SCENARIUSZ DO LEKCJI TRZECIEJ Temat: Zwiastuny wiosny Adresat: Zajęcia są kierowane do uczniów Szkól Podstawowych. Miejsce: Park im. W. Szafera w Słocinie Czas realizacji: 2,5 godziny Cel główny zajęć: Uczniowskie Projekty Badawcze Cele operacyjne: obserwacja zjawisk zachodzących wiosną rozwijanie umiejętności dostrzegania zmian zachodzących w przyrodzie rozwijanie kreatywności uczniów rozwijanie inwencji twórczej dziecka rozbudzenie potrzeby kontaktu z przyrodą przybliżenie uczniom zagadnień związanych z występowaniem pór roku rozwijanie motywacji do interesowania się przyrodą aktywne uczenie się poprzez działanie Umiejętności: Postawy: umiejętność dostrzegania zmian zachodzących w przyrodzie prowadzenie obserwacji, dokumentowanie oraz wyciąganie wniosków z nich płynących umiejętność rozpoznawania cech aktualnej pory roku wiosny umiejętność rozpoznawania i nazywania roślin wskazujących przyjście wiosny kształtowanie pozytywnych wartości i budowanie szacunku do przyrody rozwijanie postawy badawczej i potrzeby aktywności pro środowiskowej. zainteresowanie omawianymi zagadnieniami. badanie więzi emocjonalnej uczniów z przyrodą. konieczność przestrzegania zasad bezpieczeństwa w trakcie zajęć rozwijanie potrzeby aktywnej działalności na rzecz środowiska. wyrabianie u uczniów odpowiedzialności za stan środowiska
Metody: obserwacja pogadanka Formy pracy: grupowa, zbiorowa Środki dydaktyczne: karty pracy (jedna na grupę) lupy klucze, przewodniki z fotografiami, ilustracjami i rysunkami do oznaczania roślin aparat fotograficzny plansze drzewa kijki i lina chorągiewki Przebieg zajęć: 1. Omówienie zasad zachowania się w parku i bezpieczeństwa pracy przy zbiorniku wodnym. 2. Zapoznanie się z treścią regulaminu bezpiecznego zachowania się nad wodą: W czasie prowadzenia badań należy zachować szczególną ostrożność. Nie wolno oddalać się od nauczyciela i grupy. Do wody można wchodzić tylko w gumowych butach. Nie należy chlapać woda, jeść w trakcie badań oraz pić wody ze zbiornika. Rany i zadrapania należy zabezpieczyć wodoodpornym plastrem, a następnie założyć gumowe rękawiczki. Po zajęciach należy dokładnie umyć ręce. 3. Przeprowadzenie analizy zadań i przeszkolenie w wypełnianiu formularzy. 4. Podział uczniów na grupy, wręczenie kluczy, kart pracy wraz z instrukcją i przydzielenie zadań do wykonania 5. Wydzielenie sektorów pracy oznaczonych uprzednio chorągiewkami
6. Praca w grupach polega na oznaczaniu gatunków wskazanych roślin pod nadzorem nauczyciela. 7. Umieszczenie otrzymanych wyników w formularzach zgodnie z kartami pracy, Nauczyciel czuwa na bezpieczeństwem uczniów. Pomaga w przeprowadzaniu badań, zbiorze i identyfikacji materiału roślinnego oraz zwierzęcego. Wspólnie z uczniami analizuje otrzymane wyniki i pomaga w wprowadzaniu ich do przygotowanych kart pracy. Podsumowanie: Na zakończenie wszystkie grupy dzielą się swoimi spostrzeżeniami i omawiają otrzymane wyniki badań. Analizując powyższe wyniki wyciągają odpowiednie wnioski. Nauczyciel dokonuje oceny prac poszczególnych grup. Oczekiwane osiągnięcia uczniów po zajęciach terenowych nad stawem Uczeń: potrafi prowadzić obserwacje i samodzielnie wyciągnąć wnioski. rozpoznaje i nazywa wiosenne kwiaty potrafi wymienić kwiaty chronione rozumie konieczność ochrony przyrody wyjaśnia znaczenie przysłów o wiośnie rozpoznaje zjawiska towarzyszące wczesnej wiośnie
