Sprawozdanie finansowe Boryszew S.A.
SPIS TREŚCI Boryszew S.A. SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW... 3 SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ... 4 SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH... 5 SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM... 6 INFORMACJA DODATKOWA... 7 1. PODSTAWOWE DANE SPÓŁKI... 7 2. PLATFORMA ZASTOSOWANYCH MSSF... 9 3. STOSOWANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI... 11 4. PODSTAWOWE OSĄDY RACHUNKOWE I PODSTAWY SZACOWANIA NIEPEWNOŚCI... 23 5. SEGMENTY OPERACYJNE... 23 6. PRZYCHODY ZE SPRZEDAŻY... 24 7. KOSZTY DZIAŁALNOŚCI OPERACYJNEJ... 24 8. POZOSTAŁE PRZYCHODY OPERACYJNE... 25 9. POZOSTAŁE KOSZTY OPERACYJNE... 26 10. PRZYCHODY FINANSOWE... 27 11. KOSZTY FINANSOWE... 28 12. PODATEK DOCHODOWY... 28 13. RZECZOWY MAJATEK TRWAŁY... 30 14. NIERUCHOMOŚCI INWESTYCYJNE... 32 15. WARTOŚCI NIEMATERIALNE... 32 16. UDZIAŁY I AKCJE W JEDNOSTKACH ZALEŻNYCH I STOWARZYSZONYCH... 33 17. AKTYWA FINANSOWE DOSTĘPNE DO SPRZEDAŻY... 35 18. NALEŻNOŚCI Z TYTUŁU DOSTAW I USŁUG ORAZ POZOSTAŁE NALEŻNOŚCI... 35 19. ZAPASY... 36 20. POZOSTAŁE AKTYWA... 37 21. ŚRODKI PIENIĘŻNE... 37 22. AKTYWA KLASYFIKOWANE JAKO PRZEZNACZONE DO SPRZEDAŻY... 37 23. KAPITAŁY... 37 24. KREDYTY ORAZ POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU FINANSOWANIA ZEWNĘTRZNEGO... 39 25. ZOBOWIĄZANIA HANDLOWE ORAZ POZOSTAŁE ZOBOWIĄZANIA... 42 26. ZOBOWIĄZANIA Z TYTUŁU ŚWIADCZEŃ EMERYTALNYCH I PODOBNE... 42 27. POZOSTAŁE REZERWY... 43 28. INSTRUMENTY FINANSOWE... 44 29. RYZYKA DZIAŁALNOŚCI... 44 30. ZMIANY W STRUKTURZE GRUPY KAPITAŁOWEJ BORYSZEW... 50 31. ISTOTNE ZDARZENIA DOTYCZĄCE DZIAŁALNOŚCI EMITENTA... 56 32. ISTOTNE ZDARZENIA PO DNIU BILANSOWYM... 58 33. WYBÓR PODMIOTU UPRAWNIONEGO DO BADANIA SPRAWOZDAŃ FINANSOWYCH... 60 34. ZOBOWIĄZANIA WARUNKOWE... 61 35. TRANSAKCJE Z PODMIOTAMI POWIĄZANYMI I ŚWIADCZENIA DLA KLUCZOWEGO PERSONELU... 63 36. ZATRUDNIENIE... 67 37. ZATWIERDZENIE SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO... 67 2
SPRAWOZDANIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 01.01.2011-31.12. 2011 01.01.2010-31.12. 2010 Przychody ze sprzedaży produktów 508 807 245 113 Przychody ze sprzedaży towarów i materiałów 19 884 7 792 Przychody ze sprzedaży ogółem 6 528 691 252 905 Koszt wytworzenia sprzedanych produktów 433 679 191 469 Wartość sprzedanych towarów i materiałów 16 883 6 413 Koszt własny sprzedaży ogółem 7 450 562 197 882 Zysk (strata) brutto na sprzedaży 78 129 55 023 Koszty sprzedaży 13 905 6 484 Koszty ogólnego zarządu 36 780 33 493 Pozostałe przychody operacyjne 8 82 681 90 252 Pozostałe koszty operacyjne 9 21 674 57 012 Zysk (strata) z działalności operacyjnej 88 451 48 286 Przychody finansowe 10 30 383 2 570 Koszty finansowe 11 75 633 19 510 Wynik na działalności finansowej -45 250-16 940 Zysk (strata) przed opodatkowaniem 43 201 31 346 Podatek dochodowy 12 4 957-5 764 Zysk (strata) netto 38 244 37 110 ZESTAWIENIE Z CAŁKOWITYCH DOCHODÓW 01.01.2011-31.12. 2011 01.01.2010-31.12. 2010 Zysk/strata netto 38 244 37 110 Pozostałe dochody ujęte w kapitałach Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży (udziały i akcje) -51 112 Wyplata akcjonariuszom z tytułu zamiany akcji uprzywilejowanych na zwykłe -674 0 Koszty emisji akcji -707 0 Podatek dochodowy od składników pozostałych dochodów ogółem (+/-) 10-21 Pozostałe dochody ogółem po opodatkowaniu -1 422 91 Całkowite dochody ogółem 36 822 37 201 Zysk na 1 akcję Zysk netto (tys. zł) 38 244 37 110 Liczba akcji (szt) uprawnionych do dywidendy 2 201 634 699 1 128 357 846 Zysk na 1 akcję (zł) 0,02 0,03 Średnia ważona liczba akcji 2 030 899 818 545 287 088 Rozwodniony zysk na 1 akcję (zł) 0,02 0,07 3
SPRAWOZDANIE Z SYTUACJI FINANSOWEJ AKTYWA 31.12.2011 31.12.2010 Aktywa trwałe Rzeczowy majątek trwały 13 85 924 91 002 Nieruchomości inwestycyjne 14 90 548 65 159 Wartości niematerialne 15 399 368 Udziały i akcje w jednostkach zależnych 16 357 363 331 397 Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży 17 14 3 Aktywa z tytułu podatku odroczonego 12 15 762 20 712 Należności handlowe oraz pozostałe 18 70 596 67 Aktywa trwałe razem 620 606 508 708 Aktywa obrotowe Zapasy 19 47 088 37 853 Należności handlowe oraz pozostałe należności 18 232 843 126 401 Krótkoterminowe aktywa finansowe dostępne do sprzedaży 17 423 474 Pozostałe aktywa 20 1 607 2 181 Środki pieniężne i ich ekwiwalenty 21 6 387 10 097 Aktywa obrotowe razem 288 348 177 006 Aktywa klasyfikowane jako przeznaczone do sprzedaży 22 411 492 Aktywa razem 909 365 686 206 PASYWA 31.12.2011 31.12.2010 Kapitał własny 23 Kapitał zakładowy 234 807 121 972 Udziały/akcje własne -38 927 0 Nadwyżka z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej 22 346 22 346 Kapitał z aktualizacji wyceny aktywów 610 651 Zyski zatrzymane ( z lat ubiegłych) 212 904 177 175 Zysk/strata bieżącego roku 38 244 37 110 Razem kapitał własny 469 984 359 254 Zobowiązania długoterminowe Kredyty oraz pozostałe zobowiązania z tytułu finansowania zewnętrznego 24 67 958 203 491 Rezerwy na świadczenia pracownicze 26 992 1 069 Pozostałe rezerwy 27 459 459 Pozostałe zobowiązania 25 0 69 Zobowiązania długoterminowe razem 69 409 205 088 Kredyty oraz pozostałe zobowiązania z tytułu finansowania zewnętrznego 24 287 982 77 742 Zobowiązania handlowe oraz pozostałe 25 76 502 41 893 Rezerwy na świadczenia pracownicze 26 2 426 1 516 Pozostałe rezerwy 27 3 046 591 Przychody przyszłych okresów 16 122 Zobowiązania krótkoterminowe razem 369 972 121 864 Zobowiązania razem 439 381 326 952 Pasywa razem 909 365 686 206 4
