81-332 Gdynia ul. Kołłątaja 8 tel. (58) 620-49-54, 621-11-61 fax (58) 621-06-95 www.pupgdynia.pl e-mail: pup@pupgdynia.pl AKTYWIZACJA ZAWODOWA AKTYWIZACJA SPOŁECZNA PAI RAPORT Z REALIZACJI PROGRAMU AKTYWIZACJA I INTEGRACJA w 2015 roku Gdynia, marzec 2016
Powiatowy Urząd Pracy w Gdyni we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Sopocie zorganizował dla 20 osób bezrobotnych Program Aktywizacja i Integracja Społeczna Podstawy prawne: - Ustawa z dnia 20 kwietnie 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. z 2015 r. poz. 149, z późń. zm.), - Ustawa z dnia 12 marca 2004 r. o pomocy społecznej (Dz. U. z 2013 r. poz. 182, z późń. zm.), - Rozporządzenie Ministra Pracy i Polityki Społecznej z dnia 22 lipca 2011 r. w sprawie organizowania prac społecznie użytecznych (Dz. U. z 2011 r. Nr 155, poz. 921). Powiatowy Urząd Pracy w Gdyni (PUP) działając we współpracy z Miejskim Ośrodkiem Pomocy Społecznej w Sopocie (MOPS) podjął inicjatywę w zakresie objęcia bezrobotnych zarejestrowanych w tutejszym Urzędzie, o których mowa w art. 62a ust. 2 ustawy o promocji zatrudnienia, pakietem dedykowanych dla nich działań, łączących elementy aktywizacji zawodowej i integracji społecznej, które realizowane będą w formule Programu Aktywizacja i Integracja (dalej PAI). Celem tego partnerstwa była kompleksowa pomoc bezrobotnemu poprzez precyzyjne zaplanowanie dedykowanych osobie działań, które będą realizowane w ramach poszczególnych instytucji. Inicjowanie PAI odbywało się na etapie sporządzania wniosku przez MOPS na organizację prac społecznie użytecznych dla osób bezrobotnych. Na tym etapie, jak również w późniejszym okresie może zostać podjęta decyzja o konieczności objęcia wszystkich, bądź niektórych bezrobotnych znajdujących się na liście, działaniami z zakresu integracji społecznej. Po konsultacjach z MOPS Sopot (dwa spotkania robocze) podjęto decyzję o objęciu ww. formą 10 osób bezrobotnych I cykl, 10 osób bezrobotnych II cykl. Dnia 21 października 2014 roku celowość realizacji Programu Aktywizacja i Integracja została pozytywnie zaopiniowana przez Powiatową Radę Zatrudnienia w Gdyni, która wzięła pod uwagę w szczególności kryteria doboru bezrobotnych oraz zakładane efekty realizacji programu. 2
Cel programu PAI Celem głównym PAI była poprawa sytuacji na rynku pracy osób bezrobotnych korzystających ze świadczeń pomocy społecznej, dla których PUP w Gdyni ustalił profil pomocy III poprzez udzielenie kompleksowego wsparcia służącego wzmocnieniu kompetencji i postaw niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania w życiu społecznym i zawodowym. Cele szczegółowe w zakresie aktywizacji zawodowej: podniesienie świadomości wartości pracy jako wartości nadrzędnej. Cele szczegółowe w zakresie integracji społecznej: wzrost motywacji do poszukiwania pracy i zdobycia odpowiednich kwalifikacji zawodowych, wzrost umiejętności i kompetencji społecznych, wzrost poziomu wiedzy i świadomości w zakresie poruszania się na rynku pracy, wzrost samooceny. Kryteria doboru bezrobotnych do PAI Do udziału w PAI kierowani byli bezrobotni, dla których został ustalony profil pomocy III, korzystający ze świadczeń pomocy społecznej, o którym mowa w przepisach o pomocy społecznej. Sporządzanie przez MOPS listy osób kierowanych do prac społecznie użytecznych było poprzedzone rozpoznaniem sytuacji życiowej klienta ośrodka pomocy społecznej. Oceny sytuacji życiowej takich osób dokonał MOPS uwzględniając przede wszystkim aspekt korzystania przez te osoby ze świadczeń pomocy społecznej, w tym także oceny postawy danej osoby. PAI zostały objęte osoby bezrobotne, które spełniły łącznie następujące warunki: korzystały ze świadczeń pomocy społecznej, powiatowy urząd pracy ustalił dla nich profil pomocy III, w szczególności realizujące kontrakt socjalny. 3
