ZIEMNIAK Wyniki porejestrowych doświadczeń odmianowych z ziemniakiem realizowanych w środkowo-wschodniej części Polski. W roku 2014 (wg szacunków GUS) ziemniaki uprawiano na powierzchni około 300 tys. ha. Powierzchnia ta była niższa od ubiegłorocznej o 17,8 %. Do tak znacznego spadku powierzchni uprawy przyczynia się bardzo mały udział plantacji nasiennych w ogólnej powierzchni uprawy, co wyklucza z kolei możliwość wymiany sadzeniaków przynajmniej co cztery lata. Taka wymiana jest podstawowym czynnikiem wpływającym na zwiększenie plonów w produkcji ziemniaka poprzez wykorzystanie plonotwórczych cech reprezentowanych przez nowe odmiany. Z tego powodu plony uzyskiwane w produkcji w skali kraju są zdecydowanie niższe od plonów, które uzyskujemy w doświadczeniach odmianowych COBORU. Należy dodać jeszcze, że ziemniak sukcesywnie, przestaje być jedną z głównych roślin pastewnych, gdyż jest on z powodzeniem zastępowany przez kukurydzę. Zjawiskiem bardzo niepokojącym jest także, występująca coraz częściej, monokulturowa uprawa roślin zbożowych, która prowadzi do degradacji i wyjałowienia gleby. W 2014 roku w Polsce było zarejestrowanych w Krajowym Rejestrze, wg stanu na 31 grudnia, 109 odmian ziemniaka (85 jadalnych i 24 skrobiowych). Miały one odmienny genotyp, różne możliwości plonowania oraz były zróżnicowane pod względem cech odpornościowych i jakościowych. Udział poszczególnych grup wczesności w KR przedstawiono w tabeli nr 1. Tabela 1. Udział wszystkich grup wczesności ziemniaka w Krajowym Rejestrze Odmian wg stanu na 31 grudnia 2014 roku. Grupy wczesności odmian Razem Odmiany Bardzo wczesne Wczesne Średniowcz. Średniopóźne Późne Krajowe Zagraniczne Jadalne 13 25 36 10 1 36 49 Skrobiowe - 1 10 3 10 21 3 Razem 13 26 46 13 11 57 52 Poniższe opracowanie zawiera wyniki doświadczeń porejestrowych (PDO) z odmianami ziemniaka przeprowadzonych w 2014 roku, na tle wyników z lat 2012-2014. Przeprowadzone badania miały sprawdzić aktualną wartość gospodarczą badanych odmian, zwłaszcza starszych, w odniesieniu do najnowszych zaczynających wchodzić do uprawy. Otrzymane wyniki doświadczeń mają pomóc rolnikom w wyborze odmian o największej stabilności plonowania, dostosowanych do lokalnych warunków gospodarowania. W opracowaniu wykorzystano dane z doświadczeń realizowanych przez Seroczynie, IHAR-PIB Radzików O/Jadwisin (województwo mazowieckie), ZDOO w Uhninie (województwo lubelskie) oraz Krzyżewo i ZDOO w Marianowie (województwo podlaskie). Doświadczenia przeprowadzono w czterech oddzielnych grupach wczesności (bardzo wczesne, wczesne, średniowczesne, średniopóźne i późne). Rozmieszczenie doświadczeń przedstawia rysunek 1. W 2014 roku doświadczenia w ramach PDO prowadzono w 2 seriach tj. doświadczenia z odmianami jadalnymi oraz skrobiowymi. Wszystkie doświadczenia były prowadzone zgodnie z metodyką obowiązującą w badaniach rejestrowych COBORU. W grupie odmian bardzo wczesnych I termin zbioru przeprowadzono po 40 dniach od wschodów a II termin w okresie późnej dojrzałości fizjologicznej. Plon z pozostałych grup wczesności zebrano po osiągnięciu przez ziemniaki dojrzałości pełnej. Doświadczenia zakładano w układzie losowanych bloków lub w układzie 1-no rozkładalnym (przy liczbie badanych odmian powyżej 15), w 3 powtórzeniach. Doświadczenia prowadzono w warunkach ochrony przed chwastami, szkodnikami (stonka ziemniaczana) oraz chorobami (alternarioza, zaraza ziemniaka).
