Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku

Transkrypt

1 Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku

2 mł. kpt. Krzysztof Aniszewski Komenda Miejska Państwowej Straży Pożarnej w Słupsku

3 CHOROBY NURKOWE I WYPADKI ZWIĄZANE Z NURKOWANIEM Skutki działania mechanicznego na ciało nurka Uraz ciśnieniowy płuc Uraz ciśnieniowy ucha i zatok przynosowych Inne urazy ciśnieniowe Skutki oddziaływania gazów na organizm nurka Choroba ciśnieniowa Narkoza gazów obojętnych Zatrucie dwutlenkiem węgla Zatrucie tlenkiem węgla Zatrucie tlenem

4 Skutki działania mechanicznego na ciało nurka Do tej grupy urazów zaliczamy wszystkie skutki działania mechanicznego bezpośrednio na ciało nurka, spowodowane zmianami objętości gazu w przestrzeniach powietrznych ciała lub z powodu zmian ciśnienia otaczającego podczas zanurzania i wynurzania. Opisane w niniejszej części prezentacji choroby zwykle są następstwem niewłaściwej oceny stanu zdrowia nurka, ignorowaniem objawów infekcji, nieprawidłową techniką nurkowania bądź błędami w obsłudze sprzętu.

5 Uraz ciśnieniowy płuc Przyczyny: Wynurzenie z zatrzymanym oddechem, podczas nurkowania z aparatem oddechowym; Szybkie lub niekontrolowane wynurzenie się, tj. z prędkością przekraczającą 18 m/min.; Nabyte lub wrodzone miejscowe zaburzenia wentylacji, tzn. występowanie obszarów o upośledzonej drożności dróg oddechowych; Awaria automatu oddechowego.

6 Uraz ciśnieniowy płuc Objawy: Ostry ból za mostkiem; Kaszel z krwisto podbarwioną pienistą plwociną; Krwawienie z jamy ustnej; Bóle i zawroty głowy; Zaburzenia widzenia; Niedowłady i porażenia mięśni; Porażenie ośrodków mózgowych (krążenia i oddychania); Zgon.

7 Uraz ciśnieniowy płuc Pierwsza pomoc i leczenie Możliwie jak najszybszej przetransportować chorego do komory ciśnieniowej; Podać tlen do oddychania przez szczelną maskę; Podać leki przeciwkaszlowe; Podać leki uspokajające; W razie konieczności wykonywać czynności reanimacyjne.

8 Uraz ciśnieniowy uszu i zatok przynosowych Przyczyny: Niemożność wyrównania ciśnienia po obu stronach błony bębenkowej, zwykle podczas zanurzania, rzadko w czasie wynurzania nurka; Spowodowane jest to niedrożnością trąbki słuchowej na skutek ostrych lub przewlekłych procesów zapalnych w jamie gardłowo nosowej.

9 Objawy: Uraz ciśnieniowy uszu i zatok przynosowych Zależą od wielkości różnicy ciśnień i nasilają się proporcjonalnie do wzrostu tej wielkości; Narastający ucisk w uchu w miarę zanurzania wzmaga uczucie zatkania ucha, przytępienie słuchu, szum w uszach; Przy dalszym wzroście różnicy ciśnień ból narasta, prowadząc do pęknięcia błony bębenkowej; Wówczas ból nagle ustępuje, pojawiają się zawroty głowy, nudności i wymioty, utrata orientacji w przestrzeni podwodnej.

10 Uraz ciśnieniowy uszu i zatok przynosowych Pierwsza pomoc Zawsze należy przerwać nurkowanie; Każdy uraz ciśnieniowy wymaga leczenia specjalistycznego; Po stwierdzeniu wymienionych objawów należy założyć opatrunek na ucho, podać leki przeciwbólowe i uspokajające, skierować chorego do laryngologa; W przypadku przerwania błony bębenkowej należy zastosować leczenie antybiotykami, celem zapobieżenia infekcji.

11 Inne urazy ciśnieniowe Uraz ciśnieniowy twarzy; Uraz ciśnieniowy skóry; Uraz ciśnieniowy przewodu pokarmowego; Uraz ciśnieniowy zębów.

12 Skutki oddziaływania gazów na organizm nurka Ze wzrostem ciśnienia tlen objawia coraz silniejsze działanie toksyczne dla układu enzymatycznego tkanek prowadząc do drgawek, utraty przytomności a nawet śmierci. Azot uważany za gaz obojętny, wraz ze wzrostem ciśnienia wykazuje własności narkotyczne, widoczne na głębokości większej niż 40 m. Zwiększa się stopniowo krytycyzm nurka, a na głębokości ok. 70 m pojawia się narkoza azotowa, objawiająca się znacznym upośledzeniem pracy mózgu i całego układu nerwowego.

