Paliwo rakietowe Rakiety Czas 65 minut Uzyskana wiedza reakcja chemiczna może doprowadzić do powstania nowych substancji czasami można wykryć gaz w roztworze Produkt końcowy rakieta odpalana w wyniku reakcji chemicznej Potrzebne materiały: 12 pojemników 12 opakowań na kliszę 35 mm lub 12 pojemników po tabletkach musujących 12 łyżeczek do herbaty 12 linijek 12 opakowań proszku do pieczenia (12x2 łyżek stołowych proszku do pieczenia) 12 tabletek musujących (Alka-Seltzer lub podobnych) gruby papier lub cienki karton taśma klejąca nożyczki klej ocet papier toaletowy kola dietetyczna woda miętowe drażetki Mentos Przygotowanie Do zadania Zbuduj rakietę w każdym z 12 pojemników umieść: opakowanie do kliszy, mocny papier lub cienki karton, nożyczki, taśmę klejącą, klej, ocet, proszek do pieczenia, papier toaletowy i łyżeczkę do herbaty. Czym jest reakcja chemiczna? 10 min. Zapytaj dzieci, czy wiedzą, czym jest reakcja chemiczna. Wyjaśnij, że o reakcji chemicznej mówimy wtedy, gdy dwa składniki reagują ze sobą, tworząc nowe substancje. Wykonując Zadanie 1 uczniowie przeprowadzą reakcję chemiczną. Ocet i proszek do pieczenia użyte w Zadaniu 1, reagują ze sobą i wytwarza się dwutlenek węgla (gaz), który jest widoczny w postaci bąbelków. Dzieci budują rakietę odpalaną w wyniku reakcji chemicznej. strona 1 Rakiety LEKCJA 77
Zbuduj rakietę 20 min. W Zadaniu 1 dowiedzieliśmy się, że jeśli zmiesza się proszek do pieczenia i ocet, wytworzy się gaz. Wyjaśnij, że gaz będzie wykorzystany jako paliwo do rakiety. Podziel dzieci na pary i wręcz każdej parze pojemnik z przedmiotami potrzebnymi do budowy rakiety. Przeczytaj wspólnie z dziećmi treść ćwiczenia, aby wiedziały, co jest potrzebne, aby rakieta zadziałała. Dzieci wykonują Zadanie 2 z arkusza ćwiczeniowego. Upewnij się, aby podczas odpalania rakiety dzieci znajdowały się w bezpiecznej odległości. Jaka jest właściwa proporcja? 20 min. Dzieci badają, jaka jest najbardziej skuteczna proporcja proszku do pieczenia i octu powtarzając eksperyment kilka razy. Czy istnieje zależność pomiędzy ilością proszku do pieczenia i octu, a wysokością osiąganą przez rakietę? Która proporcja przynosi najlepszy efekt? Uczniowie wykonują Zadanie 3 z arkusza ćwiczeniowego. Należy wcześniej określić, ile razy mają powtórzyć zadanie. Omów wyniki. Jak wysoko poleciała rakieta? 15 min. Dzieci mogą wypróbować dwa inne rodzaje paliwa rakietowego: mieszaninę coli dietetycznej i miętowych drażetek Mentos lub wody i tabletek musujących. Zastanówcie się, które paliwo jest najskuteczniejsze. strona 2 Rakiety LEKCJA 77
1. Paliwo rakietowe Czym jest reakcja chemiczna? Co jest potrzebne? łyżeczka do herbaty Arkusz ćwiczeniowy ocet proszek do pieczenia Co należy zrobić? 1 Wlać kilka kropli octu na łyżeczkę do herbaty. 2 Dodać niewielką ilość proszku. Co się dzieje? To przykład reakcji chemicznej. Proszek do pieczenia i ocet reagują, tworząc nową substancję. Zbudujecie rakietę odpalaną w wyniku reakcji chemicznej 2. Zbuduj rakietę Co jest potrzebne? przyjrzyj się pozostałym przedmiotom w pojemniku. Co należy zrobić? 1 Przyjrzyj się rysunkowi rakiety na następnej stronie. strona 3 Rakiety LEKCJA 77
Twoja rakieta powinna spełniać następujące warunki: musi być wytrzymała, żeby nie połamać się podczas startu; korpus zbudowany z opakowania od kliszy; wystarczająco lekka, aby wystartować ; za jej pomocą wykona kroki 1-11 zadania. Narysuj rakietę spełniającą wszystkie te wymagania w polu poniżej. Napisz, których materiałów z pojemnika użyjesz. Narysuj rakietę TUTAJ 2 Projekt gotowy. Teraz możesz zbudować rakietę. Gdy skończysz budowę, możesz zająć się przygotowaniem paliwa. 3 Otwórz opakowanie od kliszy i wypełnij je w połowie octem. 4 Weź jeden kawałek papieru toaletowego i połóż go na stole. 5 Na środek kawałka papieru wsyp łyżeczkę do herbaty proszku do pieczenia. 6 Zawiń dokładnie papier, tak jak na rysunku obok. 7 Umieść papier z proszkiem do pieczenia w opakowaniu od kliszy wypełnionym octem. strona 4 Rakiety LEKCJA 77
8 Szybko nałóż pokrywkę na opakowanie. 9 Krótko wstrząśnij opakowaniem i połóż rakietę na ziemi, pokrywką do spodu. 10 Stań w bezpiecznej odległości i patrz, co się stanie. Chwilę zaczekaj. 3. 11 Oceń, jak wysoko poleciała rakieta. Jaka jest najlepsza proporcja? 1 Zbadaj najlepszą proporcję octu i proszku do pieczenia. Wskazówka Nie przechylaj rakiety podczas odpalania. Zmieniaj tylko ilość octu, zostawiając taką samą ilość proszku do pieczenia. Wypełnij poniższą tabelę. Moja mieszanka paliwowa Użyłem/am pół łyżeczki do herbaty proszku do pieczenia. Napełniłem/am opakowanie w 1/4 w 3/4 w całości octem. Rakieta poleciała wyżej niżej niż za pierwszym. Napełniłem/am opakowanie w 1/4 w 3/4 w całości octem. Rakieta poleciała wyżej niżej niż za pierwszym. 2 Teraz użyj tej samej ilości octu, ale zmień ilość proszku do pieczenia. Wypełnij poniższą tabelę. Czy rakieta poleciała wyżej, czy nie? Moja mieszanka paliwowa Napełniłem/am opakowanie do kliszy do połowy octem. Użyłem/am 1/4 3/4 łyżeczki do herbaty proszku. Rakieta poleciała wyżej niżej niż za pierwszym razem. Użyłem/am 1/4 3/4 łyżeczki do herbaty proszku. Rakieta poleciała wyżej niżej niż za pierwszym razem. strona 5 Rakiety LEKCJA 77
4. a Jak wysoko poleciała rakieta? Napełnij rakietę mieszanką coli dietetycznej i miętowych drażetek Mentos. Jak wysoko poleciała rakieta? b Czy poleciała dalej niż w przypadku proszku do pieczenia i octu? tak/nie ZAKREŚL poprawną odpowiedź c Napełnij rakietę mieszanką tabletki musującej i wody. Jak wysoko poleciała rakieta? d Czy poleciała dalej niż w przypadku proszku do pieczenia i octu? tak/nie ZAKREŚL poprawną odpowiedź e Które paliwo rakietowe jest, twoim zdaniem, najlepsze? strona 6 Rakiety LEKCJA 77