DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO I ROLNICZEGO

DOLNOŚLĄSKI ZESPÓŁ POREJESTROWEGO DOŚWIADCZALNICTWA ODMIANOWEGO I ROLNICZEGO Przebieg warunków agrometeorologicznych na Dolnym Śląsku w sezonie 2010/2011 (OPADY I TEMPERATURY) Zeszyt 10 (13) Wydawnictwo: w Tomaszowie Bolesławieckim

Dolnośląski Zespół Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego i Rolniczego Przewodnicząca: mgr inż. Anna Kamińska Dyrektor Z-ca: dr hab prof. nadzw. Henryk Bujak Z-ca :prof dr hab Jan Kaczmarek Sekretarz: mgr inż. Ewa Śmiałek Stacja Koordynująca PDO i R na Dolnym Śląsku Centralny Ośrodek Badania Odmian Roślin Uprawnych Stacja Doświadczalna Oceny Odmian w Zybiszowie 55-080 Kąty Wroclawskie Dyrektor ; mgr inż Anna Kamińska tel.71 334 20 10 Zakład Doświadczalny Oceny Odmian w Tomaszowie Bolesławieckim Z-ca dyrektora mgr inż. Ludwik Kotowicz email: sdootomaszow@poczta.onet.pl www.sdootomaszow.wroclaw.pl tel.75-738-93-96 Opracowała: mgr inż. Ewa Śmiałek Wszelkie prawa zastrzeżone. Każda reprodukcja lub adaptacja całości bądź części niniejszej publikacji wymaga zgody dyrektora Stacji Koordynującej PDO

-1- Opracowanie zawiera dane pochodzące z obserwacji meteorologicznych prowadzonych w punktach doświadczalnych Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego na Dolnym Śląsku. W tab.1 przedstawiono charakterystykę warunków przyrodniczych SDOO i innych punktów doświadczalnych, średnią wieloletnią sumy opadów w mm w latach 1967-2009, miesięczne sumy opadów w latach 2007 2011 w okresach jesienno-zimowym (X-III) i wiosenno - letnim (IV-IX) oraz średnia sumę opadów w % normy wieloletniej za okres IV-IX 2011 roku. W sezonie wegetacji 2010/2011 wystąpiła,w stosunku do poprzedniego roku nieco mniejsza ilość opadów niemniej większa w stosunku do wielolecia, bardzo nierównomiernie rozłożona miesięcznie i dekadowo. Podane w tab. 1 ilości opadów w 2011 roku w punktach doświadczalnych Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego na Dolnym Śląsku wykazują niewielkie zróżnicowanie w miejscowościach. Średnie sumy opadów w stosunku do % normy wieloletniej za okres IV - IX 2011 są wyższe od średniej wieloletniej w większości punktach doświadczalnych. Poniżej średniej wieloletniej ilośći opadów wystąpiły w w Tarnowie i w w Krościnie Małej. W tab. 2 podano średnie miesięczne temperatury powietrza na wysokości 2 m w C, w latach 2007 2011 w okresie jesienno- zimowym (X-III) oraz wiosenno- letnim (IV IX), Tab.3 natomiast zawiera średnie miesięczne temperatury powietrza na wysokości 2 m za okres X 2010 IX 2011, a tab 4 średnie miesięczne temperatury powietrza przy powierzchni gruntu w C od X 2010 do IX 2011. Podane w tabeli 5, sumy opadów za okres od X 2010 do IX 2011,wykazują znaczne zróżnicowanie w rozkładzie opadów,w miesiącach, a podane w tab 6 dekadowe sumy opadów za okres do IV do IX 2011 obrazują ich zróżnicowanie zarówno w miejscowościach jak i w dekadach. Jesień 2010 o minimalnej ilości opadów we wrześniu i średnich w październiku,a od listopada opady śniegu utrzymującego się do końca grudnia. W okresie od IV do IX 2011 znaczne zróżnicowanie rozkładu opadów w dekadach w poszczególnych miesiącach. Największe opady w lipcu, w sierpniu zróżnicowane w dekadach natomiast we wrześniu słabe opady, a miejscami w III dekadzie ich brak. Charakterystyka pogody i warunków wegetacji W IV kwartale 2010 roku warunki agrometeorologiczne utrudniły wykonanie zasiewów rzepaku w optymalnych terminach. Zasiewy rzepaku oz oraz zbóż miały spowolniony wschody roślin oraz dalszy ich wzrost. Przeprowadzono zbiory roślin okopowych i pastewnych. Październik 2010- nieco chłodniejszy o minimalnej ilości opadów w porównaniu do października 2009 roku. Średnia temperatura powietrza na wysokości 2 m w przedziale od 4,9ºC w w Bukówce do 7,5ºC w GR KWS Lochow Kondratowice. Średnia miesięczna temperatura przy powierzchni gruntu od 2,2ºC w wjeleniej Górze, do 2,4ºC w SBD Pawłowice UP we W-wiu.

