ŻYWNOŚĆ l(18)supl, 1999 IWONA KOSIERADZKA, MARIA FABIJAŃSKA ZASTOSOWANIE OWSA NAGIEGO W MIESZANKACH DLA KURCZĄT BROJLERÓW Streszczenie Możliwość zstosowni w żywieniu zwierząt zirn ngich odmin ows, chrkteryzujących się dużą koncentrcją energii i iłkiem o wysokiej wrtości iologicznej, jest ogrniczon oecnością polischrydów nieskroiowych - zwłszcz β-gluknów. Eksperyment przeprowdzono n 98 kurczętch rsy Strro podzielonych n 7 grup żywieniowych otrzymujących izoenergetyczne i izoiłkowe miesznki 0 zróżnicownym poziomie ows ngiego. Trzy miesznki zwierły enzym Avizyme 1100 (Finfeeds Int.) Stwierdzono, że wprowdzenie 20 i 40 procent ezłuskiego ows do pełnoporcjowej miesznki strter nie m istotnego wpływu n podstwowe wskźniki produkcyjne le zstosownie ows jko jedynego zoż w miesznce (66,7%) powoduje ich istotne pogorszenie. Uzupełnienie diety dl kurcząt enzymem β-gluknzą znosi cłkowicie negtywne skutki wywołne oddziływniem sustncji ntyżywieniowych ows umożliwijąc stosownie zirn tego zoż w dowolnych ilościch zgodnie z ilnsem skłdników pokrmowych i potrzemi zwierząt. Wstęp Ktedr Żywieni Zwierząt i Gospodrki Pszowej SGGW od czterech lt prowdzi dni nd oceną wrtości pokrmowej zirn Polskich odmin ows ngiego. Pozwione łuski zirno ows chrkteryzuje się wysoką wrtością energetyczną 1 dużą koncentrcją skłdników pokrmowych [2, 9, 10].Tłuszcz ows ngiego m korzystny skłd kwsów tłuszczowych wrtością iologiczną iłk przewyższ inne zoż [8, 14]. Owies ngi wydje się yć doskonłą pszą dl droiu jko gtunku wymgjącego szczególnie intensywnego żywieni ze wzglądu n szykie tempo wzrostu [3]. Celem doświdczeni yło określenie możliwości zstpieni w miesznkch typu strter kukurydzy i pszenicy zirnem ngiego ows. Mgr inż. I. Kosierdzk, dr h. M. Fijńsk, prof. SGGW, Ktedr Żywieni Zwierząt i Gospodrki Pszowej SGGW - Wrszw.
ZASTOSOWANIE OWSA NAGIEGO W MIESZANKACH DLA KURCZĄT BROJLERÓW 225 Owies, ze wzglądu n zwrtość sustncji o dziłniu ntyżywieniowym - β- gluknów, pentoznów, fityninów, nie może yć skrminy ez ogrniczeń [13]. Młode kurczęt wykzują szczególną wrżliwość n zwrtość tych sustncji co jest konsekwencją sło rozwiniętego przewodu pokrmowego i niskiego poziomu enzymów trwiennych. W ysokie udziły procentowe tego zoż w diecie wymgją uzupełnieni enzymmi. Mterił i Metody Do doświdczeni użyto ows ngiego STH 296 pochodzącego z hodowli ZDIHAR w Strzelcch koło Kutn gdzie prowdzone są prce hodowlne nd tą odminą zoż [11, 12]. Zwierzęt doświdczlne - kurczęt jednodniówki, smce rsy Strro, pochodzące z komercyjnej wylęgmi żywiono przez pierwszy tydzień miesznką prestrter zwierjącą 10% ows ngiego. Po siedmiu dnich zwierzęt podzielono n 7 grup doświdczlnych po 14 sztuk w grupie, tk y średni ms ptków w kżdej grupie ył zliżon. Kurczęt umieszczono po dwie sztuki w kltce i żywiono grnulownymi izoiłkowymi i izoenergetycznymi miesznkmi strter (skłd T. 1). Diet dl gmpy 1 - kontrolnej zwierł 20% kukurydzy, w grupie 2 i 3 kukurydzę cłkowicie zstąpiono ngim owsem (20% miesznki) w gmpie 4 i 5 owies