Raport wersja skrócona z zestawienia wyników badań ankietowych dotyczących potrzeb edukacyjnych dyrektorów, nauczycieli i pracowników oświaty w Białymstoku przeprowadzonych w maju 29 roku przez Pracownię Badań, Analiz i Strategii Rozwoju Edukacji przy CKU w Białymstoku Cel badań: Określenie potrzeb w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli, dyrektorów szkół i placówek oświatowych oraz pracowników administracji i obsługi. Uzyskane informacje posłużą m.in. do określenia priorytetów w zakresie ustalania potrzeb szkoleniowych w placówkach Miasta Białegostoku, priorytetów Podlaskiego Kuratora Oświaty w Białymstoku w zakresie doskonalenia zawodowego nauczycieli. Wyniki badań mogą być uwzględnione przy ustalaniu tematyki grantów oraz zostaną przekazane do Urzędu Marszałkowskiego w celu ich wykorzystania do planowania pracy placówek doskonalenia nauczycieli na kolejny rok oraz innym instytucjom zajmujących się sprawami oświaty. Przygotowanie badań: Materiał badawczy w postaci imiennych ankiet skierowanych do dyrektorów szkół i placówek oświatowych, nauczycieli i pracowników administracji i obsługi został przygotowany przez Miejski Zespół ds. Diagnozy Potrzeb Edukacyjnych Nauczycieli w Białymstoku pod kierownictwem Pani Lucji Orzechowskiej - Z-ca Dyrektora Departamentu Edukacji, Kultury i Sportu Urzędu Miejskiego w Białymstoku. Metody zbierania danych Ankietowanie - jest najbardziej powszechną i najczęściej stosowana metodą gromadzenia informacji w badaniach. Ankieta to zbiór standaryzowanych technik badawczych, za pomocą, których badacz otrzymuje informacje w procesie wzajemnego komunikowania się z innymi osobami odpowiadającymi na pisemne na jego pytania. Ankieta jest metodą opartą na porozumiewaniu się za pomocą pisemnego przekazu informacji. Przyjęto ankietę: - elektroniczną - wypełnianie i wysłanie drogą elektroniczną. Uwzględniono bezpośredniość przy tworzeniu listy tematyki zagadnień. Jest to proste dla ankietera i respondenta. W kwestionariuszu zamieszczono informację dla respondenta jak należy wypełniać druk. Ustalenie liczebności próby Określenie liczebności próby - określenie optymalnej liczny jednostek do badań, aby badania były w miarę reprezentatywne. Założono, że w badaniach weźmie udział co najmniej 2% badanych z każdej grupy. Uzyskanie większej ilości odpowiedzi zwiększy reprezentatywność grupy i tym samym wiarygodność badań. Wybór metody doboru próby Przyjęto metodę doboru losowego - odznacza się tym, że o doborze próby decyduje przypadek losowy. Losowość polega na tym, że każda jednostka ma jednakowe prawdopodobieństwo różne od zera wejść w skład badanej populacji. Metody doboru losowego uwarunkowane są posiadaną bazą informacyjną tzn. lista szkół i placówek oświatowych DEKiS UM w Białymstoku.
