Planowanie przychodów ze sprzedaży na przykładzie przedsiębiorstw z branży opieka zdrowotna (PKD 86). G. Tański, Wroclaw University of Economics A. Wójcik, Wroclaw University of Economics Słowa klucze: planowanie finansowe, prognoza, przychody. Streszczenie Poniższe opracowanie przedstawia prognozę przychodów ze sprzedaży dla przedsiębiorstwa z branży ochrona zdrowia (PKD 86). Raport składa się z opisu teoretycznego metody procentu od sprzedaży oraz prognozy dokonanej dla wybranych przedsiębiorstw, a także końcowych wniosków.
Wstęp Celem projektu jest dokonanie prognozy przychodów ze sprzedaży dla następnego okresu dla przedsiębiorstw funkcjonujących w branży należących do PKD 86, opieka zdrowotna. W niniejszym opracowaniu przedmiotem analizy są dwa przedsiębiorstwa, Spółka A oraz Spółka B, należące do podklasy: działalność szpitali. Podklasa ta obejmuje: działalność szpitali ogólnych oraz specjalistycznych, takich jak: szpitale psychiatryczne, zakłady dla osób uzależnionych, szpitale zakaźne, położnicze zapewniające pacjentom zakwaterowanie i wyżywienie, działalność prewentoriów, sanatoriów, centrów rehabilitacyjnych i pozostałych placówek medycznych zapewniających pacjentom zakwaterowanie i wyżywienie, działalność szpitali wojskowych i w zakładach karnych, usługi personelu medycznego i paramedycznego, działalność prowadzoną przez laboratoria, pracownie techniczne, włącznie z usługami radiologów, działalność izb przyjęć, działalność aptek szpitalnych, obsługę sal operacyjnych, usługi wyżywienia oraz pozostałe usługi szpitalne. Działalność tych placówek nastawiona jest głównie na obsługę pacjentów przebywających w szpitalach i prowadzona jest pod bezpośrednim nadzorem lekarzy. Forma prawna obydwu analizowanych spółek to samodzielny publiczny zakład opieki zdrowotnej, spółki nie są notowane na GPW. Opis teoretyczny metody Zgodnie z definicją zawartą w materiałach dydaktycznych prognoza sprzedaży to oszacowanie oczekiwanych przychodów ze sprzedaży w przyszłych okresach. W większości przypadków jest oparta na analizie trendów przychodów w poprzedzających prognozę latach. W oparciu o dane historyczne wyznaczana jest linia regresji, charakteryzująca średni poziom przychodów ze sprzedaży w 1
przeszłości. Później, zakładając że przyszłe przychody nie powinny znacznie odbiegać od poziomu wyznaczanego przez linię regresji, określa się prognozowany poziom przychodów ze sprzedaży. 1 Najbardziej popularną metodą służącą do prognozowania elementów sprawozdań finansowych, w znacznym stopniu powiązanych z przychodami ze sprzedaży, jest metoda procentu od sprzedaży, zwana też metodą stałych wskaźników. Głównym założeniem tego modelu jest stałość wskaźników charakteryzujących przedsiębiorstwo, w okresie na który jest sporządzana prognoza w stosunku do okresów poprzedzających prognozę. Praktyczny przykład zastosowania W celu rozwiązania problematyki tematu niniejszego opracowania skorzystano z dostępnej bazy danych na portalu Emerging Markets Information Service (EMIS). Projekcji dokonano w oparciu o narzędzie prognostyczne Forecasting Trends, dostępne na wcześniej podanej stronie, na lata 2006/2011 z prognozą na rok 2012. Dokonano dwóch prognoz w oparciu o różne zmienne: pierwszy scenariusz uwzględnia nominalny wzrost PKB, natomiast drugi inflację mierzoną CPI. Pozostałe założenia to: marża EBITDA równa 9,55% oraz efektywna stopa podatkowa 19%. Poniższa tabela przedstawia współczynniki wzrostu w zależności od wybranych zmiennych: Tabela 1. Współczynniki wzrostu Współczynnik wzrostu dla PKB dla CPI średnia g 4,47% 3,35% 3,91% Źródło: opracowanie własne na podstawie danych z EMIS Zgodnie z danymi pochodzącymi z narzędzia prognostycznego Forecasting Trends współczynniki wzrostu dla branży kształtują się na podanych poziomach. Z uwagi na istotność i równoważność danych zmiennych ustalono równe wagi dla poszczególnych zmiennych i na ich podstawie obliczono średni współczynnik wzrostu. Zostanie on także uwzględniony przy dokonywaniu prognoz. 1 G. Michalski, materiały wykładowe, planowanie finansowe 2