SPRAWOZDANIE Z PRZEPŁYWÓW PIENIĘŻNYCH 01.01.2011-31.12. 2011 01.01.2010-31.12. 2010 Przepływ środków pieniężnych z działalności operacyjnej Zysk (strata) przed opodatkowaniem 43 201 31 346 Korekty o pozycje (+/-) 12 862-120 227 Amortyzacja 11 475 5 939 Odsetki od zobowiązań finansowych (kredyty, pożyczki, obligacje 14 464 19 127 Zyski / straty z aktywów finansowych(dds, UDTW, PDS) -611 0 Dywidendy z tytułu udziałów w zyskach -31 242-9 440 Zyski / straty z tytułu działalności inwestycyjnej -40 383-25 318 Zmiana stanu należności (oprócz pożyczek długoterminowych) -24 620-106 519 Zmiana stanu zapasów -9 235-29 301 Zmiana stanu zobowiązań (bez zobowiązań finansowych) 34 540 19 669 Zmiana stanu rezerw i rozliczeń międzyokresowych (bez podatku odroczonego) 3 756-1 328 Pozostałe pozycje 54 718 6 944 Środki pieniężne netto z działalności operacyjnej 56 063-88 881 Przepływ środków pieniężnych z działalności inwestycyjnej Wpływy 51 868 93 610 Wpływy ze zbycia wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych i nieruchomości 19 923 17 905 Wpływy ze zbycia udziałów i akcji w podmiotach z GK 622 66 265 Wpływy z dywidendy 31 242 9 440 Pozostałe wpływy z działalności inwestycyjnej 81 0 Wydatki 238 400 68 106 Wydatki na nabycie wartości niematerialnych oraz rzeczowych aktywów trwałych i nieruchomości 545 54 908 Nabycie udziałów i akcji w pomiotach z GK 25 966 10 071 Udzielone pożyczki krótkoterminowe i długoterminowe 211 889 0 Inne wydatki inwestycyjne 0 3 127 Środki pieniężne netto z działalności inwestycyjnej -186 532 25 504 Przepływ środków pieniężnych z działalności finansowej Wpływy 182 232 120 549 Wpływy netto z emisji (wydania udziałów) i innych instrumentów kapitałowych oraz dopłat do kapitału 112 835 106 568 Wpływy z kredytów 56 070 13 913 Wpływy z emisji dłużnych papierów wartościowych i innych 12 637 68 Wpływy ze zbycia aktywów dostępnych do sprzedaży 600 0 Wpływy ze zbycia aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu 90 0 Wydatki 55 473 48 833 Wydatki na nabycie akcji (udziałów) własnych 38 927 0 Wydatki z tytułu dywidendy i inne wypłaty na rzecz właścicieli 674 0 spłata pożyczek 0 29 501 Zapłacone odsetki od kredytów, pożyczek, obligacji.. 14 464 19 127 Płatności zobowiązań z tytułu umów leasingu finansowego 0 205 Nabycie aktywów dostępnych do sprzedaży 611 0 Nabycie aktywów finansowych przeznaczonych do obrotu 90 0 Pozostałe wydatki 707 0 Środki pieniężne netto z działalności finansowej 126 759 71 716 Zmiana stanu środków pieniężnych netto -3 710 8 339 Bilansowa zmiana stanu środków pieniężnych -3 710 8 339 Środki pieniężne na początek roku obrotowego 10 097 1 758 Środki pieniężne na koniec roku obrotowego 6 387 10 097 5
SPRAWOZDANIE ZE ZMIAN W KAPITALE WŁASNYM Kapitał akcyjny Akcje własne Nadwyżka z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej Kapitał z aktualizacji wyceny zyski zatrzymane Kapitały razem Stan na 01.01.2011 121 972 0 22 346 651 214 285 359 254 Zmiana wartości godziwej aktywów dostępnych do sprzedaży -41-41 wykup akcji własnych -38 927-38 927 Zysk za 2011 rok 38 244 38 244 Wpływy z emisji 112 835 112 835 wyplata akcjonariuszom z tytułu zamiany akcji uprzywilejowanych na zwykłe -674-674 koszty emisji akcji -707-707 Całkowite dochody ogółem za 2011 rok 112 835-38 927 0-41 36 863 110 730 Stan na 31.12.2011 234 807-38 927 22 346 610 251 148 469 984 Kapitał akcyjny Akcje własne Nadwyżka z emisji akcji powyżej ich wartości nominalnej Kapitał z aktualizacji wyceny zyski zatrzymane Kapitały razem Stan na 01.01.2010 15 404 22 346 560 177 173 215 483 Zmiana wartości godziwej aktywów dostępnych do sprzedaży 91 91 Zysk za 2010 rok 37 110 37 110 Całkowite dochody ogółem za rok 2010 0 0 0 91 37 110 37 201 Wpływy z emisji akcji 106 568 106 568 Pozostałe 2 2 Stan na 31.12.2010 121 972 22 346 651 214 285 359 254 6
INFORMACJA DODATKOWA DO SPRAWOZDANIA FINANSOWEGO ZA OKRES OD 1 STYCZNIA DO 31 GRUDNIA 2011 R. 1. PODSTAWOWE DANE SPÓŁKI Boryszew Spółka Akcyjna Siedziba: 96-500 Sochaczew, ul. 15 Sierpnia 106 Rejestracja w Krajowym Rejestrze Sądowym prowadzonym przez Sąd Rejonowy dla m. st. Warszawy w Warszawie, XIV Wydział Gospodarczy, Numer KRS 0000063824 Regon 750010992 NIP 837-000-06-34 Spółka została utworzona na czas nieoznaczony. Klasyfikacja Spółki na rynku notowań Akcje Spółki notowane są na rynku podstawowym w systemie notowań ciągłych Warszawskiej Giełdy Papierów Wartościowych w sektorze chemicznym. Przedmiot działalności Przedmiotem działania Spółki jest prowadzenie działalności wytwórczej, usługowej i handlowej. Spółka Boryszew S.A. w 2011 roku prowadziła działalność w trzech samobilansujących się oddziałach: Centrala Oddział Elana w Toruniu Oddział Maflow w Tychach Niniejsze sprawozdanie zawiera dane łączne. działalność holdingowa produkcja polimerów i poliestrów produkcja przewodów klimatyzacyjnych do samochodów oraz hamulcowych i wspomagania kierownicy RADA NADZORCZA BORYSZEW S.A. Pan Arkadiusz Krężel Przewodniczący Rady Nadzorczej Pan Zygmunt Urbaniak Sekretarz Rady Nadzorczej Pan Dariusz Jarosz Członek Rady Nadzorczej Pan Mirosław Kutnik Członek Rady Nadzorczej Pan Tadeusz Piętka Członek Rady Nadzorczej ZARZĄD BORYSZEW S.A. Pani Małgorzata Iwanejko Prezes Zarządu Pan Robert Bednarski Wiceprezes Zarządu Pan Kamil Dobies Wiceprezes Zarządu Pan Paweł Miller Członek Zarządu 7
Sprawozdanie finansowe Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone według Międzynarodowych Standardów Sprawozdawczości Finansowej (MSSF), w kształcie zatwierdzonym przez Unię Europejską (UE). Oprócz prezentowanego sprawozdania finansowego Spółka sporządziła skonsolidowane sprawozdanie finansowe Grupy Kapitałowej Boryszew, dla której jest jednostką dominującą. Prezentowane sprawozdanie finansowe jest sprawozdaniem jednostkowym i służy przede wszystkim celom statutowym. Sprawozdanie finansowe zostało przedstawione w tysiącach polskich złotych, w związku z faktem, iż złoty polski jest podstawową walutą, w której denominowane są transakcje (operacje gospodarcze) Spółki. Walutą funkcjonalną oraz prezentacyjną Spółki jest złoty polski. W ciągu okresu objętego sprawozdaniem Spółka nie zmieniła waluty funkcjonalnej. Wszystkie wartości w sprawozdaniu finansowym przedstawiono w pełnych tysiącach złotych, chyba że w treści napisano inaczej. Sprawozdanie finansowe jest sporządzone zgodnie z koncepcją kosztu historycznego za wyjątkiem niektórych aktywów finansowych dostępnych do sprzedaży. Przedstawione sprawozdanie finansowe obejmuje okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2011 roku. Porównywalne dane finansowe obejmują okres od 1 stycznia do 31 grudnia 2010 roku.. Sprawozdanie finansowe zostało sporządzone przy założeniu kontynuowania działalności gospodarczej przez Boryszew S.A. W ocenie zarządu Spółki nie istnieją okoliczności wskazujące na zagrożenie kontynuowania działalności. Niniejsze sprawozdanie, zostało zatwierdzone do publikacji uchwałą