-2- Nikłe miesięczne sumy opadów. Najniższe 2 mm w SDOO w Zybiszowie, najwyższe 7 mm w w Bukówce. Brak wilgoci w glebie przyczyną spowolnienie wschodów i dalszego wzrostu roślin ozimych. Listopad 2010 w porównaniu do roku 2009, chłodny o większej ilości opadów. Srednia miesięczna temperatura powietrza na wysokości 2 m mieściła się w przedziale od -1,5 C w w Bukówce, do 6,5 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu i w GR KWS Lochow Kondratowice.Średnia miesięczna temperatura przy powierzchni gruntu w przedziale 1,6º C w w Jeleniej Górze.,do 2,3 ºC w SBD Pawłowice UP we W-wiu. Miesięczne sumy opadów w przedziale od 52 mm w GR KWS Lochow Kondratowice,do 104 mm w w Bukówce. W III dekadzie m-c opad śniegu. dający trwałą pokrywę Występujące ochłodzenie, przyhamowało w większości punktów doświadczalnych, wzrost roślin. Grudzień 2010 w porównaniu do roku 2009 mroźny o trwałej pokrywie śniegu. Średnia miesięczna temperatura powietrza na wysokości 2 m mieściła się w przedziale od -6,8 C w w Jeleniej Górze, do 4,5 C w w Tarnowie. Najmroźniejsza końcówka II i III dekady m-ca. Dnia 16.12 mroźno w w Bukówce -28,4 C a w w Jeleniej Górze -24,5 C, natomiast w GR KWS Lochow Kondratowice 18,6 C. Srednia miesięczna temperatura minimalna przy powierzchni gruntu w przedziale od 16,3 C w w Jeleniej Górze, do -8,1 C w w Krościnie Małej. Suma miesięcznych opadów w przedziale od 43 mm w SD IUNG Jelcz Laskowice, do 73 mm w w Bukówce, były to opady śniegu,trwale utrzymujące się. Styczeń 2011 porównując do stycznia w roku 2010 nieco cieplejszy, o mniejszych opadach zanikającego śniegu w większości punktów doświadczalnych. Średnia miesięczna temperatura powietrza na wysokości 2 m, mieściła się w przedziale od -2,4 C w w Bukówce do 0,6 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu. Średnia miesięczna minimalna temperatura przy powierzchni gruntu od 10,3 C w SDOO w Zybiszowie,do -1,9 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu. W II dekadzie m-ca ocieplenie miejscami ( na Nizinie) powoduje to znikanie pokrywy śniegu. Znaczne spadki temperatur,w III-ciej dekadzie miesiąca.najniższe temperatury odnotowano dn.30.01. w SDOO w Zybiszowie -20,1 C i w w Bukówce -19.0 C. Suma miesięcznych opadów w przedziale od 23 mm w w Tarnowie do 41 mm w w Tomaszowie Bol.. Opad w deszczu i deszczu ze śniegiem. Luty 2011 w stosunku do roku 2010, mroźny z mniejszą ilością opadów. Średnia miesięczna temperatura powietrza na wysokości 2 m w przedziale od -3,5 C w w Bukówce, do -1,5 C w GR KWS Lochow Kondratowice. Najniższe temperatury odnotowano dn. 24.02 w SDOO w Zybiszowie -22,0 C, w w Bukówce -21,5 C oraz w w Tomaszowie Bol -20.7 C. Średnia miesięczna minimalna temperatura powietrza przy powierzchni gruntu w przedziale od 13,6 C w w Zybiszowie, do -4,6 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu. Suma miesięcznych opadów w przedziale od 4 mm w w Bukówce do 12 mm w w Tomaszowie Bol. - opad w postaci śniegu.