zstąpił oprócz kukurydzy tkże część pszenicy i stnowił 40 % miesznki. Grup 6 i 7 otrzymywły miesznkę w której zirno ngiego ows yło jedynym zożem (66,7%) Diety 3, 5, 7 zwierły dodtek enzymu Avizyme 1100 (Finfeeds Int). Wszystkie miesznki zilnsowno n zwrtość lizyny, metioniny tkże fosforu dostępnego. Przez cły okres doświdczeni zwierzęt miły swoodny dostęp do pszy i wody. Kontrolowno pornie miesznek (wżenie niewyjdów) i msę cił ptków. Po 21 dnich uito połowę kurcząt z kżdej gmpy i dokonno pomim długości i msy wypreprownego i oczyszczonego jelit cienkiego tkże lepkości treści jelitowej w ndsączu w temp 40 C (viskozymetr Brookfield DV-II + LV). Wyniki i dyskusj Częściowe zstąpienie kukurydzy i pszenicy w diecie owsem ngim (20 i 40 procent miesznki) spowodowło niewielki, nieistotny sttystycznie spdek porni pszy przez zwierzęt i oniżenie przyrostów (T. 2.) sttystycznie istotny spdek wrtości wskźników produkcyjnych nstąpił ntomist w grpie VI żywionej miesznką, w której owies stnowił jedyne zoże. Większ zwrtość β-gluknów w diecie związn z wyższym udziłem ows ył przyczyną pogorszenie wyników w zkresie dnych cech produkcyjnych co potwierdzją dni utorów Kndyjskich [3,5]. Dodnie enzymu wpłynęło korzystnie n wskźniki wzrostu i porni pszy. Nwet
226 Iwon Kosierdzk, Mri Fijńsk Tel 1 Skłd chemiczny i wrtość pokrmow miesznek typu strter. Chemicl composition nd nutrition vlue of strter mixtures. Grup / Group 1 2 3 4 5 6 7 Owies ngi / Nked ots 0 20,0 20,0 40,0 40,0 66,7 66,7 Pszenic / Whet 37,5 40,9 40,9 24,2 24,2 0 0 Kukurydz / Corn mel 20,0 0 0 0 0 0 0 Śrut p.e. sojow Soyeen mel 34,3 32,1 32,1 30,5 30,5 29,3 26,0 Olej sojowy Soyeen oil 4,2 3,0 3,0 1,3 1,3 0 0 Fosforn 2-wpn Diclcium phosfte 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 1,8 Kred pstewn Limestone 1,05 1,05 1,05 1,05 1,05 1,05 1,05 Metionin / Methionine 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 0,15 Lizyn / Lysine 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 0,1 NCl 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 0,3 Extrmix* Vitmin-minerl premix 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 0,5 β-gluknz β-gluknse - - 0,1-0,1-0,1 Skroi / Strch 0,1 0,1-0,1-0,1 - Energi metol. MJ/Kg Metol. Energy MJ/Kg 12,3 12,3 12,3 12,2 12,3 12,3 12,3 Włókno surowe [%] Crude fier 3,3 3,1 3,0 2,9 2,9 2,7 2,6 Biłko ogólne [%] Crude protein 22,7 22,7 22,4 22,8 22,5 22,8 22,5 Metionin+cystyn Metionine+cy stine 0,80 0,81 0,81 0,82 0,82 0,84 0,84 Lizyn / Lisyne 1,14 1,11 1,11 1,10 1,10 1,11 1,11 Wpń / Clcium 0,91 0,91 0,91 0,91 0,91 0,92 0,92 P-przyswjlny Aville P 0,419 0,426 0,426 0,431 0,431 0,437 0,437 Ekstrmiks Brojler Strter (Rolpsz)