Rysunek 1.Lokalizacja doświadczeń porejestrowych z ziemniakiem w omawianym rejonie. Doświadczenia z odmianami: -jadalnymi -skrobiowymi W omawianym sezonie wegetacyjnym przebieg warunków meteorologicznych miał duży wpływ na uzyskane wyniki. Doświadczenia założono w drugiej dekadzie kwietnia (tabela 6). Ciepła i słoneczna pogoda sprzyjała sadzeniu ziemniaków. Niestety w pierwszej i drugiej dekadzie maja wystąpiło ochłodzenie, które wpłynęło na wydłużenie okresu wschodów. Na przełomie III dekady maja oraz I dekady czerwca wystąpiły duże opady deszczu (tabela 2), które z jednej strony przyczyniły się do przyspieszenia tempa wzrostu i rozwoju roślin a z drugiej sprzyjały tworzeniu się zastoisk wody opadowej w międzyrzędziach powodując podmoknięcia a nawet lokalne podtopienia ziemniaków, zwłaszcza po opadach burzowych. Takie warunki sprzyjały rozwojowi chorób grzybowych. Ciepły i wilgotny, lipiec i sierpień sprzyjały poprawie warunków wegetacji ziemniaka, z którego po zbiorze uzyskano dobry plon bulw. Tabele 2 i 3 obrazują przebieg warunków pogodowych w omawianym sezonie 2014. Tabela 2 Miesięczne sumy opadów w jednostkach prowadzących doświadczenia porejestrowe z ziemniakiem na terenie województw: mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego w 2014 roku Lp. Miesiąc Opady[mm] IHAR-PIB ZDOO ZDOO w Seroczynie O/Jadwisin w Uhninie Krzyżewie Marianowie 1 Marzec 43,6-32,6 20,0 35,0 2 Kwiecień 50,6 61,1 43,0 25,4 37,2 3 Maj 123,5 41,3 141,4 74,8 42,1 4 Czerwiec 75,2 69,8 85,2 67,9 74,1 5 Lipiec 53,2 23,5 73,4 37,5 55,7 6 Sierpień 99,7 79,2 95,8 64,1 63,3 7 Wrzesień 25,4 11,9 19,6 18,1 16,3 Suma 471,2 286,8 491,0 307,8 323,7
Tabela 3 Średnie temperatury miesięczne powietrza w jednostkach prowadzących doświadczenia porejestrowe z ziemniakiem na terenie województw: mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego w 2014 roku. Lp. Miesiąc Temperatura [ 0 C] Seroczynie IHAR-PIB O/Jadwisin ZDOO w Uhninie Krzyżewie ZDOO w Marianowie 1 Marzec 5,6-6,3 5,7 5,8 2 Kwiecień 9,5 10,3 11,1 9,4 9,4 3 Maj 13,4 14,1 14,7 13,7 13,5 4 Czerwiec 15,0 15,8 15,9 15,2 14,9 5 Lipiec 20,5 21,4 21,1 20,6 20,3 6 Sierpień 18,0 18,3 19,2 18,4 18,2 7 Wrzesień 14,2 14,7 14,6 13,7 14,3 W 2014 roku w ramach Porejestrowego Doświadczalnictwa Odmianowego (PDO) na terenie województw mazowieckiego, lubelskiego i podlaskiego badano 7 odmian bardzo wczesnych, 8 odmian wczesnych, 12 odmian średniowczesnych, 4 odmiany z grupy średniopóźnych i późnych oraz 12 odmian ziemniaków z grupy skrobiowych. Warunki polowe doświadczeń, nawożenie i stosowane zabiegi przedstawiają tabele 6 i 7. Doświadczenia z ziemniakiem zakładano na glebach kompleksu żytniego bardzo dobrego i dobrego. Zróżnicowane warunki atmosferyczne oraz siedliskowe miały wpływ na wyniki doświadczeń uzyskane w poszczególnych punktach doświadczalnych. W grupie odmian bardzo wczesnych dokonano zbioru w dwóch terminach tj. po 40 dniach od wschodów oraz po zakończeniu wegetacji roślin. W pierwszym terminie zbioru najwyższe plony uzyskano w Krzyżewie 22,1 t/ha, nieco mniejsze w Seroczynie 20,5 t/ha. Natomiast w Uhninie i Jadwisine uzyskano odpowiednio po 18,7 oraz 15,8 t/ha. Ziemniaki zbierane po zakończeniu wegetacji plonowały najlepiej w Uhninie 57,0 t/ha a najsłabiej w Seroczynie 38,5 t/ha. Najwyższy potencjał plonotwórczy, a zarazem przydatność odmian do uprawy na wczesny zbiór, czyli po 40 dniach od wschodów, uzyskały odmiany Lord, Miłek i Viviana. Z kolei po zakończeniu wegetacji ( II termin zbioru ) najwyższym potencjałem plonotwórczym wykazywały się odmiany Lord, Denar i Impala. Uzyskane w 2014 roku plony były generalnie wyższe od uzyskanych w roku ubiegłym. Porównując średnie plony z lat 2012-2014 należy zauważyć niezmiennie wysokie plonowanie, w obu terminach zbioru, odmiany Lord. W grupie odmian wczesnych najwyższy plon uzyskano w warunkach Uhnina 54,1 t/ha, niższy w Krzyżewie 50,0 t/ha. Najniższy plon uzyskano w Jadwisinie 47,5 t/ha i Seroczynie 36,5 t/ha, co mogło być spowodowane nadmiernym uwilgotnieniem gleby, w wyniku czego