Protokół z posiedzenia Senackiej Komisji ds. budżetu i finansów UW 12 marca 2014 roku W obradach uczestniczyli członkowie Komisji: - prof. dr hab. Marian Górski Przewodniczący Komisji - prof. dr hab. Ewa Czerniawska - prof. dr hab. Urszula Sztandar Sztanderska - dr hab. Anna Zielińska - prof. dr hab. Janusz Adamowski - prof. dr hab. Maciej Garstka - prof. dr hab. Mirosław Nagielski - prof. dr hab. Piotr Wilczek - dr hab. Leszek Plaskota - dr Marek Grzybowski - mgr Tomasz Królasik oraz zaproszeni na obrady: - prof. dr hab. Anna Giza - Poleszczuk Prorektor ds. rozwoju i polityki finansowej - mgr Aleksandra Majchrzak Audytor Wewnętrzny UW - mgr Ewa Mikłaszewicz Kwestor UW - dr Artur Chełstowski Zastępca Kanclerza UW ds. ekonomicznych - mgr Kazimierz Dukaczewski Pełnomocnik Rektora ds. planowania strategicznego i zamówień publicznych - dr Julian Srebrny Przedstawiciel Komisji Zakładowej NSZZ Solidarność - doc. dr Nikodem Grzenkowicz Przedstawiciel Rady Zakładowej ZNP W obradach wzięła również dr hab. Katarzyna Delura Prodziekan ds. finansowych Wydziału Geologii. Spośród członków Komisji nieobecni byli: prof. dr hab. Ewa Krogulec, prof. dr hab. Hanna Pawłowska oraz Karolina Pietkiewicz. Porządek obrad obejmował następujące punkty: 1. Informacje Przewodniczącego. 2. Przyjęcie porządku obrad. 3. Przyjęcie protokołu z posiedzenia z 13 listopada 2013 roku. 4. Wykonanie Planu finansowego UW za 2013 rok. 5. Sprawy różne i wolne wnioski. 1. Informacje Przewodniczącego. Posiedzenie otworzył Przewodniczący Komisji, prof. Marian Górski, który powitał zebranych i przekazał usprawiedliwienie nieobecności prof. dr hab. Ewy Krogulec, prof. dr hab. Hanny Pawłowskiej oraz Karoliny Pietkiewicz. 1
2. Przyjęcie porządku obrad. Członkowie Komisji jednogłośnie przyjęli porządek obrad. 3. Przyjęcie protokołu z posiedzenia z 13 listopada 2013 r. Członkowie Komisji jednogłośnie przyjęli protokół z posiedzenia z 13 listopada 2013 r. z poprawkami zgłoszonymi przez prof. Sztanderską. 4. Wykonanie Planu finansowego UW za 2013 rok. Przewodniczący poprosił dra Chełstowskiego o zreferowanie tego punktu. Dr Chełstowski powiedział, że przedmiotem planu jest wykazanie w jaki sposób uczelnia wydatkowała dotację budżetową oraz inne dotacje, a także jak rozlicza się środki otrzymywane z 30 % odpisu. Podkreślił, że plan został wykonany lepiej, niż można było się spodziewać na początku jego okresu rozliczeniowego. Spowodowane zostało to pojedynczymi wpływami. W zakresie przychodów dotację otrzymujemy zgodnie z planem, natomiast spadają przychody własne zarówno w jednostkach, jak i w administracji centralnej, co niezwykle utrudnia swobodę funkcjonowania uczelni. Dotacja budżetowa została zrealizowana w 100%. Przychody własne nie osiągnęły zaplanowanego poziomu i oznacza to na przyszłość, że plan na 2014 rok musi uwzględnić dalszy ich spadek. Zwrócił uwagę na pozycję 2.2 czyli narzut kosztów pośrednich na badania naukowe, która przekroczyła plan o ponad 70%. Jest to niestety jednorazowy przychód, ponieważ część projektów została zakończona, część już rozliczona. Niemniej, pozycja ta pozwoliła wykonać plan za cały 2013 rok na przyzwoitym poziomie. Dodatni wynik daje też pozycja 2.3 dotycząca odsetek. Spada zaś niestety pozycja 2.4 czyli przychody pozyskiwane przez administrację centralną i tu powodem jest obniżanie się stawek za najem (głównie, dotyczy to Powiśla). Następnie