Narzędzie: formularz elektroniczny umieszczony na stronie internetowej CKU w Białymstoku Opis badań charakterystyka grupy Ankiety skierowano do dyrektorów szkół i placówek oświatowych Miasta Białegostoku, pracowników jednostek samorządu terytorialnego oraz nauczycieli szkół i placówek oświatowych miasta Białegostoku. Ankiety wypełniane były przez respondentów droga elektroniczną z wykorzystaniem witryny internetowej Centrum Kształcenia Ustawicznego w Białymstoku. Badanie przeprowadzono w dniach maju 29 r. W badaniach udział wzięło 11 dyrektorów szkół i placówek Miasta Białegostoku, co stanowi 72 % ogółu zatrudnionych dyrektorów szkół i placówek Miasta Białegostoku. W badaniach udział wzięło 1216 nauczycieli, co stanowi 23,43 % ogółu zatrudnionych nauczycieli szkół i placówek Miasta Białegostoku. W badaniach udział wzięło 65 pracowników administracji, co stanowi 13,4 % ogółu zatrudnionych nauczycieli szkół i placówek Miasta Białegostoku*. * dane na podstawie SIO z dnia 31 marca 29 roku Zebranie danych i opracowanie raportu : Jerzy Mantur kierownik Pracowni Badań, Analiz i Strategii Rozwoju Edukacji przy CKU w Białymstoku Opracowanie ankiet w wersji E-Learning i Konsultacja TI: Ireneusz Bujnowski, konsultant ds. informatyki Pracowni Badań, Analiz i Strategii Rozwoju Edukacji przy CKU w Białymstoku BIAŁYSTOK 29 2
Wyniki przeprowadzonego badania Analiza ilościowa wyników badania przedstawia się następująco: Zdecydowana większość badanych dyrektorów szkół i placówek legitymuje się stażem pracy powyżej 2 lat i stopniem awansu nauczyciela dyplomowanego /wobec powyższego możemy stwierdzić, że kadra zarządzająca placówkami posiada stosowne doświadczenie i kompetencje /, co przedstawia wykres 1 i wykres 1a oraz tabela 1. Wykres 1 Wykres 1a 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Staż pracy dyrektorów szkół i placówek -5 6-1 11-15 16-2 21-25 26-3 31 i więcej 1 8 6 4 2 Dyrektorzy Stopieo awansu zawodowego Tabela 1 Staż pracy dyrektorów L. odp. -5 6-1 11-15 4 16-2 2 21-25 28 26-3 39 31 i więcej 1 3
Wykres 3. Wybór form doskonalenia 8 Preferowane formy doskonalenia 7 6 5 4 3 2 1 Kurs do 3 godzin Kurs powyżej 3 godz Warsztaty Seminaria Konsultacje Lekcje otwarte Tabela 3 Preferowane formy doskonalenia L. odp. Kurs do 3 godzin 64 Kurs powyżej 3 godzin 17 Warsztaty 74 Seminaria 38 Konsultacje 16 Lekcje otwarte 9 Większość dyrektorów wskazała za najbardziej przydatne formy doskonalenia warsztaty i kursy do 3 godzin, natomiast za najmniej przydatną formę uznano lekcje otwarte, co przedstawia wykres 3 oraz tabela 3. 4
Wykres 3a. Wybór przez dyrektorów przedszkoli form doskonalenia 4 Dyrektorzy przedszkoli 35 3 25 2 15 1 5 Kurs do 3 godzin Kurs powyżej 3 godz Warsztaty Seminaria Konsultacje Lekcje otwarte Wykres 3b. Wybór przez dyrektorów szkół podstawowych form doskonalenia 2 18 16 14 12 1 8 6 4 2 Kurs do 3 godzin Dyrektorzy szkół podstawowych Kurs powyżej 3 godz Warsztaty Seminaria Konsultacje Lekcje otwarte 5
Wykres 3c. Wybór form doskonalenia przez dyrektorów gimnazjów 14 Dyrektorzy gimnazjów 12 1 8 6 4 2 Kurs do 3 godzin Kurs powyżej 3 godz Warsztaty Seminaria Konsultacje Lekcje otwarte Wykres 3d. Wybór form doskonalenia przez dyrektorów szkół ponadgimnazjalnych 14 Dyrektorzy szkół ponadgimnazjalnych 12 1 8 6 4 2 Kurs do 3 godzin Kurs powyżej 3 godz Warsztaty Seminaria Konsultacje Lekcje otwarte 6