rośliny były podtapiane po ulewnych opadach deszczu i miały ograniczony przyrost plonu. W badanych punktach wysokimi plonami cechowały się odmiany Ignacy, Michalina, Gwiazda. Pozostałe odmiany miały dobry, chociaż nieco niższy poziom plonowania. Najsłabiej plonowała odmiana Bellarosa. Średni plon ziemniaków z grupy odmian średniowczesnych wynosił 51,2 t/ha i był wyższy od plonu uzyskanego przez ziemniaki z tej grupy w 2013 roku. Najlepiej potencjał plonotwórczy odmian wykorzystano w doświadczeniach założonych w Krzyżewie i Jadwisinie uzyskując odpowiednio 53,5 i 53,2 t/ha, słabiej w Seroczynie 50,7 t/ha, a najsłabiej w Uhninie 47,2 t/ha, gdzie niski poziom plonowania ziemniaków mógł być spowodowany wystąpieniem niekorzystnych warunków atmosferycznych. W 2014 roku najwyższy poziom plonowania odnotowano u odmian Ametyst 126 % wzorca, Stasia 109 % wzorca, Tetyda i Tajfun 104 % wzorca. Nieco poniżej poziomu wzorca plonowały odmiany Malaga, Oberon, Satina. W trzyletnim cyklu badań najlepiej plonowały odmiany Ametyst, Tetyda, Satina i Finezja. Zawartość skrobi była niższa niż w roku ubiegłym (tabela 13). Odmiany średniopóźne i późne najwyższy plon uzyskały w Krzyżewie 56,9 t/ha a najniższy w Seroczynie 47,0 t/ha. W 2014 roku najlepiej plonowały odmiany Mondeo ( średnio 107 % wzorca) i Gustaw (średnio 101 % wzorca), zachowując przy tym wysoki poziom plonu handlowego. Plon pozostałych odmian ukształtował się poniżej poziomu wzorca. Zawartość skrobi była niższa niż w roku ubiegłym (tabela 15). W ubiegłym sezonie wegetacyjnym, w ramach PDO, założono także doświadczenia z ziemniakami odmian skrobiowych w dwóch grupach tzn. odmian skrobiowych średniowczesnych oraz średniopóźnych
i późnych. Zlokalizowano je w Marianowie (woj. podlaskie), Jadwisinie (woj. mazowieckie) oraz Uhninie (woj. lubelskie). W pierwszej grupie ziemniaki skrobiowe najlepiej plonowały w Jadwisinie 43,6 t/ha. W drugiej najwyższy poziom plonowania osiągnęły w Marianowie 51,6 t/ha. Najwyżej w 2014 roku plonowały odmiany Pokusa, Pasat, Jubilat, Kuras, i Hinga. Najwyższy plon skrobi z hektara za 2014 rok uzyskały odmiany Hinga i Pokusa (tab.18) a za wielolecie odmiany Kuras, Pokusa, Hinga (tab. 19). Pozostałe informacje o badanych odmianach takie jak: cechy morfologiczne, ocena właściwości konsumpcyjnych czy odporność na podstawowe choroby zawierają tabele 20 i 21.
Tabela 4 Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne i wczesne badane w roku 2014. Lp Rok wpisania do Krajowego Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej- Rejestru Odmian w Polsce pełnomocnika w Polsce Odmiany bardzo wczesne 1 Arielle 2006 Agrico Polska sp. z o.o. ul. Staromiejska 7A, PL 84-300 Lębork 2 Denar * 1999 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 3 Impala * 2003 Agrico Polska sp. z o.o. ul. Staromiejska 7A, PL 84-300 Lębork 4 Justa * 2006 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 5 Lord * 1999 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 6 Miłek * 2006 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 7 Viviana 2010 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL- 76-039 Biesiekierz Odmiany wczesne 1 Altesse 2009 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs w Strzekęcinie 11, PL-76-024 Świeszyno 2 Bellarosa 2006 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL- 76-039 Biesiekierz 3 Gwiazda * 2011 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 4 Ignacy * 2012 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs w Strzekęcinie 11, PL-76-024 Świeszyno 5 Michalina * 2010 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 6 Oman * 2005 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 7 Owacja 2006 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, PL-76-024 Świeszyno 8 Vineta 1999 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL- 76-039 Biesiekierz