-3- Marzec 2011 nieco cieplejszy w porównaniu do marca 2010 r, ale chłodny i o mniejszej ilości opadów. Średnie temperatury miesięczne na wysokości 2 m w przedziale od 2,3 C w w Bukówce, do 6,2 C GR KWS Lochow Kondratowice. Najniższe temperatury odnotowano dn 8.03-10,5 C w w Bukówce i dnia 2.03-9,2 SD IUNG Jelcz Laskowice. Średnia miesięczna minimalna temperatura powietrza przy powierzchni gruntu od 4,4 C w w Jeleniej Górze, do 0,7 w SDB Pawłowice UP we W-wiu. Miesięczna suma opadów w przedziale od 24 mm w GR KWS Lochow Kondratowice do 45 mm w SDB Pawłowice UP we W-wiu. Rozkład opadów w dekadach nierównomierny ;w I- wszej niewielki w II giej znaczny i w III ciej niewielki. Kwiecień 2011 - z dużymi amplitudami temperatur dnia i nocy W stosunku do kwietnia w 2010 roku cieplejszy, o sumarycznie mniejszej ilości opadów. Średnia temperatura powietrza na wysokości 2 m w przedziale od 8,7 C w w Bukówce, do 12,3 C w GR KWS Lochow Kondratowice. Najwyższe temperatury odnotowano dn 21.04, 24,2 C w SDOO w Zybiszowie i dn 28.04., 24,0 C w w Naroczycach. Najniższe temperatury odnotowano dn 10.04 w w Bukówce -4,5 C, natomiast dn 16.04 w większości miejscowości odnotowano temperatury minusowe od -0,3 C w w Tarnowie do -3,2 C w SD IUNG Jelcz Laskowice. Średnia miesięczna minimalna temperatura powietrza przy powierzchni gruntu od 0,7 C w w Tomaszowie Bol, do 6,5 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu. Miesięczna suma opadów w przedziale od 10 mm w w Krościnie Małej, do 44 mm w GR KWS Lochow Kondratowice. Rozkład opadów zróżnicowany ; średnie w I -wszej mniejsze w II-giej,większe w III ciej dekadzie miesiąca. Bardzo niekorzystne warunki dla roślin wysiewanych wiosną a szczególnie dla ciepłolubnych (kukurydza i burak cukrowy). Maj 2011 -W stosunku do 2010 roku cieplejszy o dużo mniejszej ilości opadów.średnia temperatura powietrza na wysokości 2 m od 11,3 C w w Bukówce, do 18,2 C w GR KWS Lochow Kondratowice. Najwyższe temperatury odnotowano 31.05 od 24,7 C w w Bukówce do 30,5 Cw w Tomaszowie Bol.. Najniższe temperatury odnotowano dnia 4.05-9,0 C w w Bukówce,a w tym samym dniu -0,6 C w SDOO w Zybiszowie. W I dekadzie maja w dniu 3.05 przy minusowej temperaturze wystapiły opady mokrego śniegu Średnia miesięczna minimalna temperatura powietrza przy powierzchni gruntu w przedziale od 0,7 C w w Krościnie Małej, do 7,8 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu Miesięczne sumy opadów zróżnicowane, od 47 mm w SD IUNG Jelcz Laskowice do 82 mm w w Naroczycach. W I-wszej dekadzie m-ca średnie opady, niewiele mniejsze w II- giej natomiast w III mniejsze znacznie zróżnicowane w ich ilości w puntkach prowadzących doświadczenia,( w III-ciej dekadzie m-ca od 1,6 mm w w Jeleniej Górze, do 18,0 mm w w Krościnie Małej). Układ warunków pogodowych dobry dla wzrostu zbóż ozimych i wschodów zbóż jarych, niekorzystny dla wschodów kukurydzy oraz wzrostu buraków cukrowych ( chłody,duże amplitudy temperatur między nocą a dniem).