Zarządu w dniu 27 kwietnia 2012 roku i przedstawia sytuację Boryszew SA zgodnie z wymogami prawa za okres od 1 stycznia 2011 do 31 grudnia 2011 roku, z uwzględnieniem zdarzeń, które zaistniały do dnia zatwierdzenia niniejszego sprawozdania. Oświadczenie Zarządu o zgodności zasad rachunkowości Zarząd Boryszew S.A. w składzie Małgorzata Iwanejko, Robert Bednarski, Kamil Dobies, Paweł Miller oświadcza, że wedle najlepszej wiedzy, sprawozdanie finansowe i dane porównywalne sporządzone zostały zgodnie z obowiązującymi zasadami rachunkowości oraz, że sprawozdanie to odzwierciedla w sposób prawdziwy, rzetelny i jasny sytuację majątkową i finansową oraz wynik finansowy Boryszew S.A. Zarząd zgodnie potwierdza, że sprawozdanie z działalności Boryszew S.A. zawiera prawdziwy obraz rozwoju i osiągnięć oraz jej sytuacji w tym opis podstawowych zagrożeń i ryzyk. Oświadczenie Zarządu o wyborze podmiotu do badania sprawozdań finansowych Zarząd Boryszew S.A. oświadcza, że firma Deloitte Audyt Sp. z o.o., dokonująca badania sprawozdania finansowego za 2011 rok, została wybrana zgodnie z przepisami prawa oraz że Deloitte Audyt Sp. z o.o. i biegli rewidenci, dokonujący tego badania, spełniali warunki do wydania bezstronnej i niezależnej opinii z badania sprawozdania finansowego, zgodnie z obowiązującymi przepisami i normami zawodowymi. W dniu 31 maja 2011 roku Rada Nadzorcza Boryszew S.A. wybrała firmę Deloitte Audyt Sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie przy Al. Jana Pawła II 19 do badania sprawozdań finansowych Boryszew S.A. i Grupy Kapitałowej Boryszew za okres od 1 stycznia 2011 roku do 31 grudnia 2011 roku. Deloitte Audyt Sp. z o.o. jest wpisana na listę podmiotów uprawnionych do badania sprawozdań finansowych pod numerem ewidencyjnym 73, prowadzoną przez prowadzoną przez Krajową Radę Biegłych Rewidentów. 8
2. PLATFORMA ZASTOSOWANYCH MSSF Standardy i interpretacje zastosowane po raz pierwszy w roku 2011 W roku bieżącym Spółki Grupy przyjęły nowe i zaktualizowane standardy oraz interpretacje, przedstawione poniżej, wydane przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości i Komitet ds. Interpretacji Międzynarodowych Standardów Rachunkowości oraz zatwierdzone do stosowania w Unii Europejskiej ( UE ), mające zastosowanie do prowadzonej przez nią działalności i obowiązujące w rocznych okresach sprawozdawczych od 1 stycznia 2011 roku. Zmiany do MSR 24 Ujawnianie informacji na temat podmiotów powiązanych Uproszczenie wymogów dotyczących ujawnień przez jednostki powiązane z państwem oraz doprecyzowanie definicji jednostek powiązanych, zatwierdzone w UE w dniu 19 lipca 2010 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych począwszy od 1 stycznia 2011 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja - Klasyfikacja emisji praw poboru, zatwierdzone w UE w dniu 23 grudnia 2009 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 lutego 2010 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSSF 1 Zastosowanie MSSF po raz pierwszy - ograniczone zwolnienie jednostek stosujących MSSF po raz pierwszy z ujawniania informacji porównawczych zgodnie z MSSF 7, zatwierdzone w UE w dniu 30 czerwca 2010 roku (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2010 roku lub po tej dacie), Zmiany do różnych standardów i interpretacji Poprawki do MSSF (2010) - dokonane zmiany w ramach procedury wprowadzania dorocznych poprawek do MSSF opublikowane w dniu 6 maja 2010 roku (MSSF 1, MSSF 3, MSSF 7, MSR 1, MSR 27, MSR 34 oraz KIMSF 13) ukierunkowane głównie na rozwiązywanie niezgodności i uściślenie słownictwa, zatwierdzone w UE w dniu 18 lutego 2011 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się w dniu lub po ich dacie- 1 lipca 2010 roku lub 1 stycznia 2011 roku - w zależności od standardu/interpretacji). Zmiany do KIMSF 14 MSR 19 Limit wyceny aktywów z tytułu określonych świadczeń, minimalne wymogi finansowania oraz ich wzajemne zależności - przedpłaty w ramach minimalnych wymogów finansowania, zatwierdzone w UE w dniu 19 lipca 2010 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2011 roku lub po tej dacie), Interpretacja KIMSF 19 Regulowanie zobowiązań finansowych przy pomocy instrumentów kapitałowych zatwierdzona w UE w dniu 23 lipca 2010 roku (obowiązujące w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2010 roku lub po tej dacie). Powyższe standardy, interpretacje i zmiany do standardów nie miały istotnego wpływu na dotychczas stosowaną politykę rachunkowości jednostki, ani prezentację sprawozdań finansowych. Standardy i interpretacje, jakie zostały już opublikowane, ale niemają jeszcze zastosowania Sporządzając niniejsze skonsolidowane sprawozdanie finansowe nie zastosowano następujących standardów, zmian standardów i interpretacji, które zostały opublikowane i zatwierdzone do stosowania w UE, ale nie weszły jeszcze w życie: Zmiany do MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji przeniesienia aktywów finansowych, zatwierdzone w UE w dniu 22 listopada 2011 roku (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2011 roku lub po tej dacie). Jednostka postanowiła nie skorzystać z możliwości wcześniejszego zastosowania powyższych standardów, zmian do standardów i interpretacji. Według szacunków jednostki, w/w standardy, interpretacje i zmiany do standardów nie miałyby istotnego wpływu na sprawozdanie finansowe, jeżeli zostałyby zastosowane przez jednostkę na dzień bilansowy. 9
