 12,8 12,6 3. Jelly 3 86 99 93 90 99 95 11,8 12,0 11,9 4. Medea 3 91 83 87 91 82 87 11,6 12,3 12,0 5. Soplica 3 124 121 123 121 122 122 12,7 12,4 12,6 6. Zenia 2 118 98 108 117 98 108 10,8 11,9 11,4 7. Ursus 1 112 - - 110 - - 14,6 - - 8. Gustaw 1 95 - - 95 - - 14,6 - - doświadczeń 3 3 6 3 3 6 3 3 6 Wzorzec z wszystkich badanych odmian * - Plon handlowy bulwy o średnicy powyżej 35 mm