Analiza konkurencyjności polskiego eksportu do państw Unii Europejskiej
|
|
- Julian Laskowski
- 8 lat temu
- Przeglądów:
Transkrypt
1 Zeszyty Naukowe nr 837 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2010 Katedra Handlu Zagranicznego Analiza konkurencyjności polskiego eksportu do państw Unii Europejskiej 1. Wprowadzenie Pojęcie konkurencyjności gospodarek nie jest proste do jednoznacznego zdefiniowania. O ile bowiem konkurencyjność przedsiębiorstwa na rynku oznacza zdolność do sprzedawania swoich produktów taniej od konkurencji lub nawet w wypadku wysokich cen zdolność do utrzymania swojej pozycji na rynku, o tyle pojęcie konkurencyjności gospodarki jest jedynie próbą uogólnienia tego terminu na całość gospodarki. W tym miejscu należy jednak zwrócić uwagę na to, że w skali całej gospodarki poziom kosztów i cena, po której oferuje się towary na rynkach światowych, nie jest parametrem zewnętrznym, tak jak ma to miejsce w wypadku przedsiębiorstwa. Na poziom tej ceny państwo oddziaływać może za pośrednictwem różnego typu instrumentów podatkowych oraz kursu walutowego 1. Można sformułować wiele różnych definicji konkurencyjności krajów. Definicja stosowana przez World Economic Forum określa konkurencyjność jako zdolność do długookresowego wzrostu gospodarczego, wiążąc jej poziom z kształtowaniem się podstawowych wskaźników charakteryzujących daną gospodarkę. International Institute for Management Development (IMD) z Lozanny corocznie publikuje listę najbardziej konkurencyjnych krajów. W raporcie analizuje i klasyfikuje, według 323 kryteriów, sposób, w jaki warunki stworzone w poszcze- 1 W.M. Orłowski, Makroekonomiczne przyczyny deficytu obrotów bieżących [w:] Bilans płatniczy Polski. Wyzwania i zagrożenia, red. U. Płowiec, W.M. Orłowski, PTE Bellona, Warszawa 1999, s. 22.
2 66 gólnych krajach wspierają lub nie konkurencyjność przedsiębiorstw 2. Podobne zestawienia rankingu konkurencyjności prezentują opracowania World Economic Forum. Istnieje wiele możliwości grupowania wskaźników konkurencyjności w zależności od przyjętego kryterium i płaszczyzny podziału. Jedną z możliwości jest podział miar zdolności konkurencyjnej na 3 : wskaźniki ogólnego rozwoju gospodarczego, miary zmian wielkości i struktury czynników produkcji, miary zyskowności i efektywności wykorzystania czynników produkcji, miary otoczenia instytucjonalnego, miary międzynarodowej pozycji konkurencyjnej (np. udział w światowym eksporcie). W artykule dokonano próby oceny konkurencyjności gospodarki polskiej przez analizę zmian struktury polskiego eksportu do krajów Unii Europejskiej w latach Kraje UE w analizowanym okresie absorbowały od 72% do 81% ogółu polskiego eksportu. Analizę tę przeprowadzono oddzielnie dla krajów UE-15 i nowych członków Unii 4 z wyłączeniem Malty i Cypru z uwagi na nieduże, często pomijane w statystykach, wielkości obrotów. 2. Struktura towarowa obrotów Analizy zmian struktury towarowej polskiego eksportu dokonano na podstawie klasyfikacji SITC 5 z wykorzystaniem danych GUS publikowanych w Rocznikach statystycznych handlu zagranicznego. 2 World Competitivenes Yearbook, International Institute for Management Development, 3 M. Jagiełło, Wskaźniki międzynarodowej konkurencyjności gospodarki, Studia i Materiały, nr 80, IKiCHZ, Warszawa 2003, s Według stanu na koniec 2006 r., na którym zakończono analizę danych. 5 SITC międzynarodowa standardowa klasyfikacja handlu wydana przez Biuro Statystyczne ONZ w 1950 r., służy do klasyfikowania wszystkich towarów objętych handlem międzynarodowym. Numery statystyczne pozycji towarowych oparte są na systemie dziesiętnym. Pierwsza cyfra numeru (od 0 do 9) oznacza sekcję, druga cyfra dział towarowy, trzecia cyfra grupę towarową, czwarta cyfra podgrupę towarową. Numer może być jeszcze rozwinięty do pięciu cyfr oznaczających pozycję towarową. Klasyfikacja SITC rozróżnia dziesięć sekcji towarowych: 0 żywność i zwierzęta żywe, 1 napoje i tytoń, 2 surowce niejadalne z wyjątkiem paliw, 3 paliwa mineralne, smary i materiały pochodne, 4 oleje, tłuszcze i woski zwierzęce i roślinne, 5 chemikalia i produkty pokrewne, 6 towary przemysłowe sklasyfikowane głównie według surowca, 7 maszyny, urządzenia i sprzęt transportowy, 8 różne wyroby przemysłowe, 9 towary i transakcje niesklasyfikowane w SITC.
3 Analiza konkurencyjności polskiego eksportu 67 W strukturze polskiego eksportu wyróżniono produkty nieprzetworzone, do których zaliczono artykuły rolno-spożywcze (sekcje 0 i 1), surowce (sekcje 2 i 4) i paliwa mineralne (sekcja 3) oraz produkty przetworzone, do których zaliczono produkty chemiczne (sekcja 5), maszyny i sprzęt transportowy (sekcja 7) oraz różne wyroby przemysłowe (sekcje 6 i 8). Ich udział w strukturze polskiego eksportu do państw Unii Europejskiej przedstawiono w tabeli 1. Tabela 1. Struktura towarowa polskiego eksportu do państw Unii Europejskiej w latach (w %) Wyszczególnienie UE-15 Rolno-spożywcze 7,5 7,4 7,1 6,3 6,0 5,3 5,4 5,3 5,8 6,9 8,3 8,2 Surowce 4,8 3,9 4,0 3,4 3,4 3,2 2,8 2,7 2,9 2,9 2,7 2,9 Paliwa 6,7 6,2 6,8 5,5 4,8 5,2 5,9 5,1 4,1 5,1 5,3 3,9 Chemikalia 5,7 5,2 4,9 4,5 4,1 4,7 4,0 4,1 4,3 3,9 4,3 5,0 Maszyny i urządzenia 21,6 24,6 23,9 30,8 32,0 36,5 39,2 41,4 41,8 42,7 42,4 43,6 Różne przemysłowe 53,7 52,7 53,2 49,4 49,7 45,0 42,7 41,4 41,2 38,4 37,1 36,3 UE nowi członkowie Rolno-spożywcze 7,9 7,9 11,4 13,8 13,1 12,0 11,3 10,8 10,3 11,1 13,1 13,0 Surowce 5,5 4,7 3,1 2,7 2,2 2,0 2,0 2,2 2,3 2,5 1,9 1,9 Paliwa 16,8 15,3 12,0 8,4 8,8 8,3 8,9 8,2 9,1 11,7 9,5 10,0 Chemikalia 14,2 14,9 15,7 13,8 13,3 14,5 14,2 14,1 13,0 12,0 11,8 10,6 Maszyny i urządzenia 15,2 18,4 