"Zintegrowany system transportu miejskiego" Jacek Makuch 1!" # transport komunikacja zbiorowa priorytet Streszczenie # %!& '# " ) systemów komunikacji zbiorowej opartych na tramwajach, autobusach i trolejbusach pomimo inwestycji dokonywanych w tym #&" # " % *+' # # #" % ' %#" &# #" &,! ##% "& procesowi.!! " # % " & nowoczesny tabor i infrastruktura przystankowa, % % ' nowoczesne systemy nadzoru ruchu pojazdów KZ, nowoczesne systemy stero " ) ' ' ' '" * wynikiem nieustannego wzrostu liczby zarejestrowanych samochodów osobowych przy ' strefach miejskich, w efekcie czego w okresach szczytów komunikacyjnych centralne 1 '" +%, - + +'. # # ' # / 01 23!413 # 567 18 403 48 01 jacek.makuch@pwr.wroc.pl 1
tylko pojazdy komunikacji indywidualnej w skrócie KI) lecz i zbiorowej. # ' ' 9 " :' & / niekonwencjonalnej monorail, maglev), problemy organizacyjno-prawne w przypadku wykorzystania do przewozów % ' ' / ", ' 9 % " ; ' ' ' % 9 ' " < ' ' ' / ' " 9 %. " + % ' niewykorzystany!"#%&' systemów transportowych tych miast. W celu udowodnienia postawionej % ' ' " ) *+,-#+#!"-+"./#!'0'%&+0/%1/!"&'-23* + # 4=6 " )! " W zakresie komunikacji autobusowej i trol % ' " # 0 >8?" Podstawowym sposobem wydzielania pasów autobusowych oraz torowisk " ) '' " 2
%' % " < & ' % 9 ' % % stosowanych powszechnie w niektórych miastach w naszym kraju. ) przyczyny: ' @! ' ' '9 9 brak azyli dla pieszych), co 9 / ", ruchu pojazdów KZ z ruchu ogólnomiejskiego jest znacznie szerszy: nawierzchnie jezdni w odmiennym kolorze, % % ' AA! "8 B"8 ) AA&. C %! ' "0 3
B"0 & Gouda z lewej) i Amsterdam z prawej). D! D CB,! C Rapid Transit - rys.3), Rys.3 Quito - pasy trolejbusowe jako osobne wydzielone jezdnie [2] ' przejazd jedynie specjalnie dostosowanym pojazdom rys.4), B"6.! ' >4? ulic jednokierunkowych, stosowanie 9 "2 " 4
B"2 B! pojazdów KZ [2] # ' 9 ' " ; '/ ' ' '' +" Tymczasem przy tworzeniu wydzielonych pasów autobusowych i trolejbusowych ' 9! ' "E " Rys.6 Komunikacja autobusowa w Taipei przed i po wydzieleniu tras autobusowych [4] # pasy autobusowe, w sytuacji gdy 9 ' + ' "2+1" dwa pasy w przeciwnych kierunkach dla KZ i tylko jeden w jednym kierunku +! "1" 5
B"1 -! A058A B ' + ' " F ' 9 + 9 ' +" - ' % 9 / " % ' niewykorzystana. - ' ' # % " - 9 433 E33 " D ' 9 ". D '/ torowe rys.8). B"7 D! '/ ". 6
) u tramwajów w okresach szczytów na ' '/ + 9 zakorkowania zjazdu. Co prawda w prawie o ruchu drogowym istnieje zapis o zakazie '' ' / " B 9 A +! ' ' '/ A "G + ' " Rys.9 Odmienny sposób oznakowania poprzecznych przejazdów przez pasy ruchu przeznaczone & C ) # & - - ' - ' tramwajowymi umieszczonymi w ich osiach, + ' A A ", ' A+ A 8GG6 ' ' 9 " H poprzednia jak i obecna, nie zabrania zrezygnowania ze stosowania nawet tych dwóch " ) / ' 9 ' I " * # " H' ' ' 7
" - 6 " ; 866 ' 02 J # " % " : takiego stanu rzeczy jest pojazdów, co w efekcie powoduje w celu " H' / + & ' " -% ' ' 9 >2 E?", 9 + KZ. : 9 ' + A %A pojazdów KZ uzyskanie minimalnych strat ich czasu), natomiast pozostali uczestnicy 9 A A " ) 9 cechy systemów stosowanych na kolei: 9 ' 9 9 A9A @ @/ 9 9 ' ' 9 9 AA / 9 '9 % 9 9 '/ 9 9 " # + 9 9 + 9 +" 8