Wykres 3d. Wybór form doskonalenia przez dyrektorów innych typów placówek 16 Dyrektorzy innych typów placówek 14 12 1 8 6 4 2 Kurs do 3 godzin Kurs powyżej 3 godz Warsztaty Seminaria Konsultacje Lekcje otwarte Dyrektorzy innych typów szkół i placówek w przeciwieństwie do pozostałych dyrektorów szkół i placówek najbardziej preferują kursy do 3 godzin. Z kolei dyrektorzy szkół podstawowych jako najmniej przydatne wskazali kursy powyżej 3 godzin. Natomiast dyrektorzy gimnazjów i szkół ponadgimnazjalnych uznali, że zbędną formą doskonalenia są lekcje otwarte. 7
Wykres 4. Preferowany czas trwania danej formy doskonalenia 8 Preferowany czas trwania szkoleo 7 6 5 4 3 2 1 Formy jednodniowe Cykliczne spotkania jednodniowe szkolenia 2-3 dniowe szkolenia weekendowe Zdecydowana większość dyrektorów szkół i placówek wybrała formy szkoleń jednodniowe, co przedstawia wykres 4. 8
Wykres 5. Preferowane sposoby informowania o organizowanych szkoleniach wskazane przez dyrektorów szkół i placówek 1 Preferowany sposób informowania 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Poczta elektroniczna strona www newsletter edukacyjny zaproszenie listowne Zdecydowana większość dyrektorów wybrała pocztę elektroniczną jako źródło informacji nt. szkoleń, co przedstawia wykres 5 i tabela. 9
Wykres 6. Terminy informowania o planowanym szkoleniu 8 7 6 5 4 3 2 1 Co najmniej z 1 miesięcznym wyprzedzeniem Co najmniej z 2 miesięcznym wyprzedzeniem Ofert na cały rok szkolny Termin do wyboru W większości przypadków dyrektorzy wskazali powiadomienia o organizowanych szkoleniach z co najmniej miesięcznym wyprzedzeniem, co przedstawia wykres 6. 1
Wykres 7. Tematyka form doskonalących wskazana przez dyrektorów przedszkoli i szkół z zakresu zarządzania szkołą 25% 2% 15% 1% 5% % Przedszkole SP GIM PGIM INNE Tabela 4 Wskazania dotyczące obszaru zarządzania szkołą/placówką Jestem zainteresowany szkoleniami podnoszącymi wiedzę z zakresu zarządzania szkołą Liczba wskazań dot. planowania i organizacji pracy szkoły 44 nowelizacji prawa oświatowego 83 elektronicznego systemu zarządzania oświatowego 26 wykorzystania metody projektów w edukacji i zarządzanie projektami 29 bezpieczeństwa w szkołach i placówkach 25 możliwości wykorzystania funduszy strukturalnych na lata 27-213 67 dot. hospitacji - rodzajów, przygotowania nauczyciela 22 dot. monitorowania osiągnięć uczniów, w tym wykorzystania sprawdzianów 13 budowania programu poprawy efektywności kształcenia 9 realizacji nowej podstawy programowej 64 samooceny nauczyciela 25 współpracy międzynarodowej i udziału w europejskiej przestrzeni edukacyjnej 36 innowacji edukacyjnych i wychowawczych - doświadczeń i przykładów dobrych praktyk z innych krajów 52 technik informacyjno-komunikacyjnych w edukacji 19 kursów doskonalących i języków obcych 26 11