16,8 19,7 19,2 20,7 21,1 20,8 21,0 20,5 23,7 26,7 Różne przemysłowe 40,5 38,8 41,0 41,5 43,4 42,5 42,5 43,9 44,3 42,3 39,9 37,9 Źródło: obliczenia własne na podstawie: Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, GUS, Warszawa, wydania z lat Analiza danych zamieszczonych w tabeli 1 wskazuje na dominację wyrobów przetworzonych w strukturze polskiego eksportu do UE. Należy przy tym zauważyć stały wzrost w strukturze wywozu maszyn, urządzeń i sprzętu transportowego (sekcja 7). Od 2003 r. stanowią one najważniejszą grupę towarową w eksporcie do państw UE-15, zajmując miejsce tzw. różnych wyrobów przemysłowych (sekcje 6 i 8). Od 2004 r. zauważalny jest również wzrost udziału w strukturze polskiego eksportu wyrobów rolno-spożywczych. Analiza struktury polskiego eksportu na rynek UE wydaje się jednak niewystarczająca do wyciągnięcia wniosków o poziomie konkurencyjności eksportu. Lepsze efekty dałoby jednoczesne uwzględnienie pozycji towarów z Polski oraz obecności konkurentów z innych państw na danym rynku. Te dwa elementy uwzględnia wskaźnik ujawnionej przewagi komparatywnej RCA (revealed comparative advantage) wprowadzony przez B. Balassa w 1989 r. Zaproponował on, aby prze-
4 68 wagi komparatywne kraju k w eksporcie grupy towarowej n do kraju j były oceniane na podstawie relatywnego udziału grupy towarowej n w eksporcie kraju k do kraju j do udziału tej samej grupy towarowej n w ogólnym imporcie kraju j. Wskaźnik ten można zatem zapisać wzorem: RCA nkj Enkj Inj = :, E I gdzie: RCA nkj wskaźnik przewagi komparatywnej kraju k w eksporcie na rynek kraju j towaru n, E nkj wartość towaru n z kraju k do kraju j, E kj wartość całkowitego eksportu z kraju k do kraju j, I nj wartość całkowitego importu towaru n do kraju j, I j wartość całkowitego importu do kraju j. Wskaźnik RCA zawsze przyjmuje wartości dodatnie. Wyniki mieszczą się zatem w przedziale rozpoczynającym się od zera, natomiast górna granica przedziału nie jest określona. Otrzymane wyniki należy podzielić na dwie grupy, za miejsce podziału przyjmując RCA = 1. Sytuacja, w której RCA jest większy od 1, świadczy o tym, że dany kraj osiągnął przewagę komparatywną w eksporcie określonego towaru na dany rynek. W wypadku gdy RCA jest mniejszy od 1, przewaga taka nie występuje. Obliczeń wartości wskaźnika RCA dokonano dla polskiego eksportu we wszystkich wymienionych wcześniej grupach towarowych w stosunku do każdego z przyjętych do analizy krajów członkowskich UE w latach Dla wartości strumieni polskiego eksportu obliczeń dokonano na podstawie danych szczegółowych Roczników statystycznych handlu zagranicznego, dla wartości strumieni importu krajów UE wykorzystano dane Commodity Trade Statistics Database. W tabeli 2 przedstawiono wyniki zbiorcze dla dwóch grup krajów członkowskich. Wyniki te uzupełniono komentarzem odnośnie do uzyskanych rezultatów szczegółowych dla eksportu do poszczególnych krajów UE. Z obliczeń wynika, że Polska notuje stałą przewagę względną w eksporcie do krajów UE-15 dla tzw. różnych wyrobów przemysłowych, wyrobów chemicznych, maszyn i urządzeń oraz od 2005 r. również, choć na niewysokim poziomie, dla produktów rolno-spożywczych. Wartości wskaźników dla poszczególnych lat różnią się nieznacznie, z wyjątkiem właśnie produktów rolno-spożywczych, w wypadku których zauważalna jest stała poprawa przewagi komparatywnej. Lepszą pozycję konkurencyjną dla produktów rolno-spożywczych notuje również Polska w dostawie na rynki nowych krajów członkowskich UE. Tutaj również zauważalny jest stały wzrost wartości wskaźnika, ale w całym analizowanym kj j
5 Analiza konkurencyjności polskiego eksportu 69 okresie przekracza on wartość 2. W dostawie na rynki tych krajów obniża się natomiast przewaga w zakresie dostaw tzw. różnych wyrobów przemysłowych, chemikaliów i paliw. W wypadku paliw od 2005 r. Polska utraciła przewagę komparatywną. W całym analizowanym okresie Polska nie miała natomiast przewagi komparatywnej w dostawach surowców oraz maszyn i urządzeń, co odróżnia pozycję polskich eksporterów na rynkach tych krajów od pozycji, jaką zajmują na rynkach krajów UE-15. Tabela 2. Wskaźniki ujawnionej przewagi komparatywnej (RCA) w polskim eksporcie do krajów Unii Europejskiej Wyszczególnienie UE-15 Rolno-spożywcze (0+1) 0,71 0,88 1,09 1,16 Surowce (2+4) 0,85 0,84 0,79 0,80 Paliwa (3) 0,48 0,54 0,44 0,30 Chemikalia (5) 1,58 1,42 1,39 1,40 Maszyny i urządzenia (7) 1,15 1,18 1,21 1,29 Różne wyroby przemysłowe (6+8) 1,56 1,47 1,45 1,43 UE nowi członkowie Rolno-spożywcze (0+1) 2,15 2,30 2,52 2,60 Surowce (2+4) 0,79 0,80 0,65 0,69 Paliwa (3) 1,11 1,35 0,91 0,92 Chemikalia (5) 1,29 1,32 1,22 1,10 Maszyny i urządzenia (7) 0,48 0,48 0,59 0,66 Różne wyroby przemysłowe (6+8) 1,55 1,49 1,48 1,41 Źródło: obliczenia własne na podstawie: Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, wydania z lat ; Commodity Trade Statistics Database, UN Statistics Division, za lata Najwyższe wartości wskaźnika przewagi komparatywnej odnotowano dla dostaw produktów rolno-spożywczych do Czech i Węgier (w 2006 r. odpowiednio 2,35 i 4,15), wyrobów chemicznych do Finlandii, Francji, Irlandii i Słowenii (w 2006 r. odpowiednio 2,29; 2,10; 3,57; 5,41), maszyn i urządzeń do Portugalii i Włoch (w 2006 r. odpowiednio 2,53 i 2,30). W zakresie dostaw surowców tylko w wypadku eksportu do Niemiec w całym analizowanym okresie Polska notuje nieznaczną przewagę, w 2006 r. wartość wskaźnika osiągnęła poziom 1,13. W wypadku paliw przewagę komparatywną polskiego eksportu odnotowano w 2006 r. w dostawach na rynek Austrii (1,25), Danii (1,56), Irlandii (1,58), Czech (1,76) i Słowacji (1,36).