Tabela 5. Ziemniak. Odmiany średniowczesne, średniopóźne i późne badane w roku 2014. Lp Rok wpisania do Krajowego Rejestru Odmian w Polsce Adres jednostki zachowującej odmianę, a w przypadku odmiany zagranicznej- pełnomocnika w Polsce 1 2 3 Odmiany średniowczesne 1 Ametyst * 2009 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, PL-76-024 Świeszyno 2 Cekin * 2004 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, Pl-76-024 Świeszyno 3 Finezja * 2007 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 4 Gawin * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, PL-76-024 Świeszyno 5 Honorata * 2012 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL- 76-039 Biesiekierz 6 Legenda * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, PL-76-024 Świeszyno 7 Malaga * 2013 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 8 Oberon * 2012 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 9 Satina * 2000 Solana Polska sp. z o.o. Zduny 25, PL 99-440 Zduny 10 Stasia * 2010 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 11 Tajfun * 2004 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, PL-76-024 Świeszyno 12 Tetyda * 2008 Hodowla Ziemniaka Zamarte sp. z o.o. Grupa IHAR Zamarte, ul. Parkowa 1, PL - 89-430 Odmiany średniopóźne i późne 1 Gustaw * 2010 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, PL-76-024 Świeszyno 2 Jelly 2005 Europlant Handel Ziemniakami sp. z o.o. O/Laski Koszalińskie 3 A, PL- 76-039 Biesiekierz 3 Mondeo 2013 KWS Polska sp. z o. o. ul. Chlebowa 4/8, PL 61 003 Poznań 4 Syrena * 2002 Pomorsko-Mazurska Hodowla Ziemniaka sp. z o.o. zs. w Strzekęcinie, PL-76-024 Świeszyno * - odmiana chroniona krajowym wyłącznym prawem hodowcy
Tabela 6.Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń. Rok zbioru 2014 Miejscowość Seroczyn Jadwisin Uhnin Krzyżewo Powiat siedlecki legionowski parczewski braniewski Kompleks rolniczej żytni bardzo dobry żytni dobry żytni bardzo dobry żytni dobry przydatności gleby (pszenno-żytni) (pszenno-żytni) Klasa bonitacyjna gleby IVa Ivb IV a IVb PH gleby w KCl 5,5 5,0 6,4 7,6 Przedplon Żyto ozime Pszenica oz. + poplon gorczycy Data sadzenia (dzień, m-c, rok) Pszenżyto ozime Jęczmień jary - bardzo wczesne 25.04.2014 22.04.2014 18.04.2014 17.04.2014 - wczesne 25.04.2014 22.04.2014 18.04.2014 17.04.2014 - średniowczesne 25.04.2014 22.04.2014 18.04.2014 17.04.2014 - średniopóźne i późne 25.04.2014 22.04.2014 18.04.2014 17.04.2014 Data zbioru (dzień, m-c, rok) - bardzo wczesne 25.08.2014 25.08.2014 29.08.2014 01.09.2014 - wczesne 25.08.2014 25.08.2014 28.08.2014 01.09.2014 - średniowczesne 02.10.2014 18.09.2014 15.09.2014 07.10.2014 - średniopóźne i późne 03.10.2014 07.10.2014 17.09.2014 07.10.2014 Nawożenie organiczne Rodzaj nawozu, dawka Przyorana słoma żyta Przyorana słoma i poplon gorczycy (4,1 t/ha s. m.) - - Nawożenie mineralne N (kg/ha) 100 100 90 120 P2 O5 (kg/ha) 30 40 90 50 K2O (kg/ha) 180 150 135 150 Nawożenie dolistne preparatami wieloskładnikowymi (l/ha) Insol 7 (1l/ha) - - -
Tabela 7 Ziemniak. Warunki polowe doświadczeń, ochrona roślin. Rok zbioru 2014 Miejscowość Seroczyn Jadwisin Uhnin Krzyżewo Powiat siedlecki legionowski parczewski braniewski Nazwa herbicydu (nazwa, dawka/ha) Linurex 500 SC (2l/ha) Ochrona przeciw chwastom (wszystkie grupy wczesności) Afalon dyspersyjny 450 SC (1,8 l/ha) Titus 25 WG (60 g/ha) Ochrona przeciw chorobom i szkodnikom - Afalon dyspersyjny 450 SC (2,0 l/ha) - bardzo wczesne i wczesne (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,15l/ha) Calipso 480 SC (75g/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) Actara 25 WG (75 g/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,15l/ha) Pyton Consento 450 SC (2,0 l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Bulldock 025 EC (0,3 l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,0 kg/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha) (nazwa, dawka/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,3 l/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) (nazwa, dawka/ha) - średniowczesne, średniopóźne i późne Revus 250 SC (0,6 l/ha) Revus 250 SC (0,6 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,15l/ha) Actara 25 WG (75 g/ha) Fastac 