PROCEDURA DOPUSZCZENIA DO UŻYTKU W SZKOLE PROGRAMÓW NAUCZANIA ORAZ DOPUSZCZENIA DO UŻYTKU SZKOLNEGO PODRĘCZNIKÓW Podstawa prawna: Ustawa z 7 września 1991 r. o systemie oświaty (tekst jedn.: Dz. U. z 2004 r., nr 256, poz. 2572 ze zm.); Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752). I. Cel procedury Celem procedury jest dopuszczenie do użytku szkolnego programów nauczania zgodzie z obowiązującymi przepisami prawa. II. Zakres procedury Procedura reguluje zasady postępowania wszystkich zainteresowanych stron (nauczycieli, dyrektora) w procesie wyboru i dopuszczania programów nauczania do użytku szkolnego. III. Tok postępowania przy wyborze programów 1. Program wychowania przedszkolnego i nauczania ogólnego dopuszcza do użytku szkolnego dyrektor, na wniosek nauczyciela lub zespołu nauczycieli po zasięgnięciu opinii Rady Pedagogicznej. 2. Wszystkie programy dopuszczone do użytku i używane w danej szkole stanowią odpowiednio szkolny zestaw programów wychowania przedszkolnego lub szkolny zestaw programów nauczania. 3. Dyrektor szkoły jest odpowiedzialny za uwzględnienie w zestawie programów wychowania przedszkolnego i szkolnym zestawie programów nauczania całości podstawy programowej odpowiednio do wychowania przedszkolnego i podstawy programowej kształcenia ogólnego ustalonej dla danego etapu edukacyjnego. Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 1
4. Program wychowania przedszkolnego może nauczyciel opracować samodzielnie bądź we współpracy z innymi nauczycielami w zespole, zaproponować opracowany przez innego autora (autorów) np. spośród programów dostępnych na rynku, dopuszczonych do użytku szkolnego przez MEN, przedstawić opracowany przez innego autora (autorów) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami, wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem, dlaczego je proponuje. 5. Program nauczania ogólnego może nauczyciel zaproponować opracowany samodzielnie lub we współpracy z innymi nauczycielami. Nauczyciel może również zaproponować program opracowany przez innego autora (autorów) np. spośród programów dostępnych na rynku, dopuszczonych do użytku szkolnego przez MEN, lub program opracowany przez innego autora (autorów) wraz z dokonanymi przez siebie modyfikacjami, wskazując zakres proponowanych zmian z uzasadnieniem, dlaczego je proponuje. 6. Program wychowania przedszkolnego może być dopuszczony do użytku w danym przedszkolu, oddziale przedszkolnym w szkole podstawowej lub innej formie wychowania przedszkolnego, jeżeli: 1. stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia i zadań ustalonych w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, określonej w rozporządzeniu MEN z 23 grudnia 2008 r., lub zadań, które mogą być realizowane w ramach zajęć dodatkowych, określonych w przepisach w sprawie ramowych statutów publicznego przedszkola oraz publicznych szkół; 2. zawiera: szczegółowe cele kształcenia i wychowania, treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej wychowania przedszkolnego, sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości dzieci, metody przeprowadzania analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna); 3. jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym. 7. Program nauczania ogólnego obejmuje co najmniej jeden etap edukacyjny i dotyczy edukacji wczesnoszkolnej (kształcenia zintegrowanego), przedmiotu, ścieżki Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 2