6 70 3. Intensywność wykorzystania czynników wytwórczych Analizy zmian wartości wskaźnika przewagi komparatywnej dokonano również w odniesieniu do struktury towarowej polskiego eksportu w jej podziale ze względu na intensywność wykorzystania czynników wytwórczych. Celem było wskazanie, który czynnik produkcyjny w najwyższym stopniu determinuje konkurencyjność polskiego eksportu. Badanie przeprowadzono dla tej samej grupy krajów w tym samym okresie, tj. w latach Dokonano tego przez zaszeregowanie poszczególnych kategorii obrotów do grup towarów surowcochłonnych, pracochłonnych, kapitałochłonnych, intensywnych technologicznie, łatwych do imitowania oraz intensywnych technologicznie, trudnych do imitowania. W celu wyodrębnienia i sklasyfikowania poszczególnych grup produktów ze względu na intensywność wykorzystania czynników wytwórczych przyjęto klucz klasyfikacyjny prezentowany w pracach Z. Wysokińskiej 6. W tabeli 3 przedstawiono strukturę towarową polskiego eksportu do państw UE ze względu na intensywność wykorzystania czynników wytwórczych. W strukturze eksportu na rynki państw UE-15 od 2005 r. najważniejszą pozycję stanowią wyroby kapitałochłonne, choć w okresie poprzednim ustępowały one wyro- 6 Klucz opracowano na podstawie klasyfikacji SITC. Zgodnie z nim do wyrobów surowcochłonnych zalicza się żywność i zwierzęta żywe (SITC 0), surowce niejadalne oprócz włókienniczych (SITC 2 26), paliwa i smary bez prądu elektrycznego (SITC 3 35), oleje i tłuszcze jadalne (SITC 4) oraz nawozy chemiczne (SITC 56). Towarami pracochłonnymi są natomiast surowce włókiennicze (SITC 26), wyroby przemysłowe sklasyfikowane głównie według surowca (SITC 6) bez wyrobów gumowych (SITC 62), żelaza i stali (SITC 67) oraz metali nieżelaznych (SITC 68), różne wyroby przemysłowe (SITC 8) bez instrumentów precyzyjnych (SITC 87) oraz aparatów i sprzętu optycznego (SITC 88). Grupa towarów kapitałochłonnych obejmuje napoje i tytoń (SITC 1), prąd elektryczny (SITC 35), pigmenty, barwniki i środki barwiące (SITC 53), olejki eteryczne i substancje zapachowe (SITC 55), wyroby gumowe (SITC 62), żelazo i stal (SITC 67), metale nieżelazne (SITC 68), pojazdy drogowe (SITC 78) oraz obrabiarki do obróbki metalu bez usuwania materiału (SITC 733). Do grupy towarów technologicznie intensywnych, łatwych do imitowania zaliczone zostały chemikalia organiczne i nieorganiczne (SITC 51, 52), wyroby lecznicze i farmaceutyczne (SITC 54), tworzywa sztuczne (SITC 58) oraz inne wyroby chemiczne (SITC 59) z wyjątkiem materiałów wybuchowych (SITC 593). Grupa ta obejmuje również maszyny biurowe i komputery (SITC 75), silniki nieelektryczne i ich części (SITC 714), maszyny włókiennicze (SITC 724) oraz sprzęt i urządzenia telekomunikacyjne (SITC 76). Ostatnia grupa wyrobów towary technologicznie intensywne, trudne do imitowania obejmuje materiały wybuchowe (SITC 593), tworzywa sztuczne w formach podstawowych (SITC 57), maszyny i urządzenia oraz sprzęt transportowy (SITC 7) z wyjątkiem silników nieelektrycznych (SITC 714), maszyn włókienniczych (SITC 724), obrabiarek do metalu (SITC 733), maszyn biurowych i komputerów (SITC 75), sprzętu telekomunikacyjnego (SITC 76) i pojazdów drogowych (SITC 78). Obejmuje również instrumenty precyzyjne (SITC 87) oraz sprzęt fotograficzny (SITC 88). Por. np. Z. Wysokińska, J. Witkowska, Integracja europejska. Rozwój rynków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Łódź 1999, s. 307.
7 Analiza konkurencyjności polskiego eksportu 71 bom pracochłonnym i intensywnym technologicznie, trudnym do imitacji (te z kolei od 2004 r. przeważają nad wyrobami pracochłonnymi w strukturze eksportu). Inaczej wygląda struktura dostaw na rynki nowych państw członkowskich UE wprawdzie ostatnie lata przyniosły dominację w strukturze eksportu wyrobów kapitałochłonnych, ale kolejne miejsca zajmują wyroby pracochłonne i surowcochłonne. Tabela 3. Struktura towarowa polskiego eksportu do państw Unii Europejskiej ze względu na intensywność wykorzystania czynników wytwórczych w latach (w %) Wyszczególnienie UE-15 Surowcochłonne 19,2 17,9 18,1 15,4 14,2 14,0 13,9 12,8 12,5 14,6 15,8 14,8 Pracochłonne 21,9 25,5 23,2 26,9 27,4 26,6 24,8 27,6 29,8 22,5 19,4 21,5 Kapitałochłone 19,5 17,7 18,7 18,8 19,6 21,1 19,2 19,7 20,5 23,9 24,5 26,1 Intensywne technologicznie, łatwe do imitacji 4,6 4,9 6,1 6,5 6,2 6,2 6,7 7,1 6,5 5,9 6,5 8,4 Intensywne technologicznie, trudne do imitacji 15,2 16,4 14,0 18,7 18,7 22,2 25,0 26,0 26,6 25,3 24,1 23,6 UE nowi członkowie Surowcochłonne 28,2 25,7 24,6 23,4 21,1 19,4 19,2 18,7 18,6 22,4 21,6 19,2 Pracochłonne 22,4 23,0 24,9 27,3 30,4 29,6 30,4 32,3 33,5 29,5 27,9 25,2 Kapitałochłone 25,1 23,3 25,8 25,0 27,2 29,2 27,9 25,6 23,8 25,6 26,3 30,0 Intensywne technologicz- 10,7 nie, łatwe do imitacji 11,4 11,1 10,2 9,2 9,8 9,7 9,8 9,3 9,5 9,8 9,5 Intensywne technologicznie, trudne do imitacji 13,5 16,4 13,5 14,1 12,1 12,0 12,8 13,6 14,7 12,9 14,5 16,1 Źródło: obliczenia własne na podstawie: Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, wydania z lat Taki obraz struktury obrotów znajduje uzasadnienie w przewadze komparatywnej, jaką realizuje Polska w dostawach na rynki krajów UE. Obliczeń wartości wskaźnika oddającego tę przewagę dokonano dla eksportu do każdego kraju UE z osobna. W tabeli 4 przedstawiono wyniki zbiorcze dla krajów UE-15 i nowych członków Unii Europejskiej. Z obliczeń wynika, że Polska odnotowuje przewagę komparatywną w eksporcie na rynki krajów UE-15 wyrobów pracochłonnych, kapitałochłonnych oraz intensywnych technologicznie, trudnych do imitacji. Nie ma natomiast przewagi w dostawach wyrobów surowcochłonnych oraz intensywnych technologicznie, łatwych do imitacji. Natomiast w dostawach na rynki nowych krajów członkowskich UE, Polska notuje przewagę w eksporcie wyrobów kapitałochłonnych, pracochłonnych i surowcochłonnych. Nie ma przewagi w dostawach wyrobów intensywnych technologicznie, łatwych i trudnych do imitacji.
8 72 Tabela 4. Wskaźniki ujawnionej przewagi komparatywnej (RCA) w polskim eksporcie do krajów Unii Europejskiej (ze względu na intensywność wykorzystania czynników wytwórczych) Wyszczególnienie UE-15 Surowcochłonne 0,70 0,75 0,78 0,71 Pracochłonne 1,74 1,67 1,56 1,52 Kapitałochłonne 1,09 1,25 1,31 1,39 Intensywne technologicznie, łatwe do imitacji 0,34 0,31 0,33 0,44 Intensywne technologicznie, trudne do imitacji 1,31 1,27 1,25 1,25 UE nowi członkowie Surowcochłonne 1,26 1,45 1,23 1,10 Pracochłonne 1,62 1,50 1,53 1,45 Kapitałochłonne 1,28 1,31 1,41 1,52 Intensywne technologicznie, łatwe do imitacji 0,61 0,62 0,64 0,60 Intensywne technologicznie, trudne do imitacji 0,50 0,46 0,55 0,63 Źródło: jak w tabeli 2. Kształt struktury polskiego eksportu determinowany jest zatem tym, w jakich obszarach notowana jest przewaga komparatywna w dostawach na dany rynek. Wysoki udział w strukturze eksportu mają tylko te grupy produktów, w których dostawach realizowana jest przewaga komparatywna. Wartości wskaźnika przewagi komparatywnej w eksporcie wyrobów surowcochłonnych większe od 1 odnotowano w dostawach na rynki Austrii, Irlandii, Wielkiej Brytanii, Czech, Słowacji i Węgier. Z kolei dla wyrobów pracochłonnych wartość wskaźnika była niższa od 1 w całym analizowanym okresie, tj. w latach , tylko w wypadku dostaw do Portugalii. Wartości najwyższe odnotowano natomiast dla dostaw do Holandii, Irlandii, Niemiec i Estonii (w każdym wypadku w 2006 r. wartość wskaźnika nieznacznie przekraczała 2). Dla wyrobów kapitałochłonnych w badanym okresie wartość wskaźnika była stale mniejsza od 1 w odniesieniu do dostaw do Danii, Luksemburga, Portugalii, Szwecji i Łotwy. Natomiast wartości najwyższe, przekraczające 2, odnotowano dla dostaw do Włoch i Węgier. W dostawach wyrobów intensywnych technologicznie, łatwych do imitacji, jedynie eksport do Słowenii charakteryzował się stałą przewagą komparatywną. Natomiast w wypadku wyrobów intensywnych technologicznie, trudnych do imitacji, nie odnotowano przewagi komparatywnej w eksporcie do żadnego z nowych państw członkowskich UE. W eksporcie do państw UE-15 dotyczy to jedynie wywozu do Irlandii. Najwyższą wartość wskaźnika odnotowano dla eksportu do Portugalii (w całym analizowanym okresie była wyższa od 3).