Wykres 7. Tematyka form doskonalących wskazana przez dyrektorów przedszkoli i szkół z zakresu rozwoju osobistego 3 25 2 15 1 5 Przedszkole SP GIM PGIM INNE Tabela 5 Wskazania dotyczące obszaru rozwoju osobistego dyrektorów szkół/placówek Jestem zainteresowany szkoleniami podnoszącymi wiedzę z zakresu rozwoju osobistego Liczba wskazań budowania zespołu i pracy w zespole 32 zarządzania procesem komunikacji w zespole 45 zarządzania konfliktem (mediacje, negocjacje) 45 radzenia sobie ze stresem i ochrona przed wypaleniem zawodowym 38 zarządzania sobą w czasie 3 zarządzania zespołem przez delegowanie zadań 53 doskonalenia umiejętności wychowawczych 11 technik twórczego myślenia i nauczania problemowego 26 profesjonalnych prezentacji 35 grup wsparcia zawodowego 2 12
Wykres 8. Tematyka form doskonalących wskazana przez dyrektorów placówek w zakresie priorytetów edukacyjnych zawartych w polityce edukacyjnej Miasta Białystok w latach 29-213 6% 5% 4% 3% 2% 1% % Przedszkole SP GIM PGIM INNE Tabela 6 Tematyka szkoleń związanych z priorytetami edukacyjnymi zawartymi w polityce edukacyjnej Miasta Białystok w latach 29-213 Jestem zainteresowany szkoleniami związanymi z priorytetami edukacyjnymi zawartymi w polityce edukacyjnej Miasta Białystok w latach 29-213 Liczba wskazań praca z uczniem zdolnym 45 praca z uczniem ze specjalnymi potrzebami edukacyjnymi 41 wyrównywanie szans edukacyjnych 46 przeciwdziałanie przemocy 31 integracja społeczna - przeciwdziałanie wykluczeniu społecznemu i dyskryminacji 21 edukacja prozdrowotna 32 dialog międzykulturowy - wielokulturowe dziedzictwo 47 współpraca z rodzicami - rodzice we wspólnocie szkolnej 4 matematyka na maturze 31 systemowe wprowadzanie doradztwa zawodowego 16 współpraca z placówkami wychowania pozaszkolnego 49 współpraca z organizacjami pozarządowymi 1 aktywizacja obywatelska uczniów, samorządność szkolna i lokalna 7 13
Podsumowanie W przypadku wyboru tematyki szkoleń podnoszących wiedzę z zakresu zarządzania szkołą, dyrektorzy wskazali następującą tematykę: nowelizacji prawa oświatowego 83 % badanych możliwości wykorzystania funduszy strukturalnych na lata 27-213 67 % badanych realizacji nowej podstawy programowej 64 % badanych innowacji edukacyjnych i wychowawczych - doświadczeń i przykładów dobrych praktyk z innych krajów 52 % badanych planowania i organizacji pracy szkoły 44 % badanych W przypadku wyboru tematyki szkoleń podnoszących wiedzę z zakresu podnoszącymi wiedzę z zakresu rozwoju osobistego, dyrektorzy wskazali następującą tematykę: zarządzania zespołem przez delegowanie zadań 55 % badanych zarządzania procesem komunikacji w zespole 45 % badanych zarządzania konfliktem (mediacje, negocjacje) 45 % badanych radzenia sobie ze stresem i ochrona przed wypaleniem zawodowym 4 % badanych profesjonalnych prezentacji 37 % badanych W przypadku wyboru tematyki szkoleń jestem zainteresowana/-ny priorytetami edukacyjnymi zawartymi w polityce edukacyjnej Miasta Białystok w latach 29-213, dyrektorzy wskazali następującą tematykę: aktywizacja obywatelska uczniów, samorządność szkolna i lokalna 72 % badanych współpraca z placówkami wychowania pozaszkolnego 5 % badanych dialog międzykulturowy - wielokulturowe dziedzictwo 48 % badanych wyrównywanie szans edukacyjnych - 48 % badanych praca z uczniem zdolnym 45 % badanych 14
