PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ

Transkrypt

1 PROGRAMOWANIE REH.KARDIOLOGICZNEJ I PULMONOLOGICZNEJ Choroby uk.oddechowego + fizjoterapia mgr Ewa Żak Physiotherapy & Medicine

2 ROZEDMA Jest to choroba cechująca się : - zwiększeniem ponad normę przestrzeni powietrznych znajdujących się obwodowo od oskrzelików końcowych, - destrukcją przegród międzypęcherzykowych, - utratą elastyczności tkanki śródmiąższowej - zmniejszeniem łożyska naczyniowego Dochodzi w niej do nadciśnienia płucnego.

3 Opis Duże opory w drogach oddechowych oraz mechanizm zaporowy wydechowy powodują, że większość powietrza jest zatrzymywana w pęcherzykach płucnych i dochodzi do rozdymania. Sprzyja temu kaszel, który powoduje wzrost ciśnienia w naczyniach włosowatych tym samym hamuje w nich krążenie krwi. To powoduje stopniowy zanik ścian pęcherzyków płucnych i przegród międzypęcherzykowych. Cienkie ściany pęcherzyków łatwo pękają przy wysiłku lub kaszlu tworząc olbrzymie pęcherze rozedmowe.

4 Niedotlenienie powoduje na drodze odruchowej skurcz naczyń włosowatych i tętniczych,co jeszcze bardziej zwiększa opory w krążeniu płucnym. Dochodzi do przeciążenia prawej komory serca, potem jej niewydolności tzw. zespół płucno sercowy. Dodatkowo występuje zaburzenie : wentylacji dystrybucji perfuzji (przepływ płynu ustrojowego przez tkankę lub narząd) dyfuzji (proces samorzutnego rozprzestrzeniania się cząsteczek, będący konsekwencją chaotycznych zderzeń cząsteczek dyfundującej substancji między sobą lub z cząsteczkami otaczającego ją ośrodka

5 Dyfuzja

6 Przyczyny i objawy 1. nie jest w pełni poznana 2. czynniki alergiczne : chemiczne, środowiskowe, mechaniczne Objawy rozedmy: Kaszel Odkrztuszanie Szybkie męczenie się Duszność Klatka piersiowa beczkowata i wdechowa Maleje ruchomość klatki piersiowej Nadmierne napięcie mięśni międzyżebrowych Spadek siły przepony i mięśni brzucha

7 Z obszaru źle wentylowanych pęcherzyków o zachowanym krążeniu, płynie krew niedostatecznie utlenowana, mieszając się z krwią prawidłowo utlenowaną. Jest to tak zwany przeciek czynnościowy. W miarę wzrostu ciśnienia w tętniczkach płucnych powstają anastomozy (połączenie) między nimi a żyłami i tętniczkami oskrzelowymi, należącymi do krążenia dużego, co powiększa niedotlenienie krwi. Jest to tak zwany przeciek anatomiczny. Na skutek wzrostu ciśnienia dochodzi do wpuklenia się tylnej ściany tchawicy (pozbawionej chrząstek) do jej światła, co dodatkowo utrudnia odpływ powietrza z płuc w czasie wydechu. Jest to tak zwany mechanizm wentylowy wydechów, zwany również "pułapką dla powietrza". A zatem im bardziej aktywny i nasilony jest wydech, tym mniej jest on skuteczny.

8 Wzmożone opory w drogach oddechowych (zalegająca wydzielina, skurcze oskrzeli), utrata elastyczności płuc oraz wdechowe ustawienie klatki piersiowej z minimalną jej ruchomością, zmniejszenie siły przepony i mięśni brzucha utrudniają obie fazy oddychania, zwłaszcza wydech. Wdech jest utrudniony i nasilony. Działają wówczas mięśnie wdechowe właściwe i pomocnicze. Wydech jest jeszcze bardziej utrudniony i wydłużony. Chory wykonuje go z wysiłkiem włączając właściwe i dodatkowe mięśnie wydechowe, co znacznie podnosi ciśnienie śródpęcherzykowe i zwiększa zużycie tlenu

