Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych

Transkrypt

1 Międzynarodowy Kongres Projektu RYE BELT Żyto z perspektywy roku 2012 Poznań Ocena przydatności żyta hybrydowego w żywieniu krów mlecznych Marian Kamyczek 1, Magdalena Łopuszańska-Rusek 2, Marek Pieszka 2 1 Instytut Zootechniki PIB - Zakład Doświadczalny Pawłowice 2 Instytut Zootechniki PIB - Dział Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa, Balice

2 Porównanie zawartości składników oraz energii w próbach zbóż pochodzących ze zbiorów w Niemczech w latach (LUFA Nord West, 2011 i 2012) Jęczmień Żyto Pszenżyto Pszenica Liczba prób Sucha masa % 87,0 85,4 86,3 85,1 86,1 85,7 85,8 84,9 (75,0-91,7) (75,6-89,7) (76,7-90,9) (79,9-90,6) (77,3-90,1) (79,0-90,1) (80,7-94,3) (65,9-90,1) Białko sur. % 10,9 11,5 10,1 10,4 11,3 11,3 12,1 12,0 (8,0-15,8) (8,1-16,0) (7,6-13,9) (7,7-14,0) (8,0-16,5) (8,6-14,2) (7,8-16,7) (9,0-16,2) Tłuszcz sur. % 2,8 2,7 1,8 1,8 2,1 2,0 2,1 2,1 (2,5-3,2) (1,8-3,2) (1,7-2,1) (1,6-2,7) (1,9-2,5) (1,7-2,8) (1,5-2,7) (1,6-2,8) Włókno sur. % 5,4 4,7 2,2 2,4 2,6 2,5 2,6 2,8 (3,1-7,1) (3,1-6,5) (1,3-3,5) (1,7-3,4) (1,5-3,3) (1,7-2,8) (1,8-3,8) (1,8-3,8) Skrobia % 51,0 50,3 53,7 52,4 57,1 57,2 57,9 59,0 (45,7-54,4) (45,1-54,5) (48,2-56,0) (48,2-55,9) (51,4-60,8) (50,4-61,5) (48,4-63,1) (48,8-62,3) Energia MJ/kg 12,8 13,0 13,7 13,7 14,0 13,8 14,1 13,9 (12,4-13,9) (12,3-13,6) (13,4-14,1) (13,4-14,0) (13,6-14,3) (13,6-14,0) (13,4-14,6) (13,4-14,2)

3 Porównanie zawartości składników pokarmowych oraz wartości energetycznej zbóż wg norm niemieckich dla bydła (w 1000 g świeżej masy) (BLfL wydanie 34 / rok 2011) S.m. Włókno surowe Białko surowe Białko ogólne dostępne w jelicie Bilans azotu w żwaczu Energia netto laktacji Energia metabol. TM XF XP nxp RNB NEL ME g g g g g MJ MJ Jęczmień ,22 11,44 Żyto ,47 11,71 Pszenżyto ,36 11,59 Pszenica ,51 11,80

4 Doświadczenie w Zakładzie Doświadczalnym w Pawłowicach Doświadczenie I Krowy pierwiastki rasy PHF odmiana czarno-biała

5 Skład TMR Kiszonka z kukurydzy Kiszonka z lucerny GPS jęczmienny Śruta sojowa Siano Mieszanka B Ilość/zwierzę/ dzień kg mieszanki ze stacji paszowej

6 Średnie wyniki dotyczące uzyskanych wydajności w poszczególnych grupach żywieniowych w pierwszym i ostatnim doju kontrolnym objętym okresem realizacji I doświadczenia Wyszczególnienie Początek doświadczenia Koniec doświadczenia 0 % żyta 25 % żyta 0 % żyta 25 % żyta Ilość zwierząt, szt Dni laktacji 80,4 81,7 176,6 177,7 Wydajność mleczna, kg 32,0 31,7 31,1 31,2 Zawartość tłuszczu, % 3,46 3,55 3,19 3,25 Zawartość białka, % 3,30 3,28 3,46 3,44 Mocznik, mg/l LKS tys/ml Masa ciała, kg * żyto hybrydowe odmiany Visello

7 Średnia dzienna wydajność krów w poszczególnych grupach żywieniowych w kolejnych udojach kontrolnych Doświadczenie I kg/dzień 32,5 32,0 31,5 31,0 30,5 30,0 29,5 29, K (0% żyta) D (25% żyta)