- 4 - Czerwiec 2011 nieco cieplejszy o większej ilości opadów w porównaniu z 2010 rokiem. Średnia temperatura powietrza na wysokości 2 m w przedziale od 15,5 C w w Bukówce, do 19,9 C w GR KWS Lochow Kondratowice. Znaczne ocieplenie w I -wszej dekadzie przyspieszyło wzrost i dojrzewania roślin. Wystąpiły gorące dni np. 5.06 odnotowano w większości punktach doświadczalnych wysokie temperatury powietrza 30,7, C w SD IUNG Jelcz Laskowice, 30,6 C w w Naroczycach, 30,4 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu i 29,5 C w SDOO w Zybiszowie.Natomiast dn 6.06 odnotowano 31,3 C w w Tomaszowie Bol i 30,6 C w w Krościnie Małej. Średnia miesięczna minimalna temperatura powietrza przy powierzchni gruntu w przedziale od 7,4 C SDOO w Zybiszowie, do 13,2 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu.. Miesięczna suma opadów w przedziale od 30 mm w Tarnowie, do 107 mm w SD IUNG Jelcz Laskowice. Zróżnicowanie w rozkładzie opadów; w I-wszej duże, nieco mniejsze w II-giej oraz bardzo duże III-ciej dekadzie m-ca. Lipiec 2011 chłodniejszy z większą ilością opadów niż w 2010 roku. Średnia temperatura miesiąca na wysokości 2 m w przedziale od 15,5 C w w Bukówce,do 18,2 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu.. II dekada miesiąca cieplejsza Najwyższe temperatury odnotowano w dn 17.07 31,6 C w w Naroczycach oraz 31,3 C w SDOO w Zybiszowie i 31,2 C w SD IUNG Jelcz Laskowice. Średnia miesięczna minimalna temperatura powietrza przy powierzchni gruntu w przedziale od 9,7 C w w Bukówce i w w Jeleniej Górze do 13,7 C w UP we W-wiu SBD Pawłowice. Miesięczne sumy opadów zróżnicowane w przedziale od 126 mm w GR KWS Lochow Kondratowice do 207 mm w SDOO w Zybiszowie. Rozkład opadów zróżnicowany w poszczególnych punktach doświadczalnych oraz dekadach m-ca: w I -wszej duże w II nieco mniejsze ale również duże,w III bardzo obfite.największy opad w dn 21.07 ; 71,1 mm w w Naroczycach, a najmniejszy 25,0 mm w w Krościnie Małej oraz również wysoki dn 20.07, 60,0 mm w SDOO w Zybiszowie. Warunki pogodowe znacznie utrudniły małe żniwa Sierpień 2011 w porównaniu do sierpnia 2010r. cieplejszy o mniejszej ilości opadów Średnia miesięczna temperatura powietrza na wysokości 2 m w przedziale od 16,5 C w w Bukówce, do 19,5 C w SDOO w Zybiszowie. III dekada m-c bardzo ciepła od 29,2 C w w Bukówce do 32,0 C w w Tarnowie. Średnia miesięczna minimalna temperatura powietrza przy powierzchni gruntu od 9,1 C w w Bukówce, do 11,5 C w SDOO w Zybiszowie. Miesięczne sumy opadów od 39 mm w Tarnowie do 84 mm w w Naroczycach. Rozkład opadów różny w poszczególnych punktach doświadczalnych oraz w dekadach m-a. W I -wszej dekadzie m-ca opady od 3,3 mm w w Tomaszowie Bol do 45,1 mm w SD IUNG Jelcz Laskowice,w II nieco większe od 11,5 mm w SDOO w Zybiszowie do 40,9 mm w w Jeleniej Górze, w III dekadzie m-ca od 8,3mm w w Tarnowie do 60,5 mm w w Naroczycach. Warunki pogodowe bardzo utrudniały zbiory zbóż. Utrudniały uprawę pod rzepak oz oraz jego zasiew w terminie agrotechnicznym.