9 Leczenie Rehabilitacja Farmakologia Ćw.oddechowe Wzmocnienie mięśni Poprawa ruchomości żeber Ćw.rozluźniające Elementy masażu

10 Rehabilitacja Program rehabilitacji powinien zawierać: 1. Edukację chorego (na temat choroby i postępowania) 2. Naukę efektywnego wydechu (nauka krótkiego wdechu i wydłużonego, spokojnego bez parcia, wykonujemy to ze zwężonymi ustami) 3. Ćwiczenia oddechowe (usprawnienie oddychania przeponowego)

11 Przed ćwiczeniami należy uzyskać ogólne rozluźnienie mięśni. Uzyskujemy to poprzez: Wygodną pozycję półleżącą Masaż klatki piersiowej Sprężynowanie klatki piersiowej Ćwiczenia wydechu z taśmą T-B na dolnych partiach żeber w siadzie, staniu i chodzie (wdech 1 krok, wydech 3 kroki)

12 Ćwiczenia w formie gwizdu lub dmuchania zapobiegające uruchomieniu mechanizmu wentylowego Dmuchanie na płomień świecy (świeca 15 cm od ust na początku), chory siedzi i dmucha przez przymknięte usta ale nie gasi świecy, potem stopniowo oddalamy świecę do 100 cm i przechodzimy do pozycji stojącej; ćwiczenie trwa 3 minuty Ćwiczenia wydechu do słoika z wodą przez rurkę pacjent ma możliwość obserwacji siły wydechu NIE WOLNO DMUCHAĆ BALONIKA wzrost ciśnienia Ćwiczenia oddechowe przy stabilizacji obręczy barkowej, np. siad na krześle z chwytem za poprzeczki krzesła, można to zrobić w leżeniu z woreczkami ok. 3 kg na okolicy podobojczykowej

13 4. Joga (stanowi ćw.oddechowe, relaksacyjne, poprawiające postawę ciała, wzmacniające mięśnie głębokie) 5.Pilates (stanowi poprawiające postawę ciała, wzmacniające mięśnie głębokie ćwiczenia wzmacniające przeponę wdech wydech

14 4. Ćwiczenia rozluźniające (Ćwiczenia rozluźniające klatki piersiowej w formie rytmicznych, luźnych skłonów, skrętów, skrętoskłonów tułowia ; można je jednak wykonywać u tych pacjentów u których nie stwierdzono niewydolności oddechowej 5. Ćwiczenia korekcyjne (poprawa postawy ciała, wzmocnienie mięśni brzucha), 6. Ćwiczenia ogólnousprawniające (poprawa wydolności krążeniowooddechowej), 7. Ćwiczenia czynne wolne,

15 8.Masaż (sprężynowanie, oklepywanie) 9.Ćwiczenia ogólnousprawniające (Ćwiczenia te mają zastosowanie w początkowym okresie rozedmy płuc. W przypadku stwierdzenia wad postawy ciała muszą one zawierać elementy ćwiczeń korekcyjnych.w razie znaczniejszego ograniczenia rezerw wentylacyjnych o celowości, rodzaju ćwiczeń i ich nasileniu decyduje lekarz.) 10.Terapia manualna (PIR, Trigger Point, Taping, Myofascial release)

16 Techniki terapii manualnej

17 Cel : Fizjoterapia oddechowa ma na celu: zmniejszenie nadmiernego napięcia mięśni klatki piersiowej, nauczenie chorego oddychania z krótkim wdechem i wydłużonym, spokojnym wydechem, bez parcia, ułatwienie odkrztuszania wydzieliny z oskrzeli, zwiększenie ruchu żebrowego dolnych partii klatki piersiowej oraz wzmocnienie przepony i mięśni brzucha. poprawa jakości życia

18 Bibliografia Milanowska Podstawy rehabilitacji ruchowej Rosławski Lecznicze ćwiczenia oddechowe w chorobach płuc Portal internetowy