Chemia w żywności POBUDŹ ZMYSŁY Opracowały: Kamila Janicka, Wiktoria Janicka, Paulina Wojna Uczennice II Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Lesznie z Oddziałami Dwujęzycznymi i Międzynarodowymi
Chemiczne składniki żywności Askorbinian Fityniany Genisteina Glukoza Kapsaicyna Katalaza Kofeina Kwas foliowy L-karnityna Metonina Tauryna Teobromina I wieeele innych
Krótka charakterystyka kofeiny Kofeina związek chemiczny pochodzenia roślinnego, który należy do tej samej grupy alkaloidów co kokaina, nikotyna, czy morfina. Zawierają ją m.in.: Kawa Herbata Napoje energetyzujące Czekolada Coca-cola Słodycze (np. Kopiko)
Wzory chemiczne kofeiny C 8 H 12 O 3 N 4
Jak otrzymujemy kofeinę? Może byd otrzymywana przez ekstrakcję z kawy, herbaty, guarany, herbaty paragwajskiej, orzeszków kola lub otrzymywana syntetycznie z kwasu moczowego lub mocznika. Obecnie głównym źródłem kofeiny jest dekofeinizacja kawy, polegająca na ekstrakcji kofeiny z ziaren kawy.
Forma: Kolor: Zapach: Masa molowa ciało stałe biały bezwonny 194.19 g/mol ph: 5.5-6.5 (10g/l; 20 o C) Temperatura topnienia: Temperatura wrzenia: 234-239 o C 178 o C Rozpuszczalność w wodzie: 21 g/l (25 o C), 46 g/l (40 o C), 182 g/l (80 o C), 670 g/l (100 o C) Rozpuszczalność w etanolu: 10.5 g/l (25 o C) Rozpuszczalność w chloroformie: Właściwości kofeiny 125 g/l (25 o C)
Działanie Pobudza ośrodkowy układ nerwowy oraz ośrodki wegetatywne Rozszerza naczynia wieocowe Wpływa na szybkośd przemiany materii Polepsza pamięd krótkotrwałą Chwilowo podwyższa IQ Do 50% zmniejsza zachorowania na cukrzycę typu II
Zastosowanie Jest to lek pobudzający Neutralizuje zatrucia narkotykami, alkoholem i barbituranami Stosowana w leczeniu astmy Składnik preparatów kosmetycznych i kosmetyczno-leczniczych Składnik wielu produktów spożywczych
Zagrożenia wynikające z nadmiernej ilości spożycia kofeiny Śmiertelna dawka kofeiny = 5000 mg/dzieo = 80 filiżanek kawy lub 120 filiżanek herbaty Przyspieszy bicie serca Podniesie ciśnienie krwi Zwiększa stężenie dopaminy w mózgu Po spożyciu powyżej 2000 mg powodują bezsennośd, drżenia mięśniowe i przyspieszenie oddechu
Doświadczenie I Refleks Wydajnośd pracy Koncentrację Sprawnośd fizyczną Badanie wpływu kofeiny na :
Doświadczenie I - metody PŁYN KOFEINOWY, przed i po którego spożyciu grupa dorosłych osób wykonała testy: Łapanie linijki - Linijka długości 30 cm Kolorowe napisy - Napisy nazw barw celowo wypisane innymi kolorami niż sugeruje ich nazwa
Doświadczenie I - metody Łapanie linijki - Spuszczana linijka długości 30 cm musi byd jak najszybciej złapana przez osobę badaną pomiar refleksu [cm] Kolorowe napisy - Napisy nazw barw celowo wypisane innymi kolorami niż sugeruje ich nazwa muszą byd jak najszybciej poprawnie przeczytane przez badaną osobę pomiar [czas w sekundach]
KOLOROWY TEST Nazwij kolory jakich użyto do napisania poniższych wyrazów. ŻÓŁTY CZERWONY NIEBIESKI ZIELONY FIOLETOWY CZARNY ŻÓŁTY ZIELONY POMARAOCZOWY ZIELONY ŻÓŁTY CZARNY CZERWONY NIEBIESKI CZERWONY FIOLETOWY ZIELONY POMARAOCZOWY
Wyniki Rodzaj zadania Przed wypiciem kawy Po wypiciu kawy Linijka 18,25 cm 13,40cm Kolorowe napisy 14,76 s 13,33 s Czytanie na czas 137 wyrazów/min 146 wyrazów/min Test na liczenie 17/23 działania ( 2min12s) 22/23 działania (1min35s) Skoki na skakance 32 skoki/20s 35 skoków/20s
Doświadczenie II W tym doświadczeniu wykrywałyśmy kofeinę w różnych napojach : kawa rozpuszczalna, kawa sypana, kakao, herbata, napój energetyczny. Do tego badania potrzebowałyśmy : Sprzęt laboratoryjny: 5 zlewek woda Odczynniki: 2 pipety azotan(v)bizmutu(iii) Bagietka jodek potasu
Doświadczenie II WYKRYWANIE KOFEINY W 1 NAPOJACH 3 2 Do probówki wprowadzamy 3-4 cm roztworu azotanu(v) bizmutu(iii) Wkraplamy do niego roztwór jodku potasu Początkowo strącony brunatny osad jodku bizmutu zacznie rozpuszczad się w nadmiarze jodku potasu i utworzy pomaraoczowy roztwór-odczynnik do wykrywania kofeiny
5
Obserwacje : W obecności kofeiny strąca się pomaraoczowy osad Wnioski: W badanej substancji występują cząsteczki kofeiny
Doświadczenie III Dnia 19.06.2012r. za zgodą Dyrektora Galerii Leszno przeprowadziłyśmy ankietę na jej terenie. W ankiecie wzięło udział 50 osób w wieku od 16-60 lat.