- 5 - Wrzesień 2011 w stosunku do roku 2010 cieplejszy o mniejszej ilości opadów Średnia temperatura powietrza na wysokości 2 m w przedziale od 12,9 C w w Bukówce, do 15,9 C w SDOO w Zybiszowie. I wsza i II dekada m-ca ciepłe, w III niewielkie ochłodzenie.najwyższe temperatury odnotowano dn 5.09 ; 30,7 C w SD IUNG Jelcz Laskowice, a dnia 11.09 od 29,3 C w w Jeleniej Górze i 29,8 C w SDOO w Zybiszowie. Średnia miesięczna minimalna temperatura przy powierzchni gruntu w przydziale od 5,1 C w w Bukówce, do 10,4 C w SBD Pawłowice UP we W-wiu. Miesięczna suma opadów od 22 mm w SDOO w Zybiszowie do 68 mm w w Tarnowie. Zróżnicowany rozkład opadów w poszczególnych punktach oraz w dekadach; w I dekadzie m-ca od 18 mm w SDOO w Zybiszowie do 55,3 mm w w Tarnowie; w II dekadzie od 1,7 mm w SD IUNG Jelcz Laskowice do 16,7 mm w w Bukówce; w III dekadzie od 0,8mm w w Tarnowie do 23,5 mm w w Bukówce w pozostałych punktach doświadczalnych - brak opadów. Przebieg pogody w sezonie 2010 /2011 wpłynął istotnie na stan wegetacji i plonowanie poszczególnych gatunków; - Zróżnicowane wschody, uzależnione od wystąpienia opadów bezpośrednio przed i po siewach doświadczeń. Nierównomierne w poszczególnych miejscowościach wschody rzepaku ozimego szczególnie późne i nierównomierne w w Tarnowie. Wschody zbóż spowolnione, ale równomierne. Szybko nastąpiło ochłodzenie z opadami śniegu utrzymującego się w większości punktów doświadczalnych do marca. - Zima mroźna o znacznej okrywie śnieżnej stanowiącej ochronę dla roślin, nie miała znacznego wpływu na ich przezimowanie. - Po ustąpieniu pokrywy śnieżnej stan ozimin dość dobry. Mrozy jakie wystapiły w lutym przy znikającej pokrywie śniegu (brak opadów) na roślinach oz nie spowodowały uszkodzeń. Odnotowano natomiast przemarznięcia pąków na wczesnych odmianach roślin sadowniczych w SDOO w Zybiszowie. - Długo zalegająca okrywa śnieżna sprzyjała, na pszenżycie i życie a nawet pszenicy, porażeniu pleśnią śniegową. Największe porażenie w w Jeleniej Górze, które min wpłynęły na wysokość uzyskanego plonu pszenicy oz.. - Występujące przez cały marzec i kwiecień znaczne amplitudy temperatury między nocą a dniem oraz znaczne opady w III dekadzie kwietnia utrudniały wysiew roślin ciepłolubnych oraz były przyczyną braku wschodów roślin w doświadczeniu z makiem w w Krościnie Malej. - Występujące w maju mrozy i opady mokrego śniegu znacznie uszkodziły rośliny rzepaku oz.( pękanie łodyg, silne placowe wyleganie roślin)., najsilniej w w Tomaszowie Bol. i w w Tarnowie.Wpłynęło to na wysokość otrzymanego plonu. Występujące w w Tarnowie uszkodzenia na tworzącym się źdźble głównym w życie oz ( jego wyleganie dało trwałe jego wygięcie a niekiedy złamanie.) nie miały istotnego wpływu na plonowanie. W gatunkach roślin ciepłolubnych jak burak cukrowy i kukurydza nastąpiło przyhamowanie ich wchodów. W roślinach sadowniczych nastąpiło wymarznięcie części późno kwitnących kwiatów oraz silne wymarznięcie młodych pędów winorośli. -

- 6 - Wysokie temperatury i brak opadów na przełomie maja i czerwca,na glebach lżejszych spowodowały słaby wzrost roślin zbóż jarych.szczególnie w w Krościnie Małej, w Tomaszowie Bol i w w Naroczycach. W wyniku warunków pogodowych w w Krościnie Małej duża zmienność glebowa ujawniona okresowym brakiem opadów, dyskwalifikuje doświadczenie z pszenicą oz. - Obfite opady deszczu jakie wystąpiły w II-ciej dekady czerwca i przez cały lipiec, spowodowały na rzepaku oz,większe porażenie zgnilizną twardzikową, suchą zgnilizną kapustnych, a duża wilgotność przed zbiorem sprzyjała porażeniu czernią krzyżowych. Opady opóźniły i utrudniły zbiory rzepaku oz. - Warunki pogodowe w lipcu i w sierpniu, duża wilgotność oraz okresy wysokich temperatur były przyczyną większego porażenia pszenicy, żyta, pszenżyta jęczmienia form ozimych i jarych, chorobami; rdzą brunatną, septorioza liści i plew, fuzariozą kłosów, mączniakiem prawdziwym. Obfite opady przyczyną wtórnego wzrostu w zbożach jarych -szczególnie w w Tomaszowie Bol (doświadczenie z jęczmieniem jarym) oraz w w Naroczycach ( doświadczenie z pszenicą jarą). miało to istotny wpływ na ilość i jakość zebranego plonu. -Duże opady deszczu w lipcu,utrudniły małe żniwa, a opady w sierpniu, duże żniwa. Warunki pogodowe opóźniły zbiory w i były przyczyną porastania w kłosie zarówno u form ozimych i jarych nie zebranych na czas. Nastąpiło opóźnienie zbiorów i pogorszenie jakości zebranego ziarna. -Duża ilość wody przyczyną silnego wzrostu ziemniaka oraz znacznego porażenia chorobami co wpłynęło na uzyskanie wysokiego plonu,we wszystkich grupach wczesności, bulw ziemniaka źle przechowującego się. - Obfite opady i stosunkowo ciepły sierpień i wrzesień korzystne dla wzrostu buraka cukrowego i kukurydzy na ziarno,z których uzyskano bardzo wysokie plony.