KARTA PRACY punkt 3 W punkcie trzecim obserwowana przez was roślina jest uważana za roślinę tajemniczą.jest nią złoć żółta. Jest to gatunek byliny z rodziny liliowatych. Pospolita w Polsce. Kwitnie wczesną wiosną, od kwietnia do maja. Kwiaty zamykają się na noc oraz podczas deszczu. Wyglądają wówczas jak pąki i są trudne do wypatrzenia. Złoć jest geofitem, czyli rośliną wieloletnią spędzającą okres niekorzystny w postaci podziemnego organu spichrzowego cebulki. Zadania waszej grupy są objęte następującymi punktami: Zanim przystąpicie do wykonywania zadań PAMIĘTAJCIE, że niektóre z obserwowanych roślin może być trujące więc nie dotykamy i nie wkładamy do ust palców. 1. W wyznaczonym uprzednio chorągiewkami przez nauczyciela obszaru badawczego dokonajcie pomiaru współrzędnych geograficznych za pomocą odbiornika GPS (zgodnie z instrukcją) oraz opisu wskazanej rośliny. Wyniki zanotujcie w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.1-4, 23-26, 36-38] Obserwując roślinę nie zapomnijcie o wykonaniu zdjęcia jej sylwetki. 2. Posługując się kluczami do oznaczania roślin przeprowadźcie wspólnie obserwacje liści, łodygi, kwiatu i owocu. Dokonując obserwacji obserwacji zastanówcie sie nad następującymi pytanaimi: a) Określ czy roślina zielna kwitnie? b) Określ czy roślina zielna owocuje? c) Scharakteryzuj typ, budowę i ułożenie liścia. d) Scharakteryzuj budowę kwiatu. e) Określ rodzaj kwiatostanu. f) Określ typ owoców. g) Określ rodzaj łodygi.
h) Określ typ korzenia. Otrzymane wyniki zanotuj w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.27-34] 3. Określcie wilgotność i żyzność podłoża. W celu zbadania wilgotności podłoża użyjcie zwykłej bibuły. Przyłóżcie ją do podłoża na 5 sekund, odgarnij lekko ściółkę, tak aby dobrze przylegała do podłoża i dokonajcie obserwacji. W tym celu pomogą wam określenia: sucha, średnio wilgotna lub wilgotna. Wyniki zapiszcie [FORMULARZ ROŚLINY pkt.39 i 40] 4. Rozglądnijcie się do okoła i określcie otoczenie terenu wokół zaobserwowanego gatunku. Swoje obserwacje zanotujcie w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.35] Podsumowanie: Na zakończenie wszystkie grupy dzielą się swoimi spostrzeżeniami, omawiają otrzymane wyniki badań wykonują szkic otrzymanego drzewa. Analizując powyższe wyniki wyciągają odpowiednie wnioski.
KARTA PRACY punkt 6 W punkcie szóstym ciekawym okazem jest zawilec gajowy. Należy on do rodziny jaskrowatych, liczącej ok. 120 gatunków. Jest rośliną bardzo popularną w całej Polsce. Masowo zakwita podczas przedwiośnia w lasach i parkach. Jest rośliną trującą i leczniczą. Kwiaty zapylane są głównie przez owady zwabione dużą ilością pyłku. Zadania waszej grupy są objęte następującymi punktami: Zanim przystąpicie do wykonywania zadań PAMIĘTAJCIE, że niektóre z obserwowanych roślin może być trujące więc nie dotykamy i nie wkładamy do ust palców. 1. W wyznaczonym uprzednio chorągiewkami przez nauczyciela obszaru badawczego dokonajcie pomiaru współrzędnych geograficznych za pomocą odbiornika GPS (zgodnie z instrukcją) oraz opisu wskazanej rośliny. Wyniki zanotujcie w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.1-4, 23-26, 36-38] Obserwując roślinę nie zapomnijcie o wykonaniu zdjęcia jej sylwetki. 2. Posługując się kluczami do oznaczania roślin przeprowadźcie wspólnie obserwacje liści, łodygi, kwiatu i owocu. Dokonując obserwacji obserwacji zastanówcie sie nad następującymi pytanaimi: a) Określ czy roślina zielna kwitnie? b) Określ czy roślina zielna owocuje? c) Scharakteryzuj typ, budowę i ułożenie liścia. d) Scharakteryzuj budowę kwiatu. e) Określ rodzaj kwiatostanu. f) Określ typ owoców. g) Określ rodzaj łodygi. h) Określ typ korzenia. Otrzymane wyniki zanotuj w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.27-34]