8 Zawartość kwasów tłuszczowych w mleku (% sumy KT) Doświadczenie I Kwasy tłuszczowe Grupy 0 % żyta 25 % żyta SEM P SFA (suma) C14:0 C 16:0 C 18:0 MUFA (suma) PUFA (suma) C 18:1 n-7 C 18:1 n-9 C 18:2 C 18:3 n-6 C 18:3 n-3 PUFA n-6 PUFA n-3 PUFA n-6/n-3 CLA 73,05 14,28 36,67 5,25 24,17 2,73 0,55 17,80 a 2,15 0,05 0,23 2,20 0,23 9,54 0,30 74,72 14,37 37,74 4,68 22,74 2,49 0,51 15,97 a 1,99 0,04 0,21 2,04 0,21 9,48 0,24 0,76 0,36 0,87 0,23 0,67 0,11 0,57 0,07 0,08 0,01 0,01 0,08 0,01 0,22 0,02 0,14 0,87 0,40 0,11 0,16 0,14 0,30 0,04 0,20 0,30 0,21 0,18 0,21 0,85 0,07 wartości oznaczone tymi samymi literami różnią się od siebie istotnie - małe litery p 0,05

9 C 18:1 n-9 kwas oleinowy - związek chemiczny z grupy jednonienasyconych kwasów tłuszczowych typu omega-9

10 Doświadczenie w Zakładzie Doświadczalnym w Pawłowicach Doświadczenie II Krowy pierwiastki rasy PHF odmiana czarno-biała

11 Skład TMR Doświadczenie II Kiszonka z kukurydzy Kiszonka z lucerny GPS jęczmienny Siano Mieszanka B Ilość/zwierzę/ dzień kg mieszanki ze stacji paszowej

12 Średnie wyniki dotyczące uzyskanych wydajności w poszczególnych grupach żywieniowych w pierwszym i ostatnim doju kontrolnym objętym okresem realizacji II doświadczenia Wyszczególnienie Początek doświadczenia Koniec doświadczenia 0 % żyta* 40 % żyta 0 % żyta 40 % żyta Ilość zwierząt, szt Dni laktacji, dni 48,2 53,3 107,8 110,7 Wydajność mleczna, kg 32,2 31,6 35,7 34,8 Zawartość tłuszczu, % 3,36 3,03 2,71 2,59 Zawartość białka, % 3,06 3,08 3,15 3,11 Mocznik, mg/l LKS tys/ml Masa ciała, kg * żyto hybrydowe odmiany Visello

13 Średnia wydajność krów w poszczególnych grupach żywieniowych w kolejnych udojach kontrolnych Doświadczenie II kg/dzień 36,0 35,0 34,0 33,0 32,0 31,0 30, K (0% żyta) D (40% żyta)

14 Zawartość kwasów tłuszczowych w mleku (% sumy KT) Doświadczenie II Kwasy tłuszczowe Grupy 0 % żyta 40 % żyta P SFA (suma) 74,43 73,78 0,59 C14:0 14,42 14,59 0,45 C 16:0 C 18:0 37,32 5,47 A 36,94 4,78 A 0,36 0,002 MUFA (suma) 23,75 22,69 0,16 PUFA (suma) 2,79 2,61 0,20 C 18:1 n-7 C 18:1 n-9 1,55 16,47 a 1,55 17,01 a 0,30 0,04 C 18:2 2,25 2,09 0,20 C 18:3 n-6 0,05 0,05 0,64 C 18:3 n-3 0,23 0,23 0,88 PUFA n-6 2,30 2,13 0,20 PUFA n-3 0,23 2,23 0,88 PUFA n-6/n-3 10,03 9,39 0,85 CLA 0,26 0,24 0,59 wartości oznaczone tymi samymi literami różnią się od siebie istotnie - małe litery p 0,05 duże litery p 0,01

15 Wnioski Dodatek ziarna żyta hybrydowego do mieszanki treściwej nie ma istotnego wpływu na pobranie SM dawki oraz paszy treściwej ze stacji paszowej, co oznacza, że 25% i 40% udział ziarna żyta hybrydowego do paszy treściwej dla krów mlecznych nie zmniejsza apetytu zwierząt. Wprowadzenie do dawki paszy treściwej 25% lub 40% udziału żyta hybrydowego odmiany Visello nie zmniejszyło wydajności mlecznej krów. Nie stwierdzono również statystycznie istotnych różnic w składzie chemicznym mleka. Krowy otrzymujące w dawce pokarmowej ziarno żyta utrzymywały prawidłową masę i kondycję ciała w trakcie szczytu laktacji. Dodatek ziarna żyta hybrydowego do dawki pokarmowej w ilości 25% nie ma istotnego wpływu na zmianę profilu kwasów tłuszczowych w mleku krów, a w ilości 40% może nawet poprawić ich profil poprzez obniżenie zawartości kwasu C18:0 i podwyższenie zawartości kwasu C18:1 n-9.