omówił część II, pkt 1: wydatki ogółem. Globalnie zmieściły się one w planie. Zaznaczył, że plan został przekroczony w pozycjach: 1.2, 1.3, 1.4, 1.5, 1.7, 1.10, 1.12, 1,14 oraz 1.18. Jest to skutek zmiany stawek za lektoraty, zmiany przepisów dotyczących obron doktoratów i habilitacji, obniżenia dotacji na studentów niepełnosprawnych, awaryjnego remontu BUW. W kilku, nie wydatkowano całej zaplanowanej kwoty: 1.1.5, 1.1.7, 1.6, 1.8, 1.13, 1.15 oraz 1.17. Niektóre z powodu specyfiki ich rozliczenia: następuje to w roku następnym, inne zaś mają podobne przeznaczenie: tu, te ujemne sumują się z dodatnimi i razem dają kwotę zaplanowaną. W części 2 dotyczącej wydatków ogólnouczelnianych, nieznacznie przekroczone zostały pozycje 2.1 oraz 2.8, pozostałe oscylują w okolicach zaplanowanych sum. Część III i jest to nowa pozycja w planie: wynik finansowy bez prefinansowania projektów europejskich, pokazuje samą różnicę między przychodami a kosztami. Część IV zawiera rezerwę na prefinansowanie. Podsumowanie dało wynik w wysokości 65,34 % wykonania. Następnie omówił sytuację jednostek. W tabeli nr 5 pokazano, że na 23 jednostki, 12 jest na minusie z czego: 5 jednostek z 5% lub więcej przekroczeniem, 4 jednostki z około 5%. Podział taki wziął się 2
z przepisów mówiących o konieczności wprowadzenia programów naprawczych w jednostkach, przekraczających 5% deficytu. Podsumowanie pokazuje, że nadal istnieje tendencja do wykorzystywania środków wypracowanych wcześniej, a od strony płynnościowej: jednostki mające wynik finansowy dodatni utrzymują te z ujemnym. Podkreślił poprawę sytuacji na Wydziałach: Geologii, Fizyki, WDiNP, Chemii, WPiA oraz Zarządzania. Tabela 6 pokazuje sytuację jednostek samodzielnych finansowo i algorytmicznych i tu największym problemem jest SEW. Powodem takiej sytuacji jest nieotrzymywanie pełnej dotacji z Ministerstwa Spraw Zagranicznych. Tabela 7 to jednostki niesamodzielne finansowo. Uczelnia dąży do łączenia tych jednostek lub ich usamodzielniania celem zracjonalizowania wydatków. Rektor Giza-Poleszczuk podkreśliła w swoim komentarzu, że wynik finansowy wypadł nadspodziewanie pozytywnie, co nie zmienia faktu, że analiza pokazuje wiele punktów co najmniej do przemyślenia; dotyczy to szczególnie małych jednostek, położenia nacisku na wdrożenie planów naprawczych oraz zastanowienia się nad rosnącymi kosztami mediów i utrzymaniem nieruchomości i próby zracjonalizowania wydatków na nie. Przewodniczący zapytał o tabelę 2, dotyczącą przychodów z minusem (koszty pośrednie) i poprosił o wyjaśnienie pojęcia. Kwestor Mikłaszewicz wyjaśniła, że chodzi tu o tzw. straty na projekcie czyli sytuację, gdy nie dostajemy dofinansowania w 100% na wydatki, ale mamy wkład własny (wartość wkładu własnego), tzn. koszty projektu były wyższe niż przychody zewnętrzne, ale dotyczy to jedynie projektów rozliczonych, zakończonych w danym roku. Rektor Giza-Poleszczuk podkreśliła wagę rozeznania przy projektach w jaki sposób są one finansowane i takiego pokierowania przy ich wyborze, by ich koszty i ryzyko były finansowane w 100% z zewnątrz. Dr hab. Zielińska zwróciła uwagę na podpisywanie dobrze skonstruowanych umów z liderami by uniknąć powyższych problemów oraz na korzyści płynące z projektów innowacyjnych, chociażby w postaci patentów. Kwestor Mikłaszewicz podkreśliła zaś doniosłość komercyjnego wykorzystywania badań. Rektor Giza-Poleszczuk zaznaczyła wagę przewidywania korzyści rezultatów projektu. Dr Srebrny poprosił o wyjaśnienie dotacji na wzrost wynagrodzeń, która uwzględniona cząstkowo w różnych pozycjach, według mówcy, nie sumuje się do kwoty podanej w tabeli nr 1 i poprosił o szczegółowe jej pokazanie rozliczenie. Rektor Giza-Poleszczuk odpowiedziała, że takie rozliczenie będzie wykonane. 3