Każda z ankietowanych osób musiała udzielid odpowiedzi na 8 pytao: 1) Jaką ilośd kawy wypijasz dziennie? 2) Jaki płyn kofeinowy spożywasz najczęściej? 3) Jak długo działa na ciebie kofeina? 4) Jak czujesz się po zażyciu kofeiny? 5) Czy czujesz się uzależniony od kofeiny? 6) Czy potrafiłbyś nie pid kawy przez 3 dni? 7) Kiedy wypijasz pierwszy płyn kofeinowy? 8) Gdzie wypijasz pierwszy płyn kofeinowy?
Jaką ilośd kawy wypijasz dziennie? Ankieta Jaki płyn kofeinowy spożywasz najczęściej?
Jak długo działa na ciebie kofeina? Ankieta Jak czujesz się po zażyciu kofeiny?
Czy czujesz się uzależniony od kofeiny? Ankieta Czy potrafiłbyś nie spożywad kawy przez 3 dni?
Kiedy wypijasz pierwszy płyn kofeinowy? Ankieta Gdzie wypijasz pierwszy płyn kofeinowy?
MITY I FAKTY OD KAWY MOŻNA SIĘ UZALEŻNID Kawa ma bardzo niski potencjał uzależniający Ma jednak działanie stymulująceodstawienie napoju na dłuższy czas wprawia w zły nastrój, bóle głowy, znużenie, problemy z koncentracją Problemy w krótkim czasie ustępują
MITY I FAKTY WIĘCEJ KAWY=BARDZIEJ WYDAJNA PRACA Większa dawka kofeiny od zalecanej przynosi odwrotny skutek Nadmiar-uczucie lęku, podenerwowanie, niepokój, słabsza koncentracja i pamięd Pamiętaj: zalecana dawka kofeiny to 300mg, lecz każdy z nas ma inne genetycznie uwarunkowanie
MITY I FAKTY KAWA JEST KALORYCZNA Sama kawa ma 0 kalorii Na jej kalorycznośd mają wpływ dodatki: cukier śmietanka syropy smakowe mogą dostarczyd nawet 200-600 kcal! czekoladowa posypka bita śmietana
MITY I FAKTY ZWIĘKSZA RYZYKO CHORÓB NOWOTWOROWYCH I UKŁADU KRĄŻENIA Nie wykazano żadnego związku pomiędzy piciem kawy a zwiększonym ryzykiem wystąpienia nowotworów czy też chorób układu krążenia U osób wrażliwych nieznacznie wzrasta ciśnienie tętnicze toteż chorzy na nadciśnienie powinni konsultowad się w tej sprawie z lekarzem
MITY I FAKTY PO 20-30 MINUTACH OD WYPICIA NAPOJU KOFEINOWEGO WZRASTA WYTRZYMAŁOŚĆ FIZYCZNA Kofeina zmniejsza dolegliwości bólowe związane z zakwasami Kofeina stymuluje mięśnie do traktowania tłuszczów jako źródła energii dla organizmu
Bibliografia: John Emsley, 1998r., Galeria cząsteczek, wydawnictwo Prószyoski i S-ka, Warszawa Hanna Gulioska, Krzysztof Kuśmierczyk, 2012r., Po prostu Chemia, wydawnictwo WSiP, Warszawa eufic.org sfd.pl kopalniawiedzy.pl sites.google.com mojachemia.wordpress.com chorg.p.lodz.pl akademia-alfredo.pl pl.wikipedia.org google.pl forum.paker.co.uk miniaturowe.com niam.pl
Dziękujemy za uwagę