Konstrukcja i analiza wyników testu sprawdzającego z historii dla klasy pierwszej technikum.

KUJAWSKO POMORSKIE CENTRUM EDUKACJI NAUCZYCIELI W BYDGOSZCZY PRACOWNIA ZARZĄDZANIA I DIAGNOZY EDUKACYJNEJ Konstrukcja i analiza wyników testu sprawdzającego z historii dla klasy pierwszej technikum. Opracowała: Mirella Makulska Nowaczyk Bydgoszcz 2011 1

SPIS TREŚCI I. Koncepcja testu...3 II. Plan ogólny testu...4 III. Kartoteka testu... 5 IV. Test sprawdzający z instrukcją...6 V. Klucz odpowiedzi i schemat punktowania...11 VI. Tabela zbiorcza wyników testowania... 12 VII. Graficzne przedstawienie wyników testu... 14 VIII. Analizy ilościowe wyników testu... 16 IX. Analizy jakościowe wyników testu w wymiarze zbiorowym...23 w wymiarze indywidualnym...26 X. Wnioski do planowania wynikowego...28 2

I Koncepcja testu Celem testu Starożytna Grecja jest określenie poziomu osiągnięć uczniów. Test przeznaczony jest dla uczniów klasy pierwszej technikum i obejmuje zagadnienia z działu Starożytna Grecja według programu nauczania Historia. Program nauczania w zakresie podstawowym dla liceum ogólnokształcącego, liceum profilowanego i technikum. dopuszczonego do użytku szkolnego decyzją MEN nr DKOS 4015 90/02: Grecja od I tys. p.n.e. do VI w. p.n.e.; życie religijne starożytnych Greków; śródziemnomorskie korzenie kultury europejskiej. Test służył podsumowaniu wyżej wymienionego działu, miał wykazać, które wiadomości i umiejętności zostały przez uczniów już opanowane. Do badania użyto testu sprawdzającego, analitycznego, nieformalnego, pisemnego, bez wyposażenia, nauczycielskiego, pomiaru sumującego. Test składa się z 12 zadań, 9 zadań otwartych i 3 zamkniętych. Zadania obejmują dwa poziomy nauczania podstawowy i ponadpodstawowy. Zadania na poziomie podstawowym obejmują 50% wszystkich zadań. Testowaniu poddano klasę pierwszą technikum. Jest to test niestandaryzowany na grupie 14 osób. Uczniowie na rozwiązanie testu mieli 45 minut. Z testu można było uzyskać 27 punktów. 3

II Plan testu Materiał nauczania Kształtowanie się demokracji ateńskiej (reformatorzy ateńscy w VII VI w. p.n.e.) Ustroje polityczne polis na przykładzie Sparty i Aten Wojny Greków z Persami, ich charakter, znaczenie i skutki dla państw greckich i pozagreckich Kultura klasyczna hellenizm (religia, literatura, teatr, sport, filozofia, rzeźba i architektura) Podboje Aleksandra Wielkiego jako nośnik klasycznej kultury greckiej w obrębie świata śródziemnomorskiego Poziom wymagań programowych Podstawowy Ponadpodstawowy A B U(C+D) A B U(C+D) 6 4a 7b 9a, 9b, 9c 4c 10b 2a, 2b, 3a, 3b, 3c, 3d, 5a, 5b 11b 7a, 8b, 10a 8c, 11a, 12 7c, 8a Wierzenie Greków 4b Wielka kolonizacja Greków VII VI w. pn.e. 1 Liczba zadań w poziomie 6 6 Norma zaliczenia poziomu dopuszczający dostateczny dobry bardzo dobry 40% 10 pkt. 50% 14 pkt. 75% 20 pkt. 90% 24 pkt. 4

