PwC Droga do zdrowego rozwoju - od kryzysu w stronę ostrożnego optymizmu 27 stycznia 2010
13-te roczne badanie PwC Global CEO Survey 1198 wywiadów w 52 krajach Wrzesień listopad 2009 37% respondentów o przychodach miliard + Polska dane pochodzące z raportu Polska Perspektywa, GUS CEE kraje o bardzo różnej sytuacji gospodarczej (np. Rosja, Ukraina, Estonia) PwC International Survey Unit - koordynacja badania
Od kryzysu w stronę ostrożnego optymizmu
Od kryzysu do ostrożnego optymizmu Prawie 90% firm wkracza w 2010 r. po redukcjach kosztowych Utrzymywanie płynności i wzmocnienie bilansu kluczowym priorytetem firm Więcej optymizmu - ponad 80% CEO pewnych wzrostu przychodów w 2010 Rosnący szacunek dla ryzyka 84% CEO planuje zmiany w obszarze zarządzania ryzykiem Plany rekrutacyjne zaczynają przeważać nad redukcjami Równoważenie celów krótko- i długo- terminowych
Odczucia CEO zgodne ze statystykami Ocena wzrostu PKB w roku 2009 (MFW) Katastrofa (<-10%) Ostra recesja (-4 do -10%) Recesja (do -4%) Około zera Wzrost
Perspektywa wzrostu przychodów firmy
Pewność wzrostu przychodów, choć ożywienie gospodarcze w drugiej połowie 2010 r. lub w 2011 r.
Główne zagrożenia dla rozwoju biznesu Na świecie CEE Przedłużająca się recesja 65% 65% Nadmierne regulacje 60% 46% Sytuacja na rynkach kapitałowych 58% 55% Zmiany kursów walut 58% 62% Konkurencja kosztowa 54% 45% Koszty energii 54% 40% Brak równowagi makroekonomicznej 54% 59% Dostęp do pracowników 51% 54% Tendencje protekcjonistyczne 49% 45% Zmiany klimatu 37% 16%
Trudniejszy dostęp do kapitału w 2011 r. Umiarkowanie łatwiej i znacznie łatwiej Umiarkowanie trudniej i znacznie trudniej Dostęp do finansowania bankowego i kredytów -16-5 41 10 Dostęp do kapitału poprzez rynek długu -17-4 38 7 Dostęp do kapitału poprzez rynek akcji -19-4 32 5 Dostęp do kapitału alternatywnych inwestorów (np. private equity lub państwowe fundusze majątkowe) -20-3 30 7-60 -40-20 0 20 40 60 80 100 % Znacznie łatwiej Umiarkowanie łatwiej Umiarkowanie trudniej Znacznie trudniej
Zmiany nastrojów wobec rosnącej roli rządów
CEO pragną stabilności i przejrzystości prawa oraz uczestniczenia w procesie tworzenia regulacji Ściślejsza współpraca z sektorem prywatnym w celu zapewnienia konkurencyjności 59 Zapewnienie przejrzystości i stabilności regulacji 57 Bliższa współpraca miedzynarodowa w celu harmonizacji przepisów 45 Większy nacisk na egzekwowanie obecnych regulacji 39 Koncentracja na efektach, a nie na procesie 32 Zapewnienie reprezentacji krajów rozwijających się w instytucjach globalnych 21 Upoważnienie wielostronnych organizacji do występowania w roli globalnych regulatorów 15 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 %
PwC 27 stycznia 2010 Działanie w nowych warunkach
W 2010 r. plany rekrutacyjne przeważają nad redukcjami Spadek 25 48 Bez zmian Wzrost poniżej 5% 13 20 22 34 Ostatnie 12 miesięcy Nadchodzące 12 miesięcy Wzrost o 5-8% 7 10 Wzrost ponad 8% 9 9 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 %
Zarządzanie zmianą nr 1 na agendzie CEO Zarządzanie ludźmi w procesie zmiany -20 38 26 15 Program szkoleń i rozwoju -23 36 27 13 Programy zaangażowania pracowników -24 34 26 15 Bez zmian Poziom wynagrodzeń -38 43 14 4 Nieco zmian Elastyczne środowisko pracy Współpraca z konsultantami zewnętrznymi -39-40 34 35 18 16 7 6 Zmiana w dużej mierze Planowane istotne zmiany w tym obszarze Globalna mobilność -43 34 15 6 Świadczenia emerytalno zdrowotne -58 28 104-60 -40-20 0 20 40 60 80 100 %
Priorytety inwestycyjne na lata 2010-2012 Inicjatywy zmierzające do efektywności kosztowej 78 72 Rozwój liderów i talentów 69 65 Programy rozwoju organicznego 56 64 Globalnie Strategiczna infrastruktura IT oraz aplikacje 60 62 CEE B+R oraz inwestycje w rozwój nowych produktów 48 57 Kampanie marketingowe/budowa marki 30 42 Inwestycje kapitałowe 40 45 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 %