100 EC (0,1 l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) (nazwa, dawka/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) Pyton Consento 450 SC (2,0 l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) (nazwa, dawka/ha) Karate Zeon 050 CS (0,15l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,5 kg/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Bulldock 025 EC (0,3 l/ha) Apacz 50 WG (40 g/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2,0 kg/ha) Ridomil Gold 67,8 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Gwarant 500 SC (2l/ha) Infinito 687,5 SC (1,3 l/ha) Infinito 687,5 SC (1,5 l/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha) (nazwa, dawka/ha) Actara 25 WG (0,08 kg/ha) Revus 250 SC (0,6 l/ha) Curzate M 72,5 WP (2,5 kg/ha) Revus 250 SC (0,6 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Revus 250 SC (0,6 l/ha) Acrobat MZ 69 WG (2 kg/ha) (nazwa, dawka/ha) Revus 250 SC (0,6 l/ha) (nazwa, dawka/ha) Pyton Consento 450 SC (2l/ha)
Tabela 8 Ziemniak. Odmiany bardzo wczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Lata zbioru 2013-2014. Plon ogólny Plon handlowy Lp. Seroczynie IHAR-PIB O/Jadwisin ZDOO w Uhninie Punkt doświadczalny Krzyżewie Seroczynie IHAR PIB O/Jadwisin ZDOO w Uhninie Krzyżewie Zbiór wczesny ( po 40 dniach od wschodów) 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 Wzorzec, dt z ha 205,1 111,8 158,1 166,6 187,5 150,0 221,0 163,3 174,8 86,3 93,1 129,6 180,1 116,1 215,5 154,9 1 Arielle 71 105 94 110 85 121 80 120 76 124 104 116 86 125 81 123 2 Denar 96 86 98 72 92 110 99 64 84 81 81 67 91 103 99 63 3 Impala 103 100 93 103 98 84 96 82 108 110 124 111 98 96 96 82 4 Justa 106 97 93 78 100 69 97 83 104 103 88 81 100 70 96 83 5 Lord 119 109 99 94 111 111 110 110 120 93 85 85 111 102 111 109 6 Miłek 103 90 115 131 94 110 120 133 107 72 92 123 94 104 120 133 7 Viviana 101 114 108 111 120 95 97 108 101 117 127 117 121 100 96 109 Zbiór po zakończeniu wegetacji 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 Wzorzec, dt z ha 385,1 179,1 500,1 316,4 570,6 170,8 563,2 374,9 366,5 152,3 434,3 250,7 548,1 158,0 520,2 358,2 1 Arielle 88 95 94 102 104 119 87 100 89 97 101 110 106 124 89 102 2 Denar 107 105 110 96 119 99 119 85 107 103 108 82 123 99 120 85 3 Impala 112 88 100 97 102 109 105 111 114 93 97 96 94 106 103 109 4 Justa 94 99 79 87 84 92 81 89 95 105 78 93 83 94 86 90 5 Lord 114 116 111 110 121 143 117 115 114 117 105 108 125 147 115 118 6 Miłek 89 90 98 95 80 54 93 99 86 76 95 84 79 47 94 99 7 Viviana 96 108 109 113 90 84 98 100 95 109 116 127 90 82 92 96 Wzorzec wszystkie badane odmiany
Tabela 9. Ziemniak. Bardzo wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw ( % wzorca). Lata zbioru 2012, 2013, 2014. Lp. Plon ogólny Plon handlowy 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 Zbiór wczesny ( po 40 dniach od wschodów) Wzorzec, dt z ha 192,9 147,9 194,4 178,4 165,9 121,7 179,1 155,6 1 Arielle 83 114 111 103 87 122 115 108 2 Denar 96 83 102 94 89 79 101 90 3 Impala 98 92 91 94 107 100 94 100 4 Justa 99 82 90 90 97 84 87 89 5 Lord 110 106 104 107 107 97 102 102 6 Miłek 108 116 110 111 103 108 110 107 7 Viviana 107 107 107 107 111 111 106 109 Zbiór po zakończeniu wegetacji Wzorzec, dt z ha 504,8 260,3 478,5 414,5 467,3 229,8 464,9 387,3 1 Arielle 93 104 102 100 96 108 103 102 2 Denar 114 96 106 105 115 92 106 104 3 Impala 105 101 109 105 102 101 109 104 4 Justa 85 92 90 89 86 96 90 91 5 Lord 116 121 118 118 115 123 118 119 6 Miłek 90 85 99 91 89 77 99 88 7 Viviana 98 101 96 98 98 104 97 100 Liczba doświadczeń 4 4 4 4 4 4 Wzorzec- średnia z wszystkich badanych odmian