III Kartoteka testu L.P NR ZAD. BADANA UMIEJĘTNOŚĆ KAT. CELU POZIOM WYMAGAŃ TYP ZADANIA 1. 1 Określa czym jest wielka kolonizacja A P WW 2. 2a Określa na podstawie ilustracji A P porządek architektoniczny KO 3. 2b Podaje przykład budowli A P 4. 3a Wskazuje filozofa A P 5. 3b Wskazuje filozofa A P 6. 3c Wskazuje filozofa A P WW 7. 3d Wskazuje filozofa A P 8. 4a Wyjaśnia pojęcia B P 9. 4b Wyjaśnia pojęcia B P KO 10. 4c Wyjaśnia pojęcia B P 11. 5a Określa na podstawie ilustracji U P 12. 5b Określa na podstawie ilustracji U P KO 13. 6 Nazywa prawodawcę Aten A P KO 14. 7a Charakteryzuje postaci U PP 15. 7b Charakteryzuje postaci U PP KO 16. 7c Charakteryzuje postaci U PP 17. 8a Uporządkowuje wg chronologii wydarzenia U PP 18. 8b Uporządkowuje wg chronologii wydarzenia U PP KO 19. 8c Uporządkowuje wg chronologii wydarzenia U PP 20. 9a Przyporządkowuje odpowiednie instytucje władzy U PP 21. 9b Przyporządkowuje odpowiednie instytucje władzy U PP L 22. 9c Przyporządkowuje odpowiednie instytucje władzy U PP 23. 10a Wnioskuje na podstawie tekstu U PP źródłowego KO 24. 10b Podaje lata trwania konfliktu A PP 25. 11a Charakteryzuje teatr grecki U PP WW 26. 11b Podaje twórców tragedii i komedii greckiej A PP KO 27. 12 Wyjaśnia dlaczego twórczość greckich dramaturgów ma wymiar ponadczasowy U PP RO 5

IV Test sprawdzający z instrukcją Imię nazwisko:... klasa:... Test STAROŻYTNA GRECJA INSTRUKCJA: Drogi Uczniu! Masz przed sobą test Starożytna Grecja. Jego rozwiązanie pozwoli Ci sprawdzić w jakim stopniu opanowałeś zagadnienia z tego tematu. Test składa się z 12 zadań o różnej trudności. Zanim zaczniesz go rozwiązywać, przeczytaj wszystkie pytania uważnie. Do rozwiązywania zadań używaj tylko długopisu. Jeśli omyłkowo wpiszesz lub zaznaczysz błędną odpowiedź, przekreśl ją jednokrotnie lub weź w kółko, a prawidłową wpisz bądź zakreśl na nowo. Być może nie potrafisz odpowiedzieć na niektóre pytania. Nie trać na nie czasu. Opuść je i przejdź do następnych. Wrócisz do nich, gdy będzie jeszcze czas. Na rozwiązanie testu masz 45 minut. Przy każdym zadania podana jest maksymalna liczba punktów, która można uzyskać za jego rozwiązanie. Po uzupełnieniu testu sprawdź, czy nie masz błędów. Pamiętaj, aby się podpisać. Najlepiej zrób to teraz. Życzę powodzenia podczas rozwiązywania zadań :)! Zadanie 1. ( pkt.) Zaznacz prawidłową odpowiedź Wielka Kolonizacja to: a) proces osadnictwa mający miejsce od V do III w. p.n.e. Grecy w tym czasie zasiedlili tereny półwyspu Apenińskiego b) proces osadnictwa mający miejsce od VIII do V w. p.n.e. Grecy zasiedlili w tym czasie Bliski Wschód c) proces osadnictwa mający miejsce od VIII do VI w. p.n.e. Grecy zasiedlili wówczas tereny od Półwyspu Iberyjskiego po północno wschodnie wybrzeża Morza Czarnego i Egipt 6

Zadanie 2. (0 2 pkt) Przyjrzyj się uważnie rysunkowi obok. Odpowiedz na następujące pytania: A. Nazwij porządek architektoniczny.. B. Podaj przykład budowli w starożytnej Grecji, gdzie zastosowano ten porządek. Źródło: pl.wikipedia.org/wiki/porządek_ Zadanie 3. Dopasuj filozofów do ich opisów. A. Głosił idealizm filozoficzny. Napisał traktat Państwo. B. Uznał, ze początkiem wszechświata był ogień, C. Uznawał istnienie obiektywnej prawdy i bezwzględnego dobra. D. Uznał, że początkiem wszechświata jest woda. (0 4pkt.) 1. Platon 2. Arystoteles 3. Heraklit z Efezu 4. Tales z Miletu 5. Sokrates A., B., C., D. Zadanie 4. (0 3 pkt) Wyjaśnij pojęcia: A.DEMOKRACJA B.POLITEIZM C.FALANGA... 7