edukacyjnej, bloku przedmiotowego lub ich części i może być dopuszczony do użytku w danej szkole, jeżeli: 1. stanowi opis sposobu realizacji celów kształcenia i zadań edukacyjnych ustalonych w podstawie programowej kształcenia ogólnego, określonej w rozporządzeniu MEN z 23 grudnia 2008 r., albo w dotychczasowej podstawie programowej kształcenia ogólnego; 2. zawiera: szczegółowe cele kształcenia i wychowania, treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego, sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program będzie realizowany, opis założonych osiągnięć ucznia, a w przypadku programu nauczania ogólnego uwzględniającego dotychczasową podstawę programową kształcenia ogólnego - opis założonych osiągnięć ucznia z uwzględnieniem standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów, określonych w przepisach w sprawie standardów wymagań będących podstawą przeprowadzania sprawdzianów i egzaminów, propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia; 3. jest poprawny pod względem merytorycznym i dydaktycznym. 8. Opracowany, wybrany lub zmodyfikowany program powinien być dostosowany do potrzeb i możliwości dzieci i uczniów, dla których jest przeznaczony oraz musi spełniać warunki opisane w rozporządzeniu. 9. W związku z tym przy ocenie opracowanego lub wybranego programu nauczyciel powinien posłużyć się Arkuszem oceny programu (załącznik nr 1 dla wychowania przedszkolnego lub załącznik nr 2 dla szkoły podstawowej). 10. Wniosek o dopuszczenie do użytku szkolnego programu nauczania nauczyciel lub zespół nauczycieli przedstawia dyrektorowi dla danego oddziału wychowania przedszkolnego każdego roku - jeżeli program ulega zmianie. 11. Wniosek o dopuszczenie do użytku szkolnego programu nauczania nauczyciel lub zespół nauczycieli przedstawia dyrektorowi dla danej klasy raz na początku etapu Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 3
kształcenia. Program dopuszcza się na cykl kształcenia. W związku z tym, wnioski dotyczą: - I klasy szkoły podstawowej dla cyklu I III, - IV klasy szkoły podstawowej dla cyklu IV VI. W kolejnych latach szkolny zestaw programów jest aktualizowany, ale jeżeli program nie ulega zmianie, nie ponawiamy wniosku. 12. Wniosek, odpowiednio o którym mowa w pkt 10 i 11 nauczyciel lub zespół nauczycieli przedkłada dyrektorowi szkoły do 30 kwietnia każdego roku, dla programów, które będą obowiązywały w kolejnym roku szkolnym, wg wzoru (załącznik nr 3). 13. Dyrektor szkoły dokonuje analizy przedstawionych wniosków i w ciągu 14 dni podejmuje następujące możliwe decyzje: 1. W przypadku stwierdzenia, że zaproponowany przez nauczyciela lub zespół nauczycieli program spełnia wymagania opisane w rozporządzeniu oraz jest dostosowany do możliwości i potrzeb uczniów, dla których jest przeznaczony, dyrektor przekazuje program do biblioteki szkoły, gdzie zostaje on umieszczony w dziale Proponowane programy nauczania ogólnego na lata szkolne ). Programy te są do wglądu wszystkich członków Rady Pedagogicznej w celu ostatecznego zaopiniowania. O swojej decyzji dyrektor informuje zainteresowanego nauczyciela lub zespół nauczycieli ustnie. 2. W przypadku wątpliwości, czy przedstawiony program spełnia wszystkie wymagania rozporządzenia, dyrektor zwraca się o opinię o programie do: nauczyciela mianowanego lub dyplomowanego, posiadającego wykształcenie wyższe i kwalifikacje wymagane do prowadzenia zajęć edukacyjnych, dla których program jest przeznaczony, lub konsultanta lub doradcy metodycznego, lub zespołu przedmiotowego funkcjonującego w szkole. O swojej decyzji dyrektor informuje zainteresowanego nauczyciela lub zespół nauczycieli ustnie. 14. Opinia ma na celu zweryfikowanie, czy proponowane przez nauczyciela pomysły na realizację są dobre, czy pomogą uczniom w uzyskaniu opisanych podstawie Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 4
umiejętności i wiedzy, czy rzeczywiście służą kształceniu pożądanych postaw i realizacji założonych celów. 15. Opinia o programie powinna być wydana w ciągu 14 dni, jednak nie później ( w przypadku opinii negatywnej ) niż do 31 maja i powinna zawierać w szczególności ocenę zgodności programu nauczania ogólnego z podstawą programową kształcenia ogólnego i dostosowania programu do potrzeb i możliwości uczniów, dla których jest przeznaczony. 16. Opinia nauczyciela lub zespołu przedmiotowego funkcjonującego w szkole, o których mowa jest sporządzana nieodpłatnie w ramach innych zadań nauczycieli, o których mowa w art. 42. ust.2. ustawy Karta Nauczyciela i wg wzoru (załącznik nr 4 lub załącznik nr 5). 