EMIA PZIM RZSZERZNY zadanianumer Kryteria oceniania czekiwana odpowiedź Za narysowanie klatkowego modelu konfiguracji elektronów walencyjnych: (4s ) (4p ) Za podanie symbolu pierwiastka Y oraz wartości liczby masowej jego izotopu: Symbol pierwiastka Y: Liczba masowa A : Za dokończenie obu zdań:. W cząsteczce amoniaku atomowi azotu przypisuje się hybrydyzację ( sp / sp / sp ).. Spośród ( dwóch / trzech / czterech ) zhybrydyzowanych orbitali atomu azotu jeden jest obsadzony przez ( wiążącą / niewiążącą ) parę elektronową. 4 a) Za określenie stanu skupienia wodorków: X gazowy gaz Y gazowy gaz b) Za określenie położenia pierwiastków i wskazanie bloku energetycznego: Pierwiastek X leży w okresie trzecim III, pierwiastek Y leży w okresie piątym 5 V Blok energetyczny: p Uwagi Zwroty strzałek na podpowłoce 4p mogą być przeciwne niż na rysunku, ale wszystkie muszą być takie same. Po p. za uzupełnienie każdego zdania. Punktacja za umiejętność x suma- -ryczna 5 Za wybór i podkreślenie wzorów wszystkich substancji niejonowych: N Na Na N N 4 l
6 Za metodę rozwiązania uwzględniającą zmianę stężeń substratu A i B Za obliczenia i wynik z jednostką: 0 mol dm s Przykład rozwiązania: c c = 0, mol dm 0 A = 0,4 mol dm 0 B ' 0 ca = ca = 0, mol dm = 0, mol dm Z równania reakcji wynika, że n A = n B, więc n B zmniejszy się o 0, mola w dm roztworu ' c = 0, mol dm B więc v = k c c = 0, dm mol s 0, mol dm 0, mol dm ' ' ' A B ' v = 0 mol dm s ' v = 0,00 mol dm s 7 a) Za określenie.: (reakcja) egzotermiczna mol ' v = 0,00 dm s mol ' v = 0 dm s b) Za ustalenie wartości i jednostki standardowej entalpii tworzenia: 45,94 kj/mol 45,94 kj mol 46 kj mol 8 Za napisanie równań reakcji: Po p. za każde x Etap : 4N + 7 ľ (Pt katalizator, ľ ľ ľ ľ ľ T) ľ 4N + 6 równanie. Etap : N + N + N Etap : N + N N 4 N N + N N 4 N + 9 Za wskazanie drobin tworzących sprzężone pary: Sprzężona para Kwas : Zasada : Sprzężona para Kwas : N + 4 Zasada : N Kolejność par jest dowolna.
0 Za podanie stosunku objętości kwasu solnego: Vk 00 Vk = 00 V V = p Przykłady rozwiązań: I sposób p Wzrost p o jednostki to zmniejszenie stężenia jonów + 0 = 00 razy, więc objętość końcowa musiała być większa 00 razy trzeba zwiększyć objętość 00-krotnie. II sposób l mocny kwas, więc [ + ] = c l = 0, mol/dm p = log [ + ] = log 0, = log 0 = p = p + = + =, więc [ + ] = 0 mol/dm, więc c l = 0 mol/dm = 0,00 mol/dm i n l = const, więc Vk 00 = V p Za metodę rozwiązania prowadzącą do powiązania szukanej z danymi Za obliczenia i wynik z jednostką podany z dokładnością do dwóch miejsc po przecinku: mol 4,4 mol dm 4,4 dm Przykład rozwiązania: I sposób M N = 6 g mol c p = 4,00% d =,4 g cm =,4 0 g dm m ( c m = Ţ c n V m r n = V = ) M d c d 4,00%,4 0 g dm = = = 4,4mol dm M 00% 6g mol 00% p m Zdający nie musi zapisać obliczeń i działań na jednostkach, ale jeżeli obliczenia i działania na jednostkach są, to muszą być poprawne. Należy zwrócić uwagę na zależność wartości wyniku końcowego od ewentualnych wcześniejszych zaokrągleń. Należy uznać za poprawne wszystkie wyniki, będące konsekwencją przyjętych przez zdającego poprawnych zaokrągleń.