Standardy i Interpretacje przyjęte przez RMSR, ale jeszcze nie zatwierdzone przez UE MSSF w kształcie zatwierdzonym przez UE nie różnią się obecnie w znaczący sposób od regulacji przyjętych przez Radę Międzynarodowych Standardów Rachunkowości (RMSR), z wyjątkiem poniższych standardów, zmian do standardów i interpretacji, które według stanu na dzień publikacji sprawozdania finansowego nie zostały jeszcze przyjęte do stosowania: MSSF 9 Instrumenty finansowe (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2015 roku lub po tej dacie), MSSF 10 Skonsolidowane sprawozdania finansowe (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie), MSSF 11 Wspólne ustalenia umowne (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie), MSSF 12 Ujawnienia na temat zaangażowania w inne jednostki (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie), MSSF 13 Wycena wartości godziwej (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie), MSR 27 (znowelizowany w roku 2011) Jednostkowe sprawozdania finansowe (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie), MSR 28 (znowelizowany w roku 2011) Inwestycje w jednostkach stowarzyszonych oraz wspólne przedsięwzięcia (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSSF 1 Zastosowanie MSSF po raz pierwszy Ciężka Hiperinflacja i usunięcie sztywnych terminów dla stosujących MSSF po raz pierwszy (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2011 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSSF 9 Instrumenty finansowe oraz MSSF 7 Instrumenty finansowe: ujawnianie informacji obowiązkowa data wejścia w życie i przepisy przejściowe, Zmiany do MSR 1 Prezentacja sprawozdań finansowych - prezentacja składników innych całkowitych dochodów (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 lipca 2012 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 12 Podatek dochodowy - Podatek odroczony: realizacja aktywów (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2012 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 19 Świadczenia pracownicze poprawki do rachunkowości świadczeń po okresie zatrudnienia (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie), Zmiany do MSR 32 Instrumenty finansowe: prezentacja kompensowanie aktywów i zobowiązań finansowych (obowiązujący w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2014 roku lub po tej dacie), Interpretacja KIMSF 20 Rozliczanie kosztów usuwania odpadów na etapie produkcji w kopalniach odkrywkowych (obowiązująca w odniesieniu do okresów rocznych rozpoczynających się 1 stycznia 2013 roku lub po tej dacie). 10
3. STOSOWANE ZASADY RACHUNKOWOŚCI Przyjęte zasady rachunkowości są zgodne z Międzynarodowymi Standardami Sprawozdawczości Finansowej w zakresie ustalonym Rozporządzeniem (WE) nr 1606/2002 Parlamentu Europejskiego i Rady z 19 lipca 2002 r. w sprawie stosowania międzynarodowych standardów rachunkowości wraz z późniejszymi zmianami. Stosowane metody wyceny aktywów i pasywów Model oparty o cenę nabycia lub koszt wytworzenia i aktualizację wyceny Wartość bilansową składnika aktywów Spółka obniża do poziomu jego wartości odzyskiwalnej tylko wtedy, gdy jego wartość odzyskiwalna jest niższa od wartości bilansowej. Kwota tej obniżki stanowi odpis aktualizujący z tytułu utraty wartości. Odpis ten jest ujmowany niezwłocznie w rachunku zysków i strat chyba, że dany składnik aktywów wykazywany jest w wartości przeszacowanej. Wszelkie odpisy aktualizujące z tytułu utraty wartości przeszacowanego składnika aktywów są traktowane jako zmniejszenie wartości z tytułu przeszacowania. Model oparty na wartości przeszacowanej Po początkowym ujęciu wartości składnika aktywów w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia, którego wartość godziwą można wiarygodnie ustalić, składnik taki jest wykazywany w wartości przeszacowanej, stanowiącej jego wartość godziwą na dzień przeszacowania, pomniejszonej o kwotę późniejszych odpisów aktualizujących. Wartość godziwa Wartość godziwą Spółka ustala w oparciu o bieżące informacje rynkowe i stanowi ona kwotę, za jaką dany składnik aktywów mógłby zostać wymieniony, a zobowiązanie uregulowane na warunkach transakcji rynkowej, pomiędzy zainteresowanymi i dobrze poinformowanymi, niepowiązanymi ze sobą stronami. Cena nabycia lub koszt wytworzenia składnika aktywów Cena nabycia lub koszt wytworzenia jest kwotą zapłaconych środków pieniężnych lub ich ekwiwalentów lub wartością godziwą innych dóbr przekazanych z tytułu nabycia składnika aktywów w momencie nabycia lub wytworzenia. Cena nabycia obejmuje kwotę należną sprzedającemu bez podlegających odliczeniu: podatku VAT i podatku akcyzowego, powiększoną, w przypadku importu, o obciążenia publicznoprawne oraz o koszty bezpośrednio związane z zakupem i przystosowaniem składnika aktywów do stanu zdatnego do używania lub wprowadzenia do obrotu, wraz z kosztami transportu, załadunku, wyładunku, składowania lub kosztami wprowadzenia do obrotu i pomniejszoną o rabaty, upusty i inne podobne zmniejszenia i odzyski. Rzeczowe aktywa trwałe Składniki rzeczowego majątku trwałego po początkowym ujęciu w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia są wyceniane wg modelu wyceny opartego o cenę nabycia lub koszt wytworzenia i aktualizację wyceny z tytułu utraty wartości. W stosunku do środków trwałych, których wartość została określona na dzień przejścia na MSSF tj. 01.01.2004 r. wg wartości godziwej, po tym dniu jest stosowany model wyceny oparty o cenę nabycia lub koszt wytworzenia i aktualizację wyceny z tytułu utraty wartości. Umorzeniu (amortyzacji) podlegają środki trwałe, stanowiące własność lub współwłasność Spółki, nabyte lub wytworzone we własnym zakresie, w leasingu finansowym i zdatne do użytku w dniu przyjęcia do używania, o przewidywanym okresie użytkowania dłuższym niż rok, wykorzystywane przez Spółkę na potrzeby związane z prowadzona działalnością albo oddane do używania na podstawie umowy najmu, dzierżawy lub umowy leasingu. Amortyzacji podlega wartość, będąca ceną nabycia lub kosztem wytworzenia danego składnika aktywów, pomniejszoną o wartość końcową tego składnika. Wartością końcową składnika aktywów jest kwota, jaką zgodnie z przewidywaniami Spółka mogłaby uzyskać obecnie, uwzględniając taki wiek i stan, jaki będzie na koniec okresu jego użytkowania (po pomniejszeniu o szacowane koszty zbycia). Amortyzację rozpoczyna się od miesiąca kiedy środek jest dostępny używania. Umorzenie (amortyzacja) środków trwałych dokonywane jest na zasadzie planowego, systematycznego rozłożenia ich wartości podlegającej amortyzacji przez szacowany okres użytkowania danego składnika aktywów. Amortyzację kończy się w miesiącu, w którym składnik aktywów został sklasyfikowany, jako przeznaczony do sprzedaży (zgodnie z MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana) lub w miesiącu, w którym ten składnik aktywów przestał być ujmowany, biorąc pod uwagę wcześniejszą z tych dat. 11