17. Opinia konsultanta lub doradcy metodycznego jest sporządzana na zasadach obowiązujących w placówce, w której zatrudniony jest konsultant lub doradca metodyczny. 18. W przypadku pozytywnej opinii, dyrektor postępuje jak przewiduje procedura wydaje opinię ustnie. 19. W przypadku opinii negatywnej, dyrektor do dnia 31 maja informuje pisemnie (załącznik nr 6) zainteresowanego nauczyciela o powodach negatywnej opinii i zaleca wybór innego programu lub dokonanie zmiany w programie zaopiniowanym negatywnie (w zależności od treści opinii na temat programu) w terminie do 10 czerwca. 20. Powtórnie wybrany lub zmodyfikowany program podlega postępowaniu jak podaje procedura. 21. Przed posiedzeniem Rady Pedagogicznej (10-14 czerwca) wszyscy jej członkowie mają możliwość zapoznania się z proponowanymi programami nauczania ogólnego zgromadzonymi w bibliotece szkolnej. 22. Na czerwcowym (10-14 czerwca) posiedzeniu Rady Pedagogicznej dyrektor szkoły zasięga opinii Rady Pedagogicznej na temat przedstawionych Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 5
programów nauczania ogólnego. Wszystkie opinie są wyrażane w formie ustnej i protokołowane. 23. Dyrektor po wysłuchaniu wszystkich opinii dopuszcza do użytku szkolnego przedstawione programy i wpisuje je do Szkolnego Zestawu Programów Nauczania pod nadanym numerem. IV. Tok postępowania przy wyborze podręczników Wyboru podręczników dokonują nauczyciele poszczególnych przedmiotów spośród podręczników dopuszczonych do użytku szkolnego przez Ministra Edukacji Narodowej. Nauczyciel zgłasza wybrany podręcznik i ćwiczenia do nauczania przedmiotu dyrektorowi szkoły ( załącznik nr 7). Wykaz wybranych podręczników i ćwiczeń stanowi Szkolny Zestaw Podręczników w danym roku szkolnym. Zgodnie z ustawą o systemie oświaty dyrektor szkoły podaje do publicznej wiadomości do 15 czerwca zestaw podręczników, które będą obowiązywać w następnym roku szkolnym. V. Termin obowiązywania procedury Procedura obowiązuje z dniem jej przyjęcia do odwołania. VI. Załączniki Zał. nr 1 dla wychowania przedszkolnego - Arkusz oceny programu wychowania przedszkolnego Zał. nr 2 dla szkoły podstawowej - Arkusz oceny programu nauczania Zał. nr 3 Wniosek o dopuszczenie do użytku szkolnego programu wychowania przedszkolnego/ programu nauczania Zał. nr 4 - Pozytywna opinia zespołu przedmiotowego Zał. nr 5 Negatywna opina zespołu przedmiotowego Zał. nr 6 - Informacja dyrektora o negatywnej opinii. Załącznik nr 7 - Wniosek o dopuszczenie do użytku szkolnego podręczników Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 6
Załącznik nr 1. Arkusz oceny programu dla wychowania przedszkolnego...,... (miejscowość ARKUSZ OCENY PROGRAMU WYCHOWANIA PRZEDSZKOLNEGO Imię i nazwisko nauczyciela Nazwa programu. Autor Wydany przez:.. WYBRANEGO DO REALIZACJI Lp. Lista kontrolna (wg rozporządzenia z dnia 8 czerwca 2009 roku) TAK NIE 1. Czy program zawiera szczegółowe cele kształcenia? 2. Czy program zawiera szczegółowe cele wychowania? 3. Czy program zawiera treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej wychowania przedszkolnego? 4. Czy program zawiera sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy? 5. Czy program zawiera sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy w zależności od potrzeb i możliwości dzieci? 6. Czy program zawiera opis założonych osiągnięć dziecka uwzględniającego podstawę programową wychowania przedszkolnego? 7. Czy program zawiera propozycje metody przeprowadzania analizy gotowości dziecka do podjęcia nauki w szkole (diagnoza przedszkolna)? 8. Czy program jest poprawny pod względem merytorycznym? 9. Czy program jest poprawny pod względem dydaktycznym? 10. Czy baza dydaktyczna szkoły umożliwia realizację programu? 11. Czy realizacja programu zapewnia dzieciom bezpieczne i higieniczne warunki odbywania zajęć? 12. Czy program uwzględnia zadania z programu wychowawczego szkoły? 13. Czy program uwzględnia zadania z programu profilaktycznego szkoły? 14. Czy program jest opracowany na optymalną liczbę godzin realizacji? 15. Dodatkowe materiały załączone do programu: Materiały dla nauczyciela TAK/NIE Plan pracy TAK/NIE Diagnozy gotowości szkolnej TAK/NIE 16. Inne uwagi o programie data Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 7