PAI realizowany był na dwóch płaszczyznach/blokach równocześnie: Blok aktywizacja zawodowa realizowany poprzez prace społecznie użyteczne (PSU) - w wymiarze 10 godzin tygodniowo, Blok integracja społeczna realizowany poprzez Towarzystwo Pomocy im. Św. Brata Alberta Koło Gdańskie organizacja wyłoniona zgodnie z przepisami o działalności pożytku publicznego i wolontariacie - w wymiarze 10 godzin tygodniowo. Model PAI realizowany przez PUP i MOPS Źródło MPiPS PAI kierunkowe wytyczne dla podmiotów organizujących program PAI maj 2014 Zakładane efekty realizacji PAI Przewidywanym efektem była integracja i reintegracja społeczna osób uczestniczących w PAI. Miernikami pozwalającymi ocenić efekty były: zmiana w zakresie oddalenia od rynku pracy i gotowości wejścia lub powrotu na rynek pracy, 4
wzrost kompetencji społecznych poprzez podniesienie samodzielności w funkcjonowaniu w życiu rodzinnym i społecznym, zapobieganie procesom wykluczenia społecznego (zmiana postaw), wypracowanie u uczestników potrzeb i chęci podejmowania zatrudnienia. Wzrost kompetencji społecznych i aktywności zawodowej w życiu społecznym i zawodowym został oceniony na podstawie ankiety ewaluacyjnej. Etapy realizacji PAI (październik 2014 listopad 2015) październik - grudzień 2014 wniosek o zorganizowanie prac społecznie użytecznych, wraz z propozycją Programu Aktywizacja i Integracja (PAI) spotkanie informacyjne przedstawicieli PUP i MOPS pozytywna opinia PAI przez Powiatową Radę Zatrudnienia styczeń lipiec 2015 podpisanie porozumienia w sprawie realizacji PAI pomiędzy PUP i MOPS ustalenie harmonogramu realizacji zadań w programie, wszczęcie procedury wyłonienia Organizacji pozarządowej realizacji Bloku Integracja Społeczna sierpień - listopad 2015 realizacja Programu Aktywizacja i Integracja grudzień 2015 ewaluacja PAI ankiety sprawozdanie z realizacji programu organizacja pozarządowa wypracowanie założonych wskaźników luty 2016 sporządzenie raportu końcowego 5
Uczestnicy PAI Uczestnicy programu wg płci - I cykl 5 Kobiet, 5 Mężczyzn - II cykl 5 Kobiet, 5 Mężczyzn Płeć 10-50% 10-50% kobiety mężczyźni Uczestnicy programu wg wieku Wśród osób skierowanych do odbycia Programu PAI nie było osób do 30 roku życia. Dominowały osoby w przedziale wiekowym 55-64 lata 11 osób, następnie 45-54 lata 5 osób, oraz 31-44 lata, gdzie znalazły się 4 osoby. Wiek 20% 55% 25% 31-44 45-54 55-64 6
Uczestnicy programu wg wykształcenia Beneficjenci PAI charakteryzowali się niskim poziomem wykształcenia, bo aż 6 osób, posiadało wykształcenie podstawowe, 6 zawodowe, 7 osób było z wykształceniem średni zawodowym oraz jedna z wyższym. Wykształcenie 35% 5% 30% Gimnazjalne i niższe Zasadnicze zawodowe 30% Średnie i policealne Wyższe Uczestnicy programu wg czasu pozostawania w rejestrze PUP Osoby skierowane do odbycia PAI to przede wszystkim osoby oddalone od rynku pracy, pozostające od dłuższego czasu bez pracy, co też miało odzwierciedlenie w realizacji PAI, bo aż 11 osób podlegało wykluczeniu społecznemu tj. pozostawało bez pracy powyżej 2 lat, natomiast 6 osób powyżej pół roku, pozostałe 3 osoby były zarejestrowane w tut urzędzie nie dłużej niż 3-6 m-cy. Czas pozostawania bez pracy 15% 55% 15% 15% 3-6 miesięcy 6-12 miesięcy 12-24 miesięcy powyżej 24 miesięcy 7