Tabela 10. Ziemniak. Odmiany wczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Lata zbioru 2013-2014. Lp. Plon ogólny Punkt doświadczalny Plon handlowy Seroczynie IHAR-PIB O/Jadwisin ZDOO w Uhninie Krzyżewie Seroczynie IHAR-PIB O/Jadwisin ZDOO w Uhninie Krzyżewie 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 Wzorzec, dt z ha 365,6 200,1 475,3 358,4 541,7 179,8 500,1 411,6 347,4 174,3 455,3 280,2 515,9 171,8 445,8 406,4 1 Altesse 99 82 94 103 85 86 99 114 97 66 91 95 86 78 109 115 2 Bellarosa 85 105 73 83 92 121 84 95 87 114 74 97 84 126 58 94 3 Gwiazda 106 96 114 117 114 88 96 109 105 91 114 116 112 88 99 110 4 Ignacy 114-119 - 115-121 - 114-122 - 117-127 - 5 Michalina 124 123 113 115 105 165 105 94 123 127 114 120 109 169 103 94 6 Oman 92 87 99 84 82 44 98 98 91 80 99 75 82 41 107 97 7 Owacja 90 101 106 114 101 106 99 104 91 98 104 109 101 104 105 104 8 Vineta 92 100 83 94 107 105 98 92 92 105 82 100 109 107 92 92 Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 11. Wczesne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2012, 2013, 2014. Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % Lp. 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 Wzorzec, dt z ha 470,7 287,5 457,5 405,2 441,1 258,2 440,2 379,8 % % % % 1 Altesse 94 96 81 90 96 89 78 88 13,3 15,8 12,7 13,9 2 Bellarosa 84 101 104 96 76 108 107 97 12,8 14,3 13,2 13,4 3 Gwiazda 108 103 111 107 108 101 111 107 12,7 14,4 12,6 13,2 4 Ignacy 117 - - 117 * 120 - - 120 * 12,8 - - 12,8 * 5 Michalina 112 124 113 116 112 128 114 118 12,8 14,4 12,7 13,3 6 Oman 93 78 92 88 95 73 90 86 15,5 16,8 15,2 15,8 7 Owacja 99 106 104 103 100 104 103 102 13,8 15,5 13,8 14,4 8 Vineta 95 98 101 98 94 101 103 99 13,1 13,7 12,7 13,2 Liczba doświadczeń 4 4 4 4 4 4 4 4 4 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - odmiana badana w 2014 roku
Tabela 12 Ziemniak. Odmiany średniowczesne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Lata zbioru 2013-2014. Lp. Plon ogólny Punkt doświadczalny Plon handlowy Seroczynie IHAR PIB O/Jadwisin ZDOO w Uhninie Krzyżewie Seroczynie IHAR PIB O/Jadwisin ZDOO w Uhninie Krzyżewie 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 Wzorzec, dt z ha 507,5 225,8 532,5 476,0 472,8 132,0 535,5 476,7 482,4 187,7 426,3 447,4 454,5 206,9 513,2 464,2 1 Ametyst 127 116 134 119 118 132 126 145 115 93 126 108 116 117 128 142 2 Cekin 96 85 96 98 96 75 100 90 97 81 96 98 98 79 103 91 3 Finezja 103 108 86 111 95 122 99 104 105 124 81 116 96 126 102 100 4 Gawin 96 101 96 93 100 138 86 99 97 100 85 94 92 136 85 98 5 Honorata 85-93 - 88-79 - 84-100 - 90-83 - 6 Legenda 90 102 84 82 88 45 91 89 90 100 88 84 88 45 93 90 7 Malaga 100 90 99 86 96 85 102 100 99 82 94 87 96 78 103 102 8 Oberon 94 87 103 94 90 74 107 79 95 80 105 93 92 73 105 80 9 Satina 93 92 105 116 120 161 75 97 95 94 105 118 123 167 77 91 10 Stasia 112 111 105 103 109 86 108 106 114 113 101 104 110 87 101 105 11 Tajfun 95 94 98 101 105 122 116 108 96 102 110 102 107 124 117 110 12 Tetyda 109 120 102 113 96 101 110 121 112 132 109 139 92 105 104 119 Wzorzec wszystkie badane odmiany
Tabela 13. Ziemniak. Odmiany średniowczesne. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2012, 2013, 2014. Lp. Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 Wzorzec, dt z ha 512,1 352,1 468,9 444,4 469,1 326,6 447,3 414,3 % % % % 1 Ametyst 126 128 121 125 121 115 119 118 14,4 15,1 15,4 15,0 2 Cekin 97 87 91 92 99 97 92 96 15,5 16,6 15,5 15,9 3 Finezja 96 111 106 104 96 117 107 107 15,8 15,8 16,4 16,0 4 Gawin 95 108 92 98 90 107 91 96 16,9 16,9 17,2 17,0 5 Honorata 86 - - 86 ** 89 - - 89 ** 16,8 - - 16,8 ** 6 Legenda 88 80 81 83 90 80 80 83 16,0 15,8 16,4 16,1 7 Malaga 99 90-95 * 98 87-93 * 13,4 13,6-13,5 * 8 Oberon 99 84 120 101 99 82 118 100 13,0 14,6 13,6 13,7 9 Satina 98 117 111 109 100 118 114 111 13,9 14,9 14,3 14,4 10 Stasia 109 102 80 97 107 102 81 100 14,6 16,1 14,9 15,2 11 Tajfun 104 106 101 104 108 110 103 107 16,5 18,3 16,8 17,2 12 Tetyda 104 114 123 114 104 124 124 117 12,7 14,2 13,2 13,4 Liczba doświadczeń 4 4 4 4 4 4 4 4 4 Wzorzec średnia z wszystkich badanych odmian * - średnia z lat 2013-2014, ** - odmiana badana w 2014 roku