Poniższa tabela przedstawia prognozę przychodów ze sprzedaży na rok 2012 dla opisywanych spółek: Tabela 2. Prognoza przychodów ze sprzedaży dla spółek A i B (wartości podane w tys. zł) Spółka Przychody Prognoza (PKB) Prognoza (CPI) Prognoza (Średnia) A 71 782,91 74 991,61 74 187,64 74 589,62 B 166 824,12 174 281,16 172 412,73 173 346,94 Źródło: opracowanie własne na podstawie danych zawartych w sprawozdaniach finansowych Na podstawie przeprowadzonych obliczeń można dokonać następujących wniosków: wartości prognozowanych przychodów ze sprzedaży będą wykazywały tendencję wzrostową. W celu dokonania najtrafniejszego oszacowania dokonano prognozy przy zastosowaniu wcześniej przyjętych wag. Przychody ze sprzedaży oszacowane tym sposobem wyniosły odpowiednio 74 589 620 zł dla spółki A oraz 173 346 940 zł dla spółki B. Z racji tego, że spółki mają niemal identyczną charakterystykę prowadzonych działalności uzasadnienie wzrostowej tendencji będzie wynikać z podobnych czynników, które wpływają na przychody generowane przez te przedsiębiorstwa. Głównymi przyczynami wzrostu przychodów ze sprzedaży dla przedsiębiorstw tej branży (ochrony zdrowia) są następujące czynniki: Czynniki demograficzne 2 : Przewiduje się, że udział osób w wieku poprodukcyjnym będzie wynosił 26,7% w perspektywie roku 2035, co oznacza jego wzrost o prawie 11% w porównaniu do roku 2007 (16,0%), liczba osób w wieku poprodukcyjnym będzie zwiększała się przeciętnie o ponad 100 tys., w okresie dekady 2010-2020 średniorocznie będzie przybywało prawie 200 tys. osób w wieku 60/65 lat i więcej, Prognozowane przeciętne dalsze trwanie życia mężczyzn wzrośnie od poziomu 71 lat (w 2007 r.) do 77,1 w 2035, zaś kobiet o niewiele ponad 3 lata tj. do 82,9 w 2035r. 2 M. Waligórska, L. Nowak, Prognoza ludności na lata 2008-2035, Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2008, dostępne w: http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_prognoza_ludnosci_pl_2008-2035.pdf 3
Czynniki związane ze specyfiką działalności 3 : Koszty świadczeń zdrowotnych dla ubezpieczonych poniesione przez NFZ wyniosły 58 104,7 mln zł (o 3,1% więcej niż przed rokiem) i były przeznaczone głównie na lecznictwo szpitalne (47,4%). Udział wydatków na szpitale w budżecie województw wzrosły o prawie 9 punktów procentowych w porównaniu do poprzedniego roku. W poprzedzającym okresie wydatki ogółem zwiększyły się nominalnie o 2%. Zwiększyła się suma przekazana na długoterminową opiekę pielęgnacyjną aż o 12,1% i usługi rehabilitacyjne o 9,6%. Największe znaczenie pod względem wartościowym miał wzrost wydatków na usługi lecznicze o 2,1%. Osoby po 65 roku życia 4 : Strukturę demograficzną prezentowaną przez GUS potwierdza 13,2% udział świadczeniobiorców po 65 roku życia w ogólnej liczbie ubezpieczonych w roku 2009, wg Centralnego Wykazu Ubezpieczonych. Analiza pacjentów korzystających z usług szpitalnych z uwzględnieniem wieku wykazała, że osoby starsze, tj. po 65 roku stanowiły 26,3% pacjentów ogółem, tj. 1 350 128 osób. Dla tej grupy świadczeniobiorców w roku 2009 przeprowadzono 2 326 150 hospitalizacji, tj. 28,3% wszystkich hospitalizacji w tym roku. Fundusz na sfinansowanie hospitalizacji