13 Choroba ciśnieniowa Typy choroby ciśnieniowej: Choroba ciśnieniowa typu I; to postać lekka charakteryzująca się bólem stawów lub mięśni oraz objawami skórnymi. Choroba ciśnieniowa typu II; to postać ciężka charakteryzująca się objawami płucno krążeniowymi i objawami neurologicznymi ze strony rdzenia kręgowego lub mózgowia. Choroba ciśnieniowa typu III; to postać przedsionkowa, charakteryzująca się objawami uszkodzenia ucha wewnętrznego, występująca zwykle po nurkowaniach przekraczających głębokość 90 m. Choroba ciśnieniowa typu IV; to tzw. jałowa martwica kości lub przewlekła choroba ciśnieniowa charakteryzująca się uszkodzeniem kości po wielokrotnych ekspozycjach hiperbarycznych.

14 Choroba ciśnieniowa Objawy: Występują podczas nurkowania lub po wynurzeniu; Im większe uchybienia w dekompresji, tym objawy występują szybciej i należy się spodziewać cięższej postaci choroby; Najczęstszym objawem choroby ciśnieniowej są bóle w mięśniach lub ścięgnach w okolicy dużych stawów; Mogą wystąpić zmiany skórne jak świąd, uczucie mrowienia, marmurkowatość, nadwrażliwość na dotyk; Drętwienie i mrowienie kończyn; Ból i zawroty głowy; Zaburzenia czucia, porażenie kończyn; Porażenie zwieraczy pęcherza i odbytu; Zaburzenia słuchu i widzenia; Kaszel i duszność z towarzyszącym spłyceniem oddechu; Utrata przytomności i zgon na skutek niewydolności krążenia lub zatorów w naczyniach mózgowych.

15 Zapobieganie: Choroba ciśnieniowa Wynurzanie z prędkością 10 m/min lub wolniej; Ograniczenie liczby nurkowań w ciągu jednego dnia do maksimum trzech; Unikanie częstych wynurzeń do powierzchni; Stosowanie przystanków bezpieczeństwa przez 3-5 min. w strefie głębokości 3-6 m; Zachowanie ostrożności, pamiętając że tabele dekompresyjne i komputery nurkowe nie zabezpieczają przed chorobą ciśnieniową.

16 Choroba ciśnieniowa Pierwsza pomoc: Transport do najbliższej komory ciśnieniowej; Podanie tlenu do oddychania przez szczelną maskę; Podanie ciepłych nie słodzonych napojów w przypadku, gdy nurek jest przytomny; Czynności reanimacyjne, w razie konieczności.

17 Narkoza gazów obojętnych Przyczyny: Działanie narkotyczne azotu pod zwiększonym ciśnieniem; Może ona wystąpić podczas nurkowań, kiedy czynnikiem oddechowym jest sprężone powietrze, na głębokościach większych niż 30 m (4 ata).

18 Objawy: Narkoza gazów obojętnych Stopień narastania objawów narkozy azotowej można porównać do pogłębiających się objawów upojenia alkoholowego; Nieuzasadniony śmiech, uczucie oszołomienia, pobudzenie i podniecenie; Spowolnienie aktywności umysłowej, opóźnienie reakcji na bodźce słuchowe i wzrokowe, ograniczenie percepcji przy jednoczesnej nadmiernej pewności siebie; Na głębokościach większych niż 90 m (10 ata) nurkowi zagraża utrata przytomności, pojawia się upośledzenie widzenia i słyszenia, apatia, lęk.

19 Narkoza gazów obojętnych Zapobieganie: Nie zezwalać na nurkowanie do dużych głębokości osobom nadwrażliwym na narkotyczne działanie azotu; Nie przekraczać dopuszczalnych głębokości nurkowania; Stosować systematyczne treningi nurków; Nie nurkować w przypadkach ogólnego przemęczenia i po alkoholu.

20 Narkoza gazów obojętnych Pierwsza pomoc: Zmniejszenie głębokości zanurzenia; W przypadku gdy w ciągu kilku minut objawy nie ustępują, wynurzenie na powierzchnię, zgodnie z tabelą dekompresyjną; W przypadku utraty przytomności, wynurzenie nurka na powierzchnię z pomocą nurka zabezpieczającego, wykonanie niezbędnych zabiegów reanimacyjnych, podanie tlenu.

21 Przyczyny: Zatrucie dwutlenkiem węgla Sytuacje prowadzące do wystąpienia zadyszki u nurka (wysiłek, strach, panika, ciasny skafander neoprenowy, szybkie i płytkie oddychanie); Nurkowanie z użyciem automatów oddechowych o dużych oporach oddechowych lub małym wydatku powietrza; Nurkowanie z zatrzymanym oddechem; Zbyt duża zawartość CO2 w mieszaninie, którą oddycha nurek.