Zadanie 5. (0 2 pkt) Przyjrzyj się rzeźbie poniżej. Odpowiedz na następujące pytania: A. Podaj nazwę rzeźby: B. Podaj autora rzeźby: Źródło: www.republika.pl/historia_sztuki3/gr/atena.jpg Zadanie 6. Dokończ zdanie: System tyranii w Atenach wprowadził: ( pkt)... Zadanie 7. (0 3 pkt) Kim byli: A.LEONIDAS B.KLEJSTENES.. C. ALEKSANDER MACEDOŃSKI...... Zadanie 8. (0 3 pkt) Uporządkuj wydarzenia chronologicznie: A. Bitwa pod Maratonem B. Bitwa pod Issos C. Pierwsze igrzyska olimpijskie...,...,... 8

Zadanie 9. (0 3 pkt) Dopasuj, z niżej podanych urzędów, te które dotyczą ustroju Sparty i uzupełnij schemat.. A.... B.... GERUZJA C.... LUD Królowie, Archonci, Rada Czterystu, Zgromadzenie Ludowe, Areopag, Rada Pięciuset, Eforowie, Senatorowie Zadanie 10. (0 2 pkt.) Zapoznaj się z poniższym tekstem źródłowym, a następnie odpowiedz na pytania. (...) obecna zaś wojna była długotrwała i tyle cierpień przypadło w udziale Helladzie, ile nigdy przedtem w równie długim okresie. Nigdy bowiem przedtem nie zdobyli i nie zamienili w pustynię tylu miast ani barbarzyńcy, ani sami Grecy walczący przeciw sobie. Są też miasta, które po zdobyciu zostały skolonizowane przez zupełnie nową ludność. Nigdy też przedtem nie było takiej fali wysiedleń ani takiego przelewu krwi wskutek działań i walk domowych. (...) Rozpoczęli ją Ateńczycy i Peloponezyjczycy, zerwawszy trzydziestoletni rozejm, jaki trwał między nimi od zdobycia Eubei. Powody zaś zerwania rozejmu i punkty sporne podaję od razu na wstępie, ażeby nikt w przyszłych wiekach nie miał wątpliwości, z jakiego powodu wybuchła ta wielka wojna między Hellenami. Otóż za najistotniejszy powód, chociaż przemilczany, uważam wzrost potęgi ateńskiej i strach, jaki to zbudziło i Lacedemończyków. (...) Lacedemończycy podjęli uchwałę o zerwaniu układu i konieczności wojny nie tyle z namowy sprzymierzeńców, ile ze strachu przed Ateńczykami. Widząc bowiem, że wielka część Hellady jest już opanowana przez Ateńczyków, bali się, żeby ich potęga jeszcze bardziej nie wzrosła. Źródło: Maresz T., Juszczyk K., Historia w źródłach nie tylko pisanych. Cz. 1, Toruń 2004. A. Podaj nazwę konfliktu, o którym jest mowa w tekście... B. W jakich latach toczył się ten konflikt?... 9

Zadanie 11. Wybierz właściwą odpowiedź. (0 2 pkt.) A. Które z poniższych określeń charakteryzują teatr grecki? a) wybudowany na świeżym powietrzu, występuje trzech aktorów, orchestra to miejsce dla chóru; b) początek wziął się ze świat ku czci boga Dionizosa, wybudowany na świeżym powietrzu, teatron to garderoba aktorów; c) aktorami mogli być tylko mężczyźni, początek wziął się ze świat ku czci boga Zeusa, wybudowany na świeżym powietrzu; d) występuje trzech aktorów, kobiety mogły występować na scenie, szaty aktorów miały ciemne barwy. B. Podaj nazwisko jednego dramatopisarza greckiego:... Zadanie 12. ( pkt.) Wyjaśnij, dlaczego twórczość greckich dramaturgów ma wymiar ponadczasowy? 10