Załącznik nr 2. Arkusz oceny programu dla szkoły podstawowej Imię i nazwisko nauczyciela Nauczany przedmiot. Nazwa programu. Autor Wydany przez:.. ARKUSZ OCENY PROGRAMU NAUCZANIA WYBRANEGO DO REALIZACJI Liczba godzin danego przedmiotu w cyklu kształcenia.....,... (miejscowość Lp. Lista kontrolna (wg rozporządzenia z dnia 8 czerwca 2009 roku) TAK NIE 1. Czy program zawiera szczegółowe cele kształcenia? 2. Czy program zawiera szczegółowe cele wychowania? 3. Czy program zawiera treści zgodne z treściami nauczania zawartymi w podstawie programowej kształcenia ogólnego? 4. Czy program zawiera sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania, z uwzględnieniem możliwości indywidualizacji pracy? 5. Czy program zawiera sposoby osiągania celów kształcenia i wychowania w zależności od potrzeb i możliwości uczniów oraz warunków, w jakich program będzie realizowany? 6. Czy program zawiera opis założonych osiągnięć ucznia, a w przypadku programu nauczania ogólnego uwzględniającego dotychczasową podstawę programową kształcenia ogólnego opis założonych osiągnięć ucznia z uwzględnieniem standardów wymagań? 7. Czy program zawiera propozycje kryteriów oceny i metod sprawdzania osiągnięć ucznia? 8. Czy program jest poprawny pod względem merytorycznym? 9. Czy program jest poprawny pod względem dydaktycznym? 10. Czy baza dydaktyczna szkoły umożliwia realizację programu? 11. Czy realizacja programu zapewnia uczniom bezpieczne i higieniczne warunki odbywania zajęć? (zwróć szczególną uwagę na programy nauczania chemii, biologii, fizyki) 12. Czy program uwzględnia zadania z programu wychowawczego szkoły? 13. Czy program uwzględnia zadania z programu profilaktycznego szkoły? 14. Czy program jest opracowany na optymalną liczbę godzin realizacji? 15. Czy program nie zawiera materiałów reklamowych, innych niż informacje o publikacjach edukacyjnych? 16. Ocena interdyscyplinarności programu (łączenie treści z innych przedmiotów): Wymienić przedmioty: data 17. Dodatkowe materiały załączone do programu: Materiały dla nauczyciela TAK/NIE Plan pracy TAK/NIE Przedmiotowy system oceniania TAK/NIE Testy sprawdzające TAK/NIE 18. Inne uwagi o programie Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 8
Załącznik nr 3. Wniosek o dopuszczenie do użytku szkolnego programu nauczania...,... (miejscowość data) imię i nazwisko nauczyciela nazwa szkoły adres zamieszkania Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 3 im. Jana Pawła II w Obornikach Śląskich Działając w oparciu o 2. ust. 2 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752), proszę o dopuszczenie do użytku szkolnego programu nauczania.. zatytułowanego... autorstwa... wydawnictwo. obejmującego etap edukacyjny.. w latach.. Program zawiera wszystkie treści nauczania zawarte w podstawie programowej z dnia 27 sierpnia 2012r. jest dostosowany do potrzeb edukacyjnych uczniów, dla których jest przeznaczony*.... imię i nazwisko nauczyciela W załączeniu arkusz oceny programu * Wybieramy wersję w zależności od podstawy programowej Procedura dopuszczania programów nauczania i podręczników do użytku szkolnego 9
Szkoła Podstawowa nr 3 im.. Jana Pawła II w Obornikach Śl. Załącznik nr 4. Pozytywna opina zespołu przedmiotowego...,... miejscowość data) imię i nazwisko przewodniczącego nazwa zespołu nazwa szkoły Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 3 im. Jana Pawła II w Obornikach Śląskich W odpowiedzi na Pana pismo z dnia...nr... w sprawie wyrażenia opinii o programie nauczania zatytułowanym... autorstwa... przeznaczonym do nauczania...w klasie... w latach... informuję, że zespół... na posiedzeniu w dniu... dokonał analizy wyżej wymienionego programu zgodnie z zatwierdzonym przez Pana arkuszem kontrolnym. Po przeprowadzonej analizie zespół stwierdził, że przedstawiony program spełnia wymagania określone w 4 ust. 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752),, a w szczególności jest zgodny z podstawą programową nauczania określoną rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz. 977). W związku z powyższym,zespół... przedstawiony program OPINIUJE POZYTYWNIE... podpis przewodniczącego zespołu Załączniki: 1. Arkusz kontrolny 2. Kserokopia protokołu posiedzenia zespołu Procedura dopuszczenia do użytku w szkole programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników.strona 10