9 Analiza konkurencyjności polskiego eksportu Uwagi końcowe Przeprowadzona analiza wskazuje na niejednorodność krajów Unii Europejskiej, która wyraża się w zróżnicowanym charakterze popytu. W konsekwencji zróżnicowana jest również struktura polskiego eksportu do tych krajów. Struktura ta uwarunkowana jest posiadaniem przewagi komparatywnej w dostawach na poszczególne rynki. Teoria korzyści komparatywnych mówi, że kraje specjalizują się w handlu międzynarodowym towarami, w odniesieniu do których dysponują komparatywną przewagą. Potwierdza to analiza struktury polskiego eksportu do krajów Unii Europejskiej. Czynnikiem dającym Polsce przewagę jest praca. Należy jednak oczekiwać, że na skutek obecności na jednolitym rynku unijnym i stopniowego wyrównywania poziomu gospodarczego, a zatem wzrostu kosztów pracy, w długim okresie przewaga ta zostanie wyeliminowana. Potwierdzają to wyniki badań wskaźnika przewagi komparatywnej, które wskazują na systematyczny spadek wartości tego wskaźnika dla wyrobów pracochłonnych zarówno w dostawach na rynki krajów UE-15, jak i nowych państw członkowskich UE. Wskazane dla gospodarki polskiej byłoby odnotowywanie przewagi w zakresie dostaw wyrobów technologicznie intensywnych. Niestety przewagę tę odnotowano jedynie dla dostaw dóbr intensywnych technologicznie, trudnych do imitacji i tylko na rynki krajów UE-15, brak natomiast tej przewagi w dostawach na rynki nowych krajów członkowskich Unii Europejskiej. Konieczna zatem wydaje się realizacja takiej polityki gospodarczej, która poprawi pozycję krajowej produkcji technologicznej. Literatura Commodity Trade Statistics Database, UN Statistics Division. Jagiełło M., Wskaźniki międzynarodowej konkurencyjności gospodarki, Studia i Materiały, nr 80, IKiCHZ, Warszawa Orłowski W.M., Makroekonomiczne przyczyny deficytu obrotów bieżących [w:] Bilans płatniczy Polski. Wyzwania i zagrożenia, red. U. Płowiec, W.M. Orłowski, PTE Bellona, Warszawa Rocznik statystyczny handlu zagranicznego, GUS, Warszawa, wydania z lat World Competitivenes Yearbook, International Institute for Management Development, Wysokińska Z., Witkowska J., Integracja europejska. Rozwój rynków, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa Łódź 1999.
10 74 An Analysis of the Competitiveness of Polish Export to Countries of the European Union The article attempts to assess the competitiveness of the Polish economy by analysing the structure of Polish exports to EU member states. It was done on the basis of the statistical classification system SITC. Calculated for exports to selected EU countries, the revealed comparative advantage index (RCA) was used as a measure of export competitiveness. The structure of the goods exported by Poland was broken down according to the degree of usage of production factors. An index of comparative advantage was then calculated for the particular categories of products in order to identify that production factor which to the greatest degree determines the competitiveness of Polish export. The research allowed us to determine that export structure is a derivative of the competitive advantage realised, and Polish export therefore specialises in the area which brings that advantage to bear, which is in keeping with the theory of comparative advantage.
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z USA. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z USA Tomasz Białowąs Rola USA i UE w gospodarce światowej (2008) 70,0% 60,0% 50,0% 53,8% 45,7% 52,3% 60,6% 54,2% 40,0% 30,0% 20,0% 10,0% 0,0% PKB (nominalne) Eksport
Bardziej szczegółowoZmiany w strukturze towarowej polskiego handlu zagranicznego a deficytowość wymiany handlowej
Zeszyty Naukowe nr 777 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2008 Katedra Handlu Zagranicznego Zmiany w strukturze towarowej polskiego handlu zagranicznego a deficytowość wymiany handlowej 1. Wprowadzenie
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny Finlandii w 2015 r. oraz aktywność inwestycyjna
Według wstępnych danych fińskiego Urzędu Celnego w roku 215 wartość fińskiego eksportu wyniosła 53,8 mld EUR, co oznacza spadek o 4 % w stosunku do roku 214. Wartość importu zmniejszyła się o 6 % i osiągnęła
Bardziej szczegółowoKierunki 2013: Raport Banku DnB NORD i Deloitte Business Consulting. Rafał Antczak, Deloitte
Kierunki 2013: Raport Banku DnB NORD i Deloitte Business Consulting. Rafał Antczak, Deloitte Co kryzys w Chinach może oznaczać dla Polski? Znaczenie Chin Kryzys chiński? Model zależności Polski od Chin
Bardziej szczegółowoCo kupić a co sprzedać 2015-06-11 10:10:09
Co kupić a co sprzedać 2015-06-11 10:10:09 2 Greckie towary sprzedawane są głównie do krajów UE - Włoch, Niemiec, Bułgarii i na Cypr. Polska jako partner handlowy zajmuje 27. miejsce. W 2013 roku 46,4
Bardziej szczegółowoWymiana handlowa Grecji 2010-08-13 15:05:13
Wymiana handlowa Grecji 2010-08-13 15:05:13 2 Opracowanie nt. wymiany handlowej Grecji - wg danych Narodowego Urzędu Statystycznego Grecji za lata 2008-2009. WYMIANA HANDLOWA GRECJI [1] Od szeregu lat
Bardziej szczegółowoIntegracja europejska
A 395711 Zofia Wysokińska Janina Witkowska Integracja europejska Dostosowania w Polsce w dziedzinie polityk Polskie Wydawnictw Ekonomiczne Warszawa 2004 Spis treści Od Autorów 11 I. Integracja rynków dóbr,
Bardziej szczegółowoWymiana handlowa Grecja - Polska - I kwartał :33:23
Wymiana handlowa Grecja - Polska - I kwartał 2012 2012-06-26 11:33:23 2 I kwartał 2012 (I kwartał 2012*) Import i eksport Grecji W I kwartale 2012 roku import Grecji wyniósł nieco ponad 10 mld, podczas
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2013 R. * Komisji Europejskiej z dn. 10.01.2014 r.
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2013 R. * Komisji Europejskiej z dn. 10.01.2014 r. 2 T. 01. LUDNOŚĆ (stan w dniu 1 stycznia) Wykres 01. STRUKTURA LUDNOŚCI UNII EUROPEJSKIEJ W 2013
Bardziej szczegółowoWPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU
WPŁYW GLOBALNEGO KRYZYSU GOSPODARCZEGO NA POZYCJĘ KONKURENCYJNĄ UNII EUROPEJSKIEJ W HANDLU MIĘDZYNARODOWYM Tomasz Białowąs Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej, UMCS w Lublinie bialowas@hektor.umcs.lublin.pl
Bardziej szczegółowoMiejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej. dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska
Miejsce Polski w handlu zagranicznym produktami rolno-spożywczymi Unii Europejskiej dr Łukasz Ambroziak mgr Małgorzata Bułkowska Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 10 października 2014 r.
