WARSZTAT nr 2 Scenariusz szczegółowy Temat warsztatu: Autentyzm - zapoznanie z kolażem Warsztaty Krótka charakterystyka cyklu warsztatów: Archiwum Historii Mówionej zawiera ogromną cyfrową kolekcję fotografii rodzin z terenów całej obecnej i przedwojennej Polski, ale nie tylko. Wiele albumów opowiada historie rodzin od XIX do końca XX wieku. Fotografie te są tak różnorodne jak różnorodne były rodziny na przestrzeni wieków. Na ich podstawie wiele można się dowiedzieć o historii ludzi i miejsc. Można poobserwować też historię samej fotografii i jej trendów. Ten bogaty zbiór jest okazją do spotkania i odkrywania różnorodności uczestników warsztatów. Podczas czterech godzinnych spotkań warsztatowych będziemy tworzyć swoje mini-projekty związane z tematem fotografii i rodziny. Grupa wiekowa: Grupa 10 osób dorosłych w przedziale wiekowym od 18-40 lat Opis grupy: Grupa składa się z 5 osób ze spektrum autyzmu oraz 5 osób neurotypowych. Łączy ich zainteresowanie tematem fotografii, oraz kolekcja Archiwum Historii Mówionej, na bardzo różnym poziomie. Część uczestników sama fotografuje, uczą się fotografii w szkołach artystycznych, a część używa fotografii jedynie do dokumentacji życia codziennego. Również motywacja do udziału w projekcie była bardzo różna - od chęci pracy nad fotografią rodzinną, po możliwość poznania archiwum AHM, aż po zwykłą chęć wyjścia z domu. Wszyscy uczestnicy dobrze wchodzą w kontakt z grupą, chętnie się angażują w pracę, są twórczy i kreatywni. Pracują w parach mieszanych (dobór zupełnie przypadkowy), jednak pomimo takiej różnorodności bardzo dobrze się dogadują. Uczestnicy neurotypowi wspierają uczestników ze spektrum. Pojedyncze osoby wymagają pracy indywidualnej oraz przystosowania zadań do ich potrzeb - wtedy terapeuta pracuje w relacji 1:1. Na drugich zajęciach uwidacznia się duża nieśmiałość niektórych uczestników i trudności z mówieniem na forum, czy w parze. Czas trwania: 60 minut Słowa kluczowe: archiwum, fotografia, kolaż, dekonstrukcja, współpraca, otwarte instytucje, kultura bez barier, współpraca, wymiana, inspiracja Główne wątki/ Elementy zajęć: Powitanie Podział na zespoły/pary Oglądanie zdjęć Prezentacja Przetwarzanie zdjęć w parach Podsumowanie i pożegnanie Cele warsztatu: zapoznanie uczestników z wybranym fragmentem kolekcji fotografii rodzinnej Archiwum Historii Mówionej; zapoznanie uczestników z techniką kolażu; rozwijanie umiejętności współpracy w parach, wzajemnego słuchania się i podejmowania wspólnych decyzji; wspólna praca twórcza.
Metody zajęć: wykład, dyskusja, pokaz, praca indywidualna ze zdjęciami, wykład, dyskusja, pokaz, działania praktyczne Prowadzący i opis pełnionych ról: Animator - prowadzi warsztat, wita grupę oraz wprowadza w tematykę zajęć. Animator prezentuje plan na najbliższą godzinę zajęć, przeprowadza losowanie zdjęć - podział na pary, wspiera rozmowy w parach, poszukiwanie punktów wspólnych. Współprowadzi część polegającą na pracy nad kolażem, podsumowuje warsztat. Edukator - współprowadzi warsztat, wspiera rozmowy w parach, poszukiwanie punktów wspólnych. Współprowadzi część polegającą na pracy nad kolażem. Wspiera uczestników w kserowaniu i powiększaniu zdjęć. Terapeuta - wspiera uczestników w pracy, tłumaczy niezrozumiałe polecenia, przejmuje pracę z uczestnikami, wymagającymi dużego wsparcia i pracy indywidualnej, rozwiązuje zaistniałe konflikty. Niezbędne materiały: reszta wydrukowanych zdjęć z DSH sztywne, transparentne folie formatu ok. A2 - przezroczyste folie transparentne w innych kolorach (niebieski, czerwony) do cięcia kleje (klejące do folii oraz do papieru) taśmy klejące czerwone, niebieskie, białe taśma klejąca dwustronna taśma klejąca