Wykorzystanie zabaw ruchowych w wieku przedszkolnym. Zabawy ruchowe obok zabaw manipulacyjnych, naśladowczych konstrukcyjnych i gier dydaktycznych stanowią jedną z najbardziej interesujących form zabawowych dzieci. Z punktu widzenia ogólnowychowawczego zabawy ruchowe pełnią przede wszystkim rolę bodźca fizycznego, ododziaływujac na fizyczną stronę osobowości człowieka. Zabawy i gry ruchowe, Dzięki wielkiemu bogactwu ruchowemu, są podstawowym środkiem wychowania fizycznego. W toku zabaw podnosi się wydolność wielu układów i narządów, zwłaszcza układu ruchowego, krążenia, oddychania przemiany materii, a także rozwijają się wszystkie cech motoryki: szybkość zręczność, wytrzymałość, oraz umiejętności ruchowe, mające zastosowanie w toku codziennej działalności człowieka. Wielka ich różnorodność i łatwość organizowania wysuwa je na pierwsze miejsce w pracy z dziećmi w wieku przedszkolnym. Zabawy ruchowe wprowadzają radosny nastrój i dobre samopoczucie, dają dziecku zaspokojenie naturalnej potrzeby ruchu, utrwalają wiele pojęć i wiadomości, kształtują nawyki kulturalne, cechy charakteru, oraz umiejętność współżycia w zespole dziecięcym. Za pomocą zabawy rozwijamy spostrzegawczość, orientację w przestrzeni, umiejętność oceny odległości i kierunku, poznawanie stosunków liczbowych, rozpoznawanie barw, kształtów. Zabawy ruchowe rozwijają także pamięć i twórczą wyobraźnię, doskonalą i podnoszą ich znaczenie. Maja również dobry wpływ na cech charakteru takie jego cech jak: samodzielność śmiałość, pomysłowość, panowanie nad sobą, dokładność, zdyscyplinowanie. Udział w zabawach pozwala dziecku oceniać swoje możliwości w porównywaniu z innymi, a wynik budzi wiarę we własne siły, staje się źródłem zdrowego optymizmu. Bogaty materiał specjalnych rodzajów zabaw pozwala prowadzić je w ciągu całego roku. Wartość kształcąca i wychowawcza zabawy zależy od właściwego jej przygotowania. Przed przystąpieniem do zabawy należy :
- Dostosować zabawę pod względem organizacyjnym i ruchowym do możliwości grupy dziecięcej. - Przygotować odpowiednie przybory, wyznaczyć teren i wciągnąć dzieci do przygotowania zabawy. - Wprowadzić w tematykę zabawy i zainteresować nią. Przypisując zabawom ruchowym tak szeroką rolę i wielkie znaczenie w procesie wychowania należy pamiętać iż poszczególne ich odmiany wpływają na organizm w sposób swoisty i charakterystyczny dla danej formy ruchu. Inaczej działają zabawy bieżne lub skoczne. Zabawy ze śpiewem wpływają korzystnie na umuzykalnienie oraz kształtowanie ich poczucia rytmu i koordynacji ruchowej. Wiążą się one z kształtowaniem estetyki ruchów, ich piękna i harmonii, sprzyjają tak że intensyfikacji procesu oddychania. Dużym walorem zabaw ze śpiewem jest to, iż sprzyjają dobremu nastrojowi, wyzwalają radość i uśmiech. Zabawy orentacyjno porządkowe umożliwiają opanowanie umówionych znaków i sygnałów. Dzięki swym walorom zabawy te sprzyjają kształtowaniu szybkiej i celowej reakcji, spostrzegawczości i orientacji, oraz kojarzeniu określonym formom ruchu z ustalonymi znakami i sygnałami, opanowaniu grupy oraz wprowadzeniu w jej zachowanie ładu i porządku. Zabawy na czworakach mają wielostronne działanie, wpływają miedzy innymi na prawidłowe kształtowanie się krzywizn kręgosłupa, głownie odcinka lędźwiowego oraz na poprawę postawy. Dobry nastrój, towarzyszący zwykle zabawom tego rodzaju i psychiczne odprężenie uczestników dopełniają wartości zabaw na czworakach w procesie wychowania fizycznego.
Zabawy bieżne podstawową i najczęstsza postać aktywności ruchowej dzieci. Bieg należy do czynności chętnie wykonywanych przez dzieci, jest ćwiczeniem najwszechstronniej rozwijającym organizm, a także zręczność i wytrzymałość oraz umożliwiającym rozładowanie energii dziecka. Zabawy takie uczą chodu i biegu, wyrabiają orientację, spostrzegawczość i umiejętność koncentrowania uwagi. Zabawy i ćwiczenia z elementami równowagi wpływają dodatnio na wyrobienie koordynacji nerwowo ruchowej. Mają też znaczenie użytkowe, pomagają w zachowaniu równowagi przy ruchach spotykanych w życiu codziennym. Ćwiczenia równowagi stosujemy w formie naśladowczej. Zabawy i ćwiczenia z elementami rzutu, chwytu, celowania i toczenia. Zabawy te w dużej mierze przyczyniają się do wyrobienia celowości, zręczności, doskonalą koordynację nerwowo ruchową oka i ręki, rozwijają mięśnie obręczy barkowej i tułowia. Wykorzystanie rzutów podczas zabaw i gier wymaga poza umiejętnością rzucania i celowania usprawnienia fizycznego, a zwłaszcza siły. Zabawy i gry rzutne należą do najbardziej interesujących i atrakcyjnych form ruchu. Zabawy skoczne wywierają duży wpływ na cały organizm, pobudzają do intensywniejszego działania pracę serca i płuc, wzmacniają stawy kończyn dolnych. Celem ich jest rozwijanie sprawności ruchowej, zręczności, wyrobienie elastyczności, miękkości odbicia i doskoku. Rozwijają cechy charakteru jak: pewność siebie, wiarę we własne siły i odwagę, ponadto cechy motoryki, jak zręczność, zwinność, moc i siłę, a połączone z biegiem także szybkość. Zabawy z elementami wspinania się wpływają na rozwój mięśni całego ciała, a głownie tułowia i pasa barkowego. Należy pamiętać, że przy prowadzeni
ćwiczeń na przyrządach musimy zwracać baczną uwagę na bezpieczeństwo dzieci. Celem ćwiczeń jest oswojenie dziecka z wysokością, wyrabianie jego zaradności, odwagi, silnej woli, zręczności i równowagi. Zabawy kopne stanowią szczególny przedmiot zainteresowań chłopców. Ten typ zabaw umożliwia wykazanie się zręcznością sprzyja doskonaleniu kończyn dolnych i wykonywania ruchów, które nie są stosowane na co dzień. Poszczególne rodzaje zabaw zestawione w pewne osnowy zabawowe zgodnie z przyjętymi tokami umożliwiają wszechstronne i wielokierunkowe oddziaływanie na bawiących się stanowiąc w procesie wychowania najbardziej uniwersalny środek wychowawczy. Bibliografia: 1. Gry i zabawy ruchowe R. Trześniowski 2. Metoda Weroniki Sherborne M. Bogdanowicz 3. Wychowanie fizyczne w przedszkolu K. Wlaźnik Opracowała: Hanna Tustanowska Końskowola dnia 5.I 2006 r.