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 15 UWARUNKOWANIA WYMIANY HANDLOWEJ POMIĘDZY POLSKĄ A UE
Anna Rytko ROZDZIAŁ 15 UWARUNKOWANIA WYMIANY HANDLOWEJ POMIĘDZY POLSKĄ A UE Wprowadzenie Wymiana handlowa wszystkich krajów członkowskich Unii Europejskiej, w tym również i Polski jest kształtowana przez
Bardziej szczegółowoRozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych
Rozwój turystyki w Polsce na przykładzie danych statystycznych VI Ogólnopolska Konferencja Polskich Stacji Narciarskich i Turystycznych Białka Tatrzańska, 2 4 czerwca 2014 r. Wydatki w gospodarce turystycznej
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny Polska-Japonia :48:49
Handel zagraniczny Polska-Japonia 2013-09-02 07:48:49 2 W 2012 r. w handlu pomiędzy Polską i Japonią odnotowano znaczny spadek obrotów do poziomu 2,7 mld USD (w porównaniu z 3,3 mld USD w 2011 r.). Wynik
Bardziej szczegółowoUJAWNIONA PRZEWAGA KOMPARATYWNA POLSKI W HANDLU Z NIEMCAMI W LATACH 1995-2011
Małgorzata Fronczek Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach UJAWNIONA PRZEWAGA KOMPARATYWNA POLSKI W HANDLU Z NIEMCAMI W LATACH 1995-2011 Wprowadzenie Handel zagraniczny jest jednym z istotnych czynników
Bardziej szczegółowoKonkurencyjność eksportu rolno-spożywczego i dekompozycja jego zmian w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej
Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego i dekompozycja jego zmian w okresie członkostwa Polski w Unii Europejskiej dr Iwona Szczepaniak, dr Łukasz Ambroziak Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Józefów,
Bardziej szczegółowoWpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro
Wpływ wprowadzenia euro na stopień otwartości i zmiany strukturalne w handlu krajów strefy euro PREZENTACJA WYNIKÓW Wojciech Mroczek Znaczenie strefy euro w światowym handlu 1996-1998 2004-2006 Czy wprowadzenie
Bardziej szczegółowoHandel z Polską 2015-06-15 17:00:08
Handel z Polską 2015-06-15 17:00:08 2 Szwajcaria zajmuje 23. miejsce jako partner handlowy Polski. W handlu między Polską a Szwajcarią utrzymuje się trend zmniejszania różnicy wartości między eksportem
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R.
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W UNII EUROPEJSKIEJ W 2010 R. T. 01. LUDNOŚĆ (stan w dniu 1 stycznia) GĘSTOŚĆ ZALUDNIENIA w tys. UE (27) 495 292 497 683 499 703 501 103 Strefa euro (17) 326 561 328 484
Bardziej szczegółowoKonkurencyjność Polski w procesie pogłębiania integracji europejskiej i budowy gospodarki opartej na wiedzy
w Konkurencyjność Polski w procesie pogłębiania integracji europejskiej i budowy gospodarki opartej na wiedzy redakcja naukowa Tomasz Michalski Krzysztof Piech SZKOŁA GŁÓWNA HANDLOWA W WARSZAWIE WARSZAWA
Bardziej szczegółowoKonkurencyjność polskiego eksportu rolno-spożywczego
Konkurencyjność polskiego eksportu rolno-spożywczego mgr Mirosława Tereszczuk 15 marca 2018 r. 1 Konkurencyjność eksportu rolno-spożywczego Przyjęta w badaniach IERiGŻ-PIB definicja konkurencyjności polskich
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać :25:37
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-10 16:25:37 2 Francja od lat jest największym europejskim eksporterem kosmetyków; wartość francuskiego eksportu szacuje się na prawie 4,5 mld euro. W III kw. 2013 r. nastąpiło
Bardziej szczegółowoZMIANY W POLSKIM HANDLU ZAGRANICZNYM
PRZEGLĄ D ZACHODNIOPOMORSKI ROCZNIK XXIX (LVIII) ROK 2014 ZESZYT 3 VOL. 2 ELŻBIETA KACPERSKA * Warszawa ZMIANY W POLSKIM HANDLU ZAGRANICZNYM ARTYKUŁAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ
Bardziej szczegółowoStosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami. Tomasz Białowąs
Stosunki handlowe Unii Europejskiej z Chinami Tomasz Białowąs Wysoki dynamika wymiany handlowej 2000 2001 2002 2003 2004 2005 2006 2007 Eksport całkowity UE Eksport UE do Chin Import całkowity UE Import
Bardziej szczegółowoWstęp. Edyta Pawlak 1 Wydział Ekonomiki i Organizacji Gospodarki Żywnościowej Akademia Rolnicza w Szczecinie
Edyta Pawlak 1 Wydział Ekonomiki i Organizacji Gospodarki Żywnościowej Akademia Rolnicza w Szczecinie ANALIZA UDZIAŁU GRUPY NOWYCH CZŁONKÓW UNII EUROPEJSKIEJ W ŚWIATOWYM HANDLU RYBAMI I PRZETWORAMI RYBNYMI
Bardziej szczegółowoWpływ robotyzacji na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw. Krzysztof Łapiński. Warszawa, 20 września 2016 r. Świat
Wpływ robotyzacji na konkurencyjność polskich przedsiębiorstw Krzysztof Łapiński Warszawa, 2 września 216 r. Świat Globalna sprzedaż robotów przemysłowych w latach 21 215 (w tys. sztuk) 3 25 2 15 1 5 78
Bardziej szczegółowoEKSPORT WYROBÓW WYSOKIEJ TECHNIKI W UNII EUROPEJSKIEJ EXPORT OF HIGH TECH IN THE EUROPEAN UNION
PRACE NAUKOWE UNIWERSYTETU EKONOMICZNEGO WE WROCŁAWIU RESEARCH PAPERS OF WROCŁAW UNIVERSITY OF ECONOMICS nr 416 2016 Współczesne problemy ekonomiczne. ISSN 1899-3192 Rozwój zrównoważony w wymiarze globalnym
Bardziej szczegółowoZeszyty Naukowe nr 845 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie. w handlu tymi produktami oraz ustalenie obszarów przewagi konkurencyjnej
Zeszyty Naukowe nr 845 Uniwersytetu Ekonomicznego w Krakowie 2010 - - w handlu tymi produktami oraz ustalenie obszarów przewagi konkurencyjnej 102 Agnieszka Hajdukiewicz Wyszczególnienie Eksport produktów
Bardziej szczegółowoSystem klasyfikacji towarów
System klasyfikacji towarów Towaroznawstwo Tomasz Poskrobko Klasyfikacja towarów przydzielenie znajdujących się w obiegu gospodarczym artykułów (dóbr materialnych), przeznaczonych na sprzedaż, do przyjętego
Bardziej szczegółowoWpływ zmian cen surowców na rynkach światowych na ceny w handlu zagranicznym Polski oraz ich efekty makroekonomiczne
Wpływ zmian cen surowców na rynkach światowych na ceny w handlu zagranicznym Polski oraz ich efekty makroekonomiczne Janusz Chojna Konferencja Ceny w handlu zagranicznym Polski na tle nowych tendencji
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny w Polsce i Małopolsce 2016
Handel zagraniczny w Polsce i Małopolsce 2016 Streszczenie Małopolskie Obserwatorium Rozwoju Regionalnego Departament Polityki Regionalnej Handel zagraniczny w Polsce i Małopolsce 2016 Streszczenie Kraków
Bardziej szczegółowoBibliografia Spis tabel
Spis treści Wstęp Rozdział I. Istota racjonalnych wyborów ekonomicznych w gospodarce otwartej (ujęcie modelowe, wybrane aspekty teorii) 1.1. Podstawowe problemy wyboru ekonomicznego 1.1.1. Racjonalne wybory
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ W 2015 R.
