Witamina C w produktach spożywczych i lekach farmaceutycznych Opracowała Paulina Wojna uczennica II Liceum Ogólnokształcącego im. Mikołaja Kopernika w Lesznie z Oddziałami Dwujęzycznymi i Międzynarodowymi
Witamina C co to takiego? WITAMINA C = KWAS ASKORBINOWY = ASKORBINIAN Witamina, której człowiek nie może zsyntezowad poprzez brak enzymów kooczących biosyntezę askrobinianu. Jest najważniejszym antyoksydantem płynów ustrojowych! (ma właściwości redukujące)
lakton kwasu L-gulonowego WITAMINA C -2H + *Schemat biosyntezy askorbinianu
(NIE)TRWAŁOŚĆ WITAMINY C Jest najbardziej nietrwałą witaminą! Szkodzą jej: światło wysoka temperatura rozpuszczanie w wodzie dostęp tlenu
Czemu służy witamina C? Wzmacnia organizm Chroni przed szkorbutem Zmniejsza zachorowanie na raka Ogranicza ryzyko zawału serca Skuteczna w leczeniu nadciśnienia (powoduje uelastycznienie tętnic) Spowalnia procesy starzenia się (tak jak wit. A i E) Przyspiesza gojenie się ran
Czy może mi też zaszkodzić? OCZYWIŚCIE!!! Skutki przyswajania nadmiernych ilości witaminy C (ponad 1000 mg/dzień): Ogranicza skutecznośd radio- i chemioterapii Przyspiesza miażdżycę tętnic Zwiększa ryzyko udaru mózgu i zawału serca
Dawki askorbinianu (na dzień) Dzieci: 1-9 lat 10-12 lat chłopcy 10-12 lat dziewczęta Młodzież i dorośli (mężczyźni do 64 lat, kobiety do 59 lat): Kobiety ciężarne Kobiety karmiące Ludzie w podeszłym wieku 45 mg 50 mg 60 mg 80 mg 100 mg 60 mg
Dzienne spożycie warzyw i owoców bogatych w witaminę C: DZIECI DZIEWCZĘTA CHŁOPCY 1-3 LAT 190 G 4-6 LAT 200 G 7-9 LAT 230 G 10-12 LAT 230 G 13-15 LAT 260 G 16-20 LAT 230 G 10-12 LAT 230 G 13-15 LAT 260 G 16-20 LAT 280 G
MĘŻCZYZN KOBIET Zalecane dzienne spożycie produktów (w gramach) bogatych w witaminę C dla: PRACA LEKKA PRACA UMIARKO WANIE CIĘŻKA PRACA CIĘŻKA CIĘŻARNE KARMIĄCE 65-75 LAT PONAD 75 LAT 190 200 230 27 350 190 180 PRACA LEKKA PRACA UMIARKO WANIE CIĘŻKA PRACA CIĘŻKA PRACA B. CIĘŻKA 65-75 LAT PONAD 75 LAT 190 210 250 250 200 180
Doświadczenie: Wykrywanie ilości witaminy C w produktach spożywczych i lekach farmaceutycznych
Materiały: Sprzęt i odczynniki: palnik waga moździerz naczynie (posiadające miarkę) badany produkt (np. kiwi, sok jabłkowy) jodyna skrobia woda
Metody: Cel doświadczenia: Porównanie ilości witaminy C w produktach spożywczych i lekach farmaceutycznych. Wykonanie: 1. Podgrzewamy 100 ml wody 2. Dosypujemy 2 g skrobi 3. Dodajemy 1 kroplę jodyny mieszamy (W przypadku świeżych owoców, w moździerzu wyciskamy z nich sok. Do mieszaniny dolewamy po kropli soku badanego produktu).