Wyniki przeprowadzonego badania-nauczyciele Analiza ilościowa wyników badania przedstawia się następująco: Ankietowani nauczyciele szkół i placówek oświatowych Miasta Białegostoku udzielali odpowiedzi w kwestii ustalenia priorytetowej tematyki szkoleń oraz propozycji wyboru form doskonalenia. Odpowiedzi na poszczególne zagadnienia ukazują wykresy. Wykres 1. Wybór form doskonalenia Preferowane formy doskonalenia 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Kurs do 3 godzin Kurs powyżej 3 godz Warsztaty Seminaria Konsultacje Lekcje otwarte Nauczyciele jako najbardziej przydatne formy doskonalenia preferują warsztaty oraz kursy do 3 godzin. Natomiast za najmniej przydatną formę doskonalenia wskazano konsultacje. Inne najczęściej wskazane formy doskonalenia to: studia podyplomowe 14 wskazań, konferencje metodyczne 5 wskazań, kursy kwalifikacyjne, konferencje 2 wskazania. Pozostałe pojedyncze wskazania to: prezentacje multimedialne,, nowe metody pracy, szkolenia do 3 godzin, praktyki w zakładach pracy,, kursy komputerowe, kurso konferencje, psychologia grupy, możliwość bywania 15
na spektaklach tanecznych, plenery plastyczne dla nauczycieli, szkolenia, Konferencje szkoleniowe,, platforma modle. Nauczyciele w pytaniu 3 wskazali następujące przedmioty/rodzaje zajęć L.p. Nauczany przedmiot/rodzaj zajęć: Ilość wskazań 1 wychowanie przedszkolne 225 2 nauczanie zintegrowane 124 3 język polski 91 4 matematyka 94 5 przyroda 18 6 historia 44 7 wychowanie fizyczne 11 8 muzyka/plastyka/technika 3 9 informatyka/technologia informacyjna 69 1 biologia 24 11 chemia 2 12 geografia 19 13 fizyka 24 14 teoretyczne przedmioty zawodowe 23 15 praktyczna nauka zawodu 29 16 przysposobienie obronne 3 17 podstawy przedsiębiorczości 7 18 religia/etyka 52 19 język obcy 146 2 wiedza o społeczeństwie 27 21 doradca zawodowy 6 22 wiedza o kulturze 5 23 pedagog szkolny 32 24 wychowawca świetlicy 46 25 nauczyciel bibliotekarz 35 26 funkcjonowanie osobiste i społeczne 5 27 psychologia 9 28 przysposobienie do pracy 4 29 hipoterapia 1 3 terapia pedagogiczna 4 31 funkcjonowanie w środowisku 1 32 chór szkolny 1 33 zajęcia taneczne 3 34 wychowanie do życia w rodzinie 9 35 kształcenie specjalne 1 36 zajęcia rewalidacyjne 6 37 przysposobienie do pracy 5 38 logopedia 5 39 akompaniament 4 16
4 nauczyciel wspomagający 6 41 edukacja czytelniczo-medialna 1 42 psychoterapia 3 43 przepisy ruchu drogowego 1 44 zajęcia wyrównawcze 3 45 gimnastyka korekcyjna 1 Najliczniejszą grupę stanowią nauczyciele wychowania przedszkolnego, języków obcych, nauczania zintegrowanego, wychowania fizycznego. Wykres 2. Staż pracy nauczycieli 25 Staż pracy 2 15 1 5-5 6-1 11-15 16-2 21-25 26-3 powyżej 3 Najliczniejszą grupę stanowią nauczyciele z małym stażem pracy do 1 lat, co stanowi 38% ogółu badanych. 17
Wykres 3. Stopień awansu zawodowego nauczycieli 6 Nauczyciele Stopieo awansu 5 4 3 2 1 Stażysta Kontraktowy Mianowany Dyplomowany 45 % badanej grupy nauczycieli posiada stopień awansu nauczyciela dyplomowanego, natomiast nauczyciele stażyści i kontraktowi stanowią 27 % ogółu badanych. Stopień awansu Ilość wskazań Stażysta 8 Kontraktowy 25 Mianowany 343 Dyplomowany 543 18
Wykres 5. Obszar tematyki szkoleń wychowanie 35 3 25 2 15 1 5 przedszkola szkoły podst. gimnazja pgim inne Z analizy wykresu wynika, że najbardziej niezbędnym tematem szkoleń dla nauczycieli szkół podstawowych, gimnazjów i przedszkoli, jest praca z dzieckiem trudnym, agresywnym. Równie istotne dla nauczycieli szkół podstawowych i gimnazjów są szkolenia w zakresie rozwiązywanie problemów klasowych, konfliktów rówieśniczych, konfliktów nauczyciel-uczeń oraz radzenie sobie w sytuacjach trudnych w klasie. Dla nauczycieli szkół podstawowych istotne są również szkolenia z zakresu współpracy z rodzicami. Dla nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych najbardziej istotnym obszarem szkoleń to rozwiązywanie problemów klasowych, konfliktów rówieśniczych, konfliktów nauczyciel-uczeń. 19