transparentna taśma papierowa / malarska nożyczki nożyki zszywacze dziurkacze sznurek kółka samoprzylepne duże XERO z opcją powiększania kserowanych materiałów z tonerem i zapasem papieru drukarki termo sublimacyjne karta SD ze zdjęciami z wyborem zdjęć uczestników markery: czarne i czerwone różnej grubości flamastry czarne i czerwone sztywne, białe kartki A4 stare gazety slideshow z przykładami KOLAŻU (krótka historia) rzutnik i komputer losy do losowania 5 par tego samego zdjęcia z archiwum DSH wydrukowane w małym formacie i złożone na pół lub włożone do kopert flipchart z rozpisanym przebiegiem spotkania Przygotowanie sali: krzesła ustawione w parach, naprzeciwko siebie, w różnych miejscach sali tak, aby zachować swobodę pracy w grupach na podłodze taśmą papierową wyznaczamy wyraźne prostokąty, w których będą ustawione pary krzeseł wyspa, wspólna przestrzeń do pracy. Ważne, aby każda para miała także dostęp do ściany. pod ścianą dwa stoły jeden ze zdjęciami, drugi z materiałami podłączony rzutnik
*Wskazówka- Konieczne jest zadbanie o komfort sensoryczny uczestników i w miarę możliwości wyeliminowanie rozpraszających bodźców sensorycznych mogących powodować dyskomfort takich jak hałas, sztuczne oświetlenie, niepotrzebne przedmioty rozpraszające uwagę itp. Przebieg spotkania: Powitanie - 5 min. Uczestnicy wchodzą do sali, ale nie siadają stajemy razem w grupie. Animatorka wita wszystkich, ma w ręku przygotowane losy. Krótko przedstawia plan dzisiejszego spotkania: POWITANIE, PODZIAŁ NA ZESPOŁY/PARY, OGLĄDNIE ZDJĘĆ, PREZENTACJA, PRZETWARZANIE ZDJĘĆ w PARACH, PODSUMOWANIE. Jeżeli ktoś przyniósł z domu dodatkowe zdjęcia niech ma je przy sobie, będzie moment, aby ich użyć. *Wskazówka - Konieczne jest wcześniejsze uprzedzanie o zmianach w planie, gdyby miały one nastąpić. Dla osób ze spektrum z większymi trudnościami w komunikowaniu się, można przygotować plan w postaci piktogramów. Niektóre osoby ze spektrum mogą wymagać dodatkowego uprzedzania ile czasu pozostało do końca zadania lub zajęć. Część osób może potrzebować dodatkowego wsparcia indywidualnego w wyjaśnieniu planu. Losowanie - 5 min. Losowanie służące podzieleniu się na pary każda osoba wyciąga jedną kopertę, otwiera ją i ogląda zdjęcie, które wylosowała. Szuka osoby, która ma takie samu zdjęcie. Wybierają miejsce i siadają przy swoim stole ( każda para ma oddzielny stół). Animatorka upewnia się, że każdy zna imię osoby, z którą pracuje w parze. Rozdajemy teczki. Wzajemne poznanie się w parach - 5 min. Aby pracować we dwójkę, dobrze poznać lepiej swoje zainteresowania i zbiory. Zapraszamy do wspólnego oglądania zdjęć ze swoich teczek wyjęcia ich, rozłożenia na podłodze wokół krzeseł, na stole, lub rozklejenia na podłodze (taśma malarska). Uczestnicy szukają punktów wspólnych w swoich wyborach, czegoś co łączy ich zdjęcia, w czym mogą być podobne, a czym się kompletnie różnią. Układają je według podobieństw. Teraz jest też możliwość, aby dołączyć zdjęcia przyniesione z domów. Najpierw jedna osoba opowiada o swoich zdjęciach, potem druga, zachęcamy, aby się dopytywali się nawzajem. Pary dobrane są dobrze. *Wskazówka - Pary dobrane są przypadkowo. Należy zwrócić uwagę czy w momencie pracy osoby z autyzmem z osoba neurotypową nie występują trudność w komunikacji lub sytuacje konfliktowe. Terapeuta powinien pełnić funkcję osoby wspierającej i pomagać przy wspólnej pracy. Jeżeli w parze jest osoba z większymi trudnościami w komunikowaniu się, warto poinformować osobę neurotypową w jaki sposób rozmawiać z osobą ze spektrum lub jak reagować na różne zachowania partnera. Pomocne może być wprowadzenie oznaczeń piktogramami: takie same/ podobne/ inne/ różne.