Tab.1. Charakterystyka punktów doświadczalnych PDO na Dolnym Śląsku Punkty doświadczalne PDO Wysokość n.p.m Klasa bonitacyjna gleb Średnia wieloletnia 1967-2009 suma opadów w mm X-III IV-IX m-c suma opadów X-III w mm 2007-2008 2008-2009 2009-2010 2010-2011 m-c suma opadów IV-IX w mm 2008 2009 2010 2011 Średnia suma opadów w % normy wieloletniej za okres IV-IX 2011 r. 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 Naroczyce 110 III b-v 196* 363* 226 269 203 207 238 342 489 429 118,2 III a 182 338 202 202 219 190 275 362 447 331 97,9 Krościna M 106 IV a -V UP W-w SBD 115 III b 164** 327** 207 221 256 227 328 441 541 452 138,2 Pawłowice Tomaszów 200 IV a V 215 367 248 284 263 247 334 420 649 418 113,9 Bol. SDOO Zybiszów 130 II IIIa 208 380 206 188 222 181 304 436 515 404 106,3 SD IUNG Jelcz 134 III,IVa 166*** 398*** - - 264 200 - - 563 437 109,8 Laskowice IVb MHR-HBP ZHP- 140 I,II - - 181 222 239-332 453 515 - - Kobierzyce GR KWS Lochow Kondratowice 150 II - - 104 239 211 170 468 451 493 380 - Tarnów 300 III 192 428 170 210 232 206 352 413 626 360 84,1 Jelenia Góra 340 IV a- IV 215 436 188 298 225 213 358 491 787 489 112,2 b Bukówka 510 IV b 283 423 292 304 277 264 302 426 519 438 103,5 Kol. 4,5 wielolecie1967-2009; Naroczyce wielolecie 1993-2009 ; **UP SBD - Pawłowice wielolecie 1976 2005; *** IUNG Jelcz Laskowice wielolecie 1967-2002 Kol 6 - suma za m-ce X, XI, XII 2007 i III 2008 r w GR KWS Lochow Kondratowice ; - brak danych

Tab.2 Średnie miesięczne temperatury powietrza na wysokości 2m w latach 2007 2011 ( w C ) w punktach prowadzących doświadczenia PDO na Dolnym Śląsku. Punkty średnie miesięczne temperatury powietrza w C doświadczalne miesiące X - III miesiące IV - IX PDO 2007/2008 2008/2009 2009-2010 2010-2011 2008 2009 20010 2011 1 2 3 4 5 6 7 8 9 3,5 2,8 1,3 1,0 15,3 15,6 14,9 15,9 Naroczyce 3,8 2,9 1,5 1,4 15,4 15,7 15,2 16,0 Krościna M UP W-w SBD 3,9 3,4 1,9 1,9 15,6 16,0 15,4 16,5 Pawłowice 3,4 2,4 1,0 0,8 14,7 15,1 14,4 15,5 Tomaszów Bol SDOO Zybiszów 3,7 3,1 1,7 1,0 15,4 15,8 15,4 16,3 SD IUNG Jelcz - - 1,3 1,0-15,0 15,0 15,7 Laskowice GR KWS 4,5 3,5 1,8 2,5 16,5* 17,2 15,6 16,8** Lochow Kondratowice. MHR-HBP 4,4 3,8 2,2-16,6 14,7 15,8 - ZHP-Kobierzyce 3,4 3,0 1,5 1,6 14,8 15,4 14,7 15,6 Tarnów 2,7 2,1 0,8 0,6 13,6 14,3 13,2 14,4 Jelenia Góra Bukówka 1,7 1,1-0,02-1,1 12,9 13,5 12,6 13,4 * - średnia z miesięcy IV, V, VI, VII 2008 r. **- dane za IV,V, VI 2011 r. - brak danych