Dr hab. Delura zwróciła uwagę na wynik finansowy swojego wydziału podkreślając, że program naprawczy został w jednostce wprowadzony. Poprosiła o pomoc w kwestii rozliczania mediów, na które wydział otrzymuje dotację na cały budynek, tymczasem mają w nim również siedzibę inne jednostki uczelni, dużo bardziej energochłonne niż sam wydział, a które nie są nimi obciążane. W efekcie wynik finansowy wydziału byłby niższy o ponad 500 tys. zł. Rektor Giza-Poleszczuk potwierdziła potrzebę wyjaśnienia tej sytuacji. Dr Grzenkowicz zapytał o pozycję 1.1.5 fundusz na zajęcia innowacyjne, dlaczego został on zrealizowany na tak niskim poziomie. Odpowiedzi udzieliła Rektor Giza Poleszczuk stwierdzając, że wynika to ze specyfiki działania tego funduszu: środki rozdysponowywane są w bieżącym roku, natomiast wydatkowane w latach następnych. Prof. Plaskota zadał podobne pytanie dotyczące z kolei Erasmusa. Dr Chełstowski odpowiedział, że są to wyrównawcze dopłaty do stypendium i że jest ich z roku na rok coraz mniej. Przewodniczący pochwalił Wydział Polonistyki, który stale powiększa dodatni wynik finansowy (+5,79 %). Dr Chełstowski powiedział, że ten wydział jest jednostką, która nigdy nie była nastawiona na studentów niestacjonarnych, świadczącą również bardzo dużo godzin usługowych na rzecz innych jednostek oraz nieuruchamiającą nowe kierunki studiów. Przewodniczący zwrócił uwagę, że Wydział Polonistyki nie ponosi kosztów mediów, ponieważ opłaca je centrala, inne zaś jednostki takiej komfortowej sytuacji nie mają. Dr hab. Zielińska wskazała, że zasadnym byłoby wypracowanie ogólnych, stałych zasad przekazywania dotacji na takie właśnie sztywne wydatki jak media, koszty ochrony by wprowadzić zasadę równości w tej kwestii. Zwróciła następnie uwagę na sprawę kosztochłonności, której wskaźniki w wielu przypadkach są fikcją, nieodpowiadającą realnym kosztom nauczania tak, jak np. na Wydziale Pedagogicznym. Prof. Garstka przychylił się do zdania dr Zielińskiej podkreślając zasadność ujednolicenia sposobu rozliczania kosztów mediów i zgłosił postulat, że gdy jednostka jest w pełni obarczona odpowiedzialnością za rozliczenia, to musi również otrzymać mechanizmy do ich kontrolowania. Przewodniczący poprosił by przed następnym planowaniem budżetu uwzględnić w tabelach rubryki wydatki na media oraz dotacja na media. 4
Dr Chełstowski zwrócił uwagę na problem niemożności oszacowania na niektórych wydziałach tychże wydatków. Przewodniczący uznał, że w takiej sytuacji można w tabeli wykazać brak danych. Na co z kolei prof. Garstka zgłosił potrzebę dodania trzeciej rubryki informacje dot. kosztów mediów pochodzące z wydziałów. Konfrontacja takich danych będzie bardzo dobrym przedmiotem dyskusji. Prof. Nagielski poparł potrzebę konfrontacji danych celem ustalenia proporcji we współfinansowaniu z centralą kosztów mediów i zgłosił propozycję poświęcenia jednego ze spotkań komisji na dyskusję nad tym problemem. Prof. Sztanderska poparła propozycję prof. Nagielskiego i poprosiła by w planie uwzględnić