Stosowane stawki amortyzacji dla poszczególnych grup rzeczowych aktywów trwałych: Grunty - Budynki, lokale, obiekty inżynierii lądowej i wodnej 2,5% - 50% Urządzenia techniczne i maszyny 5% - 50% Środki transportu 10% - 33% Inne środki trwałe 6% - 50% Nakłady inwestycyjne Środki trwałe w budowie wyceniane są według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia pomniejszonej o odpisy z tytułu utraty wartości. Do czasu zakończenia budowy i oddania do użytkowania są wykazywane w poszczególnych grupach środków trwałych i nie amortyzowane do czasu oddania ich do użytkowania. Prawo wieczystego użytkowania gruntu nabyte na rynku Wydatki na nabycie prawa wieczystego użytkowania gruntu amortyzujemy metodą liniową przez okres na jaki prawo jest przyznane. Średnia stawka amortyzacyjna prawa wieczystego użytkowania gruntu wynosi 1,1%-1,2%. Wartości niematerialne Składnik wartości niematerialnych jest to możliwy do zidentyfikowania niepieniężny składnik aktywów, nie mający postaci fizycznej, będący w posiadaniu jednostki w celu jego wykorzystania lub oddania do odpłatnego użytkowania. Wartości niematerialne nabyte w ramach oddzielnej transakcji są aktywowane według ceny nabycia lub kosztu wytworzenia, pomniejszonej o zakumulowane umorzenie oraz zakumulowane odpisy z tytułu aktualizacji wyceny. Okres użytkowania wartości niematerialnych zostaje oceniony i uznany za ograniczony lub nieokreślony. Wartości niematerialne o nieokreślonym okresie użytkowania nie podlegają amortyzacji lecz corocznej ocenie utraty wartości. Przykładem wartości o nieokreślonym okresie użytkowania są koncesje, licencje, nabyte znaki towarowe, które mogą być odnawiane bez ograniczeń czasowych za niewielką opłatą a Spółka planuje ich odnowienie i przewiduje się, że będą one generować przepływy pieniężne bez żadnych ograniczeń czasowych. Na dzień bilansowy Spółka nie ujawniła takich wartości niematerialnych. Wartości o ograniczonym okresie użytkowania są amortyzowane przez okres użytkowania Amortyzację kończy się w miesiącu, w którym składnik aktywów został sklasyfikowany, jako przeznaczony do sprzedaży (zgodnie z MSSF 5 Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży oraz działalność zaniechana) lub w miesiącu, w którym ten składnik przestaje być ujmowany, biorąc pod uwagę wcześniejszą z tych dat. Okres użytkowania składnika wartości niematerialnych nie powinien przekraczać 20 lat od momentu, gdy składnik jest gotowy do użytkowania, chyba, że da się udowodnić dłuższy okres. Stawki amortyzacyjne stosowane dla wartości niematerialnych i prawnych: Patenty, licencje, oprogramowanie 10% - 50% Inne wartości niematerialne i prawne 10% - 50% Leasing Umowy leasingu finansowego, które przenoszą na Spółkę zasadniczo całe ryzyko i wszystkie pożytki wynikające z posiadania przedmiotu leasingu, są ujmowane na dzień rozpoczęcia leasingu według niższej z następujących dwóch wartości: godziwej środka trwałego stanowiącego przedmiot leasingu lub wartości bieżącej minimalnych opłat leasingowych. Opłaty leasingowe są rozdzielane między koszty finansowe i zmniejszenie salda zobowiązania z tytułu leasingu (prezentowane w bilansie jako zobowiązania z tytułu dostaw oraz pozostałe zobowiązania długo i krótkoterminowe) - w sposób umożliwiający uzyskanie stałej stopy odsetek od pozostałego do spłaty zobowiązania. Jeżeli nie ma pewności, że leasingobiorca otrzyma tytuł własności przed końcem umowy leasingu, aktywowane środki trwałe użytkowane na mocy umów leasingu są amortyzowane przez krótszy z dwóch okresów: szacowany okres użytkowania środka trwałego lub okres leasingu. Jeżeli umowa leasingu jest na tyle korzystna, że jest wysoce prawdopodobne, że po zakończeniu umowy przedmiot leasingu stanie się własnością leasingobiorcy i będzie użytkowany dalej, to aktywo jest amortyzowane przez okres ekonomicznego użytkowania. 12
Ujęcie leasingu operacyjnego w księgach leasingobiorcy Przy leasingu operacyjnym koszty rat leasingowych ustalane w sposób systematyczny, poprawnie odzwierciedlający rozkład w czasie korzyści czerpanych przez użytkownika, obciążają wynik finansowy w poszczególnych okresach obrachunkowych. Leasing operacyjny specjalne oferty promocyjne Leasingodawca może zastosować ofertę promocyjną np. zwalniając leasingobiorcę z opłat leasingowych w początkowym okresie umowy. Leasingobiorca (leasingodawca) powinien w oparciu o metodę liniową ująć łączny koszt (korzyść) specjalnych ofert promocyjnych jako zmniejszenie przychodu (kosztu) z tytułu opłat leasingowych w okresie trwania umowy, chyba, że inna systematyczna metoda bardziej właściwie obrazuje wyczerpywanie się w czasie korzyści płynących z tytułu przedmiotu leasingu. Nieruchomości inwestycyjne Nieruchomość inwestycyjna to nieruchomość (grunt, budynek lub część budynku albo oba te elementy), którą Spółka jako właściciel lub leasingobiorca leasingu finansowego traktuje jako źródło przychodów z czynszów, w tym oddana w leasing operacyjny lub utrzymuje w posiadaniu ze względu na przyrost ich wartości, względnie obie te korzyści, przy czym nieruchomość taka nie jest wykorzystywana przy produkcji, dostawach towarów, świadczeniu usług lub czynnościach administracyjnych, ani też przeznaczona na sprzedaż w ramach zwykłej działalności jednostki. Początkowa wycena nieruchomości inwestycyjnej następuje w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia. Nieruchomości inwestycyjne pochodzące z leasingu finansowego są ujmowane w niższej z dwóch wartości: wartości godziwej nieruchomości lub wartości bieżącej (zdyskontowanej) płatności leasingowych, z równoczesnym ujęciem zobowiązania z tytułu leasingu. Po początkowym ujęciu nieruchomości inwestycyjne Spółka wycenia wg wartości godziwej, a ustalone różnice wartości, zarówno wzrost jak i spadek są odnoszone bezpośrednio na rachunek zysków i strat. Aktywa trwałe przeznaczone do sprzedaży i zaprzestanie działalności Spółka wycenia składnik aktywów trwałych (lub grupę składników) jako przeznaczony do sprzedaży w kwocie niższej z jego wartości bilansowej lub wartości godziwej pomniejszonej o koszty sprzedaży. Przyjmuje się, że składnik jest przeznaczony do sprzedaży jeżeli zostały podjęte decyzje kierownictwa oraz został rozpoczęty aktywny program poszukiwania nabywcy, oferowana cena odpowiada jego wartości godziwej a sprzedaż powinna być zakończona w ciągu 12 miesięcy. Aktywa przeznaczone do sprzedaży wykazuje się