ZASTOSOWANIE OWSA NAGIEGO W MIESZANKACH DLA KURCZĄT BROJLERÓW 227 Tel 2 Wyrne wyniki produkcyjne kurcząt rojlerów żywionych miesznkmi pełnoporcjowymi typu strter o zróżnicownym poziomie ows ngiego. Selected production results of roilers fed complete strter diets contining vrile levels of nked ots. %Ows ngiego % Nked ots 0 20 40 66,7 Grup / Group 1 2 3 4 5 6 7 SEM Enzym β-gluknz Enzyme β-glucnse Licz kurcząt No.of roilers Początk. ms cił [g/szt] Begin. Live weight tg/ird] Ms cił w 21 dniu tuczu [g/kg] Body weight [g/szt] Sr. Przyrost msy cił [g/szt] Avrg. Body weight gin [g/ird] Pornie pszy [g/szt] Feed intke [g/ird] Zużycie pszy n przyrost m.c. [g/kg] Zużycie energii metolicznej n przyrost m.c. [MJ/kg] AMEn/.weight gin [MJ/kg] Zużycie iłk og. n przyrost m.c. [g/kg] Tot.protein/.weight gin [g/kg] - - + - + - + - 14 14 14 14 14 14 14-187,32 184,89 184,41 183,29 183,29 186,1 182,92-1017,07 698,86 c 1670,21 2409,98 29,64 29,64 969,53 685,54 1655,86 2413,08 29,68 29,68 1007,24 723,54 c 1738,93 2396,75 29,48 29,48 963,80 675,40 1615,00 2377,15 31,04 967,72 699,01 c 1678,64 2398,25 29,23 779,94 511,41 1528,64 2992,36 36,66 994,55 696,71 c 1696,43 2434,28 Tymi smymi litermi oznczono grupy dl których różnice średnich wrtości są sttystycznie nieistotne (p<0,05). Vlues with the sme letters denote groups in which differences re sttisticlly non-significnt (p<0,05). 31,05 29,23 36,65 29,82 29,82 24,09 13,07 70,70 94,85 0,80 0,80 przy mksymlnej zwrtości ows w miesznce (grupvii) kurczęt przyrstły podonie jk w pozostłych grupch i równie chętnie poierły pszę. Również wskźniki zużyci energii metolicznej i iłk ogólnego pszy n kilogrm przyrostu msy cił w grupch otrzymujących miesznki z enzymem (grup III, V, VII) nie odiegły od wrtości uzysknych w grupie kontrolnej. Pozytywne efekty dziłni egzogennego
228 Iwon Kosierdzk, Mri Fijńsk enzymu yły widoczne już po pierwszym tygodniu tuczu poniewż njmłodsze zwierzęt njsilniej regują n ndmir β-gluknów w diecie [4, 6, 13]. Tel 3 Wrtość wyrnych prmetrów orgnów wewnętrznych kurcząt żywionych miesznkmi o zróżnicownym udzile ows ngiego i uitych w 21 dniu tuczu. Vlues of selected prmeters of internl orgns of roilers fed diets contining vrile levels of nked ots nd slughtered on dy 21. %Ows ngiego % of nked ots 0 20 40 66,7 Grup / Group 1 2 3 4 5 6 7 SEM Enzym β-gluknz Enzyme β-glucnse Względn ms jelit cienkiego [g/100g m.c.] Reltive smll intestine weight [g/100g.weight] Względn długość jelit cienkiego [cm/100g m.c.] Smll intestine reltive length [cm/100g.weight] Długość : ms jelit cienkiego Smll intestine length/weight Lepkość treści jelitowej [cp] Viscosity of digest [cp] - - + - + - + - 4,81 50,52 2,15 2,97 4,65 53,01 2,38 c 3,04 5,38 50,63 2,12 2,70 5,38 60,73 1,97 6,39 4,69 51,13 2,18 3,15 8,00 70,13 c 2,55 c 81,74 4,71 51,75 Tymi smymi litermi oznczono grupy dl których różnice średnich wrtości są sttystycznie nieistotne (p<0,05). Vlues with the sme letters denote groups in which differences re sttisticlly non-significnt (p<0,05). 2,32 c 3,33 0,30 0,93 0,12 5,65 W ysok lepkość treści jelitowej i odchodów ędąc skutkiem porni dużej ilości rozpuszczlnych β-gluknów [5, 6, 7, 13] jest powodem pogorszeni strwności skłdników pokrmowych - skrc czs przechodzeni pokrmu przez przewód pokrmowy tym smym wpływ negtywnie n wykorzystnie pszy przez zwierzę.
