Przedmowa... XI Wykaz skrótów... XV Literatura... XXIX Wykaz orzeczeń sądowych... LII Wykaz stron internetowych... LV Rozdział I. Wprowadzenie... 1 1. Geneza i znaczenie umowy agencyjnej... 1 2. Umowa agencyjna w ujęciu porównawczym... 6 I. Umowa agencyjna w systemach civil law... 6 II. Umowa agencyjna w systemach common law... 10 Rozdział II. Harmonizacja prawa w zakresie umowy agencyjnej 17 1. Uwagi wstępne... 17 2. Prace nad harmonizacją prawa w zakresie umowy agencyjnej.. 18 3. Reżim agenta handlowego w świetle dyrektywy nr 86/653... 24 I. Definicja agenta handlowego... 24 II. Zawarcie umowy agencyjnej... 30 III. Prawa i obowiązki stron wynikające z umowy agencyjnej 31 1. Uwagi wstępne... 31 2. Obowiązek działania w dobrej wierze i z należytą starannością... 32 3. Obowiązek zapłaty wynagrodzenia... 38 IV. Agencja wyłączna... 50 V. Zakończenie umowy agencyjnej... 54 1. Przyczyny zakończenia umowy... 54 2. Wykonywanie umowy po terminie... 55 3. Wypowiedzenie umowy z zachowaniem terminów wypowiedzenia... 56 4. Wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym... 59 VI. Skutki zakończenia umowy agencyjnej... 63 1. Uwagi wstępne... 63 2. Roszczenie o wyrównanie lub odszkodowanie... 64 V
VI Spis treści 3. Postanowienia wspólne dla roszczenia wyrównawczego i odszkodowawczego... 66 4. Świadczenie wyrównawcze... 68 5. Roszczenie odszkodowawcze... 86 6. Przepisy art. 17 i 18 dyrektywy nr 86/653 jako przepisy wymuszające swoje zastosowanie... 91 VII. Zakaz działalności konkurencyjnej... 96 4. Umowy agencyjne a prawo antymonopolowe... 103 I. Uwagi ogólne... 103 II. Prawo konkurencji we Wspólnocie Europejskiej (art. 81 TWE)... 104 III. Umowy agencyjne w świetle prawa konkurencji... 107 5. Podsumowanie... 111 Rozdział III. Unifikacja prawa w zakresie umowy agencyjnej... 115 1. Unifikacja prawa materialnego... 115 I. Uwagi wstępne... 115 II. Konwencja genewska z 1983 r. o agencji (zastępstwie) w międzynarodowej sprzedaży towarów... 116 1. Terminologia... 116 2. Przebieg prac nad konwencją genewską... 119 3. Zakres zastosowania konwencji genewskiej... 122 4. Udzielenie agentowi pełnomocnictwa... 128 5. Skutki prawne czynności agenta... 130 6. Potwierdzenie czynności nieumocowanego agenta... 136 7. Odpowiedzialność nieumocowanego agenta... 138 8. Wygaśnięcie pełnomocnictwa... 140 9. Interpretacja konwencji... 141 10. Uwagi końcowe... 142 III. Relacje agenta i dającego zlecenie z osobami trzecimi w świetle Zasad Europejskiego Prawa Umów i Reguł Międzynarodowych Umów Handlowych UNIDROIT (2004)... 144 1. Zasady Europejskiego Prawa Umów (PECL)... 144 2. Reguły Międzynarodowych Umów Handlowych UNIDROIT (2004)... 150 3. Uwagi końcowe... 155 IV. Wstępny projekt konwencji UNIDROIT o umowach agencyjnych w międzynarodowej sprzedaży towarów z 1989 r.... 156 1. Uwagi wstępne... 156 2. Zakres zastosowania projektu konwencji... 159 3. Zawarcie umowy agencyjnej... 167 4. Zakres umocowania agenta... 171
5. Prawa i obowiązki stron umowy agencyjnej... 173 6. Agencja wyłączna... 188 7. Zakończenie umowy agencyjnej... 191 8. Odszkodowanie za niewykonanie bądź nienależyte wykonanie zobowiązania... 198 9. Skutki zakończenia umowy agencyjnej... 199 10. Zakaz działalności konkurencyjnej... 200 11. Wnioski końcowe... 202 V. Umowa agencyjna w projekcie Europejskiego Kodeksu Cywilnego... 206 1. Uwagi wstępne... 206 2. Definicja umowy agencyjnej... 207 3. Zawarcie umowy agencyjnej... 208 4. Obowiązki stron umowy agencyjnej... 208 5. Klauzula del credere... 215 6. Zakończenie umowy agencyjnej... 216 7. Świadczenie wyrównawcze... 220 8. Uwagi końcowe dotyczące umowy agencyjnej w świetle projektu Europejskiego Kodeksu Cywilnego 222 2. Unifikacja prawa kolizyjnego dotyczącego agencji... 224 I. Uwagi wprowadzające... 224 II. Konwencja haska z 1978 r. dotycząca umowy agencyjnej 225 1. Prace nad konwencją... 225 2. Zakres zastosowania konwencji... 227 3. Regulacja stosunku wewnętrznego... 229 4. Regulacja stosunku zewnętrznego... 231 5. Stosunek konwencji haskiej do konwencji rzymskiej z 1980 r. i konwencji genewskiej z 1983 r.... 233 3. Wzorzec umowy agencyjnej Międzynarodowej Izby Handlowej w Paryżu... 235 I. Uwagi ogólne... 235 II. Modelowa umowa agencyjna... 238 1. Strony umowy... 238 2. Przedmiot umowy... 239 3. Zakres działania agenta... 240 4. Obowiązki stron... 241 5. Wybrane klauzule umowne... 243 6. Klauzule dotyczące zakończenia umowy... 251 7. Pozostałe klauzule umowne... 253 4. Uwagi końcowe... 254 Rozdział IV. Reżim agenta handlowego w prawie polskim... 261 1. Dostosowanie prawa polskiego do wymagań dyrektywy Rady EWG nr 86/653... 261 I. Uwagi wstępne... 261 VII