V Klucz odpowiedzi i schemat punktowania Nr zadania Prawidłowa odpowiedź 1 c 2 A. joński B. Erechtejon 3 A. 1 B. 3 C. 5 D. 4 4 A. Demokracja rządy ludu ; ustrój polityczny, w którym źródło władzy stanowi większość obywateli B. Politeizm wielobóstwo; wiara w istnienie wielu bogów, religia starożytnej Grecji C. Falanga zwarty szyk bojowy Greków, składający się z hoplitów 5 A. Atena Partenos B. Fidiasz 6 Pizystrat 7 A. Leonidas władca Sparty, dowodzi oddziałem trzystu pod Termopilami w 480 r. p.n.e.; B. Klejstenes polityk ateński, przeprowadził reformy demokratyczne w VI/V w. p.n.e., wprowadził Radę Pięciuset, ostracyzm; C. Aleksander Macedoński syn Filipa II władca Macedonii, podbił Persję, zmarł w 323 r. w Babilonie. 8 C, A, B 0 3 9 A Królowie B. Eforowie C. Zgromadzenie Ludowe 10 A. wojna peloponeska B. 431 404 p.n.e. 11 A. a B. Ajschylos, Sofokles, Eurypides, Arystofanes 12 Uczeń powinien zwrócić uwagę na fakt, że tematy, które były opisywane przez dramaturgów antycznych, są tematami wciąż aktualnymi, jak miłość, zdrada, wojna. Punktacja (punkt za podanie jednego z czterech dramaturgów) (punkt za podanie tematyki dramatów antycznych) RAZEM: 27 punktów 11

VI Tabela zbiorcza wyników testowania P P P P P P P P P P P P P PP PP PP PP PP PP PP PP PP PP PP PP PP PP Nr ucznia 1 2a 2b 3a 3b 3c 3d 4a 4b 4c 5a 5b 6 7a 7b 7c 8a 8b 8c 9a 9b 9c 10a 10b 11a 11b 12 X X X śr (X X śr ) 2 A1 B 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 0 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 23 11 121 A2 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 0 0 0 22 10 100 A3 1 1 1 1 0 1 1 1 1 1 1 0 1 1 1 1 B 1 C 1 1 1 1 0 1 1 0 21 9 81 A4 1 1 0 1 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 0 1 B C A 1 1 1 0 1 1 1 18 6 36 A5 1 1 1 0 1 0 1 1 1 1 1 0 1 B C A 1 1 1 0 1 1 1 16 4 16 A6 1 1 0 0 0 0 1 1 1 1 1 1 1 1 B 1 C 0 1 1 0 0 13 1 1 A7 1 1 1 0 1 0 0 1 1 1 0 0 1 1 1 B A 0 0 0 0 0 10 2 4 A8 B 1 1 1 0 1 1 1 1 1 B C A 0 0 0 0 8 4 16 A9 1 1 1 0 1 0 0 1 1 1 0 0 1 0 8 4 16 A10 1 0 1 0 1 0 1 1 0 0 0 B C A 0 1 1 7 5 25 A11 1 0 0 0 0 0 0 0 1 1 1 0 0 1 B A 0 1 1 0 7 5 25 A12 1 0 0 0 0 1 1 0 1 1 1 0 0 1 0 7 5 25 A13 1 1 0 1 1 0 B C A 0 1 0 5 7 49 A14 1 0 0 0 0 1 B C A 0 0 1 0 3 9 81 SUMA 12 9 6 7 6 6 5 12 7 10 6 7 7 4 6 7 5 5 3 4 9 10 4 3 3 3 2 168 0 596 KLUCZ C C A B fo 0 0,21 0,5 0 0 0 0 0,07 0,5 0,21 0,43 0,36 0,43 0,64 0,28 0,28 0,07 0,07 0,07 0 0 0,07 0,43 0,21 0,71 0,71 0,64 ŁATWOŚĆ POZIOMU P [%]= 54,94 ŁATWOŚĆ POZIOMU PP [%]= 35,2