16 Międzynarodowy Kongres Projektu RYE BELT Żyto z perspektywy roku 2012 Poznań Ocena przydatności żyta hybrydowego w opasie młodego bydła rzeźnego Marian Kamyczek 1, Marek Pieszka 2, Magdalena Łopuszańska-Rusek 2,Władysław Migdał 3 1 Instytut Zootechniki PIB - Zakład Doświadczalny Pawłowice 2 Instytut Zootechniki PIB - Dział Żywienia Zwierząt i Paszoznawstwa, Balice 3 Uniwersytet Rolniczy w Krakowie

17 Doświadczenie w Zakładzie Doświadczalnym w Pawłowicach Buhajki opasowe rasy PHF odmiany czarno-białej

18 Układ doświadczenia Grupa żywieniowa Wyszczególnienie Kontrolna Mieszanka 1 Doświadcz. Mieszanka 2 Doświadcz. Mieszanka 3 Udział żyta* w mieszance, % * żyto hybrydowe odmiany Visello

19 Skład mieszanek stosowanych w doświadczeniu Pasze Mieszanka 1 0 % żyta Udział w mieszance [%] Mieszanka 2 20% żyta Mieszanka 3 40% żyta Pszenica 50,0 30,0 10,0 Żyto hybrydowe - 20,0 40,0 Kukurydza 10,0 10,0 10,0 Otręby pszenne 10,0 8,0 10,0 Śruta rzepakowa 22,0 24,0 22,0 Kreda pastewna 1,2 1,2 1,2 Fosforan 1 Ca 0,8 0,8 0,8 Melasa 3,0 3,0 3,0 Olej roślinny 1,0 1,0 1,0 Premiks min-wit. 2,0 2,0 2,0 100,0 100,0 100,0

20 Dawki dla poszczególnych etapów opasu Pasze Udział w mieszance (kg) Mieszanka 0 % żyta Mieszanka 20% żyta Mieszanka 40% żyta I Etap opasu - masa ciała 200 do 300 kg Kiszonka z kukurydzy Kiszonka z lucerny M1* 2, M2-2,65 - M ,65 II Etap opasu - masa ciała 300 do 400 kg Kiszonka z kukurydzy Kiszonka z lucerny M1 3,5 - - M2-3,5 - M ,5 III Etap opasu - masa ciała 400 do 500 kg Kiszonka z kukurydzy Kiszonka z lucerny M M2-4 - M IV Etap opasu - masa ciała 500 do 600 kg Kiszonka z kukurydzy Kiszonka z lucerny M1 4,5 - - M2-4,5 - M ,5

21 Średnie wyniki opasu buhajków rasy PHF odmiany czarno-białej żywionych dawkami z udziałem paszy treściwej bez udziału żyta oraz z 20 % lub 40 % udziałem żyta hybrydowego odmiany Visello Wyszczególnienie Ilośċ zwierząt Masa początkowa Ilośċ zwierząt Masa końcowa Przyrost dzienny Masa tuszy Wydajnośċ rzeźna Klasa umięśnienia C18:0 C18:3 n-3 Witamina E J.m. szt. kg szt. kg g kg % % % μg/g Grupa żywieniowa 0 % żyta 20 % żyta 40 % żyta , , ,4 50,0 O2 13,62 a 0,32 a 2,65 ab , ,2 a ,5 50,3 O2+ 11,83 ab 0,46 a 3,02 a wartości oznaczone tymi samymi literami różnią się od siebie istotnie - małe litery p 0, , ,4 a ,6 50,9 O2 13,13 b 0,42 a 3,08 b

22 Średnie dzienne przyrosty buhajków rasy PHF w poszczególnych grupach żywieniowych narastająco w kolejnych miesiącach opasu I II III IV V VI VII VIII IX Cały 0 % żyta 20 % żyta 40 % żyta

23 Wnioski Na podstawie uzyskanych wyników można stwierdzić, że buhajki rasy polskiej holsztyńsko-fryzyjskiej odmiany czarno-białej odznaczają się wysokim potencjałem wzrostu. Buhajki otrzymujące mieszankę z 20 % udziałem żyta odmiany Visello odznaczały się podobnymi przyrostami dziennymi jak zwierzęta żywione mieszanką bez udziału żyta. Zwierzęta otrzymujące mieszanką z 40 % udziałem żyta charakteryzowały się o około 5 % niższym tempem wzrostu w stosunku do opasów w grupie kontrolnej, jednak różnica ta nie była statystycznie istotna. Tusze buhajków z grupy żywionej mieszanką z 20 % udziałem żyta były lepiej umięśnione aniżeli opasy z pozostałych grup żywieniowych Zawartość witaminy E w mięsie pochodzącym od buhajków żywionych mieszanką z 20 % i 40 % udziałem żyta była istotnie wyższa aniżeli w mięsie pochodzącym od buhajków z grupy kontrolnej. Zawartość kwasu α-linolenowego (C18:3 n-3) w mięsie opasów żywionych mieszanką z 20 % udziałem żyta była istotnie wyższa, aniżeli w mięsie opasów grupy kontrolnej, co jest korzystne z punktu widzenia diety człowieka.