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ W 2015 R. Według prognoz Komisji Europejskiej 1 wzrost produktu krajowego brutto Unii Europejskiej w 2015 r. ma wynieść (w cenach stałych) 1,9%,
Bardziej szczegółowoNomenklatura statystyczna w przedsiębiorstwie i w handlu (Statistic Nomenclature applicable in companies and trade)
Nomenklatura statystyczna w przedsiębiorstwie i w handlu (Statistic Nomenclature applicable in companies and trade) Prezentacja opracowana na podstawie materiałów seminariów realizowanych w ramach projektu
Bardziej szczegółowoWymiar handlowy stosunków gospodarczych USA z ChRL w latach
http://dx.doi.org/10.18778/8088-970-5.09 Karolina Kotulewicz-Wisińska Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Wymiar handlowy stosunków gospodarczych USA z ChRL w latach 2000 2015 Wprowadzenie Współpraca handlowa
Bardziej szczegółowoKraje rozwijające się w światowych obrotach handlowych
Finanse, Rynki Finansowe, Ubezpieczenia nr 3/2016 (81) DOI: 10.18276/frfu.2016.81-13 s. 143 155 Kraje rozwijające się w światowych obrotach handlowych Marek Maciejewski * Streszczenie: Cel Celem artykułu
Bardziej szczegółowoKIERUNKI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ ZE WSCHODEM
KIERUNKI WSPÓŁPRACY GOSPODARCZEJ ZE WSCHODEM Mikołaj Waszczenko Spośród państw, które przystąpiły w 2004 r. do UE Polska posiada najdłuższą granicę z państwami nieunijnymi. Wynosi ona 1 185 km: 232- z
Bardziej szczegółowoTabela 1. Wielkość i dynamika produkcji rybołówstwa Polski i UE w latach Produkcja (tys. t)
STUDIA I PRACE WYDZIA U NAUK EKONOMICZNYCH I ZARZ DZANIA NR 33 Renata Knap* 1 Uniwersytet Szczeciński ROLA POLSKI W GOSPODARCE RYBNEJ UNII EUROPEJSKIEJ Streszczenie W artykule przedstawiono tendencje rozwoju
Bardziej szczegółowoRola nakładów na B+R w tworzeniu przewagi konkurencyjnej krajów Unii Europejskiej w międzynarodowym handlu towarami wysokich technologii
Tomasz Białowąs * Rola nakładów na B+R w tworzeniu przewagi konkurencyjnej krajów Unii Europejskiej w międzynarodowym handlu towarami wysokich technologii Wstęp Jednym z najbardziej widocznych skutków
Bardziej szczegółowoKlastry a międzynarodowa konkurencyjność sektorów rolno-żywnościowych w UE. Szczepan Figiel, Justyna Kufel, Dominika Kuberska
Klastry a międzynarodowa konkurencyjność sektorów rolno-żywnościowych w UE Szczepan Figiel, Justyna Kufel, Dominika Kuberska Warszawa, 14 grudzień 2012 Główne zagadnienia Uzasadnienie podjęcia problemu
Bardziej szczegółowoPrzemysł spożywczy w Polsce analiza z wykorzystaniem tablic przepływów międzygałęziowych
Przemysł spożywczy w Polsce analiza z wykorzystaniem tablic przepływów międzygałęziowych Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Warszawa, 21 kwietnia 2017 r. Plan wystąpienia Bilans tworzenia i rozdysponowania
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 5 INWESTYCJE W DZIAŁALNOŚĆ B+R A ROZWÓJ SEKTORA HIGH-TECH
Iwona Anna Janowska Krzysztof Turowski ROZDZIAŁ 5 INWESTYCJE W DZIAŁALNOŚĆ B+R A ROZWÓJ SEKTORA HIGH-TECH Wprowadzenie Dominującą formą rozwoju przemysłowego, zarówno w krajach najwyżej rozwiniętych, jak
Bardziej szczegółowoPolski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji
Polski sektor żywnościowy 5 lat po akcesji Andrzej Kowalski Instytut Ekonomiki Rolnictwa i Gospodarki Żywnościowej PIB Katedra Rozwoju Obszarów Wiejskich Szkoła Główna Handlowa Warszawa kwiecień 2009 Wzajemne
Bardziej szczegółowoPolsko-czeska wymiana handlowa w 2014 r.
Polsko-czeska wymiana handlowa w 2014 r. Według danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, czesko-polskie obroty handlowe w 2014r., w porównaniu z rokiem poprzednim, były o 7,1% wyższe i wyniosły 16 584 mln
Bardziej szczegółowoOcena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy
Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy Andrzej Drozd Toruń, 30 listopada 2016 r. 1 Gospodarka Ukrainy na tle gospodarki Polski Wyszczególnienie Ukraina Polska 2012 2015 2015 Ludność
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 48/2013 TENDENCJE CENOWE. Ceny krajowe w skupie
RYNEK ZBÓŻ Ceny krajowe w skupie TENDENCJE CENOWE W pierwszym tygodniu grudnia 2013 r. w krajowym skupie odnotowano dalszy wzrost cen zbóż podstawowych oraz spadek cen kukurydzy. Według danych Zintegrowanego
Bardziej szczegółowo156 Eksport w polskiej gospodarce
156 Eksport w polskiej gospodarce Eksport w polskiej gospodarce struktura oraz główne trendy Eksport jest coraz ważniejszym czynnikiem wzrostu gospodarczego w Polsce. W 217 r. eksport stanowił 54,3% wartości
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ W OKRESIE STYCZEŃ WRZESIEŃ 2012 R.
1 SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH UNII EUROPEJSKIEJ W OKRESIE STYCZEŃ WRZESIEŃ 2012 R. 2 T. 01. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO a (ceny stałe) Wykres 01. PRODUKT KRAJOWY BRUTTO a W 2012 R. (okres poprzedni
Bardziej szczegółowoZMIANY CEN W HANDLU ZAGRANICZNYM POLSKI W LATACH
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 218 2015 Ekonomia 1 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Ekonomii Katedra Międzynarodowych Stosunków
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH OECD W 2011 R.
SYTUACJA SPOŁECZNO-GOSPODARCZA W KRAJACH OECD W 2011 R. 1 Kraje OECD: należące do Unii Europejskiej: Austria (AT), Belgia (BE), Dania (DK), Estonia (EE), Finlandia (FI), Francja (FR), Grecja (EL), Hiszpania
Bardziej szczegółowoCzy polski eksport odczuje efekt przesunięcia spowodowany porozumieniem o preferencjach między UE i USA?*
Czy polski eksport odczuje efekt przesunięcia spowodowany porozumieniem o preferencjach między UE i USA?* prof. dr hab. Elżbieta Czarny, Szkoła Główna Handlowa dr hab. prof. UW Katarzyna Śledziewska, Wydział
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Biuro Analiz i Programowania ARR Nr 49/2013
RYNEK ZBÓŻ TENDENCJE CENOWE Ceny krajowe w skupie W drugim tygodniu grudnia 2013 r. w krajowym skupie odnotowano dalszy wzrost cen zbóż. Według danych Zintegrowanego Systemu Rolniczej Informacji Rynkowej
Bardziej szczegółowoCo kupić, a co sprzedać :58:22
Co kupić, a co sprzedać 2015-06-11 13:58:22 2 Głównym partnerem handlowym Hiszpanii jest strefa euro. Hiszpania przede wszystkim eksportuje żywność i samochody, importuje zaś surowce energetyczne i chemię.
Bardziej szczegółowoEkonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Handel międzynarodowy korzyści dla przedsiębiorstw i gospodarki
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Handel międzynarodowy korzyści dla przedsiębiorstw i gospodarki dr Iwona Pawlas Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach 23 maja 2011 r. 1 Handel międzynarodowy/ handel zagraniczny
Bardziej szczegółowoZnaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem
Znaczenie wymiany handlowej produktami rolno-spożywczymi w handlu zagranicznym Polski ogółem dr Iwona Szczepaniak Konferencja Przemysł spożywczy otoczenie rynkowe, inwestycje, ekspansja zagraniczna IERiGŻ-PIB,
Bardziej szczegółowoXXIII Raport Roczny BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE Warszawa, 8 kwietnia 2014 r.