Wykres 6. Obszar tematyki szkoleń komunikacja 25 2 15 1 5 podstawy komunikacji interpersonalnej komunikacji w relacji z rodzicami sztuka profesjonalnej autoprezentacji przedszkola szkoły podst. gimnazja pgim inne W przypadku obszaru tematyki szkoleń komunikacja nauczyciele większości typów szkół i placówek /z wyjątkiem innych placówek/ wskazali komunikację w relacji z rodzicami. Dla nauczycieli przedszkoli, szkół podstawowych i ponadgimnazjalnych istotna jest również tematyka sztuki profesjonalnej autoprezentacji. 2
Wykres 7. Obszar tematyki szkoleń - ELEMENTY TERAPII 18 16 14 12 1 8 6 4 diagnoza psychologiczna i pedagogiczna dziecka terapeutyczna relacja z rodzicami dziecka z PPP diagnoza problemów dziecka w kryzysie 2 przedszkola szkoły podst. gimnazja pgim inne Analiza wykresu pokazuje, że dla nauczycieli przedszkoli najbardziej pożądanym tematem szkoleń jest diagnoza psychologiczna i pedagogiczna dziecka. Również nauczyciele szkół ponadgimnazjalnych i gimnazjalnych uznali tę tematykę za najbardziej istotną. Natomiast dla nauczycieli szkół podstawowych najbardziej pożądana tematyka szkoleń to terapeutyczna relacja z rodzicami dziecka z PPP. 21
Wykres 8. Obszar tematyki szkoleń - ROZWÓJ OSOBISTY 25 2 wypalenie zawodowe nauczyciela 15 budowanie motywacji do pracy 1 5 radzenie sobie ze stresem, kierowanie emocjami osobisty rozwój nauczycielawychowawcy etyka pracy nauczyciela przedszkola szkoły podst. gimnazja pgim inne Analiza wykresu pokazuje, że dla nauczycieli przedszkoli najbardziej pożądanym tematem szkoleń jest radzenie sobie ze stresem, kierowanie emocjami. Natomiast dla nauczycieli szkół gimnazjalnych i ponadgimnazjalnych i uznali problematykę wypalenia zawodowego nauczycieli za najbardziej istotną. Z kolei dla nauczycieli szkół podstawowych najbardziej pożądana tematyka szkoleń to budowanie motywacji do pracy. W przypadku nauczycieli szkół ponadgimnazjalnych równie istotnym problemem jest etyka pracy nauczyciela, zapewne ma to związek z odpowiedzialnością i postawą nauczycieli odpowiedzialnych za przygotowanie uczniów do egzaminu maturalnego. 22
Wykres 9. Obszar tematyki szkoleń METODYKA 25 2 planowanie wynikowe 15 elementy pomiaru dydaktycznego 1 socjotechniki w pracy z klasą podczas lekcji efektywne metody nauczania 5 przedszkola szkoły podst. gimnazja pgim inne kinezjologia edukacyjna - metoda usprawniająca funkcjonowanie i uczenie się dziecka W przypadku obszaru tematyki szkoleń METODYKA, wszystkie badane grupy nauczycieli za najbardziej pożądaną tematykę szkoleń wskazali efektywne metody nauczania oraz kinezjologia edukacyjna - metoda usprawniająca funkcjonowanie i uczenie się dziecka. 23