Przedstawienie na forum - 5 min. Animatorka pyta chętne pary jakie obserwacje płyną z oglądania zdjęć? Co zwróciło Waszą uwagę? (to mogą być podobieństwa, różnice, połączenia między zbiorami). *Wskazówka - Uczestnicy ze spektrum mogą mieć trudności z wypowiadaniem się na forum mogą potrzebować wsparcia terapeuty. Wprowadzenie do kolażu - 10 min. Animatorka komentuje że połączenia dwóch osobnych rzeczy może powstać trzecia, mająca własne znaczenie. Prezentacja o kolażu sposób łączenia fragmentów tak, aby tworzyły nową całość. Techniki, sposoby, krótka historia kolażu w sztuce slideshow. Prezentacja o kolażu zawiera nazwiska artystów - prekursorów kolażu oraz okresy historii sztuki, kiedy tworzyli. Jest to zachęta dla ciekawych tematu, aby sami poszukali sobie w domu dodatkowych informacji. Jednocześnie pozwala utrzymać tempo pracy całej grupy, oraz nie dopuścić do zniechęcenia tych mniej zaciekawionych. Praca nad kolażem - 25 min. Animatorka wprowadza zadanie stwórzcie w parach kolaż, który będzie połączeniem Waszych zbiorów zdjęć. Każdy z Was ma słowo-klucz ich połączenie jest tytułem Waszego kolażu. Podstawę kolażu każda para ma taką samą folia transparentna (rozdajemy). To, co jednak zrobicie ze zdjęciami, jak je przetworzycie i połączycie zależy tylko od Was. Prezentacja narzędzi (i/lub PRZYKŁADÓW): zdjęcia można ciąć, naklejać, kserować, przecinań, drukować dodatkowe egzemplarze, powiększać, podpisywać, częściowo zamalowywać, naklejać jedno na drugie, wycinać z nich fragmenty i te fragment kserować itd. Podczas całego ćwiczenia uczestnicy mają dostęp do stołu, gdzie rozłożone są zdjęcia z AHM, z których mogą korzystać (uzupełniać swój wybór). *Wskazówka - Ważne jest wspieranie na bieżąco pracy w parach, obserwowanie dynamiki, oraz czy nie pojawiają się sytuacje konfliktowe. W razie trudności we współpracy warto rozważyć zmianę pary, na tym etapie pracy jest to jeszcze możliwe. Konieczne jest upewnianie się, czy zadanie/polecenie zostało zrozumiane przez wszystkich uczestników i w razie potrzeby indywidualne wsparcie lub wyjaśnienie go jeszcze raz indywidulnie. Podsumowanie i zakończenie - 10 min. Gotowe kolaże wieszamy na ścianie / kładziemy na stole. Oprowadzamy się nawzajem. Autorzy mówią, co stworzyli, reszta dzieli się wrażeniami o tym, co widzi. Na zakończenie każdy zamyka swoje niewykorzystane w kolażu materiały w teczce. Uczestnicy dostają informację, iż na kolejne warsztaty mogą przynieść jakieś elementy - niekoniecznie fotografie, czy wydruki, które chcieliby dołączyć do kolażu. Bardzo ważne jest punktualne zakończenie zajęć. *Wskazówka- należy upewnić się, czy uczestnicy zrozumieli na czym polega zadanie. Niektóre osoby mogą potrzebować zapisania zadania lub dodatkowego wyjaśnienia z terapeutą.
Pomysły alternatywne - dodatkowe ćwiczenia + materiały niezbędne do ich zrealizowania Przy możliwości przedłużenia zajęć można poświęcić więcej czasu na opowiadanie o podobieństwach w wyborach. Zdjęcia mogą być poukładane w na stole według łączących ich podobieństw. Następnie uczestnicy przechodzą się po sali i poprzyglądają się każdemu z zestawień. Autorzy tłumaczą swoje wybory. Jest to także czas, gdzie uczestnicy spoza par, jeżeli mają zdjęcia pasujące do wyborów innych, mogą podzielić się swoimi fotografiami. Opracowanie: Alicja Szulc Aleksandra Duszczyk