p 0,86 0,64 0,43 0,5 0,43 0,43 0,36 0,86 0,5 0,71 0,43 0,5 0,5 0,28 0,43 0,5 0,36 0,36 0,21 0,28 0,64 0,71 0,28 0,21 0,21 0,21 0,14 X śr = 12 q=1 p 0,14 0,36 0,57 0,5 0,57 0,57 0,64 0,14 0,5 0,29 0,57 0,5 0,5 0,72 0,57 0,5 0,64 0,64 0,79 0,72 0,36 0,29 0,72 0,79 0,79 0,79 0,86 m= 27 =pq S t = 0,12 0,23 0,24 0,25 0,24 0,24 0,23 0,12 0,25 0,21 0,24 0,25 0,25 0,2 0,24 0,25 0,23 0,23 0,16 0,2 0,23 0,21 0,2 0,16 0,16 0,16 0,12 6,52 L 6 6 5 5 3 4 4 7 6 7 5 4 6 4 5 7 3 4 2 4 6 6 3 3 3 3 2 r = t t 0,9 S 6 3 1 2 3 2 1 5 1 3 1 3 1 0 1 0 2 1 1 0 3 4 1 0 0 0 0 V= 54 L S 0 3 4 3 0 2 3 2 5 4 4 1 5 4 4 7 1 3 1 4 3 2 2 3 3 3 2 5,62 D 50 0 0,43 0,57 0,43 0 0,28 0,43 0,28 0,71 0,57 0,57 0,14 0,71 0,57 0,57 1 0,14 0,43 0,14 0,57 0,43 0,28 0,28 0,43 0,43 0,43 0,28 Mediana= 9 Modalna= 7 Rozpiętość= 20

VII Graficzne przedstawienie wyników testu Wykres 1. Wyniki testu dla klasy 1. Ilo ś c zdobytych punkt 25 20 15 10 5 23 22 21 ó w 18 16 13 10 8 8 7 7 7 5 3 0 A1 A2 A3 A4 A5 A6 A7 A8 A9 A10 A11 A12 A13 A14 Uczniowie Wykres 2. Zaliczenie poziomu podstawowego. 28% 72% zaliczyło nie zaliczyło 14

Wykres 3. Zaliczenie poziomu ponadpodstawowego. 35% 65% zaliczyło nie zaliczyło 15

VIII Analiza ilościowa wyników pomiaru 1. Średnia arytmetyczna (X). Test pisało 14 uczniów. Średnia arytmetyczna wyników klasy wyniosła 12 pkt. na 27 możliwych do zdobycia. Znajduje się ona nieco poniżej połowy długości testu. 0 13,5 27 12 Wykres 4. Rozkład wyników. 3 2,5 2 Liczba uczni 1,5 1 0,5 0 ó w 1 2 3 4 5 6 7 8 9 10 11 12 13 14 15 16 17 18 19 20 21 22 23 24 25 26 27 Liczba punktów 2. Modalna (M o ). Modalna (dominanta) to wynik, to wynik, który się pojawia najczęściej w danym zbiorze wyników. W teście klasy pierwszej M o =7 i znajduje się poniżej średniej arytmetycznej wyników. 3. Mediana (M e ). Mediana jest to wynik środkowego ucznia w uporządkowanym zbiorze uczniów. W badanej klasie M e =9 i znajduje się poniżej średniej arytmetycznej wyników. 16

4. Rozpiętość (R x ). Rozpiętość wyników, to różnica pomiędzy wynikiem maksymalnym a minimalnym. R x =23 3=20 Wynika skrajne są bardzo odległe, co świadczy o dużym zróżnicowaniu poziomu wiedzy uczniów objętych pomiarem. 5. Odchylenie standardowe (St). Odchylenie standardowe obliczamy ze wzoru: St= (X X śr ) 2 N 596 St= 14 6,52 wyników. Odchylenie standardowe jest duże, co również wskazuje na duże zróżnicowanie 6. Obszar wyników typowych (Ox). O p = X śr St O p =12 6,52=5,48 O k =X śr +St O k =12+6,52=18,52 6,52 + 6,52 0 5,48 13,5 18,52 27 Ox ( norma empiryczna) = <5,48, 18,52> Wyniki przeciętne, typowe dla klasy mieszczą się w tym przedziale, 9 uczniów osiągnęło taki wynik, poniżej przedziału znajduje się 2 uczniów, a 3 uczniów osiągnęło lepszy wynik od typowego dla testowanej klasy. 17

7. Współczynnik zmienności (V). Współczynnik zmienności obliczamy ze wzoru: V= St * 100% X śr V= 6,52 * 100% 54% 12 Współczynnik zmienności wskazuje duże zróżnicowanie wyników. 8. Współczynnik rzetelności wyników testu (rtt). Współczynnik rzetelności przekazuje nam informacje dotyczące wiarygodności przeprowadzonego przez nas testu. Oblicza się go ze wzoru: rtt= m ( 1 _ p*q m 1 St ) 2 m liczba punktów możliwych do uzyskania rtt= 27 ( 1 5,62 _ ) 0,9 26 42,51 W wynikach testu klasy pierwszej rtt=0,9 co oznacza umiarkowaną rzetelność przeprowadzonego testu. 18

9. Łatwość zadań (p). Rodzaj zadania Przedział łatwości Poziom P Poziom PP Numery zadań Liczba zadań Numery zadań Liczba zadań b. trudne 0 0,19 12 1 trudne 0,2 0,49 śr. trudne 0,5 0,69 2b, 3b, 3c, 3,d 5a 3a, 4b, 5b, 6, 2a 5 7a, 7b, 8a, 8b, 8c, 9a, 10a, 10b, 11, 11b 10 5 7c, 9b 1 łatwe 0,7 0,89 1, 4a, 4c 3 9c 1 b. łatwe 0,9 1 Wykres 5. Łatwość zadań. 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 1 2a 2b 3a 3b 3c 3d 4a 4b 4c 5a 5b 6 7a 7b 7c 8a 8b 8c 9a 9b 9c 10a 10b 11a 11b 12 Zarówno w poziomie P i PP nie było zadań bardzo łatwych, w poziomie P nie wystąpiły zadania bardzo trudne. Było mało zadań łatwych i dużo trudnych w poziomie PP. 19

Wykres 6. Łatwość poziomów. % 60 54,94 50 40 30 20 10 0 P PP 35,5 Łatwość poziomu Zadania poziomu podstawowego okazały się dla uczniów średnio trudnymi (54,94%) zaś z poziomu ponadpodstawowego trudnymi (35,5%). Największe trudności sprawiły uczniom zadania: z poziomu podstawowego 2b, 3b,c,d, 5a podanie przykładu budowli, wskazanie filozofa i odczytanie ilustracji; z poziomu ponadpodstawowego 12, 7a,b, 8a,c, 9a, 10a,b,c, 11a,b wyjaśnienie dlaczego twórczość greckich dramaturgów ma wymiar ponadczasowy, opisanie postaci, uporządkowanie chronologicznie wydarzeń, analiza tekstu źródłowego. 10. Błąd pomiaru. Każdy pomiar obarczony jest błędem. W tym przypadku wynosi 2,06. 11. Frakcja opuszczeń (fo). Frakcja opuszczeń jest to stosunek liczby uczniów, którzy opuścili dane zadanie do liczby wszystkich uczniów poddanych testowaniu. Przyjmuje się, że frakcja nie powinna przekraczać 0,15. gdy jest większa zadanie może być niepoprawne merytorycznie, konstrukcyjnie lub za trudne. 20

Wykres 7. Rozwiązalność zadań w poziomie podstawowym (P). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 1 2a 2b 3a 3b 3c 3d 4a 4b 4c 5a 5b 6 Nr zadania Poprawna odpowiedź Niepoprawna odpowiedź Brak odpowiedzi Wykres 8. Rozwiązalność zadań w poziomie ponadpodstawowym (PP). 100% 90% 80% 70% 60% 50% 40% 30% 20% 10% 0% 7a 7b 7c 8a 8b 8c 9a 9b 9c 10a 10b 11a 11b 12 Nr zadania Poprawna odpowiedź Niepoprawna odpowiedź Brak odpowiedzi W poziomie podstawowym 7 zadań znalazło się powyżej normy, w poziomie ponadpodstawowym było 8 takich zadań. Prawdopodobnie zadania dla uczniów okazały się zbyt trudne do rozwiązania. Tylko 2 uczniów z 14 objętych testowaniem nie opuściło żadnego z zadań. Oboje znaleźli się w lepszej grupie uczniów. 21

12. Moc różnicująca (D 50 ). Moc różnicująca to zdolność zadania testowego do odróżniania uczniów o niższych i wyższych osiągnięciach mierzonych danym testem. Zadania Wskaźnik D 50 dobrze różnicujące 0,6 1 średnio różnicujące 0,3 0,59 słabo różnicujące 0 0,29 wadliwie skonstruowane poniżej zera Dla testów zawierających 25 zadań minimalna rzeczywista moc różnicująca zadań wynosi 0,2 a zadowalająca moc różnicująca zadań 0,42. Jeżeli D 50 wyjdzie ujemna, to zadanie nie nadaje się do interpretacji. Wykres 9. Moc różnicująca. 1 0,9 0,8 0,7 0,6 0,5 0,4 0,3 0,2 0,1 0 1 2a 2b 3a 3b 3c 3d 4a 4b 4c 5a 5b 6 7a 7b 7c 8a 8b 8c 9a 9b 9c 10a 10b 11a 11b 12 Numer zadania Po obliczeniu D 50 okazało się, że żadne z zadań nie posiada mocy różnicującej ujemnej. D 50 zadania 1 i 3b wynosi 0, co oznacza, że są to zadania wymagające rewizji. Zostały one albo źle skonstruowane, albo sytuacje w której uczniowie pisali test wpłynęła na wynik mocy różnicującej. W tych zadaniach prawidłowej odpowiedzi udzieliła taka sama ilość uczniów lepszych i słabych. Taki wynik może oznaczać, że uczniowie słabi zgadywali odpowiedź, a uczniom lepszym w wykonaniu poleceń przeszkodził stres. 22

IX Analizy jakościowe wyników testu. 1. Wymiar zbiorowy. Sukcesy uczniów nauczyciela 1. Poziom ponadpodstawowy (PP) zaliczyło 35% uczniów. 2. Poprawnie zadania w PP: a) wszystkie lub prawie wszystkie zadania rozwiązał 1 z 14 (7%). b) około połowy zadań rozwiązało 5 z 14 (35%). c) pojedyncze zadania rozwiązało 7 z 14 (50%). 3. Czynności, które zostały przez uczniów dobrze opanowane: a) z poziomu PP uczniowie dobrze opanowali kilka czynności (w 3 zadaniach uczniowie udzielili ponad 50% poprawnych odpowiedzi). Dobrze w poziomie ponadpodstawowym uczniowie opanowali: Czynność sprawdzana Uczeń charakteryzuje Aleksandra Macedońskiego Uczeń przyporządkowuje instytucje władzy do schematu Uczeń przyporządkowuje instytucje władzy do schematu Łatwość zadania Numer zadania 0,5 7c 0,64 9b 0,71 9c b) z poziomu P dwie czynności zostały przez uczniów dobrze opanowane (powyżej 80% poprawnie udzielonych odpowiedzi). Dobrze w poziomie podstawowym uczniowie opanowali: 23

Czynność sprawdzana Uczeń określa czym jest wielka kolonizacja Uczeń wyjaśnia pojęcie demokracja Łatwość zadania Numer zadania 0,86 1 0,86 4a 4. Do prawdopodobnych przyczyn sukcesów zaliczyłabym: systematyczną pracę ucznia; motywację nauczyciela; wysoką frekwencję na lekcjach. Braki w osiągnięciach uczniów 1. Poziomu podstawowego nie zaliczyło 28% uczniów. 2. Braki uczniów: a) 5 uczniów ma prawie całkowite braki (zdobyli od 2 do 5 punktów na 13 możliwych). b) 4 uczniów ma około połowy nierozwiązanych zadań (zdobyli 6 8 punktów). c) 4 uczniów nie rozwiązało pojedynczych zadań. 3. Najgorzej w poziomie podstawowym zostały opanowane umiejętności: Czynność sprawdzana Łatwość zadania Numer zadania Uczeń podaje przykład budowli 0,43 2b Uczeń wskazuje (rozpoznaje po opisie) filozofa Uczeń wskazuje (rozpoznaje po opisie) filozofa Uczeń wskazuje (rozpoznaje po opisie) filozofa Uczeń na podstawie ilustracji rozpoznaje rzeźbę 0,43 3b 0,43 3c 0,36 3d 0,43 5a 24

4. Uczniowie posiadający braki zagrażające ich rozwojowi, to uczniowie oznaczeni numerami: 14, 13, 12, 11, 10. 5. Prawdopodobne przyczyny ww braków: a) w nauczycielskim systemie dydaktycznym: brak indywidualizacji nauczania przedmiotu; zbyt krótki staż niedopracowany warsztat pracy; nie zawsze właściwy dobór metod nauczania. b) w uczeniu się, zdolnościach i motywacji uczniów: nie utrwalanie wiedzy w domu; brak zdolności; mała aktywność uczniów na lekcji; niechęć do nauki, brak zainteresowania przedmiotem; c) inne: późnopopołudniowe godziny w szkole przeznaczone na nauczanie przedmiotu; mała liczba godzin przeznaczonych na realizację niektórych zagadnień; problemy w domu (patologie); brak umiejętności nauki; opuszczanie lekcji z powodu choroby, tzw. wagarów; zbyt dużo pokus otaczającego świata: telewizja, internet, itp. Hierarchia osiągnięć uczniów 1. Wszystkie wyniki są stopniowalne. Oznacza to, że uczniowie, którzy zaliczyli poziom ponadpodstawowy (PP), zaliczyli także poziom podstawowy (P). 25

Projektowane zmiany dydaktyczne na podstawie obserwowanych osiągnięć i ich przyczyn 1. Doraźne działania dydaktyczno wychowawcze: stosowanie różnorodnych metod nauczania; systematyczne ocenianie pracy uczniów; umożliwienie uczniom poprawy sprawdzianu; podjęcie próby zwiększenia motywacji do nauki u uczniów słabych; zwiększenie ilości ćwiczeń, zadań. 2. Długofalowe systemowe zmiany dydaktyczne: stosowanie różnorodnych metod nauczania i środków dydaktycznych; stosować indywidualizację pracy; położenie nacisku na opanowanie umiejętności z poziomu podstawowego. 2. Wymiar indywidualny. Przykładowa ocena opisowa skierowana do ucznia. Uczeń oznaczony symbolem A7. Tomku! Analizując oceny uczniów z testu Starożytna Grecja, wynika, że zająłeś 7 miejsce w klasie na 14 piszących. Na 13 punktów do uzyskania w poziomie podstawowym zdobyłeś 7. W poziomie ponadpodstawowym na 14 możliwych uzyskałeś 3. Zdobyte przez Ciebie łącznie 10 punktów (na 27 możliwych), pozwoliło mi to wystawić Tobie ocenę dopuszczającą. Wykazałeś się następującymi umiejętnościami: wiesz, co to wielka kolonizacja; 26

rozpoznajesz na podstawie ilustracji porządki architektoniczne oraz rzeźby; wskazujesz prawidłowo przykłady budowli; wiesz kim był Heraklit z Efezu, Klejstenes, Aleksander Macedoński; znasz pojęcie demokracja, falanga; wiesz kiedy odbyła się bitwa pod Issos. Niestety nie opanowałeś jeszcze: budowli starożytnych Aten; rzeźbiarzy greckich; kim byli: Platon, Sokrates, Tales z Miletu, Pizystrat, Leonidas; pojęć: politeizm, tyrania; dat najważniejszych bitew z wojen grecko perskich oraz pierwszych igrzysk; ustroju starożytnych Aten; analizy tekstu źródłowego; budowy i przedstawicieli teatru greckiego. Jak widzisz wynik testu jest niezadowalający. Wiem, ze stać Cię na więcej. Na lekcjach starasz się być aktywny. Tomku, martwi mnie fakt, że nie opanowałeś pojęć politeizm, tyrania oraz nie znasz ustroju Aten. Podczas omawiania następnego działu będziemy do tego wracać i porównywać systemy ustrojowe Grecji oraz Rzymu. Bez znajomości urzędów i ich kompetencji starożytnych Aten, nie poradzisz sobie z porównaniem. Mam nadzieję, że dołożysz wszelkich starań, aby nadrobić braki. POWODZENIA! Mirella Makulska Nowaczyk 27

X Wnioski do planowania wynikowego Po analizie testu wyciągnięto następujące wnioski: 1. Należy zwrócić szczególną uwagę na kulturę starożytnej Grecji, jej twórców i dzieła. 2. Należy ćwiczyć pracę ze źródłem historycznym ikonograficznym i pisanym. 3. Należy motywować uczniów do systematycznej pracy i bieżącego uzupełniania braków. 4. Zwiększyć ilość metod aktywizujących na lekcjach. 5. Wprowadzić indywidualizację podczas wykonywania poleceń. 6. Dbać o to, aby przy konstruowaniu kolejnych testów wyraźnie zróżnicować poziom trudności pomiędzy poziomem podstawowym a ponadpodstawowym. 7. Należy zwrócić uwagę na opanowanie umiejętności z poziomu podstawowego. 28