Wykres 1. Obszar tematyki szkoleń INFORMATYKA 18 16 14 12 1 8 6 podstawy obsługi komputera tworzenie prezentacji multimedialnych podstawy tworzenia stron www 4 2 przedszkola szkoły podst. gimnazja pgim inne W przypadku obszaru tematyki szkoleń INFORMATYKA, większość badanych nauczycieli za najbardziej pożądaną tematykę szkoleń wskazali tworzenie prezentacji multimedialnych. Natomiast za najmniej oczekiwaną tematykę szkoleń uznano podstawy obsługi komputera, co pokazuje, że większość nauczycieli posiada podstawową wiedzę z zakresu obsługi komputera i wykorzystuje komputer w codziennej pracy. 24
Wykres 11. Czas trwania szkoleń 8 7 6 5 4 3 2 1 Czas trwania szkolenia Formy jednodniowe Cykliczne spotkania jednodniowe szkolenia 2-3 dniowe szkolenia weekendowe Wykres 11a. Preferowane formy doskonalenia Preferowane formy doskonalenia 1 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Kurs do 3 godzin Kurs powyżej 3 godz Warsztaty Seminaria Konsultacje Lekcje otwarte W przypadku czasu trwania form doskonalenia oraz preferowanych form doskonalenia nauczyciele zdecydowanie wybrali formę spotkań jednodniowych warsztatów. 25
Wykres 12. Preferowany sposób informowania 9 8 7 6 5 4 3 2 1 Preferowany sposób informowania Poczta elektroniczna strona www newsletter edukacyjny zaproszenie listowne Wykres 12a. Preferowany sposób informowania 7 Termin informowania 6 5 4 3 2 1 Co najmniej z 1 miesięcznym wyprzedzeniem Co najmniej z 2 miesięcznym wyprzedzeniem Ofert na cały rok szkolny 26
Za najbardziej skuteczną formę informowania o terminach i tematyce szkoleń uznano pocztę elektroniczną z co najmniej 1 miesięcznym wyprzedzeniem. Podsumowanie Nauczyciele jako bardzo przydatne określili następujące tematy szkoleń: - praca z dzieckiem trudnym, agresywnym, - umiejętności wychowawcze nauczyciela, - komunikację w relacjach z rodzicami, - diagnoza psychologiczna i pedagogiczna dziecka, - wypalenie zawodowe nauczycieli, - budowanie motywacji do pracy, - efektywne metody nauczania, - kinezjologia edukacyjna - metoda usprawniająca funkcjonowanie i uczenie się dziecka, - tworzenie prezentacji multimedialnych. Zdecydowana większość nauczycieli uznała za mało przydatne konsultacje, seminaria, lekcje otwarte i kursy doskonalące powyżej 3 godz. Większość nauczycieli uznała za najbardziej przydatną formę szkolenia warsztaty i w mniejszym stopniu kursy do 3 godz. Jako sposób informowania o formie doskonalenia nauczyciele wskazali pocztę elektroniczną z terminem powiadomienia co najmniej 1 miesięcznym przed jej rozpoczęciem. Zdecydowanie nauczyciele wybrali spotkania jednodniowe w formie warsztatów. Nauczyciele w innych propozycjach dotyczących szkoleń wymieniali najczęściej następującą tematykę: Zajęcia dotyczące pisania projektów pozyskiwania funduszy unijnych dla szkół pomoce dydaktyczne wykorzystywane za lekcjach, wymiana doświadczeń Zajęcia dotyczące pisania projektów pozyskiwania funduszy unijnych dla szkół Praca metodami dramy, kurs języka angielskiego Organizacja doradztwa zawodowego w gimnazjum. Pisanie projektów i pozyskiwanie funduszy na ich realizację Praca z uczniem zdolnym Dziecko autystyczne - jak z nim pracować? Dziecko autystyczne w przedszkolu - formy pracy, wspomagania rozwoju Asertywność Zajęcia muzyczne, logopedyczne Praca z dzieckiem z rodzin dysfunkcyjnych 27