II. Nowelizacja przepisów o umowie agencyjnej... 262 III. Źródła prawa... 264 2. Definicja umowy agencyjnej... 266 3. Strony umowy agencyjnej i ich kwalifikacja... 272 4. Postacie umowy agencyjnej... 280 I. Agencja pośrednicza... 280 II. Agencja przedstawicielska... 283 1. Pełnomocnictwo... 283 2. Agent jako rzekomy pełnomocnik... 286 5. Zawarcie umowy agencyjnej... 300 6. Prawa i obowiązki stron umowy agencyjnej... 306 I. Uwagi wstępne... 306 II. Obowiązek stron do zachowania lojalności... 307 III. Obowiązki agenta... 311 1. Uwagi ogólne... 311 2. Obowiązek przekazywania informacji... 312 3. Obowiązek przestrzegania wskazówek... 312 4. Obowiązek ochrony praw dającego zlecenie... 314 5. Obowiązek osobistego spełnienia świadczenia... 315 IV. Obowiązki dającego zlecenie... 318 1. Obowiązek zapłaty wynagrodzenia... 318 2. Obowiązki umożliwiające kontrolę prowizji... 318 3. Obowiązek przekazania dokumentów i informacji... 320 4. Obowiązek dokonywania zawiadomień... 321 5. Obowiązek zwrotu wydatków... 324 7. Wynagrodzenie agenta... 325 I. Uwagi ogólne o wynagrodzeniu... 325 II. Pojęcie prowizji... 326 III. Zasady ustalania wysokości prowizji... 327 IV. Nabycie prawa do prowizji w czasie trwania umowy agencyjnej... 328 1. Przesłanki nabycia prawa do prowizji... 328 2. Chwila nabycia prawa do prowizji... 330 3. Wymagalność roszczenia o prowizję... 331 V. Nabycie prawa do prowizji po zakończeniu umowy agencyjnej... 332 1. Uwagi ogólne... 332 2. Przesłanki, chwila nabycia i wymagalność roszczenia o prowizję po zakończeniu umowy... 332 3. Wyłączenie lub podział prowizji od umowy zawartej po zakończeniu umowy... 333 VI. Utrata prawa do prowizji... 333 8. Agencja wyłączna... 336 I. Uwagi ogólne... 336 VIII
II. Przyznanie agentowi prawa wyłączności... 338 III. Przesłanki nabycia prawa do prowizji przez agenta wyłącznego... 342 IV. Obowiązek zawiadomienia o zawarciu umowy... 345 9. Agencja del credere... 346 I. Uwagi ogólne... 346 II. Charakter prawny zobowiązania del credere... 347 III. Elementy istotne zobowiązania del credere... 350 IV. Zakres odpowiedzialności agenta i jego ograniczenia... 350 V. Wymagania w zakresie formy... 352 10. Zakończenie umowy agencyjnej... 353 I. Uwagi ogólne... 353 II. Wykonywanie umowy po terminie... 354 III. Wypowiedzenie umowy z zachowaniem terminów wypowiedzenia... 355 IV. Wypowiedzenie umowy ze skutkiem natychmiastowym.. 357 V. Zastrzeżenie wypowiedzenia umowy agencyjnej zawartej na czas oznaczony... 363 VI. Inne sposoby zakończenia umowy agencyjnej... 369 11. Świadczenie wyrównawcze... 372 I. Uwagi ogólne... 372 II. Przesłanki powstania prawa do świadczenia wyrównawczego... 375 III. Wysokość świadczenia wyrównawczego... 376 IV. Roszczenie wyrównawcze a roszczenie odszkodowawcze 378 V. Osoby uprawnione do świadczenia wyrównawczego... 379 VI. Obowiązek dochowania aktów staranności przez osoby uprawnione... 380 VII. Okoliczności wyłączające świadczenie wyrównawcze... 380 12. Ograniczenie działalności konkurencyjnej po zakończeniu umowy... 381 I. Uwagi ogólne... 381 II. Wymagania w zakresie formy... 383 III. Zawężenie swobody stron przy ograniczaniu działalności konkurencyjnej... 384 IV. Naruszenie zakazu działalności konkurencyjnej przez agenta... 384 V. Świadczenie rekompensujące ograniczenie działalności konkurencyjnej... 385 VI. Odwołanie ograniczenia działalności konkurencyjnej... 387 VII. Zwolnienie z obowiązku przestrzegania ograniczenia działalności konkurencyjnej... 388 13. Przedawnienie i zabezpieczenie roszczeń z umowy agencyjnej... 389 14.Ogólna ocena nowelizacji przepisów o umowie agencyjnej... 391 IX
Rozdział V. Załączniki... 397 1. Wprowadzenie... 397 I. Akty prawa międzynarodowego... 397 II. Przepisy polskiego KC o umowie agencyjnej... 401 2. Załącznik nr 1. Dyrektywa Rady 86/653/EWG z dnia 18.12.1986 r. w sprawie koordynacji ustawodawstw Państw Członkowskich odnoszących się do przedstawicieli handlowych działających na własny rachunek... 402 3. Załącznik 2. Wyciąg z Kodeksu cywilnego (art. 758 764 9 )... 412 Skorowidz rzeczowy... 423 X