w wartości godziwej nie wyższej niż wartość ewidencyjna Wartość firmy Wartość firmy i wynika z wystąpienia na dzień nabycia nadwyżki kosztu nabycia jednostki nad wartością godziwą identyfikowalnych składników aktywów i pasywów jednostki zależnej, stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia na dzień nabycia. W przypadku jednostki zależnej wartość firmy jest wykazywana jako składnik aktywów i przynajmniej raz w roku podlega analizie pod kątem utraty wartości. Ewentualna utrata wartości rozpoznawana jest od razu w rachunku zysków i strat, i nie podlega odwróceniu w kolejnych okresach. W przypadku jednostki stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia wartość firmy włączona jest do wartości bilansowej inwestycji, a utratę jej wartości wycenia się w ramach całej wartości inwestycji. Przy sprzedaży jednostki zależnej, stowarzyszonej lub wspólnego przedsięwzięcia, odpowiednia część wartości firmy uwzględniana jest przy wyliczaniu zysku bądź straty na sprzedaży. Wartość firmy powstała przed datą zmiany zasad na MSSF ujęta została w księgach zgodnie z wartością rozpoznaną według wcześniej stosowanych zasad rachunkowości i podlegała testowi na utratę wartości na dzień przejścia na MSSF. Nadwyżkę udziału w wartości godziwiej przejętych aktywów netto nad kosztem połączenia w całej kwocie ujmuje się w wyniku finansowym na dzień przejęcia. 13
Utrata wartości rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych Na każdy dzień bilansowy Spółka dokonuje przeglądu wartości netto rzeczowych aktywów trwałych oraz wartości niematerialnych i prawnych w celu stwierdzenia, czy nie występują przesłanki wskazujące na możliwość utratę ich wartości. W przypadku, gdy stwierdzono istnienie takich przesłanek, szacowana jest wartość odzyskiwalna danego składnika aktywów, w celu ustalenia potencjalnego odpisu z tego tytułu. W sytuacji, gdy składnik aktywów nie generuje przepływów pieniężnych, które są w znacznym stopniu niezależnymi od przepływów generowanych przez inne aktywa, analizę przeprowadza się dla grupy aktywów generujących przepływy pieniężne, do której należy dany składnik aktywów. W przypadku wartości niematerialnych o nieokreślonym okresie użytkowania, test na utratę wartości przeprowadzany jest corocznie, oraz dodatkowo, gdy występują przesłanki wskazujące na możliwość wystąpienia utraty wartości. Wartość odzyskiwalna ustalana jest jako kwota wyższa z dwóch wartości: wartość godziwa pomniejszona o koszty sprzedaży lub wartość użytkowa. Ta ostatnia wartość odpowiada wartości bieżącej szacunku przyszłych przepływów pieniężnych jakie jednostkowa spodziewa się czerpać z aktywów zdyskontowanych przy użyciu stopy dyskonta uwzględniającej aktualną rynkową wartość pieniądza w czasie oraz ryzyko specyficzne dla danego aktywa. Jeżeli wartość odzyskiwalna jest niższa od wartości bilansowej składnika aktywów (lub jednostki generującej przepływy pieniężne), wartość bilansową tego składnika lub jednostki pomniejsza się do wartości odzyskiwalnej. Stratę z tytułu utraty wartości ujmuje się niezwłocznie, jako koszt okresu. Jeśli strata z tytułu utraty wartości ulega następnie odwróceniu, wartość netto składnika aktywów (lub jednostki generującej przepływy pieniężne) zwiększana jest do nowej oszacowanej wartości odzyskiwalnej, nie przekraczającej jednak wartości bilansowej tego składnika aktywów jaka byłaby ustalona, gdyby w poprzednich latach nie ujęto straty z tytułu utraty wartości składnika aktywów / jednostki generującej przepływy pieniężne. Odwrócenie straty z tytułu utraty wartości ujmuje się w rachunku zysków i strat. Udziały i akcje w jednostkach stowarzyszonych i podporządkowanych Inwestycje w jednostkach podporządkowanych wycenia się w cenie nabycia Instrumenty finansowe Przez instrumenty finansowe rozumie się każdą umowę, która skutkuje jednocześnie powstaniem składnika aktywów finansowych u jednej jednostki gospodarczej i zobowiązania finansowego lub instrumentu kapitałowego u drugiej jednostki gospodarczej Aktywa finansowe Aktywa finansowe stanowi każdy składnik aktywów mający postać środków pieniężnych, instrumentu kapitałowego wyemitowanego przez inne jednostki, a także wynikające z kontraktu (umowy) prawo do otrzymania aktywów pieniężnych lub prawo do wymiany instrumentów finansowych z inną jednostką na korzystnych warunkach. Aktywa finansowe ze względu na kryterium terminowości dzielą się na: - długoterminowe, - krótkoterminowe. W chwili, gdy termin przeznaczenia do zbycia długoterminowych aktywów finansowych trwałych stanie się krótszy niż rok, aktywa te podlegają przekwalifikowaniu do inwestycji krótkoterminowych. Jednostka zalicza swoje aktywa do następujących kategorii: wykazywane w wartości godziwej przez wynik finansowy, pożyczki i należności oraz aktywa finansowe dostępne do sprzedaży oraz utrzymywane do terminu wymagalności. Klasyfikacja opiera się na kryterium celu nabycia aktywów finansowych. Zarząd określa klasyfikację swoich aktywów finansowych przy ich początkowym ujęciu. a) Aktywa finansowe wykazywane w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat Kategoria ta obejmuje aktywa finansowe przeznaczone do obrotu. Składnik aktywów finansowych zalicza się do tej kategorii, jeżeli nabyty został przede wszystkim w celu sprzedaży w krótkim terminie. Instrumenty pochodne również zalicza się do przeznaczonych do obrotu, o ile nie są przedmiotem rachunkowości zabezpieczeń. Aktywa z tej kategorii zalicza się do aktywów obrotowych. 14