3. Określcie wilgotność i żyzność podłoża. W celu zbadania wilgotności podłoża użyjcie zwykłej bibuły. Przyłóżcie ją do podłoża na 5 sekund, odgarnij lekko ściółkę, tak aby dobrze przylegała do podłoża i dokonajcie obserwacji. W tym celu pomogą wam określenia: sucha, średnio wilgotna lub wilgotna. Wyniki zapiszcie [FORMULARZ ROŚLINY pkt.39 i 40] 4. Rozglądnijcie się do okoła i określcie otoczenie terenu wokół zaobserwowanego gatunku. Swoje obserwacje zanotujcie w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.35] Podsumowanie: Na zakończenie wszystkie grupy dzielą się swoimi spostrzeżeniami, omawiają otrzymane wyniki badań wykonują szkic otrzymanego drzewa. Analizując powyższe wyniki wyciągają odpowiednie wnioski.
KARTA PRACY punkt 7 Punkt siódmy to ziarnopłon wiosenny, jaskier wiosenny, nazwa zwyczajowa pszonka. Rodzina jaskrowate. Gatunek rodzimy, występujący pospolicie. Roślina kwitnie od marca do maja. Owoce to niełupki. W okresie kwitnienia i po przekwitnięciu w liściach gromadzi się trująca substancja o palącym i ostrym smaku. Liście zebrane przed kwitnieniem są jadalne i mogą służyć jako źródło witaminy C. Występuje na glebach wilgotnych, bogatych w związki azotu wskaźnik żyzności gleby. Zadania waszej grupy są objęte następującymi punktami: Zanim przystąpicie do wykonywania zadań PAMIĘTAJCIE, że niektóre z obserwowanych roślin może być trujące więc nie dotykamy i nie wkładamy do ust palców. 1. W wyznaczonym uprzednio chorągiewkami przez nauczyciela obszaru badawczego dokonajcie pomiaru współrzędnych geograficznych za pomocą odbiornika GPS (zgodnie z instrukcją) oraz opisu wskazanej rośliny. Wyniki zanotujcie w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.1-4, 23-26, 36-38] Obserwując roślinę nie zapomnijcie o wykonaniu zdjęcia jej sylwetki. 2. Posługując się kluczami do oznaczania roślin przeprowadźcie wspólnie obserwacje liści, łodygi, kwiatu i owocu. Dokonując obserwacji obserwacji zastanówcie sie nad następującymi pytanaimi: a) Określ czy roślina zielna kwitnie? b) Określ czy roślina zielna owocuje? c) Scharakteryzuj typ, budowę i ułożenie liścia. d) Scharakteryzuj budowę kwiatu. e) Określ rodzaj kwiatostanu. f) Określ typ owoców.
g) Określ rodzaj łodygi. h) Określ typ korzenia. Otrzymane wyniki zanotuj w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.27-34] 3. Określcie wilgotność i żyzność podłoża. W celu zbadania wilgotności podłoża użyjcie zwykłej bibuły. Przyłóżcie ją do podłoża na 5 sekund, odgarnij lekko ściółkę, tak aby dobrze przylegała do podłoża i dokonajcie obserwacji. W tym celu pomogą wam określenia: sucha, średnio wilgotna lub wilgotna. Wyniki zapiszcie [FORMULARZ ROŚLINY pkt.39 i 40] 4. Rozglądnijcie się do okoła i określcie otoczenie terenu wokół zaobserwowanego gatunku. Swoje obserwacje zanotujcie w [FORMULARZ ROŚLINY pkt.35] Podsumowanie: Na zakończenie wszystkie grupy dzielą się swoimi spostrzeżeniami, omawiają otrzymane wyniki badań wykonują szkic otrzymanego drzewa. Analizując powyższe wyniki wyciągają odpowiednie wnioski.