Moduł 4: Świadczenia z tytułu choroby i macierzyństwa cz.1 4.3 Zasady ustalania podstawy wymiaru zasiłku Materiał jest elementem Kursu: Płace, należącego do Akademii Moniki Smulewicz. Wszelkie prawa zastrzeżone.
Obliczanie świadczenia w. I Krok 1. Podstawa wymiaru to przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne. Krok 2. Świadczenie miesięczne to podstawa wymiaru pomnożona przez stawkę % należnego świadczenia. Krok 3. Dzienna stawka świadczenia to świadczenie miesięczne podzielone przez 30 (dni). Krok 4. Należne świadczenie brutto to dzienna stawka pomnożona przez liczbę dni zwolnienia.
Obliczanie świadczenia w. II Krok 1. Podstawa wymiaru to przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne. Krok 2. Podstawę wymiaru dzieli się przez 30 (dni). Krok 3. Dzienna stawka to 1/30 podstawy wymiaru pomnożona przez stawkę % należnego świadczenia. Krok 4. Należne świadczenie brutto to dzienna stawka pomnożona przez liczbę dni zwolnienia.
Podstawę wymiaru zasiłku dla pracownika stanowi jego przeciętne miesięczne wynagrodzenie, po odjęciu składek na ubezpieczenie społeczne (czyli emerytalne, rentowe i chorobowe łącznie 13,71%), wypłacone za okres 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy. Jeśli zatrudnienie trwa krócej niż 12 miesięcy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie za pełne miesiące kalendarzowe ubezpieczenia.
Miesiąc, w którym pracownik został zatrudniony od pierwszego roboczego dnia miesiąca traktuje się jako pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia i wynagrodzenie za ten miesiąc przyjmuje się do ustalenia podstawy wymiaru zasiłku.
Gdy zatrudnienie trwa krócej niż jeden miesiąc podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby pracował pełny miesiąc kalendarzowy. Podstawą wymiaru jest: jeżeli wynagrodzenie przysługuje w stałej miesięcznej wysokości wynagrodzenie miesięczne określone w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, jeżeli pracownik otrzymuje wynagrodzenie zmienne wynagrodzenie, które pracownik osiągnąłby, gdyby przepracował pełny miesiąc kalendarzowy, obliczone przez podzielenie wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni przepracowanych i pomnożenie przez liczbę dni, które ubezpieczony będący pracownikiem był obowiązany przepracować w tym miesiącu.
Jeżeli ubezpieczony będący pracownikiem nie osiągnął żadnego wynagrodzenia kwota zmiennych składników wynagrodzenia w przeciętnej miesięcznej wysokości, wypłacona za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, pracownikom zatrudnionym na takim samym lub podobnym stanowisku pracy u pracodawcy, u którego przysługuje zasiłek chorobowy. Ważne: Wynagrodzenie określone w stawce godzinowej traktuje się jak wynagrodzenie stałe.
Przykład 1: Pracownik został zatrudniony od dnia 01.01.2018 na podstawie umowy o pracę z wynagrodzeniem zasadniczym w wysokości 3 520 zł. Dostarczył pracodawcy zwolnienie lekarskie na okres 08.01.2017 11.01.2017. Pracownik nie znajduje się w okresie wyczekiwania. Przeciętne miesięczne wynagrodzenie pracownika 3 520 zł Podstawa wymiaru przeciętne wynagrodzenie pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne: 3 520 zł 13,71% = 3 037,41 zł Wynagrodzenie chorobowe 3 037,41 zł * 80% = 2 429,93 zł 2 429,93 zł : 30 = 81 zł (stawka dzienna) 81 zł * 4 = 324 zł
Przykład 2: Pracownik zatrudniony od 04.01.2018 na podstawie umowy o pracę pracuje zgodnie z harmonogramem od poniedziałku do piątku po 8 godzin dziennie. Dostarczył zwolnienie lekarskie na okres 26-31.01.2017 r. Pracownik otrzymuje wynagrodzenie akordowe. W okresie od 04.01 do 25.01 wypracował wynagrodzenie w łącznej wysokości 2 325 zł. Odbiór dnia wolnego za 06.01 wyznaczono na 31.01. Pracownik nie znajduje się w okresie wyczekiwania.