Rezultaty efekty projektu Osiągnięte rezultaty Opis miernika Zakładane efekty Osiągnięte efekty Ukończenie PAI 40% 60% Wzrost umiejętności i kompetencji społecznych, motywacji do poszukiwania i podjęcia zatrudnienia 35% 60% Na podstawie ankiety przeprowadzonej przez pracowników TPBA Wzrost poziomu wiedzy i świadomości w zakresie poruszania się na rynku pracy 50% 80% Na podstawie ankiety przeprowadzonej przez pracowników TPBA Wzrost samooceny, dbałości o wizerunek Na podstawie ankiety przeprowadzonej przez pracowników TPBA 30% 90% Podjęcie pracy innej niż PSU 2% 100% Pozostałe osiągnięte rezultaty miękkie: - u więcej niż 60% uczestników, którzy ukończyli PAI nastąpiło zwiększenie umiejętności przygotowania dokumentów aplikacyjnych, - u więcej niż 50% uczestników, którzy ukończyli PAI nastąpił wzrost umiejętności zarządzania czasem, - u 80% uczestników, którzy ukończyli PAI nastąpił wzrost poczucia kontroli wewnętrznej i przekonań dotyczących swoich możliwości, - u 80% uczestników, którzy ukończyli PAI wystąpiło zwiększenie umiejętności współdziałania w zespole, - u 80% uczestników, którzy ukończyli PAI wystąpiło zwiększenie umiejętności współdziałania w zespole, - u 80% uczestników, którzy ukończyli PAI zaobserwowano wzrost umiejętności aktywnego rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji, - u 90% uczestników, zajęć wystąpił wzrost kompetencji z zakresu IT (podczas zajęć były wykorzystywane komputery z dostępem do Internetu). 8
Wyniki przeprowadzonej ankiety W celu weryfikacji efektywności i użyteczności wsparcia uczestnicy programu wypełnili przed rozpoczęciem i po zakończeniu udziału kwestionariusze, w których oceniali swoje umiejętności. Kwestionariusz Pytanie Średnia ocen Przed Po Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność tworzenia dokumentów aplikacyjnych (curriculum vitae, list motywacyjny)? 4,33 5,25 Jak ocenia Pan/Pani swoją aktywność w zakresie poszukiwania pracy? 4,33 4,75 Jak ocenia Pan/Pani swoje umiejętność autoprezentacyjne? 3,88 4,50 Jak ocenia Pan/Pani swoją motywację do poszukiwania i podjęcia zatrudnienia? 4,56 5,00 Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność dbania o wizerunek? 4,56 5,00 Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność zarządzania czasem? 4,56 5,25 Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność radzenia sobie ze stresem? 3,44 4,50 Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność postępowania w sytuacjach konfliktowych? 3,89 4,50 9
Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność pracy w grupie/zespole? 4,67 5,25 Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność rozwiązywania problemów i podejmowania decyzji? 4,11 5,25 Jak ocenia Pan/Pani swoje umiejętności w zakresie obsługi komputera i poczty e-mail? 3,33 4,50 Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność prowadzenia rozmowy kwalifikacyjnej z pracodawcą? 4,00 4,75 Jak ocenia Pan/Pani swoją umiejętność zachowania się w sposób asertywny? 