Tab.3 Średnie temperatura powietrza na wysokości 2 m ( w C) w punktach prowadzących doświadczenia PDO na Dolnym Śląsku. średnia temperatura Punkty 2010 2011 w C doświadczalne X 2010- IV-IX PDO X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX III 2011 2011 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 6,0 5,1-6,2-0,2-2,6 3,9 11,4 13,7 18,5 17,9 18,7 15,0 1,0 15,9 Naroczyce 6,4 5,6-5,6 0,4-2,3 4,0 11,2 13,6 19,0 17,8 19,1 15,1 1,4 16,0 Krościna M UP W-w SBD 6,9 6,5-5,3 0,6-1,6 4,4 11,9 14,8 19,1 18,2 19,3 15,5 1,9 16,5 Pawłowice 5,8 4,7-6,3-0,4-2,9 3,7 10,7 13,6 18,2 17,5 18,5 14,7 0,8 15,5 Tomaszów Bol. SDOO Zybiszów 7,0 6,2-6,6-1,4-3,2 4,1 11,5 14,2 18,7 18,1 19,5 15,9 1,0 16,3 SD IUNG Jelcz 5,8 5,5-5,7-0,4-2,2 3,1 10,8 13,9 18,7 17,5 18,5 14,9 1,0 15,7 Laskowice GR KWS Lochow Kondratowice 7,5 6,5-4,7 1,0-1,5 6,2 12,3 18,2 19,9 - - - 2,5 16,8* MHR-HBP ZHP- - - - - - - - - - - - - - _ Kobierzyce 6,4 5,9-4,5-0,1-2,4 4,4 10,7 13,6 18,0 17,4 18,8 15,1 1,6 15,6 Tarnów 5,9 4,5-6,8-0,7-2,3 3,3 10,1 12,7 16,3 15,8 17,4 14,2 0,6 14,4 Jelenia Góra Bukówka 4,9-1,5-6,5-2,4-3,5 2,3 8,7 11,3 15,5 15,5 16,5 12,9-1,1 13,4 *- dane za IV,V.VI 2011 r. - brak danych

Tab.4 Średnie miesięczna temperatura powietrza przy powierzchni gruntu ( w C) w punktach prowadzących doświadczenia PDO na Dolnym Śląsku. średnia temperatura Punkty 2010 2011 w C doświadczalne X 2010- IV-IX PDO X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX III 2011 2011 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15-0,6 0,4-13,3-4,9-7,6-2,7 3,9 5,6 10,4 11,0 11,2 7,7-4,8 8,3 Naroczyce 0,4 1,9-8,1-3,2-7,2-2,4 3,5 0,7 10,5 11,5 11,4 8,1-3,1 7,6 Krościna M UP W-w SBD 2,4 2,3-8,5-1,9-4,6-0,7 6,5 7,8 13,2 13,7 14,0 10,4-1,8 10,9 Pawłowice -2,1-0,7-14,1-6,5-9,4-3,9 0,7 1,6 8,1 10,3 10,7 6,4-6,1 6,3 Tomaszów Bol. SDOO Zybiszów 0,1 1,5-14,6-10,3-13,6-4,1 2,0 3,7 7,4 11,3 11,5 7,8-6,8 7,3 SD IUNG Jelcz Laskowice - - - - - - - - - - - - - - GR KWS Lochow Kondratowice - - - - - - - - - - - - - - MHR-HBP ZHP- - - - - - - - - - - - - - - Kobierzyce. 0,4 1,1-10,2-6,4-8,1-2,5 3,1 5,7 10,6 10,9 10,9 6,1-4,3 7,9 Tarnów -2,2-1,6-16,3-8,5-9,1-4,4 2,1 3,7 9,2 9,7 10,2 6,4-7,0 6,9 Jelenia Góra Bukówka -1,0 1,1-11,3-6,4-7,0-4,2 1,1 2,4 7,8 9,7 9,1 5,1-4,8 5,9 - brak danych