) 9 '" < % ' 9 %! " 9 ' 9 '9 % ' 9 / / " " B ' & % '! ' tak jak w Utrechcie rys.10), ' przemiennym kierunku ruchu, B"83 I! >1? ' '/ A A! ' ' + ' # " " 8 K H. 9 A A # ' 9 " L" : ' " L" < " C! + ' " L" < 9 9 " C 9 " L" : 9 + " C 9 '' ' " L" < 9 9 M 9
' 7 4 J 4 *+,-#+#!"-+"./+#50'%&+0367%1!"27#.3* #! ' " Oprócz wspomnianego w poprzednim punkcie niskiego poziomu wydzielenia & @ ' zamiast w jednym wspólnym, nieatrakcyjne przes '! ' 9 " ) ' 9 % & " ' AA sposób wydzielania pasów autobusowych i trolejbusowych; wprowadzanie linii M " H % ' ' 9 ' ' 9 ' 9 " ) ' 9" < ' ' ", 13! 73!! '!!" + ' ' A A " % " # ' ' ' '!! 9 '9 ' 9 " ' 9 ' " 10
< ' ' ' ' ' C "88 " @ ' 9 " </ # " H 13! ' 9 ' I "! ' * </ K ' " : 033 " % ' ' % ' 823 " H % ' % / ' " H ' " </" B"88 C! ' >6? # ' ' 9 '/ % C! "80! dworcach kolejowych tych miast). 11
B"80 C! >7? )' ' 9 ' % ' 9 ' wydzielonych pasów autobusowych przez autobusy PKS lub prywatnych @ AA " % 9 ' " - 9! D, "# # D, 8GG2 " B" H % " 4 " - 9 % 9 ' " K nowe problemy: / / zaprojektowanych PAT, ' %' '' " ' 9 ' D, % ' komunikacji tramwajowej gdzie wskazane jest zastosowanie pasów autobusowych CI-!, " # "84" 12
B"84! # >G? )' 9 ' " H ' ' " % 9 ' " ieosygnalizowanych wyjazdów z! " / +! ' " tramwajami oraz wprowadzenie sposobów oznakowania pionowego i poziomego " 8.+''!""9/.7:;#+'<!0+"07#7 ' 9 % ' /" : % % / ' 9 ' ' " < % 9 " ' " /" # 9 D% " & A! A & A! A" : / 13
/N H' '9 ' 9 9 9 9 ' " ' 9 ' ' 9 '" < ' " L # " -" H' faz oraz zrezygnowaniu z wydzielenia torowiska tramwajowego na odcinku ul. ' 73 803 " < + " # ' ' '' 88 08 " H ' 01 O ' ' 14 O " ) ' A A < * @ 03 " - " + ' 9 '/" ; AA " - N ; ' 9 9 '! % 9 % ' 9 ' negatywy analizowanego zjawiska. Generalnie, czy przy opracowywaniu organizacji ' 9 / + 9 N 9 % " 5. Podsumowanie ) % / 9 " ) ' / ' 9 ' +" L 9 " / ' 9 ' zurbanizowanych stref miejskich. W segmencie miejskiego transportu indywidualnego 9! 14
' 9 9 " Literatura [1] Makuch J.: "Pasy autobusowo-tram obszarze centrum miasta", III Konferencja Naukowo-Techniczna "Problemy A / 0338" [2] "Bus Rapid Transit. A Sourcebook for Policy-makers in Developing Cities", GTZ; www.sutp.org/publications.aspx [3] Monkiewicz S.: "Pasy autobusowe w Nagoji", Transport Miejski 10/92, str.: 7-10. [4] Chang J., Chung H.: "Taipei Dedicated Bus Lane", International Seminar on Human Mobility, Bogota, Colombia 2003; www.itdp.org/seminar.html [5] Makuch J.: "Propozycja organizacji i sterowania ruchem ulicznym w centrach A ++ % A, / A! I/ : 0330" [6] Makuch J.: "Wycinkowy model organizacji i sterowania ruchem z priorytetem dla A +P % )!, A, / A! I/ Zawodzie 2004. [7] Kleevens P.-J. F., "Dynamic Traffic Management and Traffic Information in the city of Utrecht". [8] # :"& A< A,, - 1!7=0330 "& 00!48 A,! urbanisty", Technika Transportu Szynowego 9/2000, str.: 14-21. [9] Makuch J.: "Propozycja zintegrowanego systemu pasów autobusowo- # A # 0333 " - # 0334" 15