Tabela 14. Ziemniak. Odmiany średniopóźne i późne. Plon ogólny i plon handlowy bulw w miejscowościach (%wzorca). Lata zbioru 2013-2014. Plon ogólny Plon handlowy Lp. Punkt doświadczalny IHAR PIB ZDOO IHAR PIB ZDOO Seroczynie O/Jadwisin w Uhninie Krzyżewie Seroczynie O/Jadwisin w Uhninie Krzyżewie 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 2014 2013 Wzorzec, dt z ha 470,9 277,0 515,8 287,7 549,0 233,1 569,6 447,7 458,1 259,4 417,2 262,4 533,4 218,3 527,6 442,5 1 Gustaw 99 82 102 79 93 84 109 103 98 83 109 82 93 83 103 101 2 Jelly 101 110 88 84 96 106 102 96 102 110 89 84 98 107 109 96 3 Mondeo 110 108 110 138 113 110 95 102 111 108 112 135 115 110 95 102 4 Syrena 90-100 - 98-94 - 89-90 - 94-93 - Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 15. Średniopóźne i późne odmiany ziemniaka. Plon ogólny i handlowy bulw (%wzorca) oraz zawartość skrobi (%). Lata zbioru 2012, 2013, 2014. Lp. Wzorzec wszystkie badane odmiany * - średnia z lat 2013-2014,** - odmiana badana w 2014 roku Plon ogólny Plon handlowy Zawartość skrobi % 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 2014 2013 2012 Średnia 2012-2014 526,3 311,4 490,7 442,8 484,1 295,7 472,4 417,4 % % % % Wzorzec, dt z ha 1 Gustaw 101 87 89 92 101 87 89 92 16,6 15,8 16,3 16,2 2 Jelly 97 99 92 96 100 99 93 97 13,3 14,7 13,9 14,0 3 Mondeo 107 115-111 * 108 114-111 * 13,9 15,8-14,9 * 4 Syrena 96 - - 96 ** 92 - - 92 ** 13,5 - - 13,5 ** Liczba doświadczeń 4 4 4 4 4 4 4 4 3
Tabela 16 Plon ogólny ziemniaków odmian skrobiowych badanych w 2014 roku (% wzorca). IHAR PIB ZDOO w ZDOO O/Jadwisin Marianowie w Uhninie Średnia Odmiany skrobiowe średnio wczesne Wzorzec dt z ha 436,9 421,7 351,3 403,3 1 Glada 97 103 90 97 2 Harpun 98 95 99 97 3 Jubilat 113 107 115 112 4 Kaszub 96 100 62 86 5 Pasat 104 119 125 116 6 Zuzanna 92 76 108 92 Odmiany skrobiowe średnio późne i poźne Wzorzec dt z ha 472,9 516,2 412,4 467,2 1 Danuta 109 85 93 96 2 Hinga 99 115 97 104 3 Inwestor 86 80 79 82 4 Kuras 95 108 114 106 5 Pasja Pomorska 95 102 97 98 6 Pokusa 116 110 121 116 Wzorzec wszystkie badane odmiany Tabela 17 Plon handlowy ziemniaków odmian skrobiowych badanych w 2014 roku (dt. z ha). IHAR PIB O/Jadwisin ZDOO w Marianowie ZDOO w Uhninie Średnia % wzorca Odmiany skrobiowe średnio wczesne Wzorzec dt z ha 317,3 403,4 336,5 352,4-1 Glada 310 428 305 348 99 2 Harpun 291 389 335 338 96 3 Jubilat 393 443 401 412 117 4 Kaszub 275 397 208 293 83 5 Pasat 343 448 410 400 114 6 Zuzanna 292 315 360 322 91 Odmiany skrobiowe średnio późne i poźne Wzorzec dt z ha 350,4 494,6 390,4 411,8-1 Danuta 379 425 367 390 95 2 Hinga 353 581 380 438 106 3 Inwestor 262 379 300 314 76 4 Kuras 307 539 437 428 104 5 Pasja Pomorska 377 520 384 427 104 6 Pokusa 424 525 475 475 115 Wzorzec wszystkie badane odmiany
Tabela 18. Zawartość i plon skrobi ziemniaków odmian skrobiowych badanych w 2014 roku (dt. z ha). IHAR- PIB O/ Jadwisin ZDOO w Mariano wie % skrobi Plon skrobi (dt/ha) ZDOO w Uhninie Średnia IHAR- PIB O/Jadwis in ZDOO w Mariano wie ZDOO w Uhninie Średnia 1 Glada 17,2 18,1 19,7 18,3 73 78 62 71 2 Harpun 18,2 20,3 19,8 19,4 78 82 69 76 3 Jubilat 19,4 20,3 20,9 20,2 96 91 85 91 4 Kaszub 22,0 23,0 23,2 22,7 92 97 51 80 5 Pasat 18,6 17,8 18,1 18,2 95 89 79 88 6 Zuzanna 16,9 18,7 19,2 18,3 68 60 73 67 7 Danuta 18,1 17,2 18,5 17,9 93 76 71 80 8 Hinga 21,8 23,0 21,7 22,2 102 136 87 108 9 Inwestor 19,0 21,1 21,3 20,5 77 87 69 78 10 Kuras 19,6 21,4 18,1 19,7 88 119 85 97 11 Pasja 18,0 21,5 20,1 19,9 81 113 81 92 Pomorska 12 Pokusa 18,2 18,9 18,7 18,6 100 108 93 100 Tabela 19. Ziemniak- odmiany skrobiowe, zawartość i plon skrobi. Lata 2012, 2013,2014. * - średnia z lat 2013 2014 ** - odmiana badana w 2014 roku Lp. Plon skrobi (dt z ha) Zawartość skrobi % 2012 2013 2014 Średnia 2012-2014 2012 2013 2014 Średnia 2012-2014 1 Glada 77 59 71 69 19,1 19,7 18,3 19,0 2 Harpun - 52 76 64 * - 19,4 19,4 19,4 * 3 Jubilat - - 91 91 ** - - 20,2 20,2 ** 4 Kaszub - - 80 80 ** - - 22,7 22,7 ** 5 Pasat 68 64 88 73 18,3 19,0 18,2 18,5 6 Zuzanna 81 65 67 71 19,5 19,9 18,3 19,2 7 Danuta - - 80 80 ** - - 17,9 17,9 ** 8 Hinga 107 68 108 94 21,7 20,9 22,2 21,6 9 Inwestor 88 77 78 81 20,3 20,9 20,5 20,6 10 Kuras 109 88 97 98 19,8 19,9 19,7 19,8 11 Pasja - 70 92 81 * - 19,7 19,9 19,8 * Pomorska 12 Pokusa 113 76 100 96 19,1 17,6 18,6 18,4 Liczba doświadczeń 4 4 3 4 4 3