Tab.5. Miesięczne sumy opadów ( mm) w punktach prowadzących doświadczenia PDO na Dolnym Śląsku. Punkty suma opadów 2010 2011 doświadczalne w mm PDO X 2010- IV IX X XI XII I II III IV V VI VII VIII IX III 2011 2011 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 Naroczyce 4 70 58 30 11 34 12 82 37 182 84 32 207 429 Kroscina 5 66 54 26 6 33 10 66 39 134 57 25 190 331 M. UP W-w SBD 6 66 63 35 10 45 27 49 96 171 79 30 225 452 Pawłowice Tomaszów 8 83 65 41 12 38 25 48 64 187 64 30 247 418 B. SDOO Zybiszów 2 62 48 30 8 31 33 56 48 207 38 22 181 404 SD IUNG Jelcz 3 76 43 35 8 36 28 47 107 146 81 28 201 437 Laskowice GR KWS Lochow 4 52 56 27 7 24 44 62 26 126 80 41 170 379 Kondratowice MHR-HBP ZHP- - - - - - - - - - - - - - - Kobierzyce Tarnów 4 91 50 23 9 29 35 50 30 138 39 68 206 360 Jelenia 5 84 53 36 7 28 29 64 86 176 72 62 213 489 Góra Bukówka 7 104 73 40 4 36 37 52 71 171 46 61 264 438 - brak danych

Tab.6. Dekadowe sumy opadów w mm w okresie IV-X 2011 w punktach prowadzących doświadczenia PDO na Dolnym Śląsku. Punkty wrzesień kwiecień maj czerwiec lipiec sierpień doświadczalne PDO I II III I II III I II III I II III I II III I II III 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 5,8 3,3 2,4 21,4 54,3 6,2 1,9 6,9 28,5 42,5 28,9 110,9 8,2 14,8 60,5 22,7 9,8 0,0 Naroczyce Krościna 7,8 2,2 0,0 36,2 11,6 18,0 1,8 7,9 29,3 47,1 22,1 64,3 3,9 12,2 41,1 18,5 6,6 0,0 Mała UP W-w SBD 10,5 4,0 12,5 20,3 17,4 11,0 33,4 3,1 59,2 54,7 34,7 81,5 14,1 34,9 29,9 26,9 3,5 0,0 Pawłowice 6,3 6,8 11,9 27,2 16,0 4,8 19,9 24,9 18,7 58,4 31,7 97,2 3,3 13,5 47,0 21,5 8,5. Tomaszów B. SDOO Zybiszów 9,9 4,2 18,6 20,6 20,3 15,4 8,8 7,8 31,6 74,8 69,0 63,0 4,2 11,5 22,0 18,0 3,7 SD IUNG Jelcz Laskowice 13,0 4,2 10,9 20,6 18,2 8,0 13,5 9,4 84,2 40,1 20,8 84,6 45,1 13,2 22,7 26,6 1,7 GR KWS Lochow Kondratowice 10,1 5,4 29,0 23,8 38,3 0,0 21,8 1,2 3,0 37,0 29,4 59,6 19,2 12,2 48,5 34,0-7,0 0,0 MHR-HBP ZHP- - - - - - - - - - - - - - - - - - - Kobierzyce Tarnów 7,0 5,3 23,1 22,3 14,7 13,2 4,4 5,1 20,2 47,0 19,7 71,1 5,0 25,7 8,3 55,3 11,5 0,8 Jelenia 6,5 11,5 10,9 44,3 18,0 1,6 45,8 17,7 22,6 69,0 58,6 48,5 9,3 40,9 21,3 29,1 13,7 18,8 Góra Bukówka 3,4 8,6 24,7 19,3 23,7 8,7 39,2 10,8 20,9 73,0 30,7 66,9 5,2 17,1 23,3 20,5 16,7 23,5 średnia 8,0 5,6 14,4 25,6 23,2 8,7 19,0 9,5 31,8 54,4 34,5 74,8 11,8 19,6 32,5 27,3 8,3 4,3 wartość mimimalna 3,4 2,2 0,0 19,3 11,6 1,6 1,8 1,2 3,0 37,0 19,7 48,5 3,3 11,5 8,3 18,0 1,7 wartość maksymalna 13,0 11,5 29,0 44,3 54,3 18,0 45,8 24,9 59,2 74,8 69,0 110,9 45,1 40,9 60,5 55,3 16,7 23,5 -brak opadów - brak danych