4,11 4,75 W ankiecie zapytano również o 2 najważniejsze rzeczy, których uczestnik się nauczył podczas szkolenia. Najczęstszymi odpowiedziami było: poprawne pisanie CV i listu motywacyjnego oraz prowadzenie rozmowy kwalifikacyjnej, ale również nauka pracowitości i punktualności na zajęciach. Uczestnicy wykazali duże chęci i zaangażowanie w prowadzonych zajęciach. Zwrócili uwagę, że bardziej przydatny dla nich okazał się blok aktywizacji zawodowej. Dzięki niemu mogli zdobyć nowe umiejętności oraz pewne doświadczenia zawodowe. Korzyści dla osób bezrobotnych z realizacji Programu Aktywizacja i Integracja: nawiązanie kontaktu z ludźmi, wsparcie psychologiczne, terapeutyczne, prawne, zdobycie umiejętności komunikacyjnych, odzyskiwanie wiary we własne możliwości, podniesienie motywacji do dokonywania zmian, zdobycie nowych kwalifikacji lub ich podniesienie, zdobycie umiejętności zawodowych, zwiększenie szans powrotu do aktywności zawodowej, wyjście z zaklętego kręgu osób wykluczonych społecznie, powrót do życia społecznego, wzmocnienie prawidłowego funkcjonowania rodziny. 10
Wybrane opinie uczestników programu PAI Jestem bardzo zadowolona ze szkolenia i dzięki niemu dostałam dobrą pracę i poznałam wspaniałych ludzi. Jestem zadowolona z zajęć, nauczyłam się dużo mądrych rzeczy, było bardzo miło i wesoło, czułam się na luzie, spotkałam miłych i wesołych ludzi. Zajęcia odbywały się ze zrozumieniem i docenieniem drugiej osoby, podniesienia wartości człowieka i znalezienia pracy. Jestem bardzo zadowolona z zajęć, były bardzo ciekawe i dużo mi pomogły jeśli chodzi o poszukiwanie pracy. Dzięki nim stałam się bardziej pewniejsza siebie. Ocena działań o charakterze socjalnym W ramach działań integracji społecznej przeprowadzono szereg warsztatów, które miały na celu integrację z otoczeniem, oraz poprawę relacji społecznej. Na blok integracja społeczna składało się : psychoedukacja warsztaty doradztwa zawodowego edukacja społeczna 11
Ocena działań o charakterze wsparcia zawodowego W ramach działań o charakterze zawodowym beneficjenci PAI mieli możliwość uczestnictwa w pracach społecznie-użytecznych w wybranych zakładach pracy. Prace społecznie-użytecznie zorganizowano u pracodawców tj.: - Towarzystwo Opieki nad Zwierzętami w Sopocie - Liceum Nr 3 w Sopocie - Liceum Nr 2 w Sopocie - Miejski Ośrodek Pomocy Społecznej w Sopocie - Dom Pomocy Społecznej w Sopocie - Muzeum Archeologiczne w Sopocie - Miejski Ośrodek Sportu i Rekreacji w Sopocie - Urząd Miasta Sopot - Uzdrowisko Sopot Podsumowanie Realizacja Programu Aktywizacja i Integracja na terenie naszego powiatu stanowiła ważny element dla kształtowania polityki społecznej. Działania tutaj podejmowane objęły grupę społeczną, tj. bezrobotnych, dla których został ustalony III profil pomocy, czyli oddalonych od rynku pracy, korzystających z systemu pomocy społecznej. Realizacja programu przez osoby bezrobotne, uczestniczące w części integracyjnej przyniosła poprawę ich sytuacji na rynku pracy. Dzięki zaangażowaniu obydwu partnerów programu udało się uzyskać zadowalające efekty: I cykl PAI ukończyło 6 osób - 1 podjęcie pracy na otwartym rynku pracy, 3 osoby skierowano do CIS w celu zatrudnienia socjalnego, z których 1 osoba znalazła zatrudnienie na otwartym rynku pracy, II cykl ukończyło 6 osób - 5 osób skierowano do CIS w celu zatrudnienia socjalnego. Reasumując można stwierdzić, że projekt wpłyną bardzo pozytywnie na uczestników projektu. Zrealizowano wszystkie zakładane rezultaty w stopniu znacznie przewyższającym oczekiwania. Projekt miał decydowany wpływ na aktywność zawodową, czy społeczną o czym świadczą wyniki ankiety (100% badanych zauważa wzrost aktywności w obydwu sferach). 12