II sposób M N = 6 g mol c p = 4,00% d =,4 g cm =,4 0 g dm dm roztworu,4 0 g 00 g roztworu 4,00 g N 40 g roztworu x x = 7,6 g N mol N 6 g x 7,6 g x = 4,4 mola c = 4,4 mol dm m a) Za uzupełnienie schematu doświadczenia: (nadmiar) l zawiesina świeżo wytrąconego osadu Zn() b) Za podanie obserwowanych zmian, np.: I (nadmiar) Na (W obu probówkach) osad rozpuści się roztworzy zniknie. c) Za napisanie równań reakcji odpowiednio do uzupełnienia schematu w części a) zadania: Probówka I: Zn() + + Zn + + Probówka II: Zn() + [Zn() 4 ] Zn() + Zn() 4 a) Za dokończenie równania reakcji: II Wybrane odczynniki mogą być odwrotnie przyporządkowane probówkom I i II. 4 x a 0 (P 4 ) 6 () + 8 + 0a + + 6P 4 + 4
b) Za określenie wpływu, np.: zmniejsza szkliwo wolniej ulega odwapnieniu hamuje proces odwapnienia szkliwa zwiększa szkliwo szybciej ulega odwapnieniu przyspiesza odwapnienie szkliwa 4 Za napisanie równań reakcji elektrodowych: Równanie reakcji katodowej: + e + + e - Równanie reakcji anodowej: l l + e l e - l 5 a) Za zapis równania reakcji: Fe + + Sn + Fe + + Sn 4+ b) Za zapis schematu ogniwa: Pt Sn +, Sn 4+ Fe +, Fe + Pt l l + e - (i l l ) c) Za obliczenie SEM ogniwa podanie wartości liczbowej z jednostką: (SEM = 0,77 V 0,5 V = )0,60 V 0,6 V 6 a) Za napisanie równań procesu redukcji i procesu utleniania po p. za każde równanie: Równanie procesu redukcji: l + + + e - l + /(x ) l + + + e - l + /(x ) Równanie procesu utleniania: r() + 5 r + 4 + e - /(x ) - 4 b) Za uzupełnienie równania: r() + l + 4 r + l + 5 4 dpowiedź typu będzie powstawało więcej/mniej szkliwa jest niepoprawna. Zapis powoduje utratę punktu. Jeśli zdający zapisze obliczenia, to muszą być one poprawne. c) Za określenie funkcji anionów chloranowych(i): utleniacz x 4 5
7 Za ustalenie objętości roztworu substancji B: 5,0 (cm ) 8 Za określenie barwy fenoloftaleiny, np.: malinowa różowa 9 Za wybór związków: Substancja A: N Substancja B: K 0 a) Za wybór odczynnika X: Jeżeli zdający błędnie wybierze od- K S 4 K S KN czynnik w p. a), b) Za uzupełnienie tabeli: otrzymuje 0 p. za całe zadanie. Zaobserwowane zmiany po dodaniu wybranego odczynnika Numer probówki Roztwór w probówce stał się zielony. Roztwór w probówce odbarwił się. c) Za określenie czynnika, np.: środowisko (reakcji) p środowiska (reakcji) odczyn środowiska (reakcji) p roztworu (reakcji) odczyn roztworu (reakcji) Za określenie stopni utlenienia: Wzory związków organicznych Stopnie utlenienia atomów węgla II 0 II II I kreślenie musi jednoznacznie wskazywać na środowisko reakcji (p roztworu). Użycie cyfr arabskich (, ) oraz zapis +II + nie powoduje utraty punktów. 6
Za napisanie równań reakcji : x Równanie reakcji I: + l = l l Równanie reakcji II: n l n = l (p, T, katalizator) (p, T, katalizator) Za uzupełnienie schematu reakcji: l + Na + l n n Na benzenokarboaldehyd alkohol sól kwasu karboksylowego Na + 7
4 a) Za podanie nazwy systematycznej: (kwas -)metylopropanowy b) Za narysowanie wzoru: 5 Za napisanie wzoru sumarycznego tymolu: 0 4 każdy inny zapis, w którym podano właściwe liczby atomów, i w dowolnej kolejności 6 a) Za ocenę prawdziwości zdań:. Karwakrol i tymol to izomery, ponieważ mają taki sam wzór sumaryczny, ale różnią się wzorami strukturalnymi.. W cząsteczkach obu związków sześciu atomom węgla można przypisać hybrydyzację sp, a czterem atomom węgla hybrydyzację sp.. ząsteczki karwakrolu i tymolu są chiralne. b) Za ocenę prawdziwości zdań:. Karwakrol i tymol są fenolami, tworzą więc z roztworem chlorku żelaza(iii) kompleksy o charakterystycznym zabarwieniu.. Karwakrol i tymol nie wykazują zdolności tworzenia estrów. F. Karwakrol i tymol nie ulegają reakcji nitrowania. F P P F P 8
7 Za napisanie wzorów po p. za każdy wzór: Produkt organiczny reakcji I: 8 Za uzupełnienie tabeli: Właściwość Na - Na + Produkt organiczny reakcji II:. dwodnienie (dehydratacja) tej substancji jest laboratoryjną metodą otrzymywania etenu (etylenu). Numer wzoru. Związek ten ulega reakcji hydrolizy zasadowej i kwasowej. IV. W warunkach laboratoryjnych związek ten jest gazem o charakterystycznym zapachu, który bardzo dobrze rozpuszcza się w wodzie, tworząc roztwór o odczynie zasadowym. 4. Związek ten reaguje z wodnym roztworem Na, tworząc sól, a nie reaguje z kwasem solnym. 5. Addycja wody do tej substancji (wobec gs 4 i S 4 ) stanowi ważną metodę otrzymywania etanalu. 9 a. Za podanie wzoru i nazwy związku X: Wzór związku X: Nazwa systematyczna związku X: -metylopropan--ol II V III I Jeśli zdający napisze poprawny wzór i poda poprawną nazwę produktu ubocznego (-metylopropan-- olu), należy przyznać punkt. x za 5 poprawnych odpowiedzi p. 4 odpowiedzi p. mniej odpowiedzi 0 p. 9
b. Za określenie typu reakcji i : Typ reakcji : eliminacja Typ reakcji : addycja c. Za określenie mechanizmu reakcji : Mechanizm reakcji : elektrofilowy 0 Za metodę rozwiązania prowadzącą do powiązania szukanej z danymi Za obliczenia i podanie wzoru sumarycznego: 6 Przykład rozwiązania: I sposób M M nn M nn 6 =,4 x + 4 =,4 x 4 = 0, 4 Ţ x = 58 x n + n + 6 = 58 n = Ţ II sposób + 4n + 6 + 4 =,4 4n + 6 4 = 0,4 4n + 6 n = Ţ 6 0
Za uzupełnienie równań reakcji po p. za każde równanie: + - + N + - N + + + N + Za uzupełnienie tabeli po p. za każdy wzór, np.: Para enancjomerów: - Para diastereoizomerów: N + - Należy ocenić jako poprawne wzory, w których pominięto atomy wodoru, np.: x x Razem: 60