Odbarwienie mieszaniny jodku potasu i skrobi przez witaminę C (próba kontrolna) Rozcieoczony w ciepłej wodzie jodek potasu zmieszany ze skrobią Czysta witamina C Mieszanina odbarwiona dzięki obecności askorbinianu
Odbarwienie mieszaniny jodku potasu i skrobi w obecności witaminy C zawartej w soku z aronii Rozcieoczony w ciepłej wodzie jodek potasu zmieszany ze skrobią Naturalny sok z aronii Jaką ma zawartośd witaminy C? Mieszanina odbarwiona dzięki obecności askorbinianu zawartemu w soku z aronii
Odbarwienie mieszaniny jodku potasu i skrobi w obecności witaminy C zawartej w leku Fervex Rozcieoczony w ciepłej wodzie jodek potasu zmieszany ze skrobią Lek Fervex Jaką ma zawartośd witaminy C? Mieszanina odbarwiona dzięki obecności askorbinianu zawartemu w leku Fervex
Film przedstawiający przebieg doświadczenia
Obserwacje: Ciemnobrązowa mieszanina pod wpływem dolewania badanej substancji odbarwia się. Wnioski: Najpierw zaszła reakcja redukcji, potem wymiany. Nastąpiła powolna redukcja jodu przez witaminę C (zawartej w badanym produkcie), dając bezbarwny jod niezdolny do tworzenia barwnych związków ze skrobią. Reaguje więc z witaminą C, odłączając od niej wodór i tworząc kwas jodowodorowy. Równanie reakcji chemicznej: + I 2 + 2HI 1 cząsteczka witaminy C 1 cząsteczka jodu 1 cząsteczka kwasu dehydroaskorbinowego 2 cząsteczki kwasu jodowodorowego
Porównanie ilości witaminy C w produktach Produkt Orzechy włoskie niedojrzałe Średnia zawartośd witaminy C (mg/100g)* Ilośd kropli produktu potrzebnych do odbarwienia roztworu skrobi z jodyną 3000 4 Rutinacea 675 13 Czysta wit. C 553 15 Porzeczki czarne 200 32 Fervex 200 31 Kiwi 100 47 Pyłek kwiatowy 65 70 Pomaraocza 49 87 Cytryny 40 99 Ziemniaki 20 150 Sok z aronii? 100 Produkt Owoce dzikiej róży Średnia zawartośd witaminy C (mg/100g) 250-1000 Nad pietruszki 150 Kalafior 120 Szczaw 70 Truskawki 60 Szpinak 55 Grapefruit 45 *informacje zaczerpnięte z książki Diety czyli jedz na zdrowie (dodatek do tygodnika Przyjaciółka)
Obliczenie zawartości askorbinianu w pozostałych produktach 1. Sporządzam wykres 2. Obliczam funkcję 3. Podstawiam dane do wzoru
Zawartośd askorbinianu [mg/100g] w produkcie 250 200 150 Sporządzam wykres Stosunek ilości kropel potrzebnych do odbarwienia mieszaniny do zawartości witaminy C w danym produkcie 32; 200 47; 100 Krzywa zależności zawartości askorbinianu w produkcie od ilości kropel w doświadczeniu Linia trendu zawartości askorbinianu w produkcie od ilości kropel w doświadczeniu 100 50 95; 49 105; 40 150; 20 0 0 20 40 60 80 100 120 140 160 Ilośd kropel
Obliczam funkcję i podstawiam dane Funkcja określona jest wzorem: y=23654x -1,387 x ilośd kropel produktu y zawartośd wit. C *mg/100g produktu+
Zawartośd witaminy C w soku z aronii Dane: 100 ilośd kropel soku potrzebnych do odbarwienia mieszaniny y=23654x -1,387 Obliczenia: y=23654*100-1,387 40 Wynik doświadczenia: W 100g soku z aronii jest ok. 40mg witaminy C.
Bibliografia: Bogusz J., 1989, Encyklopedia dla pielęgniarek, Paostwowy Zakład Wydawnictw Lekarskich, Warszawa Jurgowiak E. M., Jurgowiak M., 2002, Witamina C-czy może byd niebezpieczna?, Biologia w szkole, 277(LV), 72-74 Cybulska B., Szostak W. B., Diety czyli jedz na zdrowie, Tygodnik Przyjaciółka, Wydawnictwo Współczesne RSW Prasa-Książka- Ruch, Wydanie III, Warszawa http://naukaodkuchni.wordpress.com/ http://www.chem.ug.edu.pl/ http://tchie.uni.opole.pl/ Autor filmu: Zuzanna Piątek Edycja filmu: Leszek Dubicki
Koniec!