b) Pożyczki i należności Pożyczki i należności to nie zaliczane do instrumentów pochodnych aktywa finansowe o ustalonych lub możliwych do ustalenia płatnościach, nie notowane na aktywnym rynku. Zalicza się je do aktywów obrotowych. Jeżeli termin ich wymagalności przekracza 12 miesięcy od dnia bilansowego, wówczas są one zaliczane do aktywów trwałych. Pożyczki i należności Spółki zaliczane są do Należności handlowych i pozostałych należności. c) Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży to nie stanowiące instrumentów pochodnych instrumenty finansowe przeznaczone do tej kategorii albo nie zaliczone do żadnej z pozostałych. Zalicza się je do aktywów trwałych, o ile Zarząd nie zamierza ich zbyć w ciągu 12 miesięcy od dnia bilansowego. d) Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności Aktywa finansowe utrzymywane do terminu wymagalności obejmują aktywa finansowe nie będące instrumentami pochodnymi, z ustalonymi lub możliwymi do określenia płatnościami oraz o ustalonym terminie wymagalności, względem których spółki Grupy mają stanowczy zamiar i są w stanie utrzymać w posiadaniu do upływu terminu wymagalności. Aktywa finansowe ujmuje się w dniu zakupu i wyłącza się ze sprawozdania finansowego w dniu sprzedaży, jeśli umowa wymaga jej dostarczenia w terminie wyznaczonym przez odpowiedni rynek, a ich wartość początkową wycenia się w wartości godziwej powiększonej o koszty transakcji z wyjątkiem tych aktywów, które zalicza się do kategorii aktywów finansowych wycenianych początkowo w wartości godziwej poprzez rachunek zysków i strat. Zasady wyceny w późniejszym okresie uzależnione są od grupy, do której poszczególne aktywa zostały zakwalifikowane. aktywa finansowe przeznaczone do obrotu, aktywa dostępne do sprzedaży są wyceniane w wartości godziwej Aktywa finansowe przeznaczone do obrotu wyceniane w wartości godziwej, a wynikowe zyski lub straty ujmuje się w rachunku zysków i strat. Zysk lub strata netto ujęte w rachunku zysków lub strat uwzględniają dywidendy lub odsetki wygenerowane przez dany składnik aktywów finansowych. Aktywa finansowe dostępne do sprzedaży - zyski i straty wynikające ze zmian wartości godziwej, ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym, jako kapitał rezerwowy z aktualizacji wyceny, z wyjątkiem strat z tytułu utraty wartości, odsetek naliczonych metodą efektywnej stopy procentowej oraz dodatnich i ujemnych różnic kursowych na aktywach pieniężnych powstających na wycenie tych aktywów wg zamortyzowanego kosztu, wykazywanych bezpośrednio w rachunku zysków i strat. W przypadku zbycia inwestycji lub stwierdzenia utraty jej wartości, skumulowany zysk lub stratę ujmowaną uprzednio w kapitale rezerwowym z aktualizacji wyceny włącza się do zysku lub straty danego okresu sprawozdawczego. Dywidendy z instrumentów kapitałowych dostępnych do sprzedaży ujmuje się w rachunku zysków i strat w chwili uzyskania przez Spółkę prawa do ich otrzymania. pożyczki i należności według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej inwestycje utrzymywane do terminu wymagalności według zamortyzowanego kosztu z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej inwestycje w instrumenty kapitałowe nie mające notowań cen rynkowych na aktywnym rynku i których wartości godziwej nie można wiarygodnie wycenić są wykazywane w cenie nabycia Wycena wg wartości godziwej oparta jest na aktualnych danych rynkowych, z uwzględnieniem charakterystyki instrumentu. Utrata wartości aktywów finansowych Aktywa finansowe, oprócz tych wycenianych w wartości godziwej przez rachunek zysków i strat, ocenia się pod względem utraty wartości na każdy dzień bilansowy. Aktywa finansowe tracą wartość, gdy istnieją obiektywne przesłanki, że zdarzenia, które wystąpiły po początkowym ujęciu danego składnika aktywów wpłynęły niekorzystnie na związane z nim szacunkowe przyszłe przepływy pieniężne. W przypadku aktywów finansowych wykazywanych po zamortyzowanym koszcie historycznym kwota utraty wartości stanowi różnicę między wartością bilansową a bieżącą wartością szacunkowych przepływów pieniężnych zdyskontowanych przy zastosowaniu pierwotnej efektywnej stopy procentowej. Wartość bilansową składnika aktywów finansowych pomniejsza się bezpośrednio o odpis aktualizacyjny z tytułu utraty wartości. Odpis jest ujmowany jako koszt w rachunku zysków i strat. Jeśli w kolejnym okresie kwota odpisu aktualizacyjnego z tytułu utraty wartości ulega zmniejszeniu, a zmniejszenie to można obiektywnie powiązać ze zdarzeniem, które wystąpiło po dacie ujęcia utraty wartości, strata z tytułu utraty wartości ulega odwróceniu poprzez rachunek zysków i strat w zakresie odpowiadającym odwróceniu wartości bilansowej inwestycji na dzień utraty wartości, w stopniu nieprzekraczającym wartości zamortyzowanego kosztu 15
historycznego, jaki ujęto by, gdyby utrata wartości nie nastąpiła. Dotyczy to wszystkich aktywów z wyjątkiem instrumentów kapitałowych dostępnych do sprzedaży. W ich przypadku wzrost wartości godziwej następujący po utracie wartości ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym. W przypadku instrumentów kapitałowych wycenianych wg kosztu, dokonany odpis z tytułu utraty wartości nigdy nie podlega odwróceniu. Wycena zobowiązań finansowych w późniejszym okresie Zobowiązania wyceniane w wartości godziwej przez wynik finansowy np. instrumenty pochodne, za wyjątkiem instrumentów zabezpieczających, krótka sprzedaż są wyceniane w wartości godziwej. Skutki wyceny są rozliczane przez rachunek wyników. Zobowiązania te w przypadku gdy nie można ustalić wiarygodnej wartości godziwej utrzymuje się w wartości początkowej. Pozostałe zobowiązania finansowe (pożyczki i kredyty bankowe, zobowiązania z tytułu wyemitowanych papierów dłużnych, zobowiązania z tytułu dostaw i usług) wyceniamy w skorygowanej cenie nabycia z zastosowaniem efektywnej stopy procentowej. Instrumenty pochodne i rachunkowość zabezpieczeń Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów pochodnych wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych w części stanowiącej efektywne zabezpieczenie odnosi się bezpośrednio na kapitał. Zmiany wartości godziwej finansowych instrumentów pochodnych wyznaczonych do zabezpieczenia przepływów pieniężnych w części nie stanowiącej efektywnego zabezpieczenia zalicza się do przychodów lub kosztów finansowych okresu sprawozdawczego. Jeżeli zabezpieczenie przepływów pieniężnych (związanych z przyszłymi zobowiązaniami lub planowanymi transakcjami) wiąże się z ujęciem w księgach aktywa lub zobowiązania, wówczas w momencie pierwotnego ujęcia tego aktywa lub zobowiązania, zyski lub straty dotyczące instrumentu finansowego rozpoznane uprzednio w kapitałach korygują pierwotną wartość aktywa lub zobowiązania. Jeżeli transakcja zabezpieczająca przyszłe przepływy pieniężne nie wiąże się z powstaniem aktywa ani zobowiązania, wartość odroczona w kapitałach ujmowana jest w rachunku wyników w okresie, w którym rozliczenie pozycji zabezpieczanej ujmowane jest w rachunku wyników. W przypadku