rubrykę z wykonaniem planu z roku poprzedniego, by móc lepiej, rok do roku, porównać sytuację jednostki. Następnie zwróciła uwagę na niepokojące mówczynię, ujemne salda niektórych z pośród wszystkich minusowych jednostek. Mianowicie na te, które rok do roku wykazują straty i suma tychże, wskazuje na permanentny deficyt. Tu wskazała na WSNSiR, który od sześciu lat ponosi straty, przy niewielkiej jedynie korekcie ostatniego roku i ostatecznie obciąża cały uniwersytet. Szczegółowa analiza sytuacji jednostki pokazuje, że program naprawczy nie został wdrożony. Profesor podniosła postulat niejakiego przymuszenia jednostki do działania poprzez nałożenie na nią pewnych sztywnych zasad i terminów. Dr Srebrny przypomniał, że w poprzedniej kadencji odbyło się posiedzenie komisji budżetowej z zaproszonym kolegium dziekańskim WSNSiR i zaproponował ponowienie takiego spotkania. Przewodniczący podkreślił, że taka dyskusja byłaby zasadna tylko w przypadku przedstawienia przez Wydział planu naprawczego. Następnie zwrócił uwagę na sytuację SEW-u, które znalazło się w podobnych okolicznościach jak WSNSiR i zaapelował o jakieś pilne działania w tej sprawie, szczególnie, że jest to bardzo mała jednostka a wygenerowała jedną z najwyższych strat. Prof. Czerniawska poinformowała o przyczynach deficytu Wydziału Psychologii dużej inwestycji, przymiarki do budowy nowej siedziby i wykonania jego projektu architektonicznego. Zwróciła też uwagę, że porównując przychody własne wydziałów przez kilka ostatnich lat, można zaobserwować tendencję spadkową. Niektóre jednostki tracą wolniej, inne zaś szybciej. Poparła w związku z tym propozycję prof. Sztanderskiej by pokazywać w planie wyniki z lat poprzednich. Mówczyni zadała również pytanie czy planowane są jakieś zmiany w algorytmie przyznawania dotacji. 5
Dr Chełstowski odpowiedział, że ponieważ algorytm ogłaszany jest w rozporządzeniu MNiSW, to kalendarz pokazuje, że na wprowadzenie zmian jest już w tym roku za późno. Podsumowując przedstawione wykonanie oraz dyskusję Przewodniczący zwrócił uwagę, że mimo dosyć dobrego bilansu całej uczelni to widocznym zjawiskiem jest to, że upowszechniło się ponoszenie strat przez wydziały, które finansują się z przychodów dydaktycznych i z dotacji budżetowej. Uwidoczniły się również przypadki, kiedy straty przekraczają 5% i tu Komisja postuluje o podjęcie wysiłku przygotowania programów restrukturyzacyjnych przez takie jednostki i potraktowanie tego, jako zobowiązania wobec całego Uniwersytetu. Komisja postuluje również o wprowadzenie przejrzystości w rozliczaniu kosztów mediów. Koniecznym jest także niezwłoczne przyjrzenie się sytuacji finansowej SEW-u. 5. Sprawy różne i wolne wnioski. Dr Srebrny podniósł problem wadliwie napisanego pisma dotyczącego spraw pracowniczych. Prof. Czerniawska w odpowiedzi wskazała na wagę dobrej komunikacji na linii władze dziekańskie pracownik i wyjaśniania przez te pierwsze wszelakich niejasności oraz na rolę związków zawodowych w objaśnianiu i naprawianiu takich sytuacji. Przewodniczący zaproponował związkom zwrócenie się z prośbą do autora pisma o wyjaśnienie i sprostowanie niefortunnej jego redakcji. Następnie przypomniał zebranym o następnym posiedzeniu 9 kwietnia, br. Na tym zebranie zakończono. Przewodniczący Senackiej Komisji ds. budżetu i finansów Prof. dr hab. Marian Górski Protokół sporządziła Anna A. Sowa, marzec 2014 roku 6