22 Objawy: Zatrucie dwutlenkiem węgla Ostre i pulsujące bóle głowy; Szum w uszach, mroczki przed oczami, uczucie gorąca, nadmierne pocenie się; Przyspieszony i pogłębiony oddech, niepokój i pobudzenie, mogące prowadzić do paniki; pobudzenie ruchowe i zmniejszenie sprawności psychofizycznej; Zaburzenia widzenia, wymioty, kurcze mięśni, drgawki; Utrata przytomności, zgon.

23 Zatrucie dwutlenkiem węgla Pierwsza pomoc: Zapewnienie możliwości oddychania czystym powietrzem lub tlenem; Podczas zadyszki, pomimo uczucia duszności głębokie i wolne oddechy, rozpoczęcie wynurzania; Przy wystąpieniu objawów paniki opanowanie sytuacji przez partnera i uniemożliwienie szybkiego wynurzenia się.

24 Zatrucie tlenkiem węgla Przyczyny: Zanieczyszczenie CO powietrza w butlach nurkowych. Objawy: Bóle głowy w okolicy czołowej i skroniowej, tętnienie w skroniach, zawroty głowy, nudności, duszność; Zaburzenia psychiczne, wymioty i omdlenia; Porażenie mięśni, utrata przytomności ze zwolnieniem czynności serca i oddechu, często występuje zawał mięśnia sercowego; Śpiączka i zgon.

25 Zatrucie tlenkiem węgla Zapobieganie: Systematyczna kontrola stanu technicznego sprężarek do napełniania butli nurkowych; Umieszczenie wlotu przewodu ssącego sprężarki z dala od miejsc zanieczyszczonych spalinami lub dymem; Poddawać okresowym badaniom czystość powietrza, którym napełnia się butle. Pierwsza pomoc: Wydobycie nurka na powierzchnię, rozebranie ze skafandra; Podanie tlenu, w razie potrzeby sztuczne oddychanie; Szybki transport do komory ciśnieniowej.

26 Zatrucie tlenem Tlen ma bardzo toksyczne właściwości i uszkadza wszystkie żywe komórki pod odpowiednio wysokim ciśnieniem i długim czasem ekspozycji. Objawy zatrucia tlenem: Tzw. aura przeddrgawkowa tj. drżenie mięśni twarzy i rąk, podniecenie i uczucie lęku, omamy wzrokowe i słuchowe, zawężenie pola widzenia, zawroty głowy, nudności i wymioty; Zespół drgawek uogólnionych z utratą przytomności, przypominający atak padaczkowy, niepamięć wsteczna.

27 Przyczyny: Zatrucie tlenem Przekroczenie dopuszczalnych głębokości nurkowania dla stosowanego czynnika oddechowego; Przekroczenie dopuszczalnego czasu nurkowania na określonej głębokości przy oddychaniu odpowiednią mieszaniną oddechową; Przekroczenie głębokości 66 m podczas nurkowania z użyciem powietrza. Zapobieganie i pierwsza pomoc: Przestrzeganie dopuszczalnych granic głębokości oraz czasu; Niedopuszczanie do przegrzania lub przechłodzenia nurka, ograniczanie wysiłku fizycznego pod wodą.

28 To ogromny przywilej móc zanurzyć się w głębiny i w ciszy podziwiać ich piękno

29 Zabezpieczenie medyczne nurkowania w PSP

30 Wszelkie wątpliwości, co do konieczności podjęcia działań specjalistycznych z zakresu ratownictwa medycznego w odniesieniu do wypadków nurkowych należy konsultować z Krajowym Ośrodkiem Medycyny Hiperbarycznej w Międzywydziałowym Instytucie Medycyny Morskiej i Tropikalnej w Gdyni, ul. Powstania Styczniowego 9B Gdynia, tel. (0-58) , telefon alarmowy (całodobowy) (0-58)

31 Źródła: Dąbrowski M., Ratownictwo nurkowe z elementami pierwszej pomocy przedmedycznej., BEL Studio Sp. z o. o., Warszawa Krzyżak J., Medycyna nurkowa., KOOPgraf s. c. Poznań Macke J., Kuszewski K., Zieleniec G., Nurkowanie., Wydawnictwo Sport i Turystyka, Warszawa Olszański R., Siermontowski P., ABC zdrowia nurka., Zakład Poligraficzny Druk Ar s. c. Olszański R., Skrzyński S., Kłos R., Problemy medycyny i techniki nurkowej., Okrętownictwo i Żegluga S-ka z o.o., Gdańsk Zamieszczone fotografie pochodzą ze zbiorów własnych.

32