Szkoła Podstawowa nr 3 im.. Jana Pawła II w Obornikach Śl. Załącznik nr 5. Negatywna opina zespołu przedmiotowego...,... miejscowość data) imię i nazwisko przewodniczącego nazwa zespołu nazwa szkoły Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 3 im. Jana Pawła II w Obornikach Śląskich W odpowiedzi na Pana pismo z dnia...nr... w sprawie wyrażenia opinii o programie nauczania zatytułowanym... autorstwa... przeznaczonym do nauczania...w klasie... w latach... informuję, że zespół... na posiedzeniu w dniu... dokonał analizy wyżej wymienionego programu zgodnie z zatwierdzonym przez Pana arkuszem kontrolnym. Po przeprowadzonej analizie zespół stwierdził, że przedstawiony program nie spełnia wymagań określonych w 4 ust. 1 Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752), a w szczególności nie jest zgodny z podstawą programową nauczania określoną rozporządzeniem Ministra Edukacji Narodowej z 27 sierpnia 2012r w sprawie podstawy programowej wychowania przedszkolnego oraz kształcenia ogólnego w poszczególnych typach szkół (Dz. U. z 2012 r. poz. 977). W związku z powyższym, zespół... przedstawiony program OPINIUJE NEGATYWNIE... podpis przewodniczącego zespołu Załączniki: 1. Arkusz kontrolny 2. Kserokopia protokołu posiedzenia zespołu Procedura dopuszczenia do użytku w szkole programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników.strona 11
Szkoła Podstawowa nr 3 im.. Jana Pawła II w Obornikach Śl. Załącznik 4. Informacja dyrektora o negatywnej opinii...,... (miejscowość data) Nauczyciel Szkoły Podstawowej Nr 3 im. Jana Pawła II w Obornikach Śląskich... W odpowiedzi na Pani/Pana wniosek z dnia... o dopuszczenie do użytku szkolnego programu nauczania..., informuję, że działając w oparciu o 4. ust. 2. Rozporządzenie Ministra Edukacji Narodowej z 21 czerwca 2012 r. w sprawie dopuszczania do użytku w szkole programów wychowania przedszkolnego i programów nauczania oraz dopuszczania do użytku szkolnego podręczników (Dz. U. z 2012 r., poz. 752)., dyrektor zasięgnął opinii....... Przeprowadzona przez... analiza programu, wykazała, że program nie spełnia wymagań określonych w 4 ust.1 wyżej wymienionego rozporządzenia, a w szczególności:... W związku z tym proszę o modyfikację programu i dostosowanie do wymagań rozporządzenia oraz do grupy uczniów, dla których jest przeznaczony, lub proszę dokonać wyboru innego programu spełniającego ww. warunki. Ostateczny termin przedstawienia wybranego programu upływa 10 czerwca.roku.... podpis dyrektora szkoły Procedura dopuszczenia do użytku w szkole programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników.strona 12
Szkoła Podstawowa nr 3 im.. Jana Pawła II w Obornikach Śl. Załącznik nr 7. Wniosek o dopuszczenie do użytku szkolnego podręczników Publiczna Szkoła Podstawowa nr 3 Oborniki Śl. dn.... im. Jana Pawła II w Obornikach Śl.... imię i nazwisko nauczyciela 1. Nazwa podręcznika... Dyrektor Szkoły Podstawowej Nr 3 im. Jana Pawła II w Obornikach Śląskich... 2..Autor podręcznika:... 3. Numer dopuszczenia na liście MEN: 4. Dodatkowe materiały załączone do podręcznika: - Ćwiczenia TAK/NIE - Płyta CD TAK/NIE - Mapy TAK/NIE - Materiały dla nauczyciela TAK /NIE - Testy, ćwiczenia zadaniowe TAK/NIE 5. Dot. języka obcego nowożytnego) Czy uwzględnia poziomy zaawansowania znajomości języka obcego:... Podpis nauczyciela Procedura dopuszczenia do użytku w szkole programów nauczania oraz dopuszczenia do użytku szkolnego podręczników.strona 13