zabezpieczania wartości godziwej, wartość pozycji zabezpieczanej korygowana jest o zmiany wartości godziwej z tytułu zabezpieczanego ryzyka odnoszone do rachunku wyników. Zyski i straty wynikające z rewaluacji instrumentu pochodnego ujmowane są w rachunku wyników. Zmiany wartości godziwej instrumentów pochodnych nie będących instrumentami zabezpieczającymi ujmowane są w rachunku wyników okresu sprawozdawczego, w którym nastąpiło przeszacowanie. Grupa zaprzestaje stosowania rachunkowości zabezpieczeń, jeżeli instrument zabezpieczający wygaśnie, zostaje sprzedany, zakończony lub zrealizowany lub nie spełnia kryteriów rachunkowości zabezpieczeń. W tym momencie, skumulowane zyski lub straty z tytułu instrumentu zabezpieczającego ujęte w kapitałach, pozostają w pozycji kapitałów do momentu, gdy transakcja zabezpieczana zostanie zrealizowana. Jeżeli transakcja zabezpieczana nie będzie realizowana, skumulowany wynik netto rozpoznany w kapitałach przenoszony jest do rachunku wyników za dany okres. Instrumenty pochodne wbudowane w inne instrumenty finansowe lub umowy nie będące instrumentami finansowymi traktowane są jako oddzielne instrumenty pochodne, jeżeli charakter wbudowanego instrumentu oraz ryzyka z nim związane nie są ściśle powiązane z charakterem umowy zasadniczej i ryzykami z niej wynikającymi i jeżeli umowy zasadnicze nie są wyceniane według wartości godziwej, której zmiany są ujmowane w rachunku wyników. Instrument kapitałowy Instrumentem kapitałowym jest każda umowa, która stwierdza prawo do rezydualnego udziału w aktywach jednostki po odjęciu wszystkich jej zobowiązań. Jeżeli jednostka nabywa własne instrumenty kapitałowe to są one odejmowane od kapitału własnego (akcje własne). Nabycie, sprzedaż, emisja i unicestwienie własnych instrumentów kapitałowych nie powoduje ujęcia w wyniku finansowym a kwoty zapłacone lub otrzymane ujmuje się bezpośrednio w kapitale własnym. Odsetki, dywidendy, zyski i straty związane z instrumentem finansowym lub zobowiązaniem finansowym ujmuje się jako przychody lub koszty w wyniku finansowym. Wydane posiadaczom instrumentów kapitałowych kwoty nie uwzględniające korzyści w podatku dochodowym zmniejszają bezpośrednio kapitał własny. Koszty transakcji na kapitale własnym (poza emisją związaną z przejęciem) bezpośrednio obniżają kapitał własny. 16
Instrumenty złożone Boryszew S.A. Instrumenty finansowe, które mają charakter zarówno zobowiązania kapitałowego jak i zobowiązania finansowego, np. obligacje z opcją zamiany na akcje. Należy dokonać podziału na część kapitałową i zobowiązaniową, który polega na : - wycenie części zobowiązaniowej metodą zdyskontowanych przepływów - wstalenie części kapitałowej jako różnicy między wartością instrumentu złożonego a częścią zobowiązaniową. W przypadku gdy posiadacz instrumentu nie skorzysta z opcji zamiany na akcje część kapitałowa jest przenoszona na zyski zatrzymane. W przypadku skorzystania z opcji zamiany następuje emisja akcji a część kapitałowa instrumentu złożonego jest rozliczana z kapitałem akcyjnym lub agiem emisyjnym. Wartość godziwą instrumentów finansowych znajdujących się w obrocie na aktywnym rynku stanowi cena rynkowa pomniejszona o koszty związane z przeprowadzeniem transakcji, gdyby ich wysokość była znacząca. Cenę rynkową aktywów finansowych posiadanych przez Spółkę oraz zobowiązań finansowych, które Grupa zamierza zaciągnąć, stanowi zgłoszona na rynku bieżąca oferta kupna, natomiast ceną rynkową aktywów finansowych, które Grupa zamierza nabyć oraz zaciągniętych zobowiązań finansowych stanowi zgłoszona na rynek bieżąca oferta sprzedaży. Zapasy Zapasy wycenia się w cenie nabycia lub koszcie wytworzenia lub wartości netto możliwej do uzyskania, zależnie od tego, która z nich jest niższa. Materiały i towary Wycenia się według cen nabycia nie wyższych od ich wartości netto możliwej do uzyskania. Różnica między wyższą ceną nabycia a niższą ceną sprzedaży netto podlega odpisaniu w koszty wytworzenia. Na zapasy zbędne oraz na te, które utraciły wartość handlową tworzy się odpisy aktualizujące, wykazywane w pozycji koszt wytworzenia. Metoda rozchodu towarów i materiałów Ze względu na to, że w ciągu roku obrotowego ceny nabycia materiałów i towarów wahają się, rozchód towarów i materiałów ewidencjonowany jest wg metody pierwsze przyszło pierwsze wyszło (FIFO). Produkty i produkcja w toku Produkty wycenia się w koszcie ich wytworzenia obejmującym koszty będące w bezpośrednim związku z danym produktem wraz z uzasadnioną częścią kosztów pośrednich związanych z wytworzeniem produktu. Na dzień bilansowy wartość produktów ujętą w księgach rachunkowych w cenach ewidencyjnych doprowadza się do rzeczywistego kosztu ich wytworzenia nie wyższego jednak od cen możliwych do uzyskania na rynku. Skutki odpisów aktualizujących wycenę wyrobów gotowych oraz ich odwracanie odnosi się na koszt własny sprzedanych produktów. Metoda rozchodu produktów W przypadku gdy koszty wytworzenia jednakowych lub uznanych za jednakowe produkty, ze względu na podobieństwo rodzaju i przeznaczenia, są różne, to wartość stanu końcowego tych aktywów, w zależności od przyjętej przez Spółkę metody ustalania wartości rozchodu danego rodzaju produktów, do sprzedaży lub zużycia wycenia się: - według zasady FIFO ( pierwsze weszło pierwsze wyszło ) - według przeciętnych kosztów ich wytworzenia ustalonych według średniej ważonej danego produktu. Dopuszczalne są różne metody ustalania rozchodu w przypadku zapasów o różnym charakterze i przeznaczeniu. Produkty w toku produkcji wycenia się w wysokości kosztów bezpośrednich ich wytworzenia. Odpisy aktualizujące zapasy Odnośnie wszystkich zapasów zalegających z przyczyn nie uzasadnionych Grupa tworzy odpisy aktualizujące w ciężar rachunku zysków i strat. Tworząc odpisy Grupa bierze pod uwagę wymóg aby wartość bilansowa nie przekraczała cen sprzedaży netto. Środki pieniężne i ekwiwalenty środków pieniężnych Środki pieniężne to środki w kasie, na rachunkach bankowych oraz depozyty płatne na żądanie. Rozchód środków pieniężnych w walutach obcych ustala się metodą kosztu średnioważonego. Grupa zalicza do ekwiwalentów środków pieniężnych: lokaty bankowe, obligacje, bony skarbowe i komercyjne o terminie rozliczenia do 3 miesięcy od dnia nabycia. 17