w roku 2009 przeznaczył 24 066 700 297 zł, w tym na hospitalizacje dla osób powyżej 65 roku życia wydano 8 083 842 408 zł co stanowiło 33,6% wydatków ogółem. Podsumowanie Reasumując, w wyniku zmian demograficznych oraz ze względu na specyfikę działalności przedsiębiorstw z branży ochrona zdrowia, zostały wysnute poniższe wnioski. Dokonane prognozy jednoznacznie wskazały na wzrost przychodów w 2012 roku o około 3,91%. Tendencja wzrostowa związana jest przede wszystkim ze zmianami demograficznymi, które oddziałują silnie na wyniki działalności analizowanych spółek. Wspomniane zmiany wskazują na trend wydłużania się dalszego trwania życia oraz zwiększenie udziału osób w wieku poprodukcyjnym w 3 Zdrowie i ochrona zdrowia w 2011r., Główny Urząd Statystyczny, Warszawa 2012 4 Analiza wydatków Narodowego Funduszu Zdrowia związanych z finansowaniem hospitalizacji pacjentów od 65 roku życia w 2009 r. 4
strukturze populacji co będzie skutkowało w przyspieszeniu procesu starzenia się polskiego społeczeństwa. Jak wynika z powyższych danych, koszty przeznaczone na jednego pacjenta są zdecydowanie wyższe w przypadku osób w wieku poprodukcyjnym (65+). Ma to znaczący wpływ na wysokość przychodów szpitali, ponieważ koszty leczenia refundowane są przez Narodowy Fundusz Zdrowia. 5
Bibliografia 1. Michalski Grzegorz, Strategie finansowe przedsiębiorstw (Entrepreneurial financial strattegies), oddk, Gdańsk 2009. 2. Michalski Grzegorz, Ocena finansowa kontrahenta na podstawie sprawozdań finansowych (Financial Analysis in the Firm. A Value-Based Liquidity Framework), oddk, Gdańsk 2008. 3. Michalski, Grzegorz Marek, Wprowadzenie do zarządzania finansami przedsiębiorstw, (Introduction to Entrepreneurial Financial Management), Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1934041 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1934041 4. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio Management Approach in Trade Credit Decision Making, Romanian Journal of Economic Forecasting, Vol. 3, pp. 42-53, 2007. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081269 5. Michalski Grzegorz (2008), Operational risk in current assets investment decisions: Portfolio management approach in accounts receivable, Agricultural Economics Zemedelska Ekonomika, 54, 1, 12 19 6. Michalski Grzegorz (2008), Corporate inventory management with value maximization in view, Agricultural Economics-Zemedelska Ekonomika, 54, 5, 187-192. 7. Michalski Grzegorz (2009), Inventory management optimization as part of operational risk management, Economic Computation and Economic Cybernetics Studies and Research, 43, 4, 213-222. 8. Michalski Grzegorz (2011), Financial Analysis in the Enterprise: A Value-Based Liquidity Frame-work. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1839367, 177-262. 9. Michalski Grzegorz (2007), Portfolio management approach in trade credit decision making, Romanian Journal of Economic Forecasting, 8, 3, 42-53. 10. Michalski Grzegorz (2008), Value-based inventory management, Romanian Journal of Economic Forecasting, 9, 1, 82-90. 11. Michalski Grzegorz (2012), Financial liquidity management in relation to risk sensitivity: Polish enterprises case, Quantitative Methods in Economics, Vydavatelstvo EKONOM, Bratislava, 141-160. 12. Michalski Grzegorz (2008), Decreasing operating risk in accounts receivable mangement: influence of the factoring on the Enterprise value, [in] Culik, M., Managing and Modelling of Financial Risk, 130-137. 13. Michalski Grzegorz (2010), Planning optimal from the Enterprise value creation perspective. Levels of operating cash investment, Romanian Journal of Economic Forecasting, vol: 13 iss: 1 pp.198-214. 6