ZASTOSOWANIE OWSA NAGIEGO W MIESZANKACH DLA KURCZĄT BROJLERÓW 229 Powoduje wydłużenie jelit (T. 3) tkże rozdęcie żołądk co jest związne z żelującymi i pęczniejącymi włściwościmi polischrydów nieskroiowych [1]. 40 % udził ows w diecie (grup IV) spowodowł dwukrotny wzrost lepkości treści jelitowej w stosunku do wrtości uzysknych dl zwierząt poierjących pszę nie zwierjącą dnego zoż (grup 1). Przy mksymlnym poziomie ows w diecie (grupvi) lepkość treści jelitowej ył wielokrotnie wyższ. Podnie miesznki uzupełnionej enzymem rozkłdjącym wiąznie β-gluknowe zncznie oniżyło lepkość treści pokrmowej jelit co w konsekwencji doprowdziło do poprwy wskźników produkcyjnych i wzrostowych. W nioski Owies ngi ze względu n dużą zwrtość rozpuszczlnych β-gluknów może tylko częściowo zstąpić kukurydzę i pszenicę w miesznkch typu Strter dl droiu. Udził ows w diecie nie powinien przekrczć 40% miesznki Zstosownie enzymu-β-gluknzy znosi negtywny wpływ sustncji ntyżywieniowych ows n przewód pokrmowy ptk i umożliwi cłkowite zstąpienie nim innych zóż. LITERTURA [1] Boros D.: Włokno pokrmowe w żywieniu droiu. Mt. Konf. Rdzików, 1997, 141-155. [2] Cve N.A., Brrows V.D.: Nked Ots in Feeding The Broiler Chicken. Poultry Science, 64, 1985, 771-773. [3] Cve N.A., Brrows V.D.: Evlution of nked ot (Aven nud) in roiler chicken diet. Cn. J. Anim. Sci., 73, 1993, 393-399. [4] Cve N A, Wood PJ, Burrows V.D.: The Nutritive Vlue of Nked Ots for Broiler Chicks s Affected y Dietry Additions of Ot Gum, Enzyme, Antiiotic, Bile Slt nd Ft - Solule Vitmins. Cn. J. Anim. Sci., 70, 1990, 623-633. [5] Cve N.A. Wood PJ. Burrows V.D.: Estimtion of n Acceptle β-glucn Level for Broiler Chick Diets. Cn. J. Anim. Sci., 72, 1992, 691-694. [6] Clsen H.L.: Cerel Grin Strch nd Exogenous Enzymes in Poultry Diets. Animl Feed Science Technology, 62, 1996, 21-27. [7] Edney M.J., Cmpell G.L., Clssn H.L.: The Effect of β-glucnse Supplementtion on Nutrient Digestiility nd Growth in Broilers Given Diets Conining Brley, Ot Grots or Whet. Animl Feed Science Technology, 25, 1989, 193-200. [8] Kosierdzk I., Fijńsk M.: Wrtość iologiczn iłk zirn wyrnych odmin ows XXV Sesj nukow KŻZ KNZ PAN Poznń, 1995, 35-37. [9] Murice D.V., Jones J.E., Hll M.A. Cstldo D.J., Whisenhunt J.E.: Chemicl Composition nd Nutritive Vlue of Nked Ots in Broiler Diets. Poultry Science, 64, 1985, 520-535. [10] McLen J., Wester A.B., Anderson D.M.:. Nked Ots in Grower nd Finisher Diets for Mle Chicken Rosters nd Femle Turkey Broilers. Cn. J. Anim. Sci., 74, 1994, 135-140.
230 Iwon Kosierdzk, Mri Fijńsk [11] Nit Z.: Hodowl ows w Zkłdzie Doświdczlnym Hodowli i Aklimtyzcji Roślin-Strzelce. Biultyn Instytutu Hodowli i Aklimtyzcji Roślin, 175, 1990, 101-102. [12] Nit Z. Orłowsk-Jo W.: Hodowl ows ngozimistego w Zkłdzie Doświdczlnym HAR w Strzelcch. Biultyn Instytutu Hodowli i Aklimtyzcji Roślin, 197, 1996, 141-145. [13] Philip J.S., Gilert H.J., Smithrd R.R.: Growth, Viscosity nd et-glucnse Activity of Intestinl Fluid in Broiler Chickens Fed on Brley-sed Diets with or without Exogenous Bet-glucnse. British Poultry Science, 36, 1995, 599-603. [14] Zrkds Constntinos G. Zirn Yu, Vernon D. Burrows: Protein Qulity of Three New Cndin- Developed Nked Ot Cultivrs Using Amino Acid Compositionl Dt. J. Agric. Food Chem., 43, 1995,415-421. U T I L I Z A T I O N O F G E N E T I C A L L Y N A K E D O A T S IN B R O I L E R N U T R I T I O N S ummry The possiility of using geneticlly nked ots, which nturlly contin high levels of energy nd protein of high iologicl vilility, is limited ecuse of the presence of non-strch polyscchrides - especilly β-glucnes. The experiment ws conducted on 98 Strro chickens lloted to 7 feeding groups receiving isoenergetic nd isoprotein diets tht differed in the level of nked ots. Three feeds were supplemented with Avizyme 1100 (Finnfeeds Int.). The reported study indicted tht 20-40 percent inclusion of the nked ots in roiler diets does not hve ny significnt influence on the sic production prmeters, while utilistion of the ots s the only grin ingredient in the diets (66,7 percent) sustntilly worsenes the success rtes. Supplementtion of the feeds with β-glucnse enzyme elimintes ll of the negtive effects of the nti-nutritionl fctors of the ots nd llows unlimited utilistion of the geneticlly nked ots in roiler diets tht were formulted ccording to their nutrient levels nd 'the irds needs. jj