Psychologia i Pedagogika Wśród nauczycieli kształcenia zawodowego największym zainteresowaniem, jeśli chodzi o kursy/seminaria aktualizujące wiedzę, cieszą się: branża samochodowa, spawalnictwo, gastronomia i hotelarstwo, elektrotechnika i elektronika. Natomiast w zakresie praktyk zawodowych/staży za najbardziej atrakcyjne branże uznano: gastronomię i hotelarstwo, obsługę i naprawę pojazdów, samochodową. Z kolei największe zainteresowanie nauczycieli kształcenia zawodowego w zakresie wykorzystania TI na przedmiotach zawodowych wystąpiło dla branży samochodowej i mechanicznej. 28
Wyniki przeprowadzonego badania-pracownicy administracji i obsługi Analiza ilościowa wyników badania przedstawia się następująco: W ankietowaniu imiennym wzięło udział 65 pracowników administracji i obsługi reprezentujących wszystkie szczeble szkół i placówek na poziomie miasta Białegostoku (co stanowi ponad 13 % badanej grupy). Najliczniejszą grupę stanowili pracownicy administracji i obsługi przedszkoli i szkół podstawowych, co ilustruje poniższy wykres. 25 Typy szkół/placówek 2 15 1 5 Przedszkole Szkoła podstwowa Gimnazjum Szkoła ponadgimnazjalna Inna Najliczniejszą grupą wśród pracownicy administracji i obsługi stanowią osoby ze stażem pracy powyżej 26 lat pracy, co ilustruje poniższy wykres. 29
16 Staż pracy 14 12 1 8 6 4 2-5 6-1 11-15 16-2 21-25 26-3 31 i więcej Wykres 1. Formy doskonalenia 45 4 35 3 25 2 15 1 5 Kurs do 3 godz Kurs powyżej 3 godz Formy doskonalenia Warsztaty Seminaria Konsultacje Dane ukazują, że najbardziej przydatną formą doskonalenia dla pracowników administracji i obsługi wszystkich typów szkół i placówek są kursy doskonalące do 3 godzin. 3
Szkolenia w obszarze działalność szkoły/placówki Wybrane aspekty Aspekty prawne funkcjonowania placówek oświatowych 99 Elektroniczny obieg dokumentów 161 Ochrona danych osobowych, tajemnica służbowa 126 Budowanie wizerunku i promocja placówki 127 Pozyskiwanie funduszu z UE 135 Zarządzanie projektem 51 Rozliczanie projektów i kwalifikowalność kosztów 7 Zamówienia publiczne 77 Prawo pracy i prowadzenie kadr w szkole 169 Rachunkowość budżetowa - podstawy 77 Rachunkowość budżetowa - poziom zaawansowany 84 Szkolenia w obszarze działalność szkoły/placówki 18 16 14 12 1 8 6 4 2 31
Szkolenia w obszarze ROZWÓJ OSOBISTY Wybrane aspekty Budowanie zespołu i pracy w zespole 22 Zarządzanie procesem komunikacji w zespole 16 Zarządzanie konfliktem (mediacje, negocjacje) 146 Radzenie sobie ze stresem i ochrona przed wypaleniem zawodowym 323 Zarządzanie sobą w czasie 192 Doskonalenie umiejętności wychowawczych 5 Techniki twórczego myślenia i nauczania problemowego 91 Profesjonalna prezentacja 112 Grupy wsparcia zawodowego 37 Dane ukazują, że najbardziej przydatne dla pracowników administracji i obsługi jest szkolenie z zakresu radzenia ze stresem i ochrona przed wypaleniem zawodowym. Najmniejsze zainteresowanie pracownicy administracji i obsługi wykazali szkoleniem nt. grup wsparcia zawodowego. Natomiast jako istotne tematy wykazano budowanie zespołu i pracy w zespole i zarządzanie sobą w czasie. Podsumowanie Dla pracowników administracji i obsługi najbardziej istotna jest następująca tematyka szkoleń: - Prawo pracy i prowadzenie kadr w szkole - Elektroniczny obieg dokumentów - Pozyskiwanie funduszu z UE - Radzenia ze stresem i ochrona przed wypaleniem zawodowym Najbardziej oczekiwaną formą szkoleń pracowników są kursy doskonalące poniżej 3 godzin. Kolejną propozycją szkoleń wskazaną przez pracowników są warsztaty. 32
33