6. Świadczenie antycypacyjne w systemie common law. Zarys problematyki I. Uwagi ogólne II. Występowanie tzw. anticipated contract cases...

Transkrypt

1 Wstęp... Wykaz skrótów... Bibliografia... XIII XIX XXIII Rozdział I. Wprowadzenie do problematyki Świadczenie antycypacyjne w obrocie prawnym Wybrane ustalenia nauki o świadczeniu i ich przydatność z perspektywy przedświadczenia... 9 I. Pojęcie świadczenia. Znaczenie elementu woli dłużnika przy wykonywaniu zobowiązania... 9 II. Czynności przygotowawcze, świadczenia główne i świadczenia uboczne III. Świadczenia jednorazowe, okresowe i ciągłe Prawne otoczenie instytucji świadczenia antycypacyjnego I. Uwagi ogólne. Pojęcie zobowiązania w kontekście przedświadczenia II. Tryby zawarcia umowy a przedświadczenie III. Przedświadczenie w oczekiwaniu na zmianę zobowiązania IV. Zobowiązania pozaumowne V. Zobowiązania warunkowe VI. Zobowiązania z zastrzeżeniem terminu VII. Powstanie zobowiązania a jego wymagalność w kontekście przedświadczenia Przedświadczenie a instytucje pokrewne I. Uwagi ogólne II. Przedświadczenie a prowadzenie cudzych spraw bez zlecenia. 34 III. Przedświadczenie a zadatek IV. Przedświadczenie a zaliczka V. Przedświadczenie a nienależne świadczenie VI. Przedświadczenie a danie zabezpieczenia VII. Przedświadczenie a nakłady VIII. Przedświadczenie a emptio spei Źródła prawa istotne dla problematyki przedświadczenia I. Prawo stanowione II. Znaczenie Europejskich Zasad Prawa Kontraktów (PECL) VII

2 6. Świadczenie antycypacyjne w systemie common law. Zarys problematyki I. Uwagi ogólne II. Występowanie tzw. anticipated contract cases Rozdział II. Pojęcie, rodzaje i funkcje świadczenia antycypacyjnego Pojęcie świadczenia antycypacyjnego Przedświadczenie umowne i pozaumowne I. Pojmowanie przedświadczenia w dotychczasowym dorobku literatury i orzecznictwa zarys II. Definicja przedświadczenia umownego i pozaumownego Pozostałe rodzaje świadczenia antycypacyjnego I. Przedświadczenie pieniężne i niepieniężne II. Przedświadczenie jednorazowe, okresowe i ciągłe III. Przedświadczenie główne i uboczne IV. Zaniechanie a przedświadczenie V. Przedświadczenie obustronne i jednostronne VI. Przeświadczenie zupełne i niezupełne (częściowe) VII. Przedświadczenie symetryczne i asymetryczne VIII. Przedświadczenie w postaci złożenia oświadczenia woli Tożsamość przedmiotu świadczenia i przedświadczenia Przyczyny pojawiania się przedświadczenia w obrocie oraz jego funkcje Przedświadczenie z perspektywy psychologii motywacji Rozdział III. Umowa o przedświadczenie Porozumienia przedkontraktowe jako naturalne środowisko prawne dla zawarcia umowy o przedświadczenie I. Uwagi ogólne II. Umowa przedwstępna III. Umowa o negocjacje IV. Umowa ramowa i inne umowy organizatorskie (przygotowawcze) Charakter prawny umowy o przedświadczenie I. Umowa o przedświadczenie a dodatkowe zastrzeżenie umowne II. Związek normatywny pomiędzy zastrzeżeniem przedświadczenia a przyszłą umową ostateczną III. Kauzalność umowy o przedświadczenie IV. Argumenty przeciwko stanowisku uznającemu umowę o przedświadczenie za jedną z umów nazwanych V. Krytyka propozycji pojmowania przedświadczenia jako stosunku rzeczowoprawnego VIII