XXIII Raport Roczny BEZPOŚREDNIE INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE 2011-2013 Warszawa, 8 kwietnia 2014 r. Program seminarium Napływ bezpośrednich inwestycji zagranicznych i kondycja sektora zagranicznego
Bardziej szczegółowoEwolucja polsko-niemieckiej wymiany handlowej na przełomie XX i XXI wieku
Ewolucja polsko-niemieckiej wymiany handlowej na przełomie XX i XXI wieku Nr 146 / 2013 22 11 13 INSTYTUT ZACHODNI im. Zygmunta Wojciechowskiego Instytut Naukowo-Badawczy, Poznań Autor: Piotr Misztal Handel
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny w Polsce i Małopolsce w 2017 roku
Handel zagraniczny w Polsce i Małopolsce w 2017 roku Wymiana handlowa niezmiennie pozostaje kluczowym elementem polskiej gospodarki. Rok 2017 jest pierwszym w historii współczesnej Polski (po 1989 roku)
Bardziej szczegółowoRyzyko kursowe a handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi Polski
Ryzyko kursowe a handel zagraniczny produktami rolno-spożywczymi Polski dr Łukasz Ambroziak dr Iwona Szczepaniak Zakład Ekonomiki Przemysłu Spożywczego Jachranka, 23-25 listopada 2016 r. Plan wystąpienia
Bardziej szczegółowoROZDZIAŁ 24 ROZWÓJ SEKTORA WYSOKIEJ TECHNIKI JAKO CZYNNIK POPRAWY MIĘDZYNARODOWEJ POZYCJI KONKURENCYJNEJ POLSKIEJ GOSPODARKI
Krzysztof Turowski ROZDZIAŁ 24 ROZWÓJ SEKTORA WYSOKIEJ TECHNIKI JAKO CZYNNIK POPRAWY MIĘDZYNARODOWEJ POZYCJI KONKURENCYJNEJ POLSKIEJ GOSPODARKI Wstęp Jednym z podstawowych problemów współczesnej gospodarki
Bardziej szczegółowoWykaz dot. branż wysokiego wzrostu w Małopolsce (numery PKD) Sekcja Dział Grupa 10 PRODUKCJA ARTYKUŁOW SPOŻYWCZYCH
Załącznik nr 1 do Koncepcji PSF dla RPO WM Wykaz dot. branż wysokiego wzrostu w Małopolsce (numery PKD) Sekcja Dział Grupa 10 PRODUKCJA ARTYKUŁOW SPOŻYWCZYCH C PRZETWÓRSTWO PRZEMYSŁOWE 13 PRODUKCJA TEKSTYLNYCH
Bardziej szczegółowoHANDEL WEWNĄTRZWSPÓLNOTOWY CZY Z KRAJAMI TRZECIMI KIERUNKI ZMIAN W POLSKIEJ WYMIANIE Z ZAGRANICĄ PO 2003 ROKU
Studia Ekonomiczne. Zeszyty Naukowe Uniwersytetu Ekonomicznego w Katowicach ISSN 2083-8611 Nr 266 2016 Uniwersytet Ekonomiczny w Katowicach Wydział Ekonomii Katedra Międzynarodowych Stosunków Ekonomicznych
Bardziej szczegółowoKompendium wiedzy o handlu zagranicznym Polski. Biuro Analiz PFR S.A. Lipiec 2019
Kompendium wiedzy o handlu zagranicznym Polski Biuro Analiz PFR S.A. Lipiec 219 michal.kolasa@pfr.pl 1. Najważniejsze w tym wydaniu kliknij w tekst, aby przejść do wybranych treści Rok 218 był kolejnym
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoPolsko-czeska wymiana handlowa w I poł r :09:46
Polsko-czeska wymiana handlowa w I poł. 2016 r. 2016-08-16 09:09:46 2 Wg danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, czesko-polskie obroty handlowe w I półroczu 2016 r. były wyższe o 6,1% r/r i wyniosły 9
Bardziej szczegółowoSpójność w UE15 po kryzysie fiskalnym
Konferencja Wyzwania dla spójności Europy 21-22 kwietnia 2016 Uniwersytet Ekonomiczny we Wrocławiu Spójność w UE15 po kryzysie fiskalnym dr Agnieszka Tomczak Politechnika Warszawska atomczak@ans.pw.edu.pl
Bardziej szczegółowoRecenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH. Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan
Recenzje prof. dr hab. Wojciech Kosiedowski dr hab. Tomasz Dołęgowski, prof. SGH Redakcja wydawnicza Agnieszka Kołwzan Projekt okładki i stron tytułowych Karolina Zarychta www.karolined.com Skład i łamanie
Bardziej szczegółowoOcena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy
Ocena porównawcza sektora rolno-spożywczego Polski i Ukrainy mgr Mirosława Tereszczuk Warszawa, 25 listopada 2016 r. 1 Gospodarka Ukrainy na tle gospodarki Wyszczególnienie Polski Ukraina Polska 2012 2015
Bardziej szczegółowoTabela 1. Liczba spółek z udziałem kapitału zagranicznego zarejestrowanych w województwie łódzkim (wg REGON) w VIII r.
Projekt Rola bezpośrednich inwestycji zagranicznych w kształtowaniu aktualnego i przyszłego profilu gospodarczego województwa łódzkiego współfinansowany ze środków Unii Europejskiej w ramach Europejskiego
Bardziej szczegółowoSCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH
SCOREBOARD WSKAŹNIKI PROCEDURY NIERÓWNOWAG MAKROEKONOMICZNYCH Scoreboard to zestaw praktycznych, prostych i wymiernych wskaźników, istotnych z punktu widzenia sytuacji makroekonomicznej krajów Unii Europejskiej.
Bardziej szczegółowo48,6% Turystyka w Unii Europejskiej INFORMACJE SYGNALNE r.
INFORMACJE SYGNALNE Turystyka w Unii Europejskiej 16.02.2018 r. 48,6% Udział noclegów udzielonych turystom Według Eurostatu - Urzędu Statystycznego Unii Europejskiej, liczba noclegów udzielonych w turystycznych
Bardziej szczegółowoAnaliza rynku łodzi jachtów w Portugalii. 2014-01-31 00:16:52
Analiza rynku łodzi jachtów w Portugalii. 2014-01-31 00:16:52 2 Zamieszczamy podsumowanie analizy rynkowej wraz z aneksem statystycznym, przygotowanej dla Centrów Obsługi Eksportera i Inwestora (COIE),
Bardziej szczegółowoPolsko-czeska wymiana handlowa w okresie I-VII br :58:11
Polsko-czeska wymiana handlowa w okresie I-VII br. 2016-09-16 08:58:11 2 Wg danych Czeskiego Urzędu Statystycznego, czesko-polskie obroty handlowe w pierwszych 7 miesiącach br. były o 4,0% r/r wyższe i
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI. I POŁOWA 2018 r.
SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI I POŁOWA 2018 r. SPIS TREŚCI 1 LUDNOŚĆ 2 3 4 5 6 7 8 9 10 WYNAGRODZENIA RYNEK PRACY - ZATRUDNIENIE RYNEK PRACY - BEZROBOCIE PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE
Bardziej szczegółowoPROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO Tom 12 (XXVII) Zeszyt 4 Wydawnictwo SGGW Warszawa 2012 Marcin Krzemiński 1 Zakład Badań Rynkowych Instytut
Bardziej szczegółowoINWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE
Instytut Badań Rynku, Konsumpcji i Koniunktur INWESTYCJE ZAGRANICZNE W POLSCE 2009-2011 XXI Raport Roczny Warszawa, 20 grudnia 2011 r. Program seminarium Koniunkturalne i strukturalne wyzwania dla sektora
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI
SYTUACJA I POŁOWA 2017 ŁÓDŹ GRUDZIEŃ 2017 SPIS TREŚCI LUDNOŚĆ WYNAGRODZENIA RYNEK PRACY - ZATRUDNIENIE RYNEK PRACY - BEZROBOCIE PRZEMYSŁ BUDOWNICTWO BUDOWNICTWO MIESZKANIOWE PODMIOTY GOSPODARKI NARODOWEJ
Bardziej szczegółowoUNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU. Karolina Pawlak
UNIWERSYTET PRZYRODNICZY W POZNANIU KATEDRA EKONOMII I POLITYKI GOSPODARCZEJ W AGROBIZNESIE Karolina Pawlak ZMIANY W POLSKIM HANDLU ZAGRANICZNYM PRODUKTAMI ROLNO-SPOŻYWCZYMI PO AKCESJI DO UNII EUROPEJSKIEJ
Bardziej szczegółowoInstytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn /273
Instytut Keralla Research Raport sygnalny Sygn. 14.09.2016/273 2016 1.1. Sektor przemysłowy 2015 najważniejsze fakty Jak wynika z danych GUS, produkcja sprzedana w przemyśle w porównaniu do 2014 roku była
Bardziej szczegółowoTendencje umiędzynarodowienia
UNIWERSYTET SZCZECIŃSKI Z e s z y t y Naukowe nr 858 Współczesne Problemy Ekonomiczne DOI: 10.18276/wpe.2015.11-08 Hanna Soroka-Potrzebna* Tendencje umiędzynarodowienia polskiej gospodarki Słowa kluczowe:
Bardziej szczegółowoData wydruku: Dla rocznika: 2015/2016. Opis przedmiotu
Sylabus przedmiotu: Specjalność: Handel zagraniczny Zarządzanie produkcją i usługami Data wydruku: 23.01.2016 Dla rocznika: 2015/2016 Kierunek: Wydział: Zarządzanie i inżynieria produkcji Inżynieryjno-Ekonomiczny
Bardziej szczegółowoSYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA
SYTUACJA SPOŁECZNO EKONOMICZNA W ŁODZI 2015 R. Łódź lipiec 2016 SPIS TREŚCI Ludność Wynagrodzenia Rynek pracy - zatrudnienie Rynek pracy - bezrobocie Przemysł Budownictwo Budownictwo mieszkaniowe Podmioty
Bardziej szczegółowoPROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 2018 ROK
29.2.207 Informacja prasowa portalu Pytania i dodatkowe informacje: tel. 509 509 536 media@sedlak.pl PROGNOZY WYNAGRODZEŃ W EUROPIE NA 208 ROK Końcowe miesiące roku to dla większości menedżerów i specjalistów
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe obroty usługowe podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego w latach
studia i prace wydziału nauk ekonomicznych i zarządzania nr 41, t. 3 Elżbieta Bombińska * Uniwersytet Ekonomiczny w Krakowie Międzynarodowe obroty usługowe podmiotów z udziałem kapitału zagranicznego w
Bardziej szczegółowoHandel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w trzech kwartałach 2015 r.
mld EUR Biuro Analiz i Programowania Warszawa, 28 grudnia 2015 r. Handel zagraniczny towarami rolno-spożywczymi w trzech kwartałach 2015 r. Od akcesji Polski do Unii Europejskiej obroty towarami rolno-spożywczymi
Bardziej szczegółowoHandel i inwestycje w semiglobalnym otoczeniu
PRACE NAUKOWE Uniwersytetu Ekonomicznego we Wrocławiu RESEARCH PAPERS of Wrocław University of Economics 267 Handel i inwestycje w semiglobalnym otoczeniu Tom 2 Redaktorzy naukowi Jan Rymarczyk, Małgorzata
Bardziej szczegółowo5. Handel zagraniczny Polski
5. Handel zagraniczny Polski Polska prowadzi od początków swojej państwowości handel zagraniczny w celu zarówno kupna jak i sprzedaży surowców, towarów i usług. Handel zagranicznych jest ważnym działem
Bardziej szczegółowoPYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA. CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe
PYTANIA NA EGZAMIN MAGISTERSKI KIERUNEK: EKONOMIA STUDIA DRUGIEGO STOPNIA CZĘŚĆ I dotyczy wszystkich studentów kierunku Ekonomia pytania podstawowe 1. Cele i przydatność ujęcia modelowego w ekonomii 2.
Bardziej szczegółowoDlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate?
Ekonomiczny Uniwersytet Dziecięcy Dlaczego jedne kraje są biedne a inne bogate? Od czego zależy rozwój i dobrobyt? Uniwersytet w Białymstoku 17 maja 2012 r. dr Anna Gardocka-Jałowiec EKONOMICZNY UNIWERSYTET
Bardziej szczegółowoInformacja na temat rozwiązań dotyczących transgranicznej działalności zakładów ubezpieczeń w Unii Europejskiej
Informacja na temat rozwiązań dotyczących transgranicznej działalności zakładów ubezpieczeń w Unii Europejskiej Notatka prezentuje wybrane informacje statystyczne o działalności zagranicznych zakładów
Bardziej szczegółowoRYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą.
RYNKI WSCHODNIE Współpraca gospodarcza Polski z Litwą Przepisy prawne regulujące polsko litewską współpracę gospodarczą. Stosunki gospodarcze między Polską i Litwą regulują przepisy prawne Unii Europejskiej
Bardziej szczegółowoMiędzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII. Bilans płatniczy
Międzynarodowe stosunki gospodarcze Wykład XII Bilans płatniczy Tomasz Białowąs bialowas@hektor.umcs.lublin.pl Katedra Gospodarki Światowej i Integracji Europejskiej http://msg.umcs.lublin.pl/ Pojęcie
Bardziej szczegółowoBadanie zróżnicowania krajów członkowskich i stowarzyszonych Unii Europejskiej w oparciu o wybrane zmienne społeczno-gospodarcze
Barbara Batóg Jacek Batóg Uniwersytet Szczeciński Badanie zróżnicowania krajów członkowskich i stowarzyszonych Unii Europejskiej w oparciu o wybrane zmienne społeczno-gospodarcze W 2004 roku planowane
Bardziej szczegółowoPoniżej podaję wybrane wskaźniki handlu mierzące jego koncentrację, dywersyfikacje czy też przewagi.
Oznaczenia stosowane do analizy: Poniżej podaję wybrane wskaźniki handlu mierzące jego koncentrację, dywersyfikacje czy też przewagi. Stosowane oznaczenia: X eksport, M - import indeks górny oznacza kto
Bardziej szczegółowoKOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY
KOBIETY I MĘŻCZYŹNI NA RYNKU PRACY Dane prezentowane w niniejszym opracowaniu zostały zaczerpnięte z reprezentacyjnego Badania Aktywności Ekonomicznej Ludności (BAEL), z rejestrów bezrobotnych prowadzonych
Bardziej szczegółowoPROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO
Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego w Warszawie PROBLEMY ROLNICTWA ŚWIATOWEGO Tom 16 (XXXI) Zeszyt 3 Wydawnictwo SGGW Warszawa 2016 Zeszyty Naukowe Szkoły Głównej Gospodarstwa Wiejskiego
Bardziej szczegółowoRYNEK ZBÓŻ. Cena bez VAT
RYNEK ZBÓŻ UNIJNY HANDEL ZAGRANICZNY ZBOŻAMI W SEZONIE 2017/2018 1 Duża konkurencja (zwłaszcza ze strony Federacji Rosyjskiej i Ukrainy) na tradycyjnych rynkach zbytu (Afryka Północna i Bliski Wschód)
Bardziej szczegółowoRaport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP
Raport na temat działalności Raport na temat działalności eksportowej europejskich przedsiębiorstw z sektora MSP Kierunki eksportu i importu oraz zachowania MSP w Europie Lipiec 2015 European SME Export
Bardziej szczegółowoKonkurencyjność polskiej gospodarki na tle krajów unijnych
Konkurencyjność polskiej gospodarki na tle krajów unijnych Dr Magdalena Hryniewicka Uniwersytet Kardynała Stefana Wyszyńskiego, Zakład Ekonomii Plan wystąpienia Cel Definicje konkurencyjności w literaturze
Bardziej szczegółowoLP SEKCJA DZIAŁ GRUPA KLASA PODKLASA NAZWA GRUPOWANIA TYP. 1 SEKCJA C 20 20.1 20.11 20.11.Z Produkcja gazów technicznych Medium-high-technology
Lista działalności (wytwórczych i usługowych) z zakresu wysokich i średnio-wysokich technologii LP SEKCJA DZIAŁ GRUPA KLASA PODKLASA NAZWA GRUPOWANIA TYP 1 SEKCJA C 20 20.1 20.11 20.11.Z Produkcja gazów
Bardziej szczegółowo