Tabela 20. Cechy morfologiczne i ocena właściwości konsumpcyjnych badanych odmian (dane COBORU) Lp. Barwa kwiatów Kształt bulw Ocena kształtu Ocena głębokości oczek Wielkość bulw Barwa skórki Barwa miąższu Smak Typ konsumpcyjny Przydatność do przetwórstwa Skala 9 o Skala 9 o 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 frytki czipsy Bardzo wczesne 1 Arielle b ow 7,5 7 8 ż jż 7,5 B 2 Denar b oow 7 7 9 ż jż 7 AB 3 Impala b ow 8 7,5 9 ż jż 7 AB 4 Justa b oow 7 7 8 ż ż 7 B-BC + 5 Lord b oow 6,5 7 8 ż jż 7 AB 6 Miłek b oow 7 6,5 8 ż jż 6,5 BC 7 Viviana jczf oow 7,5 7 8 ż jż 7 AB Wczesne 1 Altesse b ow 7,5 7,5 8 jbż ż 7 AB 2 Bellarosa czf oow 7,5 7 9 cz ż 7 B 3 Gwiazda b oow 7,2 7 9 ż jż- ż 7 B 4 Ignacy jczf oow 6,4 6,7 8 ż jż 6,7 B 5 Michalina b oow 7,0 6,5 9 ż jż 6,5 B 6 Oman b ow 7 7,5 7 ż jż 7,5 B 7 Owacja b oow 7 7 9 ż jż 7 B-BC 8 Vineta b oow 7 7 8 ż ż 7 AB Średniowczesne 1 Ametyst b oow 6,5 7 8 jbż kr 6 BC 2 Cekin b oow 7 7 8 ż jż 7 BC-C 3 Finezja czf oow 7 7 8 ż jż 6,5 BC + 4 Gawin czf oow 7 6,5 7 ż jż 6,5 B-BC + 5 Honorata b oow 6,9 6,5 7 jbż jż 6,7 BC + 6 Legenda czf oow 7 7,5 8 jbż jż 6,5 BC-C + 7 Malaga cnf ow 7 7,5 8 ż jż 6,4 B-BC 8 Oberon b ow 6,6 6,8 8 cz jż 7 AB 9 Satina b oow 7,5 7,5 9 ż ż 7,5 B 10 Stasia b oow 7 7 9 ż ż 6,5 B 11 Tajfun b ow 7 7 9 ż ż 7 B-BC 12 Tetyda b oow 7 7,5 9 ż jż 7,5 B-BC Średniopóźne i późne 1 Gustaw czf oow 7 6,5 9 ż kr 6 BC 2 Jelly b ow 8 7,5 9 ż ż 7,5 B 3 Mondeo b ow 7 7 9 ż kr 6,7 B-BC 4 Syrena b ow 7 7 9 ż ż 7 B
Objaśnienia do tabeli 20 : Kol. 2: Barwa kwiatów: b biała czf czerwonofioletowa jczf jasnoczerwono-fioletowa cnf ciemnoniebiesko-fioletowa Kol. 3: Kształt bulw: oow okrągłoowalny ow owalny Kol. 7: Barwa skórki: ż - żółta jbż - jasnobeżowa cz - czerwona Kol. 8: Barwa miąższu: kr - kremowa jż - jasnożółta ż - żółta Kol. 4: Regularność kształtu (skala 9 o ): Kol. 9: Smak (skala 9 o ): 1 wybitnie zdeformowany 1 - zły 9 idealny 9 wybitnie dobry Kol. 5: Głębokość oczek (skala 9 o ): Brak oceny smaku i typu konsumpcyjnego 1 bardzo głębokie oznacza,że odmiana nie jest zalecana 9 bardzo płytkie do bezpośredniego spożycia Kol. 6: Wielkość bulw (skala 9 o ): Kol. 10: Typ konsumpcyjny: 4 21-30% frakcji bulw powyżej 50 mm AB - sałatkowy 5 31-40% frakcji bulw powyżej 50 mm B ogólnoużytkowy 6 41-50% frakcji bulw powyżej 50 mm BC lekko mączysty 7 51-60% frakcji bulw powyżej 50 mm C - mączysty 8 61-70% frakcji bulw powyżej 50 mm 9 powyżej 70% frakcji bulw powyżej 50 mm Kol. 11,12: + odmiana przydatna do przetwórstwa Objaśnienia do tabeli 21 : Kol. 2: + - odmiana odporna na mątwika ziemniaczanego patotyp Ro1 Kol. 3: + - odmiana odporna na raka ziemniaka patotyp 1 (D1) Kol. 3-7: - Odporność na choroby w skali 9 0 9 - odporność bardzo duża 5 odporność średnia 1 odporność bardzo mała Rm odmiana reaguje nekrotycznie na szczepienie PVM, co wskazuje na obecność genu Rm - brak danych
Tabela 21.Ziemniak. Odporność badanych odmian na mątwika ziemniaczanego i podstawowe choroby (dane COBORU) Wirusy Lp. Odmiany Mątwik ziemniaczany Rak ziemniaka Y Liściozwój M Zaraza ziemniaka (liście) Carna nóżka Parch zwykły Skala 9 - stopniowa 1 2 3 4 5 6 7 Bardzo wczesne 1 Arielle + + 3-4 5-6 2 7,6 2 Denar + + 7 7 4-5 3 5 7,7 3 Impala + + 4 6 2 2 6 7,9 4 Justa + + 5-6 5-6 3 7,7 5 Lord + + 7 7 4 3 6 7,7 6 Miłek + + 7 5-6 2 8,3 7 Viviana + + 5-6 5-6 2 7,5 Wczesne 1 Altesse + + 3-4 3-4 3 7,3 2 Bellarosa + + 5-6 8 2 8,1 3 Gwiazda + + 7 7 3 8,1 4 Ignacy + + 7 7 3 8,0 5 Michalina + + 7 3-4 3 7,6 6 Oman + + 5-6 5-6 3 7,9 7 Owacja + + 9 7 4 8,0 8 Vineta + + 7 8 4 2 6 8,1 Średniowczesne 1 Ametyst + + 9 5-6 8Rm 6 7,8 2 Cekin + 9 5 5-6 3 4 7 7,8 3 Finezja + + 9 7 8Rm 4,5 7,8 4 Gawin + 9 7 7 3 7,8 5 Honorata + + 5-6 5-6 3 7,4 6 Legenda + + 9 5-6 8Rm 5 7,8 7 Malaga + + 8 7 3,5 8 Oberon + + 8 5-6 3,5 8,2 9 Satina + + 5 7 4 3 6 8,2 10 Stasia + + 8 7 4 8,3 11 Tajfun + + 7 7 2-3 5 7 7,9 12 Tetyda + + 8 5-6 5 8,3 Średniopóźne i późne 1 Gustaw + 9 9 7 8Rm 5 8,1 2 Jelly + + 5 5 5 7,9 3 Mondeo + + 3-4 3-4 4 4 Syrena + + 8 5 3 5 5,5 7,6