Zarządzanie kosztami wciąż na liście priorytetów Zarządzanie kosztami 69 88 Outsourcing funkcji biznesowej 34 35 Strategiczne porozumienie lub joint venture Rezygnacja z outsourcingu pewnych funkcji "insourcing" 17 23 35 46 Nadchodzące 12 miesięcy Ostatnie 12 miesięcy Wyjście ze znaczącego rynku 17 20 Fuzje i przejęcia transgraniczne 20 30 Wyjscie ze strategicznego porozumienia lub joint venture 14 18 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 %
Zmiany w zaangażowaniu Zarządów Proces respondentów deklarujących większe zaangażowanie Ocena ryzyk strategicznych 70 72 Koncentracja na zdrowym rozwoju w obszarze finansów 66 73 Pozyskanie zaangażowania kadry zarządzającej 61 63 CEE Globalnie Koncentracja na długoterminowych wskaźnikach wyników przesiębiorstwa 60 63 Zapewnienie zgodności z regulacjami 37 52 Podwyższanie standardów etycznych 42 50 Kwestia sukcesji Powiązanie wynagradzania z długofalowymi wynikami przedsiebiorstwa 48 44 50 56 0 10 20 30 40 50 60 70 80 90 100 %
PwC Polska i Świat: kilka wniosków z CEO Survey 2010 27 stycznia 2010
Ocena sytuacji gospodarczej kraju Prognoza koniunktury gospodarczej w kraju (saldo firm oczekujących poprawy) -70-60 -50-40 -30-20 -10 0 10 20 30 Saldo firm wskazujących na poprawę w % EŚW Zachodnia Europa Ameryka Płn. Ameryka Łac. Bliski Wschód Afryka Azja Polska 1półr.2008 2półr.2008 1półr.2009 2półr.2009 Źródło: CEO Survey, GUS
Ocena sytuacji gospodarczej kraju Po przejściowym niepokoju, polskie firmy są pewne utrzymania się wzrostu Polska wyróżnia się zdecydowanie na tle Europy Podobny do polskiego optymizm odnotowywany jest jedynie w Azji
Prognoza sytuacji firmy Odsetek firm pewnych wzrostu 70 60 50 40 30 20 10 Prognoza sprzedaży w nadchodzących 12 miesiącach (odsetek firm pewnych wzrostu) Polska: przemysł usługi budownictwo Świat 0 2003 2004 2005 2006 2007 2008 1 połowa 2009 2009 Prognoza dokonywana w drugiej połowie roku Źródło: CEO Survey, GUS
Prognoza zatrudnienia Prognoza zatrudnienia w nadchodzących 12 miesiącach (saldo firm wskazujących na wzrost/spadek) -30-20 -10 0 10 20 30 40 Azja Bliski Wschód Afryka Ameryka Łac. Ameryka Płn. EŚW Zachodnia Europa Polska: przemysł Polska: budownictwo Polska: usługi 1półr.2008 2półr.2008 1półr.2009 2półr.2009 Saldo firm wskazujących na wzrost/spadek w % Źródło: CEO Survey, GUS
Lista zagrożeń dla rozwoju firmy Potencjalne zagrożenia dla firmy (odsetek odpowiedzi w ankiecie polskiej, 1 poł.2009) Zła koniunktura w gospodarce światowej Nadmierny poziom regulacji Niepokoje na rynkach kapitałowych Konkurencja kosztowo-cenowa Inflacja Dostęp do wykwalifikowanych pracowników Koszty energii Bezpieczeństwo łańcucha dostaw Braki w podstawowej infrastrukturze Wyczerpanie bogactw naturalnych Kataklizmy, awarie Globalne ocieplenie i zmiany klimatu Pandemie i inne kryzysy zdrowotne Terroryzm -100% -75% -50% -25% 0% 25% 50% 75% 100% Procent wskazań w globalnej ankiecie PwC 2009 2010 Nie bardzo się obawiam Trochę się obawiam Wcale się nie obawiam Bardzo się obawiam
Kilka wniosków dla Polski 1. Polskie firmy są zdecydowanie bardziej pewne poprawy ogólnej koniunktury, niż firmy na świecie 2. Prognoza zmian sytuacji firm jest specyficzna: Więcej optymizmu co do perspektyw wzrostu przychodów Więcej pesymizmu co do perspektyw wzrostu zatrudnienia Wniosek: polskie firmy wciąż widzą ogromne pole do wzrostu efektywności 3. Lista zagrożeń widziana przez polskie firmy różni się nieco od światowej
Dziękujemy za uwagę! Olga Grygier Siddons, Prezes, PricewaterhouseCoopers Witold Orłowski, Główny Doradca Ekonomiczny, PricewaterhouseCoopers 2009 PricewaterhouseCoopers. All rights reserved. PricewaterhouseCoopers refers to the network of member firms of PricewaterhouseCoopers International Limited, each of which is a separate and independent legal entity. *connectedthinking is a trademark of PricewaterhouseCoopers LLP (US). PwC