14. Polak Petr, Robertson, D. C. and Lind, M. (2011), The New Role of the Corporate Treasurer: Emerging Trends in Response to the Financial Crisis (December 12, 2011). International Research Journal of Finance and Economics, No. 78, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1971158 15. Soltes Vincent (2012), Paradigms of Changes in the 21th Century - Quest for Configurations in Mosaic, Ekonomicky Casopis, v.60 is.4 pp. 428-429. 16. Soltes Vincent (2011), The Application of the Long and Short Combo Option Strategies in the Building of Structured Products, 10th International Conference of Liberec Economic Forum, Liberec. 17. Zmeskal Zdenek, Dluhosova Dana (2009), Company Financial Performance Prediction on Economic Value Added Measure by Simulation Methodology, 27th International Conference on Mathematical Methods in Economics, Mathematical Methods in Economics, 352-358. 18. Polak Petr, Sirpal R., Hamdan M. (2012), Post-Crisis Emerging Role of the Treasurer, European Journal of Scientific Research, 86, 3, 319-339 19. Kresta A.; Tichy Tomas (2012), International Equity Portfolio Risk Modeling: The Case of the NIG Model and Ordinary Copula Functions, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE 62, 2, 141-161. 20. Kopa Milos, D'Ecclesia RL, Tichy Tomas (2012), Financial Modeling, FINANCE A UVER-CZECH JOURNAL OF ECONOMICS AND FINANCE, 62, 2, 104-105. 21. Michalski, Grzegorz Marek, Value-Based Inventory Management, Value-Based Inventory Management, Journal of Economic Forecasting, 9/1, 82-90, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1081276 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.1081276 22. Dluhosova Dana, et. al., 2006, Finanční řízení a rozhodování podniku: analýza, investování, oceňování, riziko, flexibilita, Ekopress, Prague. 23. Soltes Vincent, 2004, Duration of coupon bonds as a criterion of the price sensibility of bonds with regards to the change of interest rates (Durácia kupónovej obligácie ako kritérium cenovej citlivosti obligácie vzhľadom na zmenu úrokových sadzieb in Slovak), EKONOMICKY CASOPIS, 52/2004(1), pp. 108-114. 24. Michalski, Grzegorz Marek, Factoring and the Firm Value (May 17, 2008). FACTA UNIVERSITATIS Series: Economics and Organization, Vol. 5, No. 1, pp. 31-38, 2008. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=1844306 25. Michalski, Grzegorz Marek, Crisis Caused Changes in Intrinsic Liquidity Value in Non-Profit Institutions (December 14, 2012). Equilibrium. Quarterly Journal of Economics and Economic Policy, 2012, Volume 7, Issue 2. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2189488 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2189488 7
26. Michalski, Grzegorz Marek, Płynność finansowa w małych i średnich przedsiębiorstwach (Financial Liquidity Management in Small and Medium Enterprises) (2013). Plynnosc Finansowa w Malych i Srednich Przedsiebiorstwach, PWN, 2013. Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2214715 27. Michalski, Grzegorz Marek, Accounts Receivable Management in Nonprofit Organizations (Zarządzanie należnościami w organizacjach nonprofit), 2012, Zeszyty Teoretyczne Rachunkowości 2012(68(124)):83-96. ICID: 1031935, Available at SSRN: http://ssrn.com/abstract=2193352 or http://dx.doi.org/10.2139/ssrn.2193352 28. MPB - Dane dla lat 2009-2010, http://dx.doi.org/10.6084/m9.figshare.92633 29. http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/zo_zdrowie_i_ochrona_zdrowia_w_2011.pdf 30. http://www.stat.gov.pl/cps/rde/xbcr/gus/l_prognoza_ludnosci_pl_2008-2035.pdf 8