Uraz ciśnieniowy płuc (UCP) Każde uszkodzenie miąższu płucnego, spowodowane nagłym wzrostem objętości powietrza (czynnika oddechowego) w płucach, przy braku możliwości jego odpływu przez drogi oddechowe. GRUPY ZAGROŻENIA =nurkowie i płetwonurkowie =robotnicy kesonowi =lotnicy =personel i pacjenci komór ciśnieniowych = fala uderzeniowa
GRUPY ZAGROŻENIA nurkowie lotnicy chorzy leczeni hiperbarią chorzy sztucznie wentylowani Prawo Boyle`a i Mariotte`a
Przyczyny: wstrzymanie oddechu utrata przytomności zgubienie pasa balastowego kompensatory pływalności awaria automatu oddechowego ucisk na worek oddechowy
CZĘSTOTLIWOŚĆ: 1 przypadek na 2900 nurkujących wg. Lamberta 1 przypadek na 2200 nurkujących wg. Elliota 1 przypadek na 100 nurkujących wg. US NAVY przypadki potwierdzone badaniami, poszkodowani sami zgłosili się do lekarza!!! Mechanizm powstania urazu Ogólny wynurzanie z zamkniętą głośnią Miejscowy zatkanie drobnego oskrzelika = pułapka powietrzna
Najczęściej obserwowane wykładniki morfologiczne UCP makroskopowe : odma opłucnowa odma śródpiersiowa odma podskórna odma otrzewnowa Najczściej obserwowane wykładniki morfologiczne UCP mikroskopowe : zatory gazowe wylewy krwi uszkodzenie ścian pęcherzyków płucnych rozerwania opłucnej płucnej śródmiąższowa rozedma podopłucnowa (pęcherze podopłucnowe) niedodma
MANIFESTACJA... większość przypadków PB - przebieg subkliniczny, pomyślne zejście... wg. Leitha i Greena NASTĘPSTWA I POWIKŁANIA ODMA opłucnowa śródpiersiowa podskórna... ZATORY GAZOWE tętnic mózgowych tętnic wieńcowych naczyń płucnych...
Objawy I ból w klatce piersiowej duszność sinica kaszel, krwioplucie przyspieszenie i spłycenie oddechu zmiana głosu, chrypka zaburzenia połykania odma podskórna
Objawy II objawy neurologiczne: utrata przytomności drgawki porażenia kończyn zawroty i bóle głowy dezorientacja co do miejsca i czasu zaburzenia widzenia, słuchu i czucia spadek RR i tętna
Przejście postaci subklinicznej w pełnoobjawową: kaszel manewr Valsalvy znaczny wysiłek (tłocznia brzuszna) głęboki oddech (przy podatności na odmę) Stwierdzono, że: Szybki spadek ciśnienia otoczenia, nawet bez uniedrożnienia dróg oddechowych może wywołać ogniskowe powstanie wykładników morfologicznych PB Wykładnikom morfologicznym mogą towarzyszyć objawy kliniczne
MANIFESTACJA: wg. Leitha i Greena... w 70% przypadków pełnoobjawowego PB nie udało się stwierdzić błędu w technice wynurzania... Każdy rodzaj nurkowania niesie ze sobą większe lub mniejsze zagrożenie urazem ciśnieniowym płuc
Nurkowania płytkie mieszaniny o zwiększonej zawartości tlenu tlen Wzrost ciśnienia parcjalnego tlenu Reakcja oskrzeli - wzrost produkcji śluzu - odruchowy skurcz Reakcja miąższu płucnego obrzęk niedodma
ZWIĘKSZENIE ZAKRESU EKSPLORACJI NURKOWANIA GŁĘBSZE NURKOWANIA DŁUŻSZE MIESZANINY Nurkowania głębokie mieszaniny zawierające hel Nurkowania dłuższe działanie tlenu na drogi oddechowe
NURKOWANIA GŁĘBSZE Z ZAPLECZEM HEL tzw. TECHNICZNE OSZCZĘDNOŚĆ MIESZANIN = PŁYTKI ODDECH WZROST RYZYKA KONIECZNOŚCI SZYBKIEGO WYNURZANIA Duże przewodnictwo cieplne odruchowy skurcz oskrzeli, jako reakcja na zimno wzrost produkcji śluzu w gruczołach ścian oskrzeli
Leczenie Tlenoterapia Walka z kaszlem Terapia hiperbaryczna Leczenie profilaktyczne Wdrożenie profilaktycznego leczenia hiperbarią we wszystkich przypadkach podejrzanych o uraz ciśnieniowy płuc (brak objawów, ewidentny błąd w wynurzaniu) zapobiegłoby wielu powikłaniom.
Wielka wrażliwość komórek nerwowych na niedotlenienie Pomimo szybkiego wdrożenia leczenia hiperbarią u 8-11% nurków dochodzi do trwałych uszkodzeń rdzenia kręgowego lub mózgu Przy odroczonym leczeniu odsetek ten jest jeszcze wyższy Tętnicze zatory gazowe - AGE Wywołane głównie przez uraz ciśnieniowy płuc (PB) Uszkodzenia mózgu dotyczą głównie nurkujących w niezależnych aparatach nurkowych: powodują różne formy udaru mózgu, uznane jest to za najczęstszą przyczynę zgonów w tej grupie nurkujących
Zapobieganie Prawidłowe szkolenie odruchowy wydech podczas wynurzania oddychanie podczas wynurzania Badania kwalifikacyjne płuca i drogi oddechowe stan psychiczny Zapobieganie I Szkolenie instruktorów i nurków zawodowych w zakresie fizjopatologii nurkowania prowadzone przez lekarzy specjalistów lub przeszkolonych
Zapobieganie II Kwalifikacja zdrowotna przez lekarzy specjalistów, przeszkolonych lub komisje lekarskie Zapobieganie III Nowoczesne, jednolite, powszechnie obowiązujące, opracowane przez profesjonalistów przepisy i zasady bezpieczeństwa
Thornsen i wsp., Watt i wsp., Elliot i wsp.... Badania nurków zawodowych wykonujących nurkowania głębokie: spadek natężonej objętości wydechowej spadek pojemności oddechowej płuc cechy rozedmy (rozdęcia) Stwierdzono zależność pomiędzy pojemnością oddechową a liczbą nurkowañ Bezobjawowe epizody UCP?!?! odległe zmiany w płucach odległe zmiany w sercu