3 VI. Krytyka pojmowania umowy o przedświadczenie jako części umowy przedwstępnej VII. Umowa o przedświadczenie jako umowa nienazwana VIII. Brak potrzeby wprowadzania szczegółowej regulacji prawnej umowy o przedświadczenie Forma umowy o przedświadczenie I. Swoboda formy II. Forma umowy o przedświadczenie a forma spodziewanej czynności prawnej III. Konkludentna i pisemna forma umowy o przedświadczenie jako typowe formy występujące w obrocie Dopuszczalność i forma przedświadczenia przeniesienia własności nieruchomości Treść umowy o przedświadczenie. Sposób oznaczenia przedświadczenia Wykonanie i skutki naruszenia umowy o przedświadczenie I. Zasady ogólne wykonywania zobowiązania do przedświadczenia II. Dopuszczalność dochodzenia przedświadczenia III. Skutki naruszenia zobowiązania do przedświadczenia. Problem ograniczenia odpowiedzialności do ujemnego interesu umownego IV. Zabezpieczenie przedświadczenia Sytuacja prawna stron stosunku przedświadczenia po należytym spełnieniu świadczenia antycypacyjnego do chwili powstania oczekiwanego zobowiązania Czas trwania umowy o przedświadczenie. Dopuszczalność odstąpienia i wypowiedzenia umowy o przedświadczenie I. Terminowość umowy o przedświadczenie II. Ciągłość umowy o przedświadczenie. Dopuszczalność wypowiedzenia III. Odstąpienie od umowy o przedświadczenie Rozwiązanie przez strony, wygaśnięcie i zmiana stron umowy o przedświadczenie. Przedświadczenie na rzecz osoby trzeciej Przedawnienie roszczenia o przedświadczenie I. Uwagi wprowadzające II. Termin przedawnienia Rozdział IV. Skutki prawne powstania spodziewanego zobowiązania przy przedświadczeniu umownym Pojęcie pozytywnego przedświadczenia umownego IX

4 2. Skutki prawne powstania spodziewanego zobowiązania dla umowy o przedświadczenie Reżim prawny właściwy dla świadczeń spełnionych w wykonaniu umowy o przedświadczenie Skutki prawne przedświadczenia dla powstającego zobowiązania I. Uwagi wprowadzające II. Zaliczenie przedświadczenia na poczet świadczenia III. Czas spełniania przedświadczenia jako czas wykonywania zobowiązania głównego IV. Skutki prawne świadczenia spełnionego przedwcześnie V. Przyjęcie przedświadczenia nienależytego VI. Wpływ nieważności umowy o przedświadczenie na zobowiązanie definitywne Rozdział V. Upadek przedświadczenia umownego i jego skutki prawne Pojęcie upadku przedświadczenia Dopuszczalność umownej regulacji skutków upadku przedświadczenia I. Uwagi wprowadzające II. Przedmiot regulacji umownej Obowiązek zwrotu przedmiotu przedświadczenia. Określenie właściwego reżimu prawnego. Przedawnienie roszczenia o zwrot Nieosiągnięcie zamierzonego celu świadczenia (art KC) jako uniwersalna podstawa roszczenia o zwrot przedmiotu przedświadczenia. Znaczenie regulacji z art. 411 pkt 1 KC Obowiązek zapłaty wynagrodzenia za korzystanie z przedmiotu przedświadczenia. Wyzyskanie zamiast zubożenia jako przesłanka powstania roszczenia Nakłady na przedmiot przedświadczenia Wydatki, ciężary i straty związane z przedmiotem przedświadczenia Pożytki z przedmiotu przedświadczenia Ryzyko utraty i uszkodzenia przedmiotu przedświadczenia Wpływ odpowiedzialności jednej ze stron za niepowstanie zobowiązania na ich wzajemne rozliczenia Upadek przedświadczenia w stosunkach trójstronnych Rozdział VI. Przedświadczenie pozaumowne Uwagi wprowadzające. Problematyka porozumienia co do podstawy prawnej świadczenia Przyczyny spełniania przedświadczenia pozaumownego Pozycja prawna accipiensa otrzymującego przedświadczenie pozaumowne X

5 I. Uwagi wprowadzające II. Świadomość przedświadczenia po stronie accipiensa III. Prawo odmowy przyjęcia przedświadczenia IV. Pozycja względem przedmiotu przedświadczenia. Dopuszczalność korzystania Skutki powstania zobowiązania po spełnieniu przedświadczenia pozaumownego Rozwiązania w obrocie konsumenckim. Zagadnienia ogólne Regulacje w prawie wspólnotowym i w prawie angielskim Przedświadczenie w ustawie o prawach konsumentów I. Wprowadzenie II. Strona podmiotowa III. Zakres zastosowania art. 5 PrKonsU IV. Spełnienie świadczenia V. Świadczenie niezamówione VI. Ryzyko przedsiębiorcy VII. Nienakładanie zobowiązań (obowiązków) na konsumenta Obowiązek zwrotu przedmiotu przedświadczenia Wynagrodzenie za korzystanie z przedmiotu przedświadczenia Rozliczenie nakładów na przedmiot przedświadczenia pozaumownego Przedawnienie roszczeń wynikających ze stosunku przedświadczenia pozaumownego Rozdział VII. Ryzyko prawne wiążące się z wykorzystywaniem w obrocie instytucji przedświadczenia Uwagi ogólne Ryzyko niepowstania zobowiązania i nieotrzymania świadczenia wzajemnego Ryzyko przepadku przedświadczenia Ryzyko naruszenia interesów drugiej strony umowy Ryzyko wprowadzania do obrotu środków z nielegalnych źródeł Ryzyko pozorności przedświadczenia Ryzyko długotrwałości dochodzenia zwrotu przedświadczenia Wnioski końcowe podsumowanie zasadniczych tez Indeks rzeczowy XI