Przykład 2 (c.d.): Obliczenie przeciętnego miesięcznego wynagrodzenia: 2 325 zł : 16 * 21 = 3 051,56 zł Podstawa wymiaru przeciętne wynagrodzenie pomniejszone o składki na ubezpieczenie społeczne: 3 051,56 zł 13,71% = 2 633,19 zł Wynagrodzenie chorobowe: 2 633,19 zł * 80% = 2 106,55 zł 2 106,55 zł : 30 = 70,22 zł (stawka dzienna) 70,22 zł * 6 = 421,32 zł
Jeżeli umowa o pracę została zawarta w trakcie miesiąca, a niezdolność do pracy powstała w miesiącu następnym, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie pracownika za miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy, tj. za pełny kalendarzowy miesiąc zatrudnienia, po uzupełnieniu. Zasada ta ma zastosowanie także wtedy, gdy umowa o pracę została zawarta w trakcie miesiąca, a zakończyła się w trakcie następnego miesiąca. Jeżeli umowa o pracę została zawarta w trakcie miesiąca i zatrudnienie ustało w następnym miesiącu, a pracownik stał się niezdolny do pracy w następnym miesiącu po rozwiązaniu umowy o pracę, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie za pierwszy i drugi miesiąc, po uzupełnieniu.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego przysługującego pracownikowi zatrudnionemu bez przerwy u tego samego pracodawcy na podstawie kolejno po sobie następujących umów o pracę, wynagrodzenie wypłacone z tytułu tych umów sumuje się. Nie traktuje się jako przerwy w ubezpieczeniu przerwy przypadającej na dzień ustawowo wolny od pracy.
Przeciętne miesięczne wynagrodzenie stanowiące podstawę wymiaru zasiłku chorobowego ustala się przez podzielenie wynagrodzenia pracownika za okres 12 miesięcy (lub przepracowany jeśli był krótszy od 12 m-cy) przez liczbę miesięcy, w których wynagrodzenie to zostało osiągnięte. UWAGA! Z podstawy wyłącza się wynagrodzenie za miesiące, w których pracownik przepracował mniej niż połowę obowiązującego go czasu pracy. Przyjmuje się, po uzupełnieniu, wynagrodzenie z miesięcy, w których pracownik przepracował co najmniej połowę obowiązującego go czasu pracy.
Dwa sposoby uzupełniania: wynagrodzenie w stałej miesięcznej wysokości uzupełnienie polega na przyjęciu wynagrodzenia miesięcznego określonego w umowie o pracę lub w innym akcie, na podstawie którego powstał stosunek pracy, pomniejszonego o kwotę odpowiadającą 13,71% podstawy wymiaru. wynagrodzenie miesięczne zmienne uzupełnienie polega na podzieleniu wynagrodzenia osiągniętego za przepracowane dni robocze przez liczbę dni, w których zostało ono osiągnięte i pomnożeniu przez liczbę dni, które pracownik był obowiązany przepracować w danym miesiącu.
W przypadku nieobecności z przyczyn nieusprawiedliwionych, do podstawy wymiaru zasiłku przyjmuje się wynagrodzenie osiągnięte w tym miesiącu, bez uzupełniania jego wysokości za dni nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy. Przy ustalaniu wynagrodzenia za pełny miesiąc, w liczbie dni, które pracownik był obowiązany przepracować, nie należy uwzględniać dni nieusprawiedliwionej nieobecności w pracy.
Na równi z dniami, w których pracownik świadczył pracę, traktuje się dni urlopu wypoczynkowego i inne dni nieobecności w pracy, za które pracownik zachowuje prawo do wynagrodzenia. W przypadku gdy wynagrodzenie pracownika składa się ze składników stałych i zmiennych, zmniejszanych proporcjonalnie do okresu nieobecności w pracy, a w miesiącu, który wymaga uzupełnienia, pracownik otrzymał także wynagrodzenie za urlop wypoczynkowy, wówczas całość wynagrodzenia, w tym także składniki stałe, należy przy uzupełnianiu potraktować jako składniki zmienne.
Przy ustalaniu podstawy wymiaru zasiłku chorobowego uwzględnia się przeciętne miesięczne wynagrodzenie wypłacone pracownikowi za okres 12 miesięcy kalendarzowych, nawet jeżeli w tych okresach nastąpiła zmiana wysokości wynagrodzenia na skutek zmiany stanowiska pracy lub zmiany warunków wynagradzania ustalonych w umowie o pracę lub w innym akcie nawiązującym stosunek pracy. W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu nawiązującego stosunek pracy polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku stanowi przeciętne miesięczne wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana wymiaru czasu pracy nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy albo w miesiącach poprzedzających.
Do podstawy wymiaru zasiłków wliczamy wszystkie składniki, od których odprowadzono składkę na ubezpieczenie chorobowe, z wyjątkiem tych, do których pracownik zachowuje prawo w trakcie trwania absencji chorobowych. Zasada uzupełniania wynagrodzenia dotyczy nie tylko wynagrodzenia zasadniczego, ale też innych składników wynagrodzenia (premii, nagród, dodatków), pod warunkiem, że składniki te w myśl obowiązujących w firmie przepisów płacowych ulegają proporcjonalnemu zmniejszeniu za okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku bez uzupełniania, w kwocie faktycznej.
Do podstawy wymiaru zasiłków wliczamy wszystkie składniki, od których odprowadzono składkę na ubezpieczenie chorobowe, z wyjątkiem tych, do których pracownik zachowuje prawo w trakcie trwania absencji chorobowych. Zasada uzupełniania wynagrodzenia dotyczy nie tylko wynagrodzenia zasadniczego, ale też innych składników wynagrodzenia (premii, nagród, dodatków), pod warunkiem, że składniki te w myśl obowiązujących w firmie przepisów płacowych ulegają proporcjonalnemu zmniejszeniu za okresy usprawiedliwionej nieobecności w pracy. Wynagrodzenie za pracę w godzinach nadliczbowych podlega uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku bez uzupełniania, w kwocie faktycznej.
WAŻNE: Składniki wynagrodzenia, do których pracownik zachowuje prawo za okres pobierania zasiłku przysługującego w czasie ubezpieczenia, podlegają uwzględnieniu w podstawie wymiaru zasiłku przysługującego za okres po ustaniu tytułu ubezpieczenia.
Oprócz składników przysługujących za okresy miesięczne, w podstawie wymiaru zasiłku uwzględnia się składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy dłuższe niż miesiąc. Kwartalne składniki wynagrodzenia uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku w wysokości 1/12 kwot wypłaconych pracownikowi za cztery kwartały kalendarzowe poprzedzające miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy. Składniki wynagrodzenia przysługujące za okresy roczne, uwzględnia się w podstawie wymiaru zasiłku chorobowego w wysokości stanowiącej 1/12 kwoty wypłaconej pracownikowi za rok kalendarzowy poprzedzający miesiąc, w którym powstała niezdolność do pracy.
Podstawy wymiaru zasiłku nie ustala się na nowo, jeżeli między okresami pobierania zasiłków zarówno tego samego rodzaju, jak i innego rodzaju nie było przerwy albo przerwa była krótsza niż 3 PEŁNE miesiące kalendarzowe. Takie same zasady stosujemy przy ustalaniu podstaw pozostałych świadczeń. W razie zmiany umowy o pracę lub innego aktu, na podstawie którego powstał stosunek pracy, polegającej na zmianie wymiaru czasu pracy, podstawę wymiaru zasiłku chorobowego stanowi wynagrodzenie ustalone dla nowego wymiaru czasu pracy, jeżeli zmiana ta nastąpiła w miesiącu, w którym powstała niezdolność do pracy, lub w miesiącach poprzednich.
Dla pracowników zatrudnionych w pełnym wymiarze czasu pracy podstawa wymiaru nie może być niższa od kwoty minimalnego wynagrodzenia, po odliczeniu 13,71% (składek na ubezpieczenie społeczne) tego wynagrodzenia. (w 2018 roku 1 812,09 zł). Podstawę wymiaru zasiłku, przysługującego ubezpieczonemu niebędącemu pracownikiem, stanowi przeciętny miesięczny przychód, od którego opłacana jest składka na ubezpieczenie chorobowe lub wypadkowe, po odliczeniu kwoty odpowiadającej 13,71% podstawy wymiaru składek na to ubezpieczenie, z okresu 12 miesięcy